بهره‌گیری از فن‌آوری و هوشمندسازی نوید بخش توسعه پایدار سکونتگاه‌های انسانی

معمار شهر - به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی به مناسبت گرامیداشت روز جهانی اسکان بشر امروز ۱۰ مهر مصادف با ۲ اکتبر، پیامی صادر کرد.

متن پیام بدین شرح است: فرا رسیدن اولین دوشنبه ماه اکتبر در هر سال یادآور رسالت مهمی است که جوامع انسانی در قبال فرایند رو به رشد و شتابان توسعه شهرنشینی و شهری شدن دارند رسالتی مهم و تاریخی که متاثر از چالش‌ها و فرصت‌ها و به ویژه پدیده‌های نوظهوری که در سطح جهانی محیط‌زیست و سکونتگاه‌های انسانی را تحت‌تاثیر قرار داده است.

چالش‌ها و پدیده‌هایی که در ابعاد مختلف کالبدی اجتماعی و اقتصادی دیگر پرداختن به آنها با اقدامات منحصراً ملی و محلی قابل مدیریت نیستند. بلکه عزم، اراده و برنامه‌ریزی در سطح جهانی را می‌طلبند. چرا که امروز مسائل و مشکلات سکونتگاه‌های انسانی از دامنه مسائل مهمی چون تامین سرپناه، ایمنی بهداشت و تامین آب بهداشتی و سالم فراتر رفته و با چالش‌هایی بزرگتر نظیر پاندمی‌ها تغییرات آب و هوایی و آلودگی زیست محیطی فراسرزمینی چون آلودگی آب‌های اقیانوس‌ها و دریاهای آزاد و بحران انرژی که مقابله با آنها نیازمند دستور کارهای جهانی راهکارهای مبتنی بر همکاری و مشارکت و اتخاذ تدابیر چند جانبه و چند وجهی و به دور از مرزبندی‌های مرسوم سیاسی در سطح بین المللی است.

هر چند این چالش‌ها هر کدام در نوع خود اثرات منفی و گاهاً مخربی را بر سکونتگاه‌های انسانی از جمله بخش‌های اقتصاد و کسب و کارها گذاشته و می‌گذارند. لیکن فرصت‌های قابل توجهی نیز از رهگذر پیشرفت‌های فن آورانه و در بستر دیجیتال و هوش مصنوعی حاصل شده که در صورت اتخاذ رویکردهای یکپارچه و پایدار در سطوح بین المللی ملی و محلی و با ایفای نقش کلیه بازیگران حوزه سکونتگاهها بهره‌گیری از فن‌آوری و هوشمندسازی می‌تواند نوید بخش توسعه پایدار سکونتگاه‌های انسانی با رونق اقتصادی، و زیرساخت‌های تاب‌آور در مقابل تغییرات اقلیمی و مخاطرات طبیعی ناشی از آن باشد.

حرکت به سمت مدل یکپارچه در برنامه‌ریزی شهری: مسکن سبز، فناوری و کاهش ردپای کربن!

شهر نیوز - به نقل از سیناپرس: در طراحی خانه‌های آینده بیش از آنکه نوع معماری و در دسترس بودن امکانات خاص مانند فروشگاه و رستوران حائز اهمیت باشد، باید به موضوع کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و ردپای کربن توجه کرد.

اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) آمریکا ماه گذشته نتایج گزارشی را منتشر کرد که نشان داد، دمای زمین برای چهارصد و ششمین ماه متوالی بالاتر از حد متوسط بوده است. بحث تغییرات آب و هوایی و به ویژه، انتشار گازهای گلخانه‌ای، به یک چالش جهانی تبدیل شده است. چین متهم ردیف اول در زمینه انتشار گازهای گلخانه‌ای محسوب می‌شود و آمریکا نیز در رتبه دوم قرار دارد.

یکی از موضوعاتی که در زمینه ردپای کربن مطرح می‌شود، ارتباط میان بحران مسکن و انتشار گازهای گلخانه‌ای است. براساس گزارش Shelter UK، در بریتانیا بیش از 320 هزار و در ایالات متحده نیز 764 هزار بی‌خانمان وجود دارند.

مسکن اجتماعی (social housing)، واحدهای مسکونی نسبتا ارزان‌قیمتی هستند که توسط دولت‌ها برای اقشار کم‌درآمد و فقیر جامعه احداث می‌شوند. انگلستان پس از جنگ جهانی دوم، پیشگام ساخت مسکن اجتماعی در محله‌های فقیرنشین بود.

در شرایطی که بحث افزایش تعداد بی‌خانمان‌ها و لزوم احداث مسکن اجتماعی در کشورهایی مانند انگلستان و ایالات متحده مطرح می‌شود، نباید از موضوع افزایش انتشار کربن غافل شد. سیمان اصلی‌ترین مصالح مورد استفاده در ساخت این بناها است که با 6 درصد انتشار جهانی کربن در سال در ارتباط است.

در حوزه ساخت مسکن با دو دیدگاه کاملا متفاوت روبرو هستیم. به عنوان مثال، در آمریکای شمالی و ساکنان مناطقی مانند منهتن، دسترسی به امکانات خاص نظیر رستوران‌های لوکس، فروشگاه‌های بزرگ، سینما و تئاتر مورد توجه است، درحالیکه در مناطق فقیرنشین، تأمین مسکن پایدار در اولویت قرار دارد.

بنابراین در این حوزه باید به سمت یک مدل یکپارچه در برنامه‌ریزی شهری، استفاده از مواد سازگار با محیط زیست و طراحی معماری حرکت کنیم که نمونه‌هایی از آن را می‌توان در برخی از کشورهای جهان مشاهده کرد.

شرکت SOMOS Arquitectos پروژه مسکن اجتماعی در مادرید (اسپانیا) را به اتمام رسانده است. این پروژه با نام 123 Social Green Housing شامل یک مجتمع مسکونی 8 طبقه شامل 123 واحد آپارتمانی است که در نمای آن از پنل‌های پلاستیکی قابل بازیافت روی فریم آلومینیوم استفاده شده است.

در هنگ‌کنگ، استودیوی james Law Cybertecture طرح اولیه‌ای از میکروخانه‌های کم‌هزینه را طراحی کرده است که شامل قرار دادن لوله‌های بتنی بازیافتی بر روی یکدیگر است که می‌تواند تاحدودی به حل بحران گسترده مسکن به دلیل فضای محدود در هنگ‌کنگ کمک کند.

مزایا و معایب معماری پایدار

معماری پایدار به معنای ابزاری در جهت محفاظت از منابع طبیعی است که با حفظ منابع سوخت بوجود آمده است

به گزارش سازه نیوز، معماری پایدار به معنای ابزاری در جهت محفاظت از منابع طبیعی است که با حفظ منابع سوخت بوجود آمده است، حذف آلاینده‌ها و استفاده از ابزارهای دیگر برای دستیابی به انرژی، به عنوان مثال انرژی خورشیدی؛ مواردی است که باعث شده‌ تا اثرات زیان‌بار شهری کاهش یابد.

با توجه به این واقعیت که هر پدیده خاصی دارای پیامد یا پیامدهایی است، مشکل معماری پایدار در واقع یک پیچیدگی است، اما با توجه به آگاهی‌بخشی در مورد محیط‌زیست که در سال‌های اخیر گسترش یافته، معماری پایدار توانسته تا خود را به عنوان یک رویکرد محبوب معرفی کند. معماری به معنای ساختن چیزهای جدید است که معماران نیز دقیقا این کار را انجام می‌دهند، اما در مورد معماری پایدار، کار آن‌ها کمی پیچیده‌تر است چراکه باید مسائل بیشتری را در نظر بگیرند . مطابق با مقاله‌ای که توسط نویسندگان حرفه‌ای در وب سایت "ConfidentWriters.com" مورد تحقیق قرار گرفته، اهداف معماری پایدار به صورت زیر است:

بازده مواد

بازیافت مجدد انرژی

مدیریت منابع غیر قابل تجدید

کاهش تهدیدات تنوع‌زیستی

معمار یا گروه معمارانی که دارای رویکرد معماری پایدار هستند می‌توانند، به صورت قانونی به اهداف ذکر شده دست یابند، اما رسیدن به این اهداف عناصر اقتصادی خاصی را طلب می‌کند که می‌تواند مانع از اجرای ایده‌های آن‌ها شود؛ زیرا معماری پایدار یک حرفه و یا یک شاخه مجزا نیست و فقط زیر مجموعه‌ای از معماری است. این معماران می‌توانند به سادگی این اهداف را با ترکیب کردن آن‌ها در ساختارهای معماری و ساختمان انجام دهند:

- هر زمان که پروژه‌ای جدید به یک سایت خاص اختصاص می‌یابد که در عین حال دارای زیرساخت‌های قدیمی است، معماری پایدار می‌تواند از این فرصت برای استفاده از محصولات سازگار با محیط‌زیست و تجدیدپذیر به منظور بهره‌وری بیشتر استفاده کند، به وسیله بازیافت و استفاده مجدد از مواد و زیرساخت‌های موجود با کمی تغییر به منظور افزایش دوام و کاهش تولید زباله‌ها به دست می‌آید.  این امر با استفاده از ترکیبات آلی سبک در مواد ساختمانی به دست می‌آید. تا کنون، با استفاده از این ابزار، نتایج مطلوبی به دست آمده است.

- هدف بعدی که دارای اهمیت زیادی است، بهره‌وری انرژی است که شامل کاهش نیاز انرژی در سازه‌ها است. در همین راستا، نصب سیستم تهویه سرمایشی در تابستان و گرمایشی در زمستان، راه حلی راحت و ارزان است. استفاده از طرح‌های خورشیدی نیز بسیار موثر است، که مانع از انتشار مواد آلوده کننده می‌شود.

- یکی دیگر از اهداف معماری پایدار استفاده از توالت‌های "کمپوست" در پروژه‌های ساختمانی است که طرحی قابل قبول و امکان‌پذیر است چرا که از تکنیک‌های جدید مدیریت شهری استفاده می‌کند که عبارت است از: ترکیب دفع شهری بدون دخالت سیستم فاضلاب. برای دستیابی به این هدف، زیست‌شناسان یک روش ساده که شامل استفاده از زباله‌های زیست محیطی به منظور اهداف باغبانی است را ارائه داده‌اند. این ابزار تا کنون در بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی مورد استفاده قرار گرفته که نتایج معقولی را نیز به دنبال داشته است (البته در صورتی که شرایط مشابه باشد).

نصب پانل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی کوچک روی سقف و دیواره جانبی ساختمان‌ها و کاشت درختان مخروطی و گیاهان بافتی نیز به منظور معماری پایدار مورد استفاده قرار می‌گیرند، چراکه می‌توانند از انرژی خام اضافی محیط‌زیست استفاده کنند.

معماری پایدار دارای مزایای فراوانی است؛ زیرا می‌تواند به کاهش آلودگی و ایجاد محیطی پایدار که سالم و با دوام باشد، کمک کند. معماری پایدار می‌تواند به کاهش استفاده از منابع طبیعی و سوخت کمک کند. همچنین می‌تواند به افزایش آب، بهره‌وری مواد و حفظ بهتر ساختار عناصر محیطی کمک کند. معماری پایدار همچنین می‌تواند به بهبود کیفیت هوا در داخل و خارج از سازه‌ها کمک کند. افرادی که در چنین ساختمان‌هایی زندگی می‌کنند می توانند از لحاظ اقتصادی و همچنین مزایای مالی، مانند صرفه‌جویی در صورتحساب برق بهره ببرند، چراکه به راحتی می‌توانند برق خود را با استفاده از تجهیزات معماری پایدار مانند پمپ آب خورشیدی و سیستم تهویه مطبوع تأمین کنند. افراد ساکن در این ساختمان‌ها، همچنین دارای مزیت‌های دیگری نیز هستند، به عنوان مثال زمانی که تصمیم به فروش خانه خود بگیرند، از تخفیفات مالیاتی برخوردار خواهند شد (البته این امر در کشورهای مختلف بنا بر قوانین و شرایط ممکن است متفاوت باشد).

ساختمان‌های معماری پایدار در محیط‌های اداری می‌توانند به افزایش عملکرد کارکنان نیز کمک کنند، به این صورت که با استفاده از تکنیک‌های تجدید انرژی، تهویه مطبوع در تابستان و سیستم گرمایشی مناسب در زمستان را برای آن‌ها فراهم می‌آورد . همچنین با استفاده از این ابزار می‌توان میزان نور و تغییرات دما را نیز کنترل کرد.

معماری پایدار ممکن است برای اکثر اکولوژیست‌ها (بوم‌شناسان) و طرفداران محیط‌زیست مانند رویایی باشد که به حقیقت پیوسته، با این حال، حتی در کشورهای صنعتی نیز دارای موانعی می‌باشد. از آنجایی‌که به هزینه زیادی از منابع و سرمایه‌گذاری‌ها نیاز دارد، اجرای آن کار بسیار دشواری است. یکی دیگر از مشکلات عمده‌ای که این دسته از معماران برای رسیدن به اهدافشان با آن مواجه هستند، افزایش ساختمان‌های سبز است، این امر تنها به کمک جنگل‌زدایی انجام می‌شود که آن‌هم موجب تخریب چشمگیر لایه اوزون شده است. جنگل‌زدایی گسترده و تخلفات انسانی در اکوسیستم‌های مختلف، مانند توسعه جاده‌ها در جنگل‌های آمازون، باعث اختلال در محیط زیست شده است و به طور چشمگیری موجب افزایش خطرات تنوع‌زیستی شده است. بالاتر از همه، برای ساختن سازه‌ها با رویکرد معماری پایدار هزینه بیشتری صرف می‌شود، چراکه نیاز به خریداری و نگهداری تجهیزات ویژه‌ای است، به این خاطر که مردم هنوز به این سیستم نرسیده‌اند.

سرمشق‌های توسعه؛ راهبردها و جایگزین‌هایی برای ایران زمین

نشست سرمشق های توسعه؛ راهبردها و جایگزین هایی برای ایران زمین به همت معاونت معماری و شهرسازی و با همکاری شرکت بازافرینی شهری و انجمن زروان با سخنرانی معاون معماری و شهرسازی برگزار می شود.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، در نشست فوق که در خانه گفتمان شهر و معماری (خانه وارطان) برگزار می‌شود، دکتر محمدسعید ایزدی دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با موضوع توسعه شهر و سرزمین در پرتو اندیشه ایران شهری، دکتر سجاد فتاحی با موضوع ایران و مساله پایداری، دکتر کاوه فرهادی با موضوع توسعه پایدار، دانش بومی و طرح چند پرسش بنیادی و دکتر شروین وکیلی با موضوع بازتعریف سیستمی مفهوم توسعه به ایراد سخنرانی خواهند پرداخت.

گفتنی است این نشست ۲۰ مهرماه از ساعت ۱۶ تا ۲۰ در خامه گفتمان شهر و معماری به نشانی میدان فلسطین، خیابان طالقانی غربی، پلاک ۵۱۴ برگزار می شود و حضور علاقمندان در این نشست آزاد است.

میراث فرهنگی را با رویکردهای نوین تعریف کنیم/ ضرورت ایجاد مدیریت تغییر در میراث فرهنگی

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: باید تعریف درست از میراث فرهنگی را با رویکردهای نوین انتخاب و ایجاد کنیم، ابزارها و روش‌های جامعی داشته باشیم و در میراث فرهنگی غیر از حفاظت، به مدیریت تغییر توجه کنیم.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمدسعید ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی در دومین "همایش ملی میراث فرهنگی و توسعه پایدار" گفت: یکی از چالش‌های این روزهای میراث فرهنگی، این مفهوم در ذهن‌ها است که میراث فرهنگی پدیده‌ای مصنوعی است که موقعیت کالبدی دارد و غالبا تصور می‌شود که میراث فرهنگی، شیئی باستانی یا بنایی تاریخی است.

وی افزود: تا به حال خود موضوع راه و موجودیتش، یکی از غفلت‌های ما در حوزه میراث فرهنگی است. سوال این است که ما چقدر نسبت به راه‌های تاریخی و عناصر وابسته به آنها مانند ایل و کاروانسرا در مقوله میراث فرهنگی غفلت داشته‌‌ایم و چقدر در فرآیند توسعه راه‌ها آن‌ها را نادیده گرفته‌ایم؟ همچنین چقدر نسبت به بندر تاریخی و سازه‌های وابسته به آن‌ها بی‌تفاوت بودیم؛ در حالی که تصاویر بی‌نظیری از گذشته از شهر بندرهای تاریخی‌مان در بوشهر و سیراف داریم که چیزی از آن‌ها باقی نمانده است.

دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری توضیح داد: راه آهن و ایستگاه‌ها و عناصر وابسته به آنها هم از اجزا و عناصر میراث فرهنگی ما هستند که تاکنون به آن‌ها بی‌توجه بوده‌ایم.

وی افزود: همچنین فرودگاه‌های تاریخی داریم که در همین دوره مدرن احداث شده‌اند و هنوز حتی آثار کالبدی‌شان موجود است، ولی ما در حال از دست دادن آن‌ها هستیم؛ مثلا در فرودگاه قلعه‌مرغی آشیانه‌های بی‌نظیری با سازه‌هایی چوبی وجود دارد که آن‌ها را جزئی از میراث فرهنگی نمی‌دانیم.

این کارشناس معماری و شهرسازی در ادامه گفت: تا کنون غفلت بزرگی عمدتا در بی‌توجهی به تنوع و مجموعه این آثار اعم از طبیعی و کالبدی وجود داشته است. در حوزه شهر هم این بی‌تفاوتی وجود دارد. ما دانه‌هایی را تحت عنوان میراث فرهنگی مورد توجه قرار می‌دهیم، ولی غافل از این هستیم که میراث فرهنگی شهر، فقط آن دانه‌های کالبدی آن شهر نیست؛ بلکه میراثی معنوی است که در رویدادها و فرهنگ شهروندان آن شهر وجود دارد.

وی توضیح داد: موضوع چگونگی حفاظت از میراث فرهنگی نیز مساله مهم دیگری است و آیا باید این میراث را منجمد کنیم و از آن صرفا حمایت کنیم؟ یا این میراث گرانبها باید به زندگی روزمره و نسل‌های آینده معرفی شوند؟ جهان امروز تعریف ما از حفاظت را مدیریت تغییر تلقی می‌کند و باید بگوییم که آیا در فرآیند حفاظت به تغییر هم توجه داریم؟

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: در مقوله میراث فرهنگی باید از چیستی بگذریم و به چگونگی بپردازیم و بر ۳ عرصه توجه داشته باشیم؛ نخست آنکه موضوع آموزش را مد نظر قرار دهیم؛ چرا که ارتقای دانش مردم در حوزه میراث فرهنگی از سنین پایین بسیار ضررت دارد. موضوع بعدی این است که قوانین و دستورالعمل‌هایی را برای میراث فرهنگی ایجاد کنیم.

وی اضافه کرد: دیده‌بانی و نظارت نیز مساله‌ای قابل توجه است. میراث فرهنگی باید از سوی شهروندان و سازمان های مردم نهاد مورد توجه قرا گیرد. اگر مردم دغدغه حفاظت از میراث فرهنگی را داشته باشند، برای آن خواهند جنگید. خوشبختانه در این راستا انجمن های مردمی در شهرهای مختلف ایجاد شده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به تاثیر عملکرد تشکیل کمیته شورای امنیت ملی برای حفاظت از میراث فرهنگی گفت: کمیته شورای امنیت ملی برای حفاظت از میراث فرهنگی ۱۲ سال پیش تشکیل شد. این کمیته تا به حال صرفا یک جلسه تشکیل داده است و سوال این است که آیا این کمیته نمی‌تواند بازویی جدی برای جلوگیری از تخریب‌هایی باشد که امروز به راحتی در شهرها رخ می‌دهد؟ 

ایزدی توضیح داد: این کمیته در بخشی از تخریب آثار در پیرامون مجموعه شاهچراغ ورود پیدا کرد و نشان داد که می‌تواند از ابزارهای خود برای حراست و حفاظت استفاده کند. مساله این است که ابزارهایی داریم، ولی از آنها استفاده نمی‌کنیم، درحالی که می‌توانیم نقص‌های قوانین را هم برطرف کنیم.   

یزدی در پایان گفت:می‌توان بگویم جوامع و سکونت‌گاه‌هایی داریم که ضمن توجه به گذشته‌شان، چشم به آینده دارند. باید تعریف درستی از میراث فرهنگی داشته باشیم؛ رویکردهای نوین را انتخاب کنیم و از ابزارهای مدون و جامعی استفاده کنیم تا برای خود و نسل آینده شهرهای امن و پایدار فراهم کنیم./

دانشگاه ها، موتور محرک توسعه شهر !

یک کارشناس ارشد شهرسازی گفت: یکی از عوامل محرک توسعه و برند شهری در هر جامعه دانشگاه ها هستند، البته هدف آموزش و پرورش نیست، بلکه تربیت نیروی کارآفرین برای جامعه مد نظر است.

فرزاد مؤمنی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهارکرد: امروزه که شهرها از منظرهای مختلف با یکدیگر در حال رقابت هستند، می‌توان از عنصر دانشگاه در راستای توسعه شهرها به لحاظ اجتماعی، اقتصادی و کالبدی بهره‌مند شد.

وی افزود: در یک مثال کوچک اگر دانشگاه MIT به مساحت ۱۲۰ هکتار را در شهر بوستون یک کشور تصور کنیم، درآمد اقتصادی آن در جایگاه یازدهمین کشور جهان قرار دارد و خود به عنوان یک قطب علمی اولویت اول انتخاب بسیاری از دانشجویان جهان قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه یکی از برجسته‌ترین دانشگاه‌های نصف جهان «دانشگاه اصفهان» در محدوده دروازه شیراز است، تصریح کرد: در راستای تبدیل شدن این دانشگاه به دانشگاه نسل سوم (کارآفرین) این دانشگاه اقدام به تهیه طرح جامع سه بعدی کرده که بتواند رتبه خود را به لحاظ شاخص‌های جهانی همچون QS و نیویورک تایمز بهبود بخشد بنابراین در این مسیر انطباق الگوی توسعه شهر اصفهان با کمپس‌بندی دانشگاه الزامی است.

این کارشناس ارشد شهرسازی ادامه داد: طرح جامع توانسته ارتباط موثری بین مدیران شهری و مدیران دانشگاهی در راستای عملیاتی کردن این طرح برقرار کند و می‌توان گفت قدمی کوچک در این مسیر پر تلاطم جهت جذب و به کارگیری نخبگان علمی در شهر اصفهان به عنوان ارزشمندترین سرمایه های انسانی جهت توسعه شهر اصفهان برداشته شده است.

وی اظهارکرد: از جمله دستاوردهای طرح جامع کالبدی دانشگاه اصفهان می‌توان به ایده امتداد خیابان توحید با اولویت پیاده به همراه ایجاد المان‌هایی نظیر مشاهیر علمی، فرهنگی و تاریخی اصفهان از سه راه دانشگاه تا صفه، ایجاد پل دانش (پیاده محور) از دانشگاه تا دامنه کوه صفه، ساخت شعب شرکت‌های دانش بنیان در دانشگاه به شکل دفتر کار و یا فروشگاه تکنولوژی (Tack Shop)، شاخص‌سازی ورودی‌های دانشگاه در خیابان‌های دانشگاه، امتداد توحید، هزار جریب و سمت کوه صفه و همچنین پیاده سازی مدل TOD در ایستگاه‌های مشترک خط یک قطار شهری و دانشگاه و رونق‌بخشی گردشگری علمی با هدف جذب علاقه‌مندان عرصه علم و تکنولوژی اشاره کرد.

مؤمنی ابراز امیدواری کرد: با عملیاتی‌سازی این طرح جامع و تحقق ایدهای مبتنی بر شاخص‌های توسعه شهری و دانشگاهی، دانشگاه اصفهان برای شهر و شهر برای دانشگاه در سطح جهان برند ویژه‌ای به ارمغان آورد و شهر اصفهان در رتبه‌های جهانی جایگاه خود را ارتقاء بخشد.

معماری محیط زیستی سودآور است!

رییس کمیسیون کسب و کار انجمن معماری تهران، گفت: سازنده‌ها به ازای هر یک تومانی که در مسائل زیست محیطی هزینه می‌کنند، هفت تومان سود می‌برند. در صورتی که خود صنعت ساختمان به تنهایی تا این اندازه سود آور نیست.

علیرضا کریم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: اساتید معماری اصفهان نگران حفظ هویت فرهنگی معماری اصفهان هستند که در ساخت‌وسازهای اخیر فقط سبک مدرن جایگزین آن می‌شود. باید در خصوص هویت فرهنگی شهر اصفهان و نقش مهندسین معمار در نگهداشت و انتقال این فرهنگ به نسل‌های آتی هم‌اندیشی‌هایی برگزار شود. 

وی ادامه داد: ساختمان‌های ماندگار ترجمه sustainable building است که به اشتباه ساختمان پایدار نیز ترجمه شده است. این نوع ساختمان استاندار بین‌المللی و مشخصی است که باید در همه شهرهای ایران ساخته شود و معمارها از آن استفاده کنند. امیدواریم در اصفهان نیز انجام شود. به خصوص که در اصفهان بحث‌های زیست محیطی اهمیت بالایی دارد. خشکی زاینده رود نشان می‌دهد باید از همه راه‌ها برای کمک به محیط زیست اصفهان استفاده کنیم.

عضو هیئت مدیره انجمن شرکت های مشاوره سرمایه گذاری ایران، گفت: ساختمان‌های ماندگار فواید اجتماعی و حتی اقتصادی نیز با خود به همراه دارند. سرمایه گذار چه بخش خصوصی باشد یا دولت، فواید مالی یکی از اولیت‌های آن‌ها خواهد بود. مساله فرهنگی را نمی‌توان دیکته کرد مگر اینکه عواید دیگری از جمله عواید مالی داشته باشد. 

کریم تصریح کرد: در پروژه‌های بزرگ مشاورین سرمایه گذاری حضور دارند اما در پروژه‌های کوچک باید معماران پروژه خود را به خوبی توضیح دهند. مهندسین معمار باید توجیهات اقتصادی پروژه‌های خود را به خوبی برای سرمایه‌گذار تعریف کنند تا سرمایه‌گذار بداند اگر معمار از بام سبز صحبت می‌کند توجیه اقتصادی دارد.

وی افزود: سازنده‌ها به ازای هر یک تومانی که در مسائل زیست محیطی هزینه می‌کنند، هفت تومان سود می‌برند. در صورتی که خود صنعت ساختمان به تنهایی تا این اندازه سود آور نیست. به همین دلیل اگر سرمایه گذار این اطلاعات را دریافت کرده باشد، استقبال خوبی هم از این هزینه خواهد کرد. 

رییس کمیسیون کسب و کار انجمن معماری تهران، گفت: این در حالی است که این اتفاقات با بخش‌نامه شدن و دستور از بالا به پایین بر طرف نمی‌شود. بنابرین معماران باید در ابعاد غیر از فنی بتوانند دلایل اقتصادی پیشنهادات خود را نیز برای کارفرما بخ خوبی شرح دهند. این حلقه گم شده‌ای است که به معماران آموزش داده نمی‌شود و از معمار تنها این انتظار می‌رود که طرح خوب مهندسی ترسیم کند و اصول معماری را رعایت کند.

کریم تاکید کرد: این شرط لازم است اما کافی نیست. چرا که از طرفی رقابت در این صنعت بسیار بالا رفته است و از طرف دیگر این صنعت به اندازه گذشته سودآور نیست. هر مهندس معمار با این روش می‌توانند کارآفرین باشند. در خرد و کلان این شیوه معماری می‌تواند برای ایران مفید واقع شود. 

وی ادامه داد: اگر درباره آب خاکستری در معماری صحبت می‌کنیم قطعا این تکنولوژی صرفه‌جویی‌های مالی و ارزش افزوده برای ساختمان ایجاد می‌کند و اگر سرمایه گذار این مساله را درک کند به دنبال آب سیاه هم خواهد رفت. 

این پژوهشگر ساختمان‌های ماندگار گفت: آمار 2.8 میلیون مسکن خالی آمار موثقی نیست. خانه‌های خالی تعریف دارد. هر خانه‌ای که مامور سرشماری مراجعه کرده و کسی پاسخ نداده است که خانه خالی نیست. برخی از این خانه‌ها، خانه دوم یا ویلا بوده‌اند. اما دیگر مثل قدیم نیاز به تولید مسکن نداریم.

کریم ادامه داد: از 28 سال گذشته کسانی که در صنعت ساختمان فعال بوده‌اند ضرر کرده‌اند اما حواسشان نیست. اگر سود این صنعت را با سود و افزایش قیمت دلار یا برخی دیگر از نهاده‌ها مقایسه کنیم متوجه می‌شود در بخش‌های دیگر سود به مراتب بیشتر و ساده‌تری وجود داشت.

دیدار رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با استاندار مازندران درخصوص طرح ویژه توسعه استان با رویکرد توسعه متوازن و پایدار

رئیس مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی و هئیت همراه با استاندار و مدیرکل راه و شهرسازی استان مازندران درخصوص جزئیات طرح ویژه توسعه استان دیدارو گفت‌وگو کردند.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روابط عمومی اداره کل راه و شهرسازی استان مازندران در این دیدار که مهندس عبداله بهادری مدیر کل راه وشهرسازی استان نیز حضور داشتند درخصوص طرح ویژه توسعه استان با رویکرد مازندران یکپارچه همراه با توسعه متوازن و پایدار تبادل نظر شد .

در این دیدار شکرچی زاده جزئیات طرح ویژه توسعه استان را تشریح و مقرر شد تا شرح خدمات کار و همچنین برنامه های طرح مذکور جهت بررسی در کارگروه استانی تهیه طرح توسعه استان توسط مرکز تحقیقات انجام گیرد .

همچنین در این نشست رئیس مرکز مطالعات و تیم همراه درخصوص فعالیت های انجام شده پژوهشی در مقیاس ملی و استانی بخصوص در زمینه پهنه بندی خطر زلزله و موارد دیگر بصورت مطروح گزارشی را ارائه نمودند .

در این نشست استاندار مازندران و مدیر کل راه و شهرسازی درخصوص تهیه سند فوق و استفاده بهینه از فرصت های موجود در استان و سرمایه گذاری در مناطق مختلف استان با استناد به سیاست های پیشنهادی طرح توسعه بصورت برنامه محور بجای تقاضا محور تاکید ویژه داشتند .

گفتنی است تهیه طرح توسعه استان در تاریخ ۹۷/۴/۱۱ به تصویب شورای عالی شهرسازی کشور رسیده است .  همچنین طرح ویژه توسعه استان مازندران با تاکید استاندار و پیگیری اداره راه و شهرسازی استان با استناد به بند ۱۰ ماده یک آئین نامه نحوه بررسی و تصویب طرح های توسعه و عمران محلی ، ناحیه ای ،منطقه ای و ملی و مقررات شهرسازی و معماری کشور مصوب هئیت وزیران در دستور کار تهیه قرار داشت.

گفت‌وگو با مدیر پروژه توسعه و آبادانی شهرستان قلعه گنج: هدفمان «توانمند» کردن مردم است، آنقدر که دیگر مناطق محروم هم از ایشان الگو بگیرند

توسعه نا متوازن و بی توجهی به مقوله توسعه پایدار در دهه های گذشته، زمینه ای را فراهم کرد که بسیاری از نقاط کشور به ویژه مناطق دورافتاده با مشکلات فراوانی مثل محرومیت دست به گریبان شوند؛ شهرستان هایی مثل قلعه گنج در استان کرمان که حالا تلاش هایی برای جبران خسارات گذشته اش در دستور کار مسئولان قرار گرفته است.

در سال های جدید و با همت برخی نهادهای متولی مثل بنیاد علوی و نیز هماهنگی قابل توجه میان سایر دستگاه های اجرایی، طرح و برنامه هایی برای توسعه و آبادانی شهرستان قلعه گنج در دستور کار قرار گرفته که اشاره به آن و تلاش برای تعمیمش در سایر نقاط محروم کشور خالی از لطف نیست.

اینکه این اقدامات توانسته باشد گرد محرومیت را به کل و برای همیشه از چهره این شهرستان بزداید، هرچند فکر درستی نیست و هنوز مسیر حرکت تا آبادانی کامل بسیار زیاد است، اشاره به مجموعه اقدامات کنونی با هدف روشن کردن چراغ راه آینده، می‌تواند در پیمودن بهتر مسیر مؤثر باشد.

این اتفاق میسر نمی شد، مگر اینکه پای سخنان یکی از مسئولان و مدیران پروژه توسعه شهرستان قلعه گنج بنشینیم و از وی سؤالاتی پیرامون گذشته و آینده این شهرستان و مجموعه اقدامات رخ داده کنونی بپرسیم؛ گفت‌وگوی تفصیلی با دکتر مسعود حیدروند، مدیر پروژه توسعه و آبادانی شهرستان قلعه گنج که امیدوار است بذر «امید» کاشته شده در این دیار، ثمره اش رقم خوردن اتفاقات مثبت در این منطقه و شکل گیری الگویی برای دیگر نقاط محروم کشورمان باشد.

* با سلام و احترام؛ اگر اجازه دهید برویم سراغ علت انتخاب مکان، یعنی شهرستان قلعه گنج. با توجه به این که در کشورمان در استان های مختلف، مناطق محروم زیادی وجود دارد، توضیح دهید که چرا شهرستان «قلعه گنج» برای اجراسازی طرح محرومیت زدایی و تحول انتخاب شد؟

ـ در ارزیابی هایی که چند سال پیشتر صورت گرفت، یکسری مناطقی که در کشور جزو استان های مرزی یا استان های مناطق محروم هستند، بر اساس شاخص های مختلفِ محرومیت ارزیابی شدند که در این ارزیابی ها، قلعه گنج در محدوده ناپایدار قرار گرفته بود. علاوه بر این، در شاخص ارزیابی وزارت کشور، وزارت بهداشت و سازمان ها و نهادهای دیگر که این کار را انجام داده بودند، هم قلعه گنج ناپایدارترین نقطه ارزیابی شد. در واقع تقریباً از همان اول که قلعه گنج جزو شهرستان «کهنوج» محسوب می‌شد هم بر اساس اولویت سنجی های صورت گرفته، جزو مناطق محروم بود، تا جایی که کهنوج از نظر محرومیت جزو اولویت های اول و دوم قرار می‌گرفت و بعد با مستقل شدن قلعه گنج، اوضاع برایش تغییر کرد.

البته این بحث مربوط به دوره قدیم است و از وقتی که بحث شاخص ها مطرح شد، قلعه گنج از بابت محرومیت در همه ابعاد پنج سرمایه (نه فقط فقر مالی) مورد انتخاب بنیاد قرار گرفت. از طرف دیگر، پیشنهاد آقای استاندار هم این شهر بود، چون ایشان به دنبال پیاده سازی مدل الگوی توسعه و بحث اقتصاد مقاومتی بودند و بر همین اساس در استان هم بر اولویت داشتن قلعه گنج توافق شده بود. همه این ها باعث شد تا قلعه گنج به عنوان پایلوت طرح پروژه آبادانی و پیشرفت با رویکرد معیشت پایدار انتخاب شود.

* مجموعه اقداماتی که در این راستا در قلعه گنج انجام دادید، چه قدر مؤثر بوده است؟
این سؤال از این روی مطرح می‌شود که می‌دانیم بخشی از تلاش های صورت گرفته برای تغییر وضعیت قلعه گنج در برنامه ماه عسل در ماه رمضان امسال به نمایش درآمد و انتقاداتی را هم به دنبال داشت.

ـ قلعه گنج شهرستانی است با 000/ 80 نفر جمعیت و 000/ 11کیلومتر مربع وسعت که بیش از 200 روستا در زیر مجموعه آن قرار دارد. اینکه با ورود بنیاد علوی ـ که هدف از آن شکل گیری یکسری سرمایه های اجتماعی و سپس حرکت مردم این دیار به سمت آبادانی و پیشرفت بود ـ دیگر در همه جای قلعه گنج هیچ مشکلی ندارد، این طور نیست و قطعاً مشکلات هست، اما اکنون شرایطی را شاهدیم که در آن همه برای حل مشکلات دست در دست هم گذاشته اند و انسجام سازمانی و همدلی بین مردم و دستگاه های اجرایی و بنیاد ایجاد شده که نقطه قوت طرح همین است؛ اینکه همه با هم می‌خواهند این مشکلات از پیش روی برداشته شود.

قطعاً مناطق و روستاهایی هستند که مشکلات حاد یا کم و بیش حادی دارند و این گونه نیست که همه چیز درست شده باشد اما بستری فراهم شده برای این که مردم بتوانند در این بستر توانمند شوند و بر اساس توانمند شدنشان به سوی آن هدفی که تعیین شده پیش بروند.

* با توجه به این که بنیاد علوی نهادی است که خارج از ساختار دولت تعریف شده، از آنجایی که در سخنانتان تأکید کردید استاندار هم با شما همکاری خوبی داشته، آیا این تعامل رضایت بخش بوده یا مسائل سیاسی هم تأثیر گذاشته و گاه حتی بر دیگر مسائل غلبه هم داشته است؟

لزوم احداث ساختمان‌های متناسب با محیط زیست در کشور

مسئول کمیته آموزش انجمن معماری تهران با بیان اینکه مباحث محیط زیستی، مسائل اجتماعی و اقتصادی از شاخصه‌های اصلی تدوین آئین‌نامه ساختمان‌های ماندگار است، گفت: امکان صنعتی‌سازی ساختمان‌های ماندگار در ایران وجود ندارد.

به گزارش سازه نیوز، علیرضا کریم در آئین اعطای نخستین نشان ساختمان ماندگار که با حضور تعدادی از مسئولان سازمان محیط زیست، شهرداری، اداره ملی استاندارد و دانشگاه خوارزمی برگزار شد با اشاره به اینکه اعطای نخستین نشان ساختمان از نوروز سال 96 آغاز شده است، گفت: آئین‌نامه ارزیابی ساختمان ماندگار یک مدل بین‌المللی که سعی شده است آن را بومی‌سازی کنیم.

وی با بیان اینکه توجه ویژه به مباحث محیط زیستی، مسائل اجتماعی و اقتصادی از مشخصه‌های اصلی تدوین آئین‌نامه ساختمان‌های ماندگار هستند، گفت: ایزوی ساختمان‌های ماندگار توسط اداره ملی استاندارد و سازمان توسعه پایدار شهرداری تأیید و نظارت علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه خوارزمی صورت گرفته است تا بتوانیم ساختمان‌های مناسب با محیط زیست بسازیم.

کریم گفت: با توجه به تجمیع پلاک‌ها در محلات، کوچک بودن مساحت‌های ساختمان‌ها و شرایط طرح‌های تفصیلی شهرها فعلاً امکان صنعتی سازی این نوع ساختمان‌ها در ایران وجود ندارد؛ در حال حاضر 18 ساختمان ماندگار در کشور در حال ارزیابی است بنابراین ما با ترویج فرهنگ لوکس و لاکچری مخالف هستیم پس باید مصالح ساختمانی درست و مطابق با مسائل زیست‌محیطی در ساختمان‌سازی به کار برده شوند.

نماینده مجمع جهانی یورو سِرت  اضافه کرد: برای ارزیابی ساختمان ماندگار در گام اول با مجموهه‌های باتجربه و خبره‌ای که می‌توانستند ساختمان‌های اصولی احداث کنند و خدمات پس از فروش را لحاظ کنیم وارد تعامل شدیم در نهایت اجرای این امر به یک گروه ساختمانی سپرده شد که خوشبختانه امروز شاهد این هستیم که با موفقیت کار خود را به اتمام رسانده و اولین ساختمان ماندگار در تهران ساخته شد.

وی ادامه داد: این ساختمان در نوروز سال 96 ساخته شد و طی بازه زمانی 17 ماهه مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت و امروز موفق به کسب نشان ساختمان ماندگار شد.

کریم اضافه کرد: رعایت شاخصه‌های محیط زیستی و صنعت ساختمان یکی از دغدغه‌های اصلی است که توانستیم ساختمانی طراحی کنیم که خطرات ابتلا به سرطان را کاهش دهد که به عنوان مثال در پنجره‌ها از شیشه‌های VOC استفاده شد که مانع تابش اشعه مضر آفتاب شود و از سرطان جلوگیری کند.

به گفته وی، رعایت تمامی مسائل اجتماعی، داشتن توجیه اقتصادی برای خریدار، در دسترس بودن فضاهای رفاهی و خدمات شهری نظیر پارک‌ها و حمل و نقل شهری، پیش‌بینی رونق اقتصادی از دیگر مشخصات و ویژگی‌های این ساختمان‌ها هستند.

کریم خاطرنشان کرد: سازندگان این ساختمان‌ها مانند خیلی از سازندگان مناطق یک و دو تهران تنها به فکر منافع اقتصادی خود نبوده و توسعه پایدار را در ساخت و ساز لحاظ کردند.

در ادامه این مراسم محمد علی زاهد عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی نیز گفت: برای اولین بار امروز دانش ساخت ساختمان‌های ماندگار در ایران اجرایی شده و جوان‌های خلاق کشور توانسته‌اند هم‌سطح با استانداردهای جهانی فعالیت کنند.

وی ادامه داد: توسعه پایدار منافع نسل فعلی و نسل آینده را تأمین می‌کند از این رو باید فعالان حوزه ساختمان مورد حمایت قرار گیرند و در این خصوص نسبت به آن فرهنگ‌سازی جامعی انجام شود.