برخی در برابر هوشمند سازی شهرها مقاومت می کنند !
۲۵ مرداد ۱۳۹۷
هوشمندسازی، شعاری که طی سال های اخیر مورد توجه بسیاری از مدیران قرار گرفته اما تا کنون نتوانسته ایم به موفقیت چشمگیری در این رابطه دست پیدا کنیم اما دلیل آن چیست؟
به گزارش تیتر شهر؛ با گسترش شهر ها و کاهش کیفیت زندگی، مدیران سعی کرده تا هوشمند سازی را در دستور کار خود قرار بدهند؛ یکی از مهم ترین کارهایی که باید در راستای هوشمندسازی شهرها صورت گیرد، سیاستگذاری های دقیق و وضع قوانین پیشرفت هاست تا در صورت لزوم، طبق قانون شهرهای هوشمند با متخلفین برخورد شود از این رو شفاف سازی از اصول هوشمندسازی خواهد بود.
در این راستا محمد سالاری تحقق مدیریت یکپارچه شهری را لازمه هوشمندسازی کامل شهرها دانست و هوشمند شدن شهرها و شفاف سازی را تنها راه نجات شهرها و کشور اعلام کرد.
رییس کمیسیون شهرسازی ومعماری شورای شهر تهران در کنگره بین المللی شهر هوشمند (ISC ۲۰۱۸) با اشاره به اینکه هوشمندسازی یکی از مهم ترین ماموریت های مدیریت شهری در دنیا است گفت: جامعه شهری و جمعیت شهر نشین در دنیا با روند بسیار سریع و قابل توجهی در حال افزایش است.
آمارها نشان می دهد در سال 2008 جمعیت شهرنشین و غیرشهرنشین در دنیا برابر بوده اند و پیش بینی می شود این جمعیت در سال 2040 به 65 درصد برسد. همچنین هر هفته 3/1 میلیون نفر از جمعیت سراسر دنیا به سمت شهرها مهاجرت می کنند. در کشورهای درحال توسعه 80 درصد رشد اقتصادی مورد انتظار در شهرها خواهد بود و 60 تا 80 درصد انرژی دنیا هم در شهرها مصرف می شود.
وی ادامه داد: در دهه 40 جمعیت شهرنشین کشور ما کمتر از 30 درصد بود و اکنون این جمعیت به بیش از 70 درصد رسیده است که پیش بینی می شود در سال 1430 به جمعیت 85 درصدی جامعه شهری برسیم و تنها 15 درصد از جمعیت کل کشور در روستاها و شهرهای کوچک می مانند.
کیفیت زندگی تهران در رتبه 199 در بین 231 شهر دنیا
سالاری افزود: تهران بیش از 25 درصد اقتصاد کشور را در اختیار دارد اما طبق رتبه بندی موسسه تحقیقاتی مرسر در سال 2017 متاسفانه از نظر کیفیت زندگی رتبه 199 را در بین 231 شهر بزرگ دنیا را دارد که وجود چالش ها و مشکلات زیادی از جمله مشکلات زیست محیطی، آلودگی هوا، ترافیک شدید، عدم مدیریت مناسب انرژی و و در پی آن کمبود انرژی در کنار افزایش جمعیت شهری، آینده شهر تهران را تهدید می کند.
رییس کمیسیون شهرسازی ومعماری شورای شهر تهران مشکلات حوزه فرهنگی و اجتماعی بخصوص آسیب های اجتماعی را نیز از مهم ترین چالش های شهرهای کشور وعلی الخصوص تهران دانست و ادامه داد: وجود مجموعه بزرگ بافت های فرسوده ازجمله حدود 3268 هکتار بافت فرسوده تمام عیار و در کنار آن 14 هزار هکتار بافت ناپایدار در شهر تهران و همچنین ایجاد مجموعه زیرساخت ها بدون در نظر گرفتن پیوست های پدافند غیرعامل، موجب نگرانی جدی درخصوص ناایمن بودن پایتخت شده است.
وی اضافه کرد: در کنار تمام این مشکلات ، نبود منابع درآمدی پایدار از چالش های اساسی پیش روی مدیریت شهر تهران است.
سالاری با بیان اینکه طی دهه های اخیر موضوع توسعه پایدار شهرها یکی از غالب ترین رویکردها و پارادایم های کاری تصمیم سازان و تصمیم گیران شهرهای کشور و علی الخصوص تهران است اظهار داشت: با بروز و ظهور شهر هوشمند و ارائه خدمات عمومی نوین، بسیاری با این اندیشه که این پارادایم در تقابل با توسعه پایدار شهر است در پذیرش آن مقاومت می کنند. در صورتی که شهر هوشمند، شیوه ای برای تحقق سریع توسعه پایدار شهرها است و حتی می توان گفت تنها گزینه و شیوه در دسترس برای توسعه پایدار شهرها محسوب می شود.
این عضو شورای شهر تهران ادامه داد: اکنون که بیشتر جمعیت کشور در شهرها ساکن هستند و قسمت عمده این جمعیت در 13 کلانشهر از جمله تهران متمرکز شده اند، هوشمند سازی کامل شهرها میسر نمی شود مگر با مشارکت واقعی سازمان ها و نهادها یعنی تا زمانی که مدیریت یکپارچه شهری شکل نگیرد این مهم اتفاق نخواهد افتاد . دولتی ها دیتاهای خود را در اختیار رصدخانه شهر قرار نمی دهند
وی با اشاره به اقدامات خوب اولیه شهرداری تهران در حوزه هوشمندسازی گفت: یکی از این اقدامات که به عنوان یک داشبورد مدیریتی و نظارتی بخصوص برای دستگاه های نظارتی مثل شورای شهر و شورای عالی شهرسازی و معماری و نیز مدیران و تصمیم سازان شهری محسوب می گرد. ایجاد رصد خانه شهر تهران است.
وی تصریح کرد: در این رصدخانه مجموعه اطلاعاتی از حوزه های مختلف مدیریت شهری و سطح شهر جمع آوری و در یک داشبورد و راهبری جامع لحاظ شده است و زمانیکه از مدیران شهری و کارشناسان سایر سازمان ها و نهادهای دولتی مستقر در شهر برای بازدید دعوت می کنند ، آن ها بشدت تحت تاثر قرار گرفته و وجود چنین رصدخانه شهری را لازم می بینند، اما مشکل اینجاست که پس از بازگشت به محل اداره سازمان خود تصمیم به راه اندازی رصدخانه های جدا برای سازمان متبوع خود می گیرند و این در حالی است که می بایست نسبت به ارائه دیتاها و اطلاعات خود به این رصدخانه اقدام کنند.
سالاری افزود: بنا براین تا زمانیکه مدیریت یکپارچه شهری محقق نشود امکان هوشمند سازی کامل و جامع شهر نخواهد بود.
نقش موثر مردم در تحقق هوشمند سازی شهر
رییس کمیسیون شهرسازی ومعماری شورای شهر تهران همچنین تعامل و مشارکت شهروندان در حوزه هوشمندسازی را حائز اهمیت دانست و بیان کرد: با توجه به اینکه ما در عصر اطلاعات و فناوری قرار داریم لازم است که تحولاتی که در شهرهای هوشمند و شهرهای جهانی ایجاد شده را به آگاهی و اطلاع مردم برسانیم تا به ضرورت هوشمندسازی پی ببرند، البته مردم خود در این خصوص آگاه هستند اما مشکلی که با آن مواجه هستیم موضوع اعتمادسازی است چراکه مردم نگرانند که در فرایند هوشمندسازی، اطلاعات شخصیشان مورد تعدی قرار گیرد ، و لذا می بایست مجموع تصمیم گیران این حوزه اعتمادسازی لازم را ایجاد کنند.
سالاری در خصوص اقدامات شهرداری تهران و مدیریت شهری در حوزه هوشمند سازی بیان کرد: شهرداری تهران یکی از شهرهای پیشتاز در ایجاد سازمان فاوا است که بیش از 1300 کیلومتر شبکه فیبر نوری دارد در حالیکه چنین شبکه ای در هیچکدام از وزارتخانه ها در سراسر کشور وجود ندارد. شکل گیری مجموعه ای گسترده از دکل ها و آنتن ها در شهر تهران، ایجاد سامانه های دیجیتالی در سطح تهران با 62 سرویس تحت اینترنت و 171 سرویس نرم افزاری داخلی، ایجاد115 دفتر خدمات الکترونیک شهر در حوزه ارائه خدمات شهرسازی و معماری ، ایجاد سامانه هایی مانند سامانه شهرسازی و معماری و طرح تفصیلی اقداماتی است که شهرداری در راستای هوشمندسازی انجام داده است و همچنین تمهیدات لازم از سوی شورای پنجم شهر تهران برای نظارت همگانی و اجتماعی نیز انجام شده است.
4 مرحله برای رسیدن به هوشمند شدن شهر
وی با بیان اینکه در فرایند هوشمند سازی 4 مرحله وجود دارد گفت: اولین مرحله اطلاع رسانی و آگاه سازی است که تا حدودی در شهر تهران اتفاق افتاده ، دوم اجرای پروژه های پایلوت است که تا حدی انجام شده و مورد اعتماد مردم و دیده بان های شهری قرار گرفته است، مرحله بعد یکپارچه سازی و هماهنگی دستگاه ها ونهادها و دیتا ها است که انجام نشده و مرحله آخر هم که پلت فرم یکپارچه و برنامه یکپارچه برای اقدامات آتی است که آن نیز محقق نشده و من فکر میکنم بیشتر از این هم نمی تواند پیشرفت کند مگر اینکه مدیریت یکپارچه شهری بر اساس تصمیم حاکمیت صورت بپذیرد.
این عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه یکی از مهم ترین اقداماتی که ما باید انجام دهیم، ایجاد دغدغه در بین آحاد مردم است بیان کرد: اگر ما در مبارزه با مشکلات ، چالش ها، فسادها و رانت ها نظارت همگانی، اجتماعی و رسانه ای را نداشته باشیم نمی توانیم موفق باشیم .
وی ادامه داد: همچنین باید به لزوم تحقق مدیریت یکپارچه شهری دامن بزنیم تا حاکمیت بپذیرد که با توجه به بلوغ فکری شوراهای اسلامی شهر می بایست در کنار حکمرانی ملی، یک حکمرانی محلی نیز ایجاد شود.
سالاری با اشاره به بودجه قابل توجه شهرداری تهران بیان کرد: متاسفانه از این میزان بودجه مبلغ اندکی در راستای هوشمندسازی شهر هزینه می شود در صورتی که در شهرهای هوشمند جهان بودجه بسیاری برای ایجاد زیرساخت های هوشمند سازی در نظر گرفته می شود. برخی¬کشورها صدها برابر تهران در شهرهایشان در خصوص هوشمندسازی هزینه کرده و دوربین نصب کرده اند و بسیاری از مشکلات و چالش های شهرهایشان را از این طریق حل کردند .
وقوع تخلفات و فساد در پی عدم شفافیت
رییس کمیسیون شهرسازی ومعماری شورای شهر تهران با اشاره به مصادیق عینی و ابزارهای هوشمند سازی در حوزه شهرسازی و معماری و مدیریت شهری که بشدت در کاهش فساد و رانت کمک می کند، اشاره کرد و گفت: ما سامانه شهرسازی و معماری و طرح تفصیلی را داریم که در شورای عالی شهرسازی و معماری و کمیسیون ماده 5 تصویب شده اما بدلیل اینکه ضوابط و تکلیف آن انجام نشده و بصورت قابل دسترس و قابل فهم برای شهروندان در سامانه قرار نگرفته ما شاهد مجموعه قابل توجهی از تخلفات و انحرافات و فسادها و رانت ها هستیم.
وی ادامه داد: در موضوع بلندمرتبه سازی باید گفت که بلند مرتبه سازی بصورت ذاتی یک تهدید برای کلانشهر نیست بلکه اشکال آن اینست که ضوابط آن مطالعه و تدوین نشده و در سامانه شهرسازی قرار نگرفته است که مردم و متولیان ساخت و ساز بدانند در کدام نقطه شهر و با چه سطح اشغالی و با چه مشخصاتی می توانند بارگذاری بلند مرتبه انجام دهند.
سالاری با اشاره به موضوع مال ها ومگامال ها و پروژه های تجاری و پاساژها که امروز در تهران تبدیل به چالش شده است گفت: اگر ضوابط مربوط به این حوزه در سامانه شهرسازی و معماری قابل دسترس برای مردم و دیده بان های شهر ی بود، قطعا نظارت همگانی و نظارت دیده بان های شهری موجب کاهش نابهنجاری ها در این حوزه می شد.
وی ادامه داد: تصمیم گیری های خلافی که در کمیسیون های ماده 5 و شوراهای معماری مناطق گرفته می شود، ریشه در عدم شفاف سازی دارد. همچنین تخلفاتی که در عملیات های مالی که در فرایند کارهای شهرداری و واگذاری املاک نجومی و واگذاری املاک در مرحله بهره برداری صورت گرفته بدلیل عدم شفاف سازی در نتیجه عدم هوشمند سازی است.
نجات شهرها با حرکت در جهت هوشمند سازی
سالاری افزود: ترک تشریفات که در انعقاد قراردادهای پیمانکاری در سطح شهر ، تحولات کالبدی که خارج از طرح جامع و در حریم شهر اتفاق می افتد نیز درنتیجه عدم هوشمند سازی کامل است. لذا نتیجه می گیریم از جمله مهم ترین اولویت های مدیریت های شهری ایران، هوشمند سازی و شفاف سازی است که خوشبختانه شورای پنجم شهر تهران در این راستا هم کمیته شفافیت و هوشمندسازی را ایجاد کرده و هم طی تصمیمی قرادادهای منعقد شده در دسترس شهروندان و دیده بان های شهری در یک فضای دیجیتال و هوشمند قرار داده است و هم طرحی را در شورا به تصویب رسانده که بر اساس آن تمامی اطلاعات پرونده های شهرسازی سطح شهر تهران در دسترس عمومی قرار می گیرد .
هوشمند سازی و شفاف سازی یکی از اولویت های مهم شورای پنجم است
وی در پایان گفت: به نظر می رسد تنها راه نجات کشور و شهر تهران و یکی از مطالبات جدی افکار عمومی موضوع شفاف سازی و هوشمند سازی است ، و لذا شورای پنجم یکی از مهم ترین اولویت هایش در تدوین برنامه 5 ساله سوم شهرداری تهران، پپرداخت به هوشمندسازی و شفاف سازی می باشد.
