زنجان - ایرنا - کاروانسرای تاریخی نیک پی از بناهای متعلق به دوره صفویه است که تا کنون با وجود داشتن ارزش تاریخی و معماری قابل توجه و ثبت در فهرست ملی آثار تاریخی؛ هیچگونه اقدام جدی برای مرمت و احیای آن انجام نشده است.
به گزارش ایرنا، کاروانسرای شاه عباسی نیک پی در فاصله 35 کیلومتری شمال غربی شهرستان زنجان در شهر نیک پی واقع شده است.
این کاروانسرا با توجه به سبک معماری و سیاق تزئینی، بر اساس اسناد و متون تاریخی، متعلق به عصر صفوی است که در زمان شاه عباس دوم در مسیر یکی از راه های عمده بازرگانی فلات ایران ساخته شده است.
کاروانسرای شاه عباسی نیک پی از جمله کاروانسراهای به سبک چهار ایوانی دوران صفویه است. این کاروانسرای چهار ایوانی با پلان چهار گوش، دارای صحن و میانسرای هشت ضلعی غیرمنظم بوده که گرداگرد آن را حجره های چهارده گانه در بر گرفته است.
کاروانسرای شاه عباسی نیک پی دارای یک فضای ورودی در ضلع شرقی است که در دو طرف آن حجره های نگهبانان به صورت قرینه قرار دارد، طاق ها و قوسها در این اثر تاریخی به صورت ضربی اعمال شده است و عنصر قرینه سازی به زیباترین شکل مطابق الگوی رایج در معماری سنتی فلات ایران در آن به چشم می خورد.
از جمله خصوصیات بارز در این اثر تاریخی وجود فضاهای چهار ضلعی صحن و میانسرای مرکزی برای دستیابی به سایر فضاهای داخلی مانند انبارها و اصطبل است. در حال حاضر بخش هایی از این بنا تخریب و در بخشی از آن نیز بدون توجه به پلان اولیه آن، مسجدی بنا شده است.
هم اکنون مالکیت کارونسرای تاریخی نیک پی همانند سایر کاروانسراها متعلق به اداره کل اوقاف و امور خیریه استان زنجان است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان با بیان اینکه طی پنج سال گذشته در چند مرحله، عملیات مرمت در کاروانسرای شاه عباسی نیک پی انجام شده است، گفت: متاسفانه این بنا در زمان حاضر چند تکه شده و بخشی از آن در اختیار اوقاف بوده و بخش هایی از آن هم توسط افرادی تصرف شده است.
مهرداد عسگریان ادامه داد: برای مرمت کامل و اساسی کاروانسرای نیک پی معطل رفتار اوقاف هستیم چرا که مالکیت اصلی این بنا با این سازمان است.
وی به ضرورت مشارکت اوقاف برای رسیدگی به وضعیت این بنای تاریخی تاکید کرد و گفت: هر نوع اقدام اساسی و یا جذب سرمایه گذار برای مرمت کاروانسرای نیک پی در گرو نقش آفرینی سازمان اوقاف است و این امر می تواند از راه های مختلف همچون واگذاری موقت بنا انجام شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان زنجان نیز به ضرورت همراهی سازمان اوقاف و امور خیریه در مرمت و نگهداری برخی آثار تاریخی اشاره کرد و گفت: کاروانسراهای تاریخی از جمله بناهای تاریخی هستند که بنا به دلایلی در اختیار مجموعه اوقاف و امور خیریه قرار داده شده اند و اگر اوقاف پای کار باشد، میراث فرهنگی آمادگی دارد تا عملیات مرمت کاروانسرای شاه عباسی نیک پی را انجام دهد.
فرهاد نعمتی آذر افزود: مطابق قانون، هر گونه دخل و تصرف در بناهایی که در فهرست ملی آثار تاریخی کشور ثبت شده اند، باید با هماهنگی و نظر میراث فرهنگی انجام شود، بنابراین امیدواریم در خصوص کاروانسرای شاه عباسی نیک پی نیز شاهد همکاری اوقاف باشیم.
معاون بهره وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه اداره کل اوقاف و امور خیریه استان زنجان با بیان اینکه هیچگونه ممانعتی از سوی این مجموعه برای احیای کاروانسرای تاریخی نیک پی وجود ندارد، گفت: در آخرین جلسه ای که پیرامون رسیدگی به وضعیت کاروانسرای تاریخی نیک پی با حضور یکی از نمایندگان مردم زنجان در مجلس شورای اسلامی برگزار شد، تصمیم برآن شد تا این بنا به صورت اجاره در اختیار شهرداری نیک پی قرار داه شود ولی این موضوع تا کنون به نتیجه ای نرسیده است.
داود قاسملو افزود: در زمان حاضر مشغول رایزنی و مذاکره با یک شرکت خدمات جهانگردی هستیم و در صورت رسیدن به توافق، عملیات احیای کاروانسرای نیک پی بر عهده این شرکت قرار خواهد گرفت.
وی تصریح کرد: واقعیت ماجرا از این قرار است که تا کنون نه مجموعه اوقاف و امور خیریه استان، نه اداره کل میراث فرهنگی و نه شهرداری نیک پی اقدام جدی در باره احیای کاروانسرای تاریخی نیک پی نداشته اند و جلسات رسیدگی به وضعیت این بنا بیشتر در سطح کارشناسان انجام گرفته و خروجی موثری نداشته است.
وی خاطرنشان کرد: مجموعه اوقاف و امور خیریه استان آماده هر گونه همکاری با میراث فرهنگی و شهرداری نیک پی برای احیای بنای کاروانسرا می باشد و این امر مستلزم تفاهم و هماهنگی مدیران ارشد دستگاه های دخیل در موضوع است.
