وبلاگ معمار شهر

تهران- روزنامه آرمان امروز- یکشنبه- با درج مطلبی با عنوان رعایت نشدن روح معماری در پایتخت، به موضوع ساخت و ساز و معماری ساختمان های پایتخت می پردازد.

در این مطلب آمده است: تهران مرکز سیاسی، اقتصادی، مواصلاتی و... کشور است.
بسیاری از نمایندگی‌های شرکت‌ها در این شهر قرار دارد. این در حالی است که در بسیاری از شهرهای دنیا سه شهر پایتخت فرهنگی، اقتصادی و سیاسی وجود دارد.
در کشور ما تهران در ابعاد مختلف پایتخت است. تهران بالغ بر 10‌ میلیون ‌نفر جمعیت دارد و روزانه چهار‌ میلیون ‌نفر در این شهر تردد می‌کنند.
اغلب این افراد با اهداف اقتصادی و تجاری به این شهر سفر می‌کنند، طبیعتا بسیاری از آسیب‌های موجود در سطح کشور نیز در تهران شکل می‌گیرد.
این جمعیت انبوه نیازمند توجه به روحیات و خواسته‌های روانی است.
برای مثال با بررسی رفتارهای مردم در ترافیک و فرهنگ رانندگی می‌توان به این امر اشاره کرده که مردم به شدت خشن هستند.
از سوی دیگر معماری شهری نیز هیچ توجهی به نیازهای روحی و روانی افراد ندارد.
برای مثال با بررسی ساخت و سازهای شهری در کشورهای پیشرفته و مقایسه آن با وضعیت شهرسازی در شهر تهران می‌توان به این نکته اذعان کرد که ساخت پل‌ها و طراحی اتوبان‌ها در شهر نه تنها توجهی به نیاز افراد در جامعه نداشته است، بلکه شهر را به یک محیط خودرو محور تبدیل کرده است.
چندی قبل نیز عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران با اشاره به وجود برخی از فضاهای ناایمن در شهر تهران اظهار کرد: فضاهای بی‌دفاع شهری، ضمن ایجاد مخاطرات فراوان برای شهروندان تهرانی، بر گسترش آسیب‌های اجتماعی نیز دامن می‌زند.
زهرا نژادبهرام افزود: اعضای این دوره شورا باید برای شناسایی و پاکسازی نقاطی که فضاهای ناایمن به حساب می‌آیند، اقدام کنند.
او تاکید کرد: ایجاد فضایی امن برای مردم و شهروندان پایتخت نشین امری ضروری است و مسئولان باید بر بهبود فضاهای ناایمن شهر توجه کنند.
چندی قبل هم مشاور امور زنان گفت: تهران شهری مردانه و خشن است که باید برای زیست بهتر زنان آماده شود.
فاطمه راکعی افزود: تهران شهری مردانه است و هنوز شرایط برای حضور زن‌ها در فضای شهری موثر نیستند، باید شرایط امن برای زنان به وجود آورد و تغییر ساختاری در زمینه شهرسازی متناسب با ذائقه زنان شکل بگیرد.
فضای شهر باید به گونه‌ای باشد که بانوان دارای فرزندان کوچک به راحتی با محیط ارتباط برقرار کرده و برای زنان باردار، سالخورده و دختران جوان فضای مناسب در شهر دیده شود.

وقتی خیابان، پیاده‌رو می‌شود
در اغلب محلات شهر تهران به مساله پیاده‌روها آنطور که باید توجه نشده است.
این مساله پایین و بالای شهر ندارد، چون تاکنون به حقوق افراد پیاده توجه نشده است. اغلب پیاده‌روها با پستی و بلندی همراه هستند.
حمیدی سالمند است. او ترجیح می‌دهد، بجای تردد در پیاده‌رو از کنار خیابان رفت و آمد کند.
این زن سالمند به خبرنگار «آرمان» می‌گوید: همین مساله هر لحظه باعث بروز تصادف و بحث با رانندگان می‌شود، اما به دلیل وجود پستی و بلندی‌ها در پیاده رو‌های تنگ و باریک تردد از کنار خیابان را ترجیح می‌دهم.

صدورمجوزهای غیرکارشناسی و تشدید پرخاشگری اجتماعی
مهدی‌زاده ساکن خیابان فرشته است. او درباره وضعیت معماری در شهر تهران به خبرنگار «آرمان» می‌گوید: با در نظر گرفتن ساختمان و ساز پاساژ‌ها و مال‌ها در کوچه‌هایی 6متری باید گفت که در صورت بروز هر حادثه‌ای نمی‌توان آن را مدیریت کرد. این در حالی است که باید در برج‌ها و امکان عمومی پایتخت مکان‌های برای پهلوگیری ماشین آتش‌نشانی در نظرگرفته شود تا در صورت بروز حوادث، ماشین‌های آتش نشانی بتوانند خدمات لازم را ارائه کنند.
به گفته او شلوغی در تردد در اماکنی همچون مال‌ها و نبود پارکینگ‌های مناسب باعث بروز و تشدید پرخاشگری در جامعه می‌شود.
به گفته او مردم در شهر تهران به شدت با مسائل مختلف روحی و روانی مواجه هستند.
همین مساله در شهری پر دود، با استرس‌های کاری و نبود مدیریت مناسب در ترافیک و... باعث بروز و تشدید بزه و نزاع‌های خیابانی می‌شود.
در این شرایط باید با برنامه‌های کارشناسی شده در زمینه مدیریت ترافیک، ایجاد منظرهای شهری مناسب و آرامش بخش از تشدید شرایط حاد در بروز نارسایی‌های اجتماعی جلوگیری کرد.
به گفته او کیفیت فضا، هویت مکانی، تعاملات اجتماعی و اجتماع ‏پذیری و ارتباطات غیرکلامی از حوزه‏هایی هستند که دیدگاه و نگرش انسان‏ها را در تعریف چیستی فضای شهری شکل می‏دهد.

بی توجهی به سیمای شهری تهران
یک جامعه شناس شهری درباره وضعیت معماری در شهر تهران به خبرنگار «آرمان» می‌گوید: بنده به عنوان کسی که در زمینه معماری و عمدتا شهرسازی کار کرده و درباره فضاهای شهری مطالعه کرده‌ام، بر این باور هستم که فضاهای شهری از سیمای مناسب، معماری جالب، هماهنگ، متناسب و... برخوردار هستند.
گیتی اعتماد می‌افزاید: معماری شهری بر روحیه، رفتار، آرامش و شادی شهروندان موثر است.
البته روانشناسان و جامعه ‌شناسان باید در این مورد تحقیقات میدانی انجام دهند. هرچند تجربه بنده نشان می‌دهد رفت و آمد و زندگی در فضاهای نامطلوب شهری که دارای آلودگی‌های صوتی، آزار بصری و... است، در وضعیت روحی و جسمی فرد موثر است.
به گفته او در دهه‌های اخیر به سیمای شهری پایتخت و دیگر شهرهای کشور کمتر توجه شده است.
در حالی که ما میراث‌هایی همچون میدان نقش جهان داریم که شاید قدمت آن بیشتر از بسیاری از میادین معروف دنیا است، اما فضاهای شهری تولید شده در دهه‌های اخیر باعث تاسف است، چون فقط به فکر سودجویی، تراکم بیشتر و حداکثر درآمد از هر فرد، زمین و ساختمان بوده است، بدون آنکه توجهی به فضای شهری که به زندگی غنا و معنا است، شود.
این جامعه شناس شهری تاکید می‌کند: بزرگ ترین مشکل کالبدی در شهرها ناهماهنگی بین بناها از لحاظ ارتفاع مصالح، رنگ متناسب، عناصر معماری و... است.
این موضوع باعث بیزار شدن شهروندان از عبور و مرور در این فضاها شده است، چون نه تنها از این رفت و آمد لذت نمی‌برند، بلکه برای آنها شهر از منظر دیداری و شنوایی خوش آیند نیست.
اعتماد می‌افزاید: امیدواریم مدیریت شهری همان اندازه که به سودآوری ساخت و سازها و درآمد از طریق آنها توجه می‌کند به مطلوبیت فضاهای شهری که برای نسل‌های باقی می‌ماند، نیز توجه کند و بخشی از درآمدها صرف این کار شود.
به گفته او لذت زندگی در فضای مطلوب شهری آنقدر ارزش دارد که مدیریت شهری برای آن هزینه کند و رضایت شهروندان را تامین کند.
از سوی دیگر مساله زلزله و سیل در اغلب شهرهای ما حساس و قابل تحمل است.
باید در هنگام ساخت و ساز به موضوعات توجه کرد. این جامعه شناس شهری می‌افزاید:‌ همان گونه که در کشور ژاپن این نوع مشکل را حل کرده‌اند، در ایران نیز با داشتن متخصصان قابل می‌توان برای کاهش این خطر تلاش کافی انجام داد. مسلما زلزله برای زمین امری طبیعی همانند نفس کشیدن برای انسان است، باید آن را شناخت و ساختمان‌ها را با توجه به این پدیده طراحی کرد.
ما باید در همه زمینه‌ها همچون معماری، ساخت و ساز، محاسبات پایدار در مقابل زلزله، سیل و... از متخصصان با تجربه استفاده کرد و همه مسائل فدای سودجویی عده‌ای معدود نشود.

ساخت ساختمان‌ها بدون توجه به نیاز انسان‌ها
با توجه به اینکه در شهر شاهد ساختمان‌های به ظاهر نوساز هستیم، اما همین ساختمان به دلیل نبود نظارت‌های مناسب چندان امن نیستند و از سوی دیگر نکات زیبایی شهری نیز در آنها رعایت نشده است.
در این وضعیت چندی قبل مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران از شناسایی بیش از 21 هزار ساختمان ناایمن در پایتخت خبر داد.
سید حمید موسوی ضمن اعلام این مطلب با اشاره به همکاری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران با سازمان آتش‌نشانی برای یکپارچه‌سازی آمار ساختمان‌های ناایمن در پایتخت گفت: بر اساس آخرین آمار سازمان آتش‌ نشانی از مجموع 21 هزار و 696 ساختمان پرخطر، میان خطر و کم‌خطر در پایتخت، شش هزار و 850 ساختمان پرخطر محسوب می‌شوند.
او با اشاره به آخرین وضعیت ساختمان‌های پرخطر در مناطق بر اساس گزارش سازمان آتش نشانی افزود: بنابر آخرین آمارها، منطقه 12 با دو هزار و 860 مورد بیشترین آمار ساختمان پرخطر را به خود اختصاص داده است.
پس از آن، منطقه چهار با 770 مورد، منطقه 18 با 664 مورد و منطقه 20 با 502 مورد به ترتیب شاهد حضور بیشترین ساختمان پرخطر در تهران هستند.
موسوی تعداد ساختمان‌های «میان خطر» را نیز هفت هزار و 537 مورد اعلام و عنوان کرد: به این تعداد باید آمار هفت هزار و 309 ساختمان کم ‌خطر را اضافه کرد. با رفت و آمد در بازار و مشاهده ساختمان‌ها در آن منطقه باید گفت که هر لحظه در این مناطق بیم حریق، فرو نشست زمین و بحران وجود دارد.
از سوی دیگر مدیران شهری نیز در حال تقویت مدیریت بحران در پایتخت هستند، چون این نهاد نه تنها در پایتخت بلکه در کشور نیز با استانداردها فاصله دارد.
روزنامه آرمان