ایرج اعتصام: جایزه میرمیران به دنبال ایجاد خلاقیت بیشتر در معماری است / برندگان دوازدهمین دوره جایزه معماری میرمیران اعلام شدند

هم‌زمان با روز معمار، دوازدهمین دوره مسابقه معماری میرمیران با اعلام برندگان و نمایش آثار برگزیده به کار خود پایان داد.

هنرآنلاین، با حضور چهره‌های برجسته معماری و شهرسازی، شب گذشته برندگان جایزه میرمیران در سالن شهناز خانه هنرمندان اعلام شد.

در ابتدای این مراسم مجید رجبی معمار، مدیرعامل خانه هنرمندان بر ارزش والای هنر معماری تأکید کرد و در این باره گفت: از آنجایی که پدر مرحومم معمار بوده، همواره با اشتیاق به این مراسم آمده‌ام و یاد و خاطره استاد میرمیران عزیز را گرامی می‌داریم.

او با اشاره به اهمیت حضور انجمن‌های هنری در خانه هنرمندان بیان کرد: برای ما جای خوشحالی و خوشنودی است که ظرفیت‌ها و امکانات خانه هنرمندان به 12 انجمن اصلی شامل: گرافیک، عکاسی، نقاشی، مجسمه‌سازی، موسیقی، تئاتر و ... تعلق دارد و در کنار این‌ها دو گروه از انجمن‌های فرعی نیز چون عکاسان خبری و معماران حضور دارند.

مدیرعامل خانه هنرمندان تصریح کرد: هنر معماری در ایران قدمت و پیشینه‌ای بزرگ دارد و این جای خوشنودی است که انجمن معماران در سال گذشته توانسته بیش از 32 نشست پژوهشی فیلم معماری را با نقد و تحلیل به اجرا بگذارد.

رجبی معمار درباره راه‌اندازی خانه هنرمندان 2 گفت: در چند سال گذشته تلاش زیادی انجام شده و مصوباتی نیز وجود دارد که انشاالله با همت شورای شهر تهران و معاونت هنری شهرداری بتوانیم خانه هنرمندان 2 را که خانه‌ای متعلق به استاد بزرگ معماری، حسین لرزاده است، به صاحبان آن یعنی جامعه معماری و هنرمندان بازگردانیم. امیدواریم که سال 97 این نوید خوش را به جامعه معماری بتوانیم بدهیم.

در ادامه پیام دکتر عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی به مناسبت روز معمار و جایزه میرمیران، قرائت شد.

دکتر تورج فرهادی، قائم مقام شهرسازی و معماری شهرداری تهران بر اهمیت جایزه میرمیران تاکید کرد و گفت: امیدوارم کارهای خوب و خلاقانه‌ای که شادروان میرمیران زمینه اجرای آن را ایجاد کردند، گسترش یابد و این جایزه سبب شود که همفکری و رشد بیشتری را در این عرصه شاهد باشیم.

فرهادی با اشاره به صحبت‌های رجبی معمار درباره افتتاح خانه هنرمندان 2 اظهار کرد: مصوبات شورا در زمینه این خانه وجود دارد اما یک سری مشکلات در زمینه آزادسازی مالکیت آن وجود دارد که ما سخت پیگیر رفع آن هستیم.

در ادامه فرهادی به قرائت پیام سمیع الله حسینی مکارم، سرپرست شهرداری تهران پرداخت.

ایرج اعتصام، مدیرعامل بنیاد میرمیران نیز در ادامه این برنامه درباره شکل‌گیری این جایزه توضیح داد و گفت: جایزه میرمیران در سال 1385 و با پیشنهاد فعالان و علاقه‌مندان به عرصه معماری شکل گرفت. بر مبنای این برنامه، قرار شد که جایزه‌ای برای معماران در نظر گرفته شود تا علاوه بر ایجاد انگیزه باعث ایجاد خلاقیت بیشتر در عرصه پروژه‌ها و برنامه‌های معماری شود.

او با اشاره به موضوعات متعدد این جایزه طی دوره‌های مختلف اظهار کرد: ما در دوره‌های مختلف سعی داشتیم که ارتباط معماری با عناصر مختلف را مد نظر قرار دهیم به همین خاطر در طی این دوازده دوره موضوعاتی چون: معماری و آب، معماری و سینما، معماری سبز، معماری از زمین تا آسمان، معماری پاسخگو، معمار نور و سایه و ... مد نظر قرار گرفت.

معاون آستان قدس رضوی: دوران جمهوری اسلامی دارای سبک معماری مستقل است ...

در نشست خبری همایش «معماری و هنر اعتاب مقدسه در دوران معاصر» مسئولین برگزاری این همایش به تشریح محورها و اهداف آن پرداختند.

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، نشست خبری همایش «معماری و هنر اعتاب مقدسه در دوران معاصر» با حضور محمدمهدی تهرانچی معاون علمی آستان قدس رضوی و رئیس عالی این همایش، حسن بلخاری دبیر علمی بخش هنر و آرایه‌های معماری این همایش و اکبر زرگر دبیر علمی بخش معماری و شهرسازی این همایش در موزه ملی ملک برگزار شد.

دوران جمهوری اسلامی دارای سبک معماری مستقل است

در این نشست محمدمهدی طهرانچی رئیس عالی همایش «معماری و هنر اعتاب مقدسه در دوران معاصر» گفت: فردا (سوم اردیبهشت) روز بزرگداشت شیخ بهایی است؛ او یکی از بزرگترین معماران اعتاب مقدسه است. چهار دهه تلاش معماران و هنرمندان جهان اسلام برای خلق آثار ماندگار و جاودان در اعتاب مقدس بر هیچکس پوشیده نیست. لازم است که گسترش بی‌نظیر معماری اسلامی که به برکت انقلاب در این چهار دهه اعمال شده است طی همایشی با حضور اندیشمندان و صاحب‌نظران این عرصه از منظر علمی و نظری بررسی شود.

طهرانچی دوران حکومت جمهوری اسلامی را دارای سبک مستقل در معماری اسلامی خواند و افزود: سبک و روشی که در این دوره به کار گرفته شد از یک سو سنتها را حفظ کرد و از سوی دیگر امکانات مدرن را به کار گرفت؛ ترکیب هنر و ابزار مدرن موجب ایجاد سبک جدیدی شد که ما در این همایش قصد بررسی این سبک را داریم.

برج‌هنر اسلامی، از عیلام تا ایلام

دغدغه‌ی مشترک همه هنرمندان ایلام در هر رشته‌ای، فقدان زیرساخت‌های فرهنگی است، به طوری که کمتر هنرمندی است که از کمبود فضا برای فعالیت گلایه نداشته باشد، اما برج هنر اسلامی نویدبخش حل این مشکل و پاسخی مثبت به نیاز هنرمندان استان ایلام است.

به گزارش ایسنا، «سیدکمال‌الدین میرجعفریان» مدیرکل راه و شهرسازی استان ایلام در بازدید از پروژه در حال ساخت برج هنر اسلامی ایلام گفت: یکی از خاص‌ترین پروژه‌هایی که در موضوع بازآفرینی شهری در استان تعریف شده برج هنر است که با مساعدت‌ها و پیگیری‌های استاندار با کوچک‌ترین مشکل مالی روبرو نشده است.

وی مراحل پیشرفت کار و تخصیص اعتبار به این پروژه را مطلوب ارزیابی و با قدردانی از تلاش‌های رئیس حوزه هنری استان، اظهار کرد: این پروژه در 8000 متر مربع و در 8 طبقه بر اساس معیارهای معماری ایرانی اسلامی طراحی شده است.

وی با بیان این‌که با ساخت برج هنر، مضیقه‌های پیش روی هنرمندان ایلامی برطرف خواهد شد، تصریح کرد: یکی از خاص‌ترین پروژه‌هایی که در موضوع بازآفرینی شهری در استان تعریف شده برج هنر است که با مساعدت‌ها و پیگیری‌های استاندار با کوچک‌ترین مشکل مالی روبرو نشده و امسال 2 میلیارد تومان به آن اختصاص یافته است.

مدیرکل راه و شهرسازی ابراز امیدواری کرد با جدیت پیمانکار این پروژه هم از نظر پیشرفت و هم از نظر کیفیت بتواند بر اساس برنامه پیش رود.

«محمدعلی قاسمی» رئیس حوزه هنری استان ایلام هم با قدردانی از حمایت‌های نماینده ولی‌فقیه در استان، استاندار و مدیرکل راه و شهرسازی استان ایلام، اظهار کرد: برج هنر یکی از بی‌نظیرترین پروژه‌ها در عرصه‌ی فرهنگ و هنر است که اجماع بین مسئولان نویدبخش بهره‌برداری از آن در موعد مقرر است.

وی با بیان این‌که رمز توسعه‌یافتگی فرهنگی در هر جامعه‌ای داشتن زیرساخت‌های لازم است، گفت: هم‌اکنون هنرمندان استان ایلام از کمبود فضاهای فرهنگی رنج می‌برند که مطمئناً با افتتاح این پروژه ایلام از نظر فرهنگی در ردیف استان‌های توسعه‌یافته قرار خواهد گرفت.

رئیس حوزه هنری ایلام گفت: در این پروژه همه امکانات مورد نیاز هنرمندان هنرهای هفت‌گانه از جمله سالن کارگاه و جلسات و کتابخانه‌های تخصصی، نگارخانه، بازار عرضه محصولات فرهنگی و هنری پیش‌بینی شده است.

وی تصریح کرد: این بنا با معماری ایرانی اسلامی متأثر از معماری دوران عیلامی هخامنشی، اسلامی و معاصر است.

استاندار ایلام در نشست‌های مختلف بر تأمین اعتبار به موقع این پروژه تأکید کرده است.

آیا عمر شیشه‌های رنگی به پایان رسیده است؟

ماهنامه ایران آذین - سحر صابریان: نور و رنگ دو عنصر اصلی در طراحی معماری و دکوراسیون داخلی هستند. هنرمندان و معماران در گذشته به این امر واقف بودند و به نحوی شایسته از آنها در بناها استفاده می کردند. شاهکارهای معماری به جا مانده از دوران کهن همه مهر تاییدی بر این امر است ولی این مسئله به این معنا نیست که این نوع هنر مختص به زمان های دور بوده و جایگاهی در معماری این دوره نخواهد داشت بلکه هدف از بیان این موضوع ارائه راهکارهایی برای استفاده از آن در زندگی امروزی است.

شیشه های رنگی در معماری ایرانی جایگاه قابل ملاحظه ای داشته اند و علاوه بر بناهای مشهور در سایر ساختمان ها نیز استفاده می شده اند، اما متاسفانه در معماری امروزی، شیشه های رنگی تقریبا بدون استفاده مانده اند و در کمتر پروژه ای از آنها استفاده می شود. این در حالی است که استفاده از شیشه های رنگی علاوه بر زیبایی، اثرات روانشناختی قابل ملاحظه ای هم دارند. این شیشه ها به صورتی جادویی نور را از خود عبور می دهند و استفاده از آنها در طراحی، این اجازه را می دهد که با استفاده از نورهای طبیعی و مصنوعی، بتوانیم در بازه های مختلف زمانی، رنگ های متفاوتی در محیط داشته باشیم.

شیشه های رنگی در گذشته

قدمت شیشه های رنگی تزئینی که در معماری برخی از ساختمان ها، خصوصا بناهای مذهبی مانند کلیساها و مساجد کاربرد دارند به قرون وسطی باز می گردد. این شیشه های رنگی در قرن نوزدهم میلادی کاربرد گسترده تری پیدا کردند و علاوه بر مکان های مذهبی در خانه های شخصی، هتل ها، اماکن فرهنگی و مراکز خرید نیز به کار گرفته شدند. همزمان معماران ایرانی نیز به استفاده از در و پنجره های مشبک با شیشه های رنگی در بناها رو آوردند که همزمان هم حفاظ مناسبی در برابر آفتاب گرم و تابان ایران به حساب می آمد و هم نور را در رنگ های متنوع و متعدد منعکس می کرد و این تنوع جلوهای خاص به تزئینات وابسته به بنا همچون نقاشی روی شیشه ها می بخشید.

در این زمینه می توان یکی از شاه نشین های خانه طباطبایی ها در کاشان را مثال زد که استفاده از شیشه های رنگی در و پنجره باعث شده در بازه های متفاوت و با تغییر زاویه خورشید یکی از رنگ های پنجره، رنگ غالب اتاق باشد. به عنوان مثال در هنگام ظهر رنگ غالب قرمز است که سبب افزایش اشتها می شود، در بعدازظهر رنگ بنفش غالب می شود که سبب فراری دادن حشرات از اتاق می شود (به علت این که حشرات چشم مرکب دارند) و بدین ترتیب حشرات مانع استراحت بعدازظهر ساکنین نمی شدند.

از دیگر نتایج مثبت استفاده از این شیشه ها، بازتاب های زیبای شیشه های رنگی محصور شده در قاب های مشبک و در نهایت تبدیل آن به بازی نور و رنگ بود که جلوه ای بی مثال از دنیایی فرازمینی را به ارمغان می آورد. معمار ایرانی، با خلاقیت و دانش خود این تکنیک رنگ نگاری را از ملل دیگر وام گرفته و با فرهنگ مردم خود در آمیخته و رنگین کمانی از نور و رنگ خلق کرده است. هدف از خلق این همه زیبایی توسط معمار ایرانی، تنها برای ارائه یک اثر زیبا نبوده، بلکه علاوه بر زیبایی، رعایت اصول آرامش و رفع تنش های محیطی به عنوان یکی از اصول اولیه معماری ایرانی نیز بوده است.

نکوداشت دکتر سیروس باور

با همت کانون مهندسان معمار دانشگاه تهران بزرگداشت استاد سیروس باور برگزار می‌شود.

 هنرآنلاین، نکوداشت دکتر سیروس باور، پنجشنبه 6 اردیبهشت ماه از ساعت‌ساعت 17 الی 20 در خانه وارطان برگزار می‌شود.

سیروس باور دارای مدرک دکترای معماری از دانشگاه فلورانس است که مسئولیت‌های متعددی چون: تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی و عضویت هیئت امنای انجمن مفاخر معماری ایران را در کارنامه خود دارد.

باور بنیان‌گذار درس تاریخ معماری مدرن و آتلیه شهرسازی در دانشکده معماری دانشگاه ملی ایران در سال 1344 و در دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه تهران، سال 1348 است.

  طرح و اجرای مجتمع بهداشتی رفاهی پالایشگاه تهران، طرح جامع شیراز، طرح جامع یزد، طرح جامع شهر صنعتی کاوه،     طرح مدرسه صنعتی شهر آراکوژ در برزیل، طرح پارک بوتالیک شهر برزیلیا در برزیل، طرح پارک شهر سالوادوردر برزیل،   طرح مرکز فرهنگی اسلامی در شهر رسیف در برزیل، طرح ساختمان حسابداری در برزیلیا و ساختمان تجاری در سن پائولوی برزیل و طرح و اجرای ساختمان‌های مسکونی در تهران و اصفهان از جمله فعالیت‌های برجسته این معمار هستند.

همچنین ترجمه کتاب "تاریخ معماری" اثر لئوناردو بنه ولو و کتاب "تأثیر روح زمانه در روند معماری معاصر در ایران" نیز از جمله فعالیت‌های تألیفی دکتر باور هستند.

حضور در این مراسم برای عموم آزاد است و علاقه‌مندان می‌توانند به خانه وارطان واقع در میدان فلسطین، خیابان طالقانی غربی، پلاک 514 مراجعه کنند.

کتاب "گزارش مرمت بناهای تاریخی ایران" منتشر شد

کتاب "گزارش مرمت بناهای تاریخی ایران؛ گزارش‌ها و رساله‌های ایزمئو" با ترجمه دکتر اصغر کریمی منتشر شد.

 این اثر که مدیر گزارش‌های آن جوزپه زاندر است توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انتشار یافت.

زنده‌یاد دکتر باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی که علاقۀ بسیاری به انتشار این گزارش‌ها داشتند، در پیشگفتاری که بر ترجمۀ فارسی نوشته‌اند دربارۀ جایگاه و اهمیت اقدامات انجام‌شده و گزارش‌های آن توضیحات وافی به دست داده‌اند. اینک پس از شانزده سال از انجام ترجمه، خواست زنده‌یاد شیرازی تحقق یافته و این کتاب در اختیار خوانندگان فارسی‌زبان قرار گرفته است.

 در متن پیشگفتار این کتاب آمده است:

تشکیل وزارت فرهنگ و هنر (در سال ۱۳۴۲) و به تبع آن سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران در سال‌های چهل، مصادف است با تحولات ویژۀ فرهنگی در جهان پس از جنگ جهانی دوم و پیدایش نگرش‌های نو در ارتباط با حفاظت، مرمت، و احیای بناها و بافت‌های تاریخی که می‌توان تبلور آن را در منشور ۱۹۶۴ ونیز و تولد نهادهای غیردولتی و دولتی ملی و بین‌المللی مرتبط به این امر، نظیر ایکوموس (شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی) یا برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های وسیع سامان‌دهی شهرهای تاریخی در اروپا، به‌ویژه انگلستان، مشاهده کرد. هرچند جهت‌گیری‌های چشم‌گیر و مؤثر در اروپا در این ارتباط عمدتاً زاییدۀ ویرانی‌های گستردۀ حاصل از جنگ بود، ولی به هر حال ایران به سان سایر کشورهای جهان از این نهضت متأثر گردید.

تشکیل سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران را در سال ۱۳۴۵/۱۹۶۶ در واقع با هدف تبعیت از منویات مورد قبول جهانی منشور ونیز باید تعبیر کرد، که قصدش علمی کردن مرمت بناهای تاریخی بر اساس اصول مورد توافق بین‌المللی بود. هرچند اوج‌گیری فعالیت‌های عمرانی در کشور، گسترش انفجاری شهرها و رواج اقتصاد وابستۀ مصرفی، موجودیت بناها و بافت‌های تاریخی کشور را به شدت تهدید می‌کرد و ضرورت اتخاذ سیاستی جدی را از سوی دولت و تبعیت از فشارهای فرهنگی بین‌المللی (به‌ویژه از سوی یونسکو) ایجاب می‌کرد. سازمان مذکور به منظور دست‌یابی به فن‌آوری‌های درخور مرمت و آشنا ساختن نسل جدید متخصصین و هنروران بومی با معیارها و اصول جدید، اقدامات اساسی فراوانی را به کار بست که از آن جمله می‌توان بهره‌گیری از امکانات تخصصی و علمی مؤسسۀ ایتالیایی مطالعات خاور دور و نزدیک را یاد کرد.

این مؤسسه که از حمایت‌های بخش فرهنگی وزارت امور خارجۀ ایتالیا برخوردار بود، از همکاری‌های علمی و توان‌های تخصصی سایر مؤسسات علمی ـ فرهنگی و دانشگاهی ایتالیا بهره می‌برد که در مورد ایران به طور اخص باید از دانشگاه رم (دانشکدۀ معماری ـ دورۀ تخصصی مطالعه و مرمت آثار تاریخی) و مرکز مرمت ایتالیا یاد کرد.

سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران صرف نظر از جلب همکاری‌های مؤسسۀ فوق، از مساعدت‌های علمی دانشکدۀ معماری فلورانس، دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران، دانشکدۀ معماری و شهرسازی (انستیتو مرمت) دانشگاه شهید بهشتی (ملی سابق)، دانشگاه فارابی، مشاوران سوییسی، فرانسوی، و آلمانی و جز آن‌ها بهرۀ فراوان برد که خوشبختانه تجربیات هر یک از ایشان در میدان‌های مرمتی ایران منتشر شده و در دسترس است.

ولی در این میان، نقش فعالیت‌های مشترک سازمان و ایزمئو به علت طبیعت سازندۀ فرهنگی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود؛ که ثمرۀ آن، برقراری انضباطی قابل قبول جهانی از نقطه نظر مرمت و تربیت نیروی انسانی قابل توجه مرمتگر، در ایران بود که جایزۀ بین‌المللی آقاخان در ارتباط با همین همکاری در سال ۱۳۵۹ (۱۹۸۰) به سازمان و ایزمئو تعلق گرفت.

نوع مدیریت و همکاری‌های این دو سازمان ایرانی و خارجی و تجربیات مثبتی که به دست آورد، سرمشق خوبی به شمار می‌آید. قدر مسلم، همکاری نسبتاً درازمدت دوازده ساله، خاطره‌ای ماندگار از ایتالیائیان در ایران باقی گذارد.

شایستۀ یادآوری است که در دوران همکاری سازنده و بارور ایتالیائیان در مرمت برخی از آثار شاخص ایران به نام برخی از پرآوازه‌ترین شخصیت‌های علمی ـ فرهنگی ایتالیا نظیر پروفسور زاندر و پروفسور توچی (رئیس سابق مؤسسۀ ایزمئو) برخورد می‌کنیم و افرادی که در دوران این همکاری به حق، شایستگی نام محقق را یافتند، مانند دکتر گالدییری که سهم بسزائی در شناساندن معماری اسلامی ایران به جهانیان ایفا کرد. شاید می‌توان به جرأت گفت که در طول یک‌صد سال تاریخ همکاری‌های باستان‌شناسی بیگانگان در ایران، برای اولین بار بود که نهادی از کشوری بیگانه موضوع مرمت را در ایران مطرح ساخت؛ مرمتی که بستری برای تحقیقات دقیق علمی دربارۀ تاریخ معماری و هنر ایران را فراهم ساخت. شخصیت‌هایی نظیر پروفسور سن پاولزی، مورا، کرما، روتوندی، چربینو، و تیلیا هر یک خدمات صادقانه‌ای را به فرهنگ مرمت ما تقدیم داشتند که به یادماندنی است.

مجموعۀ گزارشی که تقدیم می‌گردد و به همت همکار فرزانه‌مان آقای دکتر اصغر کریمی از زبان فرانسوی به فارسی برگردانده شده است، مربوط به دورانی است که نطفه‌های این همکاری در حال شکل گرفتن بود. شیوۀ صادقانه ارائه گزارش، خود این معنا را روشن‌تر می‌کند. مراحل پیشرفتۀ کار طی گزارش جداگانه‌ای منتشر شده است که خوشبختانه غالباً ترجمه شده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. دریغ بود این آغاز همکاری که خود شامل مدارک و مستندات عمده‌ای از چند بنای شاخص فرهنگی معماری ایران است و مورد درخواست بسیار علاقه‌مندان بود، منتشر نشود.

اسفند ۱۳۷۹

باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی

آرایه‌های گچ‎بری، تزئینات لوکس ایرانی ...

 مجله منزل - مهشید رئیسی: معماری ایرانی و تزئینات وابسته به آن همواره از آغاز در زمان اوج و افول در تداوم و پویایی بی‌نظیری بوده است. در این ‌بین گچ‌بری، بخش اعظمی از تزئینات مهم معماری ایران محسوب می‌شد که سابقه‌ای غنی از نبوغ و خلاقیت هنری ایرانی و هنرمندان آن را در بر می‌گیرد.

این شیوه از مهم‌ترین عناصر آرایشی معماری ایرانی به شمار می‌رود. ویژگی‌های خاص اجرای گچ‌بری‌ها در دوره‌های مختلف به‌طور مستقیم در شکل‌گیری، رشد و تنوع بصری و غنای تزئینات تأثیر گذاشته است که درنتیجه‌ آن، چگونگی تحول آرایه‌های تزئینی را در آثار معماری قالب‌های مختلفی همچون کتیبه‌نگاری، تزئینات گیاهی، هندسی و محرابی سازی می‌توان دید.

در آغاز راه

بعد از اسلام، هنرمندان ایرانی در استفاده از این عنصر به چنان مهارتی دست یافتند که نظر شرق شناسان و محققانی که این آثار را موردبررسی و تحلیل قراردادند، آنها را از زمره بهترین شاهکارهای هنر اسلامی محسوب نموده‌است؛ تا جایی که دراین‌باره پوپ رشد کامل گچ‌بری را بیشتر مرهون الهام و مهارت ایرانی می‌داند. به دلیل خاصیت شکل‌پذیری و سهولت در اجرا و تزئین معماری، توجه بسیاری به گچ‌بری شده و غالباً از آن به‌عنوان پوشش تزئینی در نمای داخلی بناها استفاده‌ شده است.

از ایده تا اجرا

درباره اینکه گچ‌بری‌ها را چگونه می‌ساختند عقاید مختلفی وجود دارد. عده‌ای معتقدند که بیشتر گچ‌بری‌ها قالبی بوده است که این عقیده نادرست به نظر می‌رسد؛ زیرا آثار برجای‌مانده، نشانگر این واقعیت هستند که گچ بر روی دیوار یا جایی که موردنظر بوده، قرار می‌گرفته و سپس در همان‌جا به تراشیدن زاویه و فرم دادن به گچ پرداخته می‌شده است.

واضح و روشن است که گل‌وبوته، شاخ و برگ‌ها و حتی صورت‌های پرندگان، حیوانات و انسان روی گچ با قلم در جای خود طرح و پیاده شده است. بااین‌حال حتی کنده‌کاری گچ‌بری‌ها چندان هم آسان نیست؛ زیرا دشواری کار نسبت به دیگر روش‌های تزئین در معماری در اینجاست که گچ همواره در حال سخت شدن بوده و باید یک قطعه در یک‌زمان محدود به اتمام برسد.

معماران ایرانی برای دوسالانه لندن انتخاب شدند / حضور مقرنس‌هایی از جنس معماری ایرانی

معماران ایرانی برای همکاری بین‌المللی با دوسالانه طراحی لندن انتخاب شدند.

 هنرآنلاین، دفتر معماران کامورى براى همکارى بین‌المللی با این دوسالانه طراحى که در یکى از نقاط مهم لندن و با حمایت صادق خان، شهردار این شهر برگزار می‌شود انتخاب شد.

طرح پیشنهادى این دفتر طراحى امروزى، تکنولوژی‌های پیشرفته ساخت و میراث هنرى و فرهنگى و ذات معمارى سنتى ایرانى را در توازن باهم در برگرفته است.

در این پروژه امید کامورى مدیر و امیر کشاورزیان، ستاره بریمانى تیم طراحی هستند که در کنار مسعود سعیدیان به عنوان طراح فنی حضور دارند.

مدیر دوسالانه لندن درباره درونمایه این رویداد نوشته است: تم "حالات احساسى" براى دوسالانه سال ۲۰۱۸ در پی نمایش تعاریف متنوعى از این عبارت در زمینه‌های مختلف طراحى ست، تا از این طریق به این پرسش پاسخ داده شود که طراحى چگونه ضمن تأثیرگذاری دائم بر کیفیت و نحوه زندگى ما، توانسته هویت ما، از جمله مهم‌ترین تجربیات و عواطف و حالات احساسى را تحت تأثیر قرار دهد.

دکتر کریستوفر ترنر، مدیر بینال لندن، از کشورهای شرکت کننده درخواست کرده بود که از منظر تکثرگرایی، تنوع در هویت طراحى و تضاد و تفاوت در طرح‌های پیشنهادى به تمِ دوسالانه پاسخ دهند.

احساسات و حالات حسى پدیده‌ای جهانى ست که از مرزها عبور می‌کند. امروزه طراحى به خلق موقعیت‌های اجتماعى و تجربیات احساسى مثبت کمک می‌کنند و براى ایجاد احساسات و عواطف مثبت از طریق ارتباط مؤثر مردم در تلاش‌اند. از طراحان گرفته تا معماران، با به کارگیرى تخیل و خلاقیت در پى خلق تجربه‌های مثبت براى کشورهای در حال رشدند.

اما از سوى دیگر با هر مشکلى که طراحان دنیاى امروز حل می‌کنند مشکلات بیشترى خلق می‌شوند. به تیم‌ها و کشورهای شرکت کننده توصیه شده است که در طرح‌های پیشنهادى خود گستره‌ای از احساساتى که انسانِ امروزى با آن دست و پنجه نرم می‌کند، از خشم و تعجب تا غم و نفرت در طرح‌های خلاقانه، بحث برانگیز و واجد ویژگی‌های زیبایى شناسانه با نگاهى ملى و فراملى منعکس کنند. باید پرسید طراحى چطور و چگونه می‌تواند حالات احساسى مثبت، امیدها، احساسات منفى مانند غم، خشم یا ترس را مورد اشاره قرار دهد؟

امید کاموری، مدیر و مؤسس دفتر معماران کاموری نیز درباره طرح پیشنهادی این دفتر برای پاویون ایران گفت: در پاسخ به تم "وضعیت‌های احساسى" به عنوان محور اصلى دو سالانه طراحى لندن، طرح پیشنهادى دفتر معماران کامورى براى پاویون این دوسالانه با تمرکز بر درون‌مایه حسى، وضعیت احساسى و عاطفى جمعى حال حاضر مردم ایران را به معرض نمایش گذاشته است.

در ایران همه چیز گردِ تحولات ناشى از مقایسه دائم بین گذشته، حال و آینده شکل می‌گیرد. کشورى جوان پویا و با جمعیت زیاد تحصیل کرده مانند ایران براى درک صحیح از گذشته طولانى و غنى خویش و تطابق هم‌زمان آن با زندگى دائماً در تغییرِ جهان معاصر دچار مشکل است. کشمکش دائمى میان آن دسته از افراد که قائل به "حفظ گذشته و عناصر بومى" و آن‌ها که معتقد به "پیشروى هرچه سریع‌تر به جلو" هستند، به حالتى از ابهام و سردرگمى در مسیر پیش روى جامعه ایرانى ختم شده است در همین راستا پاویون ما با نگاه مجدد به مقرنس، یکى از عناصر اصلى شاخص و تاریخى معمارى بومى ایرانى و اسلامى، و ارتقا آن از حیث طراحى و تکنولوژى ساخت مثل پرینت سه بعدى فلزات به این موضوع اشاره و بر اهمیت آن تأکید می‌کند؛ قاب‌های مشبک به شکل یک قفس که نمود فیزیکى مفهوم حبس گذشته در مسیر مبهم حرکت به سمت تکنولوژى امروز و فرداست ضمن ایجاد حجم مقرنس در بطن خود و واکاوى و تجزیه‌ی آن، ظرفیت‌های بازسازى عناصر گذشته با متریال نوین و تکنولوژی‌های جدید پیشرفته نظیر پرینت سه بعدى را به نمایش و محک می‌گذارد.

پیوند عمیق مدرنیته و سنت در معماری موزه هنرهای معاصر تهران

موزه هنرهای معاصر تهران از جمله نمونه‌های روشنی است که به زیبایی پیوندی عمیق را بین هنر سنتی ایران و دنیای مدرن امروز برقرار کرده است.

 هنرآنلاین، موزه هنرهای معاصر با وسعتی بالغ بر دو هزار مترمربع در ضلع شمالی بلوار کشاورز و غرب پارک لاله واقع شده است. این مجموعه که از سال ۱۳۵۶، فعالیت فرهنگی و هنری خود را آغاز کرده است، آثار ارزشمندی از هنرمندان مطرح عرصه تجسمی کشور را در دل خود دارد اما یقیناً ساختمان این موزه دلپذیر خود یکی از مقوله‌های هنری است که به تنهایی ارزش‌گذاری بالایی می‌توان برای آن داشت.

موزه هنرهای معاصر توسط کامران دیبا و با الهام از شکل معماری سنتی ایران طراحی شده است. این ساختمان با استفاده از فرم‌های مناطق کویری به شکلی کاملاً مدرن اجرا شده است به نحوی که می‌توان در این اثر عناصر معماری ایران همچون هشتی، چهارسو گذرگاه را دید.

موزه هنرهای معاصر تهران نگاه فلسفی را نیز در دل این اثر به تصویر درآورده است. دیبا در طراحی سازه، از آثاری از خوسپ لوئیس سرت همچون فونداسیون مگ و نیز آثار لوئی کان که دارای عرفان نهادینه در خود بودند نیز بهره گرفت.

نمای بیرونی موزه با الهام از بادگیرهای کویری ایران طراحی شده است اما با این وجود کسی نمی‌توان ابعاد مدرن این سازه را انکار کند.

در این سازه مدرن، باد از دل بادگیرها عبور کرده و در دل فضا بخش می‌شود. به همین خاطر نیز سایه‌ها و نورها طوری کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند که هر گالری را به بخشی مجزا برای نمایش آثار تبدیل می‌کند. مسیر آغازین بازدیدکنندگان یک رمپ است که با حرکت دورانی مخاطب خود را به زیرزمین هدایت می‌کند. مخاطب مجبور است در ادامه حرکتی آرام و مارپیچ را دنبال کند. و در آخر هم مخاطب بدون این که احساسی ناخوشایندی از حرکت در مسیر پیچ درپیچ داشته باشد به جای نخست خود یعنی سردر موزه هنرهای معاصر تهران باز می‌گردد.

معماری شگفت‌انگیز باغ شاهزاده / نگین سبزی بر انگشتر کویر !

باغ شاهزاده یکی از بناهای زیبای ایرانی است که در میان کویر می‌درخشد.

هنرآنلاین، معماری ایرانی همان بخش غرورانگیزی است که چشم‌های خیره توریست‌های خارجی بیانگر ارزش بی اندازه آن است. ارزشی که در گذر زمان نه تنها فراموش نشده است بلکه هنوز ستایش انگیز و زیباست. اما در این میان برخی از آثار معماری تاریخی به واقع در دل این عرصه می‌درخشند. از جمله آثار درخشان این عرصه می‌توان به باغ شازده یا شاهزاده در دل کویر کرمان اشاره کرد. باغی که چون نگینی سبز بر انگشتر کویر می‌درخشد و روایتگر بهشتی دوباره در گرمای جان‌سوز فضای اطراف است.

 باغ شاهزاده یکی از شگفت‌انگیزترین جاذبه‌های دیدنی ایران است که  در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است.

در گذشته‌ای نه چندان دور، میانه‌ی راه کرمان به بم و در مسیر جاده‌ی کهن ابریشم، بهترین مکان برای احداث یک باغ اشرافی به نظر می‌رسید؛ باغی که بعدها به نام باغ شاهزاده یا شازده شهرت یافت. امروز این باغ همچنان پابرجای مانده و شکوه و زیبایی خود را در قلب کویر به رخ هر رهگذری می‌کشد و همچون نگینی بر انگشتری سرزمین کویری کرمان می‌درخشد.

خاک حاصل‌خیز، آفتاب کافی، وزش باد ملایم و دسترسی به آب امکان وجود این ساختار تحسین‌برانگیز را ایجاد کرده‌اند. باغی که حضورش در این مکان کمی دور از ذهن به نظر می‌رسد اما با همه‌ی درختان سر به فلک کشیده و زمزمه‌ی جویبارهایش همه‌ی معادلات را برهم زده و گویی با ورود به آن سرزمینی تازه پیش چشممان قرار می‌گیرد و ما را از گزند تابش آفتاب داغ کویر در امان می‌دارد.

حیات شگفت‌انگیز درختان در دل کویر

به محض ورود به باغ آنچه که بیش از هر چیز دیگری ما را به حیرت وا می‌دارد جریان آب است که حیات را برای درختان آن ممکن می‌سازد. آب موجود در باغ شاهزاده از قنات و رودخانه تیگران که از برف‌های ارتفاعات کوه جوپار سرچشمه می‌گیرد، تأمین می‌شود. این آب از مرتفع‌ترین قسمت باغ ، وارد آن می‌شود و در سیستم توزیع و نظام آبیاری شگفت‌انگیزی جریان می‌یابد تا درختان متنوع و سر به فلک کشیده را سیراب کند.

شیب تند زمین که از اصول اولیه باغ تخت‌ها به شمار می‌رود، سبب می‌شود که آب در میان باغ شاهزاده از بالا به پایین در قالب یک جوی جریان  یابد. در سمت راست و چپ این جوی پیاده راه‌هایی برای عبور و مرور قرار دارند و در حاشیه‌ی پیاده راه‌ها جویبارهایی دیده می‌شوند که همچون یک مرز، فضای رفت و آمد را از فضای سبز باغچه‌ها جدا می‌کنند. آب در این جویبارها جریان می‌یابد تا به پای درختان برسد و سرسبزی آن‌ها را حفظ کند.

این آب پس از خروج از پایین‌ترین قسمت باغ به نهرهایی موسوم به چهارباغ وارد شده و راه خود را به سوی روستایی به نام مقسم تیگران در مجاورت ماهان ادامه می‌دهد تا باغ‌ها و کشت زارها را سیراب کند.