به گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، اسکندر مختاری، معمار و استاد دانشگاه در این نشست گفت: «در گذشته ظرفیت های سرزمینمان، انسان و زیبایی را می فهمیدیم و متوجه رابطه انسان با طبیعت بودیم و هر وقت در گذشته در طبیعت دخالتی داشتیم به تولید ارزش پرداختیم اما هم اکنون نه تنها از تولید ارزش بازمانده ایم بلکه هر روز بیشتر از روز قبل به تخریب محیط زیست کمک می کنیم!»
او دلیل این امر را در نگاه های جزیی نگر دانست و گفت: «اصلا هرگز فکر نمی کردم که روزی از ساخت زیرزمینی بیش از یکی دو طبقه در تهران جلوگیری کرده و مجبور شوم از این کار خودم دفاع کنم چون دلیلش واضح است با چنین ساخت و ساز هایی مسیر قنات های تهران عوض می شود و همین امر به خشک شدن باغ های پایین دست منجر خواهد شد.»
مختاری در ادامه گفت: «اگرچه نگاه امروز در حوزه توسعه شهری، نگاهی مخرب است اما این نگاه حاصل ناآگاهی و جهل است و وظیفه ما دانایی و روشنگری است.»
منظر فرهنگی چیست؟
در ادامه نشست فرشته عشرتی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران به ایراد سخنرانی درباره منظر فرهنگی و منظر شهری تاریخی پرداخت.
او گفت: «در مورد موضوع منظر فرهنگی و منظر شهری تاریخی هربار که وارد جزییات می شویم متاسفانه افراد بر اساس تصوراتی که از این دو واژه در ذهن دارند ممکن است در بخش هایی از این دو مفهوم نتوانند به صورت کامل آنچه مدنظر است را دریافت کنند.»
او در ادامه به توضیح منظر فرهنگی پرداخت و به دیدگاه کل نگر ساکنان بومی نسبت به دو دایره فرهنگ و ُطبیعت اشاره کرد و گفت: «همه اعتقادات و زندگی این مردم از برکنش این دو دایره شکل می گرفت و این دو را از هم جدا نمی دانستند اما وقتی دانش جز نگر غربی به وجود می آید طبیعت و فرهنگ را در دو حوزه دانشی جداگانه مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد.»
عشرتی در ادامه به ارایه و تحلیل تعاریف فرهنگ و منظر فرهنگی پرداخت.
او با انتقاد از معادل دانستن منظر فرهنگی با واژه منظر گفت: «منظر هم در بسیاری مواقع به جنبه های عینی کاهش پیدا کرده و در بهترین شرایط به آن جنبه های ذهنی نیز اضافه می شود این در حالی است که منظر فرهنگی یک فرایند است و یک محصول نیست که جنبه های عینی و ذهنی مورد بررسی قرار گیرد.»
او نخستین گام برای حفاظت از مناظر فرهنگی را شناخت درست آنها دانست و گفت: «در مرحله بعدی باید بدانیم چطور از این مناظر فرهنگی در طرح های توسعه عمران استفاده کنیم.»
او با تاکید بر لزوم استفاده از تجربیات بین المللی در این حوزه گفت: «راهی که امروز ما می رویم را قبل از ما سایر کشورها رفته اند و ما می توانیم با استفاده از آنها خیلی بهتر گام برداریم.»
نگاهی به دستاوردهای نخستین همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار
سعید امیریان، مسئول دبیرخانه دائمی همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار در ادامه نشست طی سخنانی با اشاره به سابقه طولانی زیست در فلات ایران تاکید کرد: «باید در برنامه ریزی ها از پیشنیه و سابقه زیست مان در این سرزمین استفاده کنیم.»
او دانش زیستن در فلات ایران را تحت عنوان اهلیت ایرانی تعریف کرد و با اشاره به برگزاری همایشی با همین موضوع در سال 1394 گفت: «در این همایش دستاوردهای بسیار خوبی به دست آمد و دکتر آخوندی، موضوع ایرانشهر و ایده غفلت از ایران در ایران را مطرح کردند که در جمع بندی همایش وارد شد.»
او افزود: «در همایش نخست همچنین موضوع «ایران سره زمین» از سوی مهندس بهشتی و «انسان پایدار» توسط مهندس آرامی مطرح شد که این موضوعات را می توان از دستاوردهای نخستین همایش برگزار شده دانست.»
امیریان ابراز امیدوار کرد: «در همایش دوم که دهم و یازدهم مهرماه برگزار می شود ایده های خلاقانه جدیدی مطرح شود.»
او از حضور سازمان برنامه و بودجه در دومین همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار خبر داد و گفت: «این سازمان در راستای ایجاد برنامه کل نگر به طور حتم یک پای ثابت این همایش خواهد بود و در این همایش با هم مرور خواهیم کرد که سرزمین ایران قبل از دوره معاصر چگونه مدیریت می شد و چگونه می توان از دانش ضمنی و اهلیت ایرانی در برنامه های توسعه استفاده کرد.»
او با اشاره به هشت محور دومین همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار بر محور دوم این همایش یعنی «میراث فرهنگی، توسعه پایدار و راه و شهرسازی» تاکید کرد و گفت: «این محور با تمرکز بر ایده های نو در زمینه دانش و اهلیت ایرانی مطرح خواهد شد تا بتواند سرمنشا مدیریت مدرن در شهرهای کشور باشد.»
