در آغاز راه
بعد از اسلام، هنرمندان ایرانی در استفاده از این عنصر به چنان مهارتی دست یافتند که نظر شرق شناسان و محققانی که این آثار را موردبررسی و تحلیل قراردادند، آنها را از زمره بهترین شاهکارهای هنر اسلامی محسوب نمودهاست؛ تا جایی که دراینباره پوپ رشد کامل گچبری را بیشتر مرهون الهام و مهارت ایرانی میداند. به دلیل خاصیت شکلپذیری و سهولت در اجرا و تزئین معماری، توجه بسیاری به گچبری شده و غالباً از آن بهعنوان پوشش تزئینی در نمای داخلی بناها استفاده شده است.
از ایده تا اجرا
درباره اینکه گچبریها را چگونه میساختند عقاید مختلفی وجود دارد. عدهای معتقدند که بیشتر گچبریها قالبی بوده است که این عقیده نادرست به نظر میرسد؛ زیرا آثار برجایمانده، نشانگر این واقعیت هستند که گچ بر روی دیوار یا جایی که موردنظر بوده، قرار میگرفته و سپس در همانجا به تراشیدن زاویه و فرم دادن به گچ پرداخته میشده است.
واضح و روشن است که گلوبوته، شاخ و برگها و حتی صورتهای پرندگان، حیوانات و انسان روی گچ با قلم در جای خود طرح و پیاده شده است. بااینحال حتی کندهکاری گچبریها چندان هم آسان نیست؛ زیرا دشواری کار نسبت به دیگر روشهای تزئین در معماری در اینجاست که گچ همواره در حال سخت شدن بوده و باید یک قطعه در یکزمان محدود به اتمام برسد.