استعفای زودهنگام !
نیره خادمی| اول تکذیب شد، بعد تأیید، تکذیب و بعد باز هم تأیید؛ شایعه در چند دقیقه در شهر و شبکه‌های اجتماعی پیچید و ساعتی طول کشید تا تأیید شود: محمدعلی نجفی، شهردار تهران استعفا کرد.
هیچ‌کس فکرش را هم نمی کرد که شایعات سه‌شنبه‌شب درباره استعفای شهردار تهران واقعیت داشته باشد؛ موضوع واقعیت داشت اما بعضی از اعضای شورای شهر تهران تا ظهر خبر را تکذیب کردند و گفتند استعفای نجفی را تأیید نمی‌کنند؛ کسانی مانند زهرا نژادبهرام، حجت نظری، حسن خلیل‌آبادی، حسن رسولی و.... تا یکی دو ساعت این سخنان به دور از شفافیت این اعضا ادامه داشت تا احمد مسجدجامعی، دیگر عضو شورا حجت را تمام کرد: «نجفی استعفای کتبی‌اش را به شورا فرستاده است.»
دیگر اعضای شورای شهر تهران همچنان در حال توییت‌کردن در این‌باره بودند تا این‌که سرانجام رئیس شورای شهر تهران در نخستین نشست خبری‌اش در مدیریت شهری جدید این خبر را تأیید کرد و گفت که شهردار به دلیل ابتلا به یک بیماری جدید استعفا کرده است.
خبرنگاران حوزه شهری از صبح دیروز پشت درهای بسته در انتظار شنیدن مهمترین اتفاق روز بودند؛ استعفای شهرداری که تنها هفت ماه از آغاز ورودش به شهرداری تهران گذشته بود و در این هفت ماه فشارهای سیاسی زیادی را تحمل کرد. محمدعلی نجفی در ماه‌های گذشته در جریان گزارش تحویل و تحول شهرداری تهران از تخلفات گسترده مدیریت شهری گذشته حرف زد و حتی پرونده بعضی تخلفات را به دستگاهی قضائی ارسال کرد. خبر استعفای او در تمام این ماه‌ها بارها در محافل خبری پیچید اما شهردار تهران آن را رد کرد و گفت که با تمام قدرت به کار خود ادامه خواهد داد. حالا محمدعلی نجفی در نامه استعفایی که به رئیس شورای شهر داده است از بیماری جدید خود پرده برداشته است.
محسن هاشمی دیروز بعد از جلسه غیررسمی شورای شهر تهران در این‌باره توضیحاتی داد: «استعفای شهرداری تهران را از ظهر روز گذشته دریافت کردم، بعد از در میان گذاشتن آن با اعضای باسابقه شورا، هیأت‌رئیسه شورا، آقای جهانگیری از دولت، شهردار تهران و پزشک ایشان اعضای شورای شهر را به جلسه هم‌اندیشی دعوت کردند تا در این‌باره اظهارنظر کنند؛ بنابراین روز چهارشنبه این موضوع را با ٢٠ عضو شورا در میان گذاشتیم.» او درباره دلیل استعفای شهردار تهران گفت: «ایشان مشکل جدید پزشکی را مطرح کردند در حالی که می‌دانید نمی‌توان مشکلات پزشکی را علنی کرد؛
بنابراین اگر قرار بر افشای بیماری باشد، خودشان یا دکترشان باید آن را مطرح کنند.» هاشمی در ادامه از بررسی استعفای نجفی در نخستین جلسه بعد از نوروز و با حضور ایشان خبر داد: «اگر توضیحات آقای نجفی قانع‌کننده بود، رأی به استعفا خواهیم داد و برای شهرداری سرپرست تعیین می‌کنیم اما اگر استعفا نیاورد و شهردار تهران همچنان به استعفا اصرار داشته باشد، مجبور به پذیرش هستیم و در این صورت هم جای نگرانی برای شهروندان نیست و تیم شهرداری به وظایف خود عمل خواهد کرد. البته از همین حالا تا نخستین جلسه رسمی شهردار تهران بر اساس قانون موظف است تا به همکاری خود ادامه دهد.»
شهردار تهران هیچ جمله‌ای درباره دلخوری از شورا نگفته‌اند
در هفته‌های گذشته، برگزاری مراسم گل‌افشانی توسط کودکان زیر ٩ سال در روز زن، او را زیر ذره‌بین نهادهای قضائی برد. بعد از جوسازی‌های رسانه‌های اصولگرا دادستانی به ماجرا وارد شد و او را به دادسرا فراخواند. دستگاه قضائی برای نجفی پرونده قضائی تشکیل داد و روز شنبه بعد از بازجویی به قید وثیقه آزاد شد. محمد جعفری‌دولت‌آبادی، دادستان تهران هم همان روز بعد از اعلام احضار شهردار تهران به شورا توصیه کرد که بر شهرداری نظارت داشته باشند. روز یکشنبه بود که شایعاتی درباره دلخوری نجفی از اعضا که در گذشته هم وجود داشت، جدی‌تر شد که البته رئیس شورای شهر دیروز آن را تکذیب کرد: «شهردار تهران هیچ جمله‌ای در این‌باره نگفتند.»
هاشمی در پاسخ به سوال «شهروند» درباره موضع رسمی شورا در مورد برخورد دادستانی با شهردار تهران گفت: «موضع را باید من می‌گرفتم و دادستان هم از هم خواسته بودند که موضع بگیریم اما اگر دادستان ورود نمی‌کرد، ما نظرمان را می‌گفتیم ولی وقتی آنها وارد ماجرا شدند و پیش‌فرض‌هایی مطرح شده بود، ما سکوت کردیم که به نظرم درست بود.» او در پاسخ به سوال دیگر «شهروند» که آیا موضع شما هم همان موضع دادستانی بود این‌طور توضیح داد: «موضع من موضع دادستانی نیست. باید منتظر باشیم تا نتیجه بررسی‌های دادستانی مشخص شود و بعد موضعگیری کنیم، شاید موضع دادستانی در نهایت مناسب باشد.»
دیروز رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران هم در واکنش به استعفای شهردار تهران در توییتر خود نوشت: «با این رفتارها و چنین عملکردی نیازی به ستون پنجم دشمن نداریم، خودمان تیشه به ریشه‌ها خواهیم زد. مدیر منصوب شهردار سابق مراسم رقص در برج میلاد را تدارک می‌بیند، شهردار فعلی به دادستانی احضار می‌شود سپس با وثیقه آزاد می‌شود، نهایتا استعفا می‌دهد. با این رفتارها و چنین عملکردی نیازی به ستون پنجم دشمن نداریم، خودمان تیشه به ریشه‌ها خواهیم زد.» محسن هاشمی هم در برابر این سوال که چطور است، رئیس شورا از بازداشت شهردار تهران اطلاع ندارد اما عضو سابق شورا از آن اطلاع دارد و آن را توییت می‌کند، پاسخ داد: «من هم این موضوع را مانند ایشان شنیده‌ام اما او شنیده‌اش را توییت می‌کند ولی من چنین کاری نکرده‌ام.»
رئیس شورای شهر تهران باز هم ارتباط استعفای نجفی با فشارهای سیاسی را رد کرد و گفت: «نجفی گفت که مسائل سیاسی به هیچ‌وجه در استعفا دخیل نیست، هر چند فشارهای زیادی را تحمل کردم اما به دلیل همین فشارها تصمیم داشتم استعفا ندهم، اما مشکل پزشکی باعث این تصمیم شده است. اما می‌شود این پیش‌فرض را هم داشت که فشارهای سیاسی اثر روحی، روانی داشته است.
قصد شهردار شدن ندارم
حالا سوال این‌جاست که آیا اعضای شورا به استعفای نجفی رأی می‌دهند یا خیر؟ سوالی که هاشمی این‌طور به آن پاسخ داد: «طبیعی است افرادی که به ایشان رأی داده‌اند از این‌که شهردارشان استعفا داده ناراحتند اما موضوع پزشکی، شخصی و خانوادگی است. با این‌حال، برای قبول یا رد آن الان هیچ پیش‌فرضی ندارم.»
البته دیروز صبح به موازات دست‌به‌دست شدن تایید و تکذیب خبر استعفای شهردار تهران از سوی اعضای شورای شهر تهران گمانه‌زنی‌ها برای جایگزین او هم شروع شد. پیروز حناچی، معاون فنی و عمرانی شهردار؛ اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری؛ حبیب‌الله بی‌طرف، رئیس سازمان نظام مهندسی؛ محسن مهرعلیزاده، استاندار اصفهان و در نهایت محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران از گزینه‌هایی بودند که در طول همین چند ساعت نام آنها برای جانشینی شهردار برده شد، آن هم در شرایطی که برخی کانال‌های خبری همچنان اصرار داشتند که پشت پرده استعفای شهردار تهران به حزب سازندگی برمی‌گردد تا دوباره نام محسن هاشمی برای شهرداری مطرح شود. البته محسن هاشمی در پاسخ به سوال «شهروند» درباره این‌که نامش جزو گزینه‌هاست و آیا قصد شهردار شدن دارد؟ گفت: «نام گزینه‌ها را نشنیده‌ام و قصد شهردار شدن هم ندارم.» او اطمینان داد که به دنبال شهردار شدن نیست: «این‌که رئیس شورا در این‌باره صحبت کند، درست نیست و این موضوع باید با حضور اعضای شورا بررسی شود. از سوی دیگر، هنوز استعفا پذیرفته نشده است که بخواهیم به دنبال گزینه‌ای باشیم و درهرحال اعضای شورا باید گزینه‌ها را معرفی کنند.
حتی اگر اعضای شورای شهر هم بخواهند، شهردار نمی‌شوم زیرا قصد ندارم مریض شوم، چرا که ریشه این مریضی‌ها استرس هم هست.» از آن‌جایی که مسأله استعفای شهردار تهران به دلیل بیماری هنوز هم باورپذیر نیست، رئیس شورای شهر باز هم درباره آن توضیح داد: «ایشان با صداقت بیماری خود را بیان کردند، چون خیلی‌ها بیماری‌های این‌چنینی را پنهان می‌کنند تا روی کار بمانند، اقدامی که در سیاست جهان هم جرم است. به‌هرحال سیاست استرس‌زاست و ایشان نخواستند تا بار مریضی ایشان مشکلات را بر شهر بیفزاید. این کار آقای نجفی صداقت او را اثبات می‌کند. بعضی اعضای شورای شهر هم باور نداشتند، اما برخی از اعضای شورا با پزشک ایشان در ارتباط هستند و این موضوع را تأیید می‌کنند و اسناد آن هم موجود است.»
طبق قانون، اگر استعفای شهردار پذیرفته شود و تا زمانی که اعضا سرپرست و جایگزین را انتخاب کنند، معاون مالی و اقتصادی شهردار تمام مسئولیت‌ها را برعهده خواهد داشت، بنابراین نخستین گزینه‌ای که احتمال سرپرستی او وجود دارد سمیع‌الله مکارم‌حسینی است. در همین حال یک منبع آگاه هم در این‌باره به «ایلنا» گفته است: «اعضای شورای شهر در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که با توجه به استعفای نجفی، سه سناریو را می‌توانند در دستور کار خود قرار دهند. نخست این‌که با توجه به مخالفت برخی اعضای شورای شهر با استعفا، نجفی به کار خود ادامه دهد. دوم این‌که یکی از معاونان شهردار به‌عنوان قائم‌مقام اداره امور را به عهده بگیرد و سناریو آخر این‌که شهرداری تهران روزهای آخر سال را با تعیین سرپرست سپری کند تا در سال جدید نسبت به تعیین شهردار اقدام شود.»
جلسات هم‌اندیشی اعضا در نوروز برگزار خواهد شد
دیروز ماجرای استعفای شهردار تهران، سیر عجیبی در میان خبرنگاران و اعضای شورای شهر تهران داشت. خبرنگار برنا این خبر را به نقل از شهردار تهران تکذیب کرد، حتی زهرا نژادبهرام، عضو هیأت‌رئیسه شورا هم در جمع خبرنگاران، استعفا را رد کرد این درحالی بود که علی اعطا، سخنگوی شورای شهر گفته بود این موضوع را نه تایید و نه تکذیب می‌کنم. در نهایت هم احمد مسجدجامعی در جمع خبرنگاران خبر استعفا را تایید کرد. اما بعد از پایان جلسه شورای شهر تهران، برخی از اعضا واکنش‌های جداگانه‌ای هم به این ماجرا داشتند.
محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران درباره این استعفا گفت: «دلیل استعفای ایشان عارضه جدید پزشکی بوده، هرچند که فشارهای بیرونی نیز در این تصمیم تأثیرگذار بوده است. شهردار تهران، معاونان وی و مدیران شهرداری تهران تا زمان تصمیم‌گیری نهایی درخصوص استعفا، کلیه امور مربوط به شهر را با جدیت پیگیری خواهند کرد. همچنین اعضای شورای شهر در ایام نوروز جلسات هم‌اندیشی درباره موضوعات و مسائل مربوط به شهر و همچنین مسأله استعفای شهردار خواهند داشت.»
افشین حبیب‌زاده، معاون نظارت شورای شهر تهران هم به «ایلنا» گفت: «بنابر آنچه در متن استعفا آمده، بیماری جدید علت این اقدام از سوی ایشان است. از چند روز پیش قرار بود، اعضا به‌طور غیررسمی جلسه‌ای برای جمع‌بندی اقدامات سال جاری و برنامه‌ریزی برای سال آینده داشته باشند. با توجه به مطرح شدن استعفا، جلسه به این امر اختصاص یافت.» او معتقد است که نجفی در شفاف‌سازی و فسادزدایی از شهرداری بسیار جدی بود: «هنوز در مورد استعفای شهردار تهران تصمیمی گرفته نشده و قرار است به این موضوع به‌طور رسمی در سال آینده رسیدگی شود.»
زهرا صدراعظم نوری، عضو دیگر شورا هم در کانال تلگرامی خود، نوشته حمیدرضا جلایی‌پور را درباره مخالفان نجفی منتشر کرد: «او در سال جاری ایثارگرانه مسئولیت خطیر شهرداری تهران را به عهده گرفت و از همان ابتدا دو گروه با او خصومت کردند و می‌کنند، یکی کارچاق‌کنندگان دولت پنهان هستند که به هیچ‌وجه راضی نبوده و نیستند که شهرداری تهران را به عنوان مهمترین حیاط خلوتشان از دست بدهند و تاب تحمل نجفی فسادستیز را ندارند. یکی هم بعضی از همکاران سابق خود نجفی که توان دیدن این مدیر باصلابت، فکور و ضد فساد و غیرقابل خرید را ندارند. نجفی تا همین ٦ ماه گذشته از موفق‌ترین مدیران کلان کشور بوده و الان شهرداری تهران از زمره سازمان‌های اداری بزرگ کشور است که در آینده نزدیک می‌تواند نمونه سازمان‌های موفق در جهت شفاف‌سازی باشد.
درخشان‌ترین کار شورای شهر پنجم انتخاب نجفی به‌عنوان شهردار تهران بوده است. راه اصلاحات در ایران سخت و تدریجی ولی شدنی است. نجفی هرجا مدیر بوده این تجربه را نشان داده است.»
معاونان شهردار هم دیروز ساکت ننشستند؛ مثلا پیروز حناچی، معاون فنی عمرانی شهردار تهران در این‌باره نوشت: «از اعضای محترم شورای شهر تقاضا می‌کنم با توجه به علایم خوبی که در نظام مدیریت شهری دیده می‌شود و تغییر رویکردی که در اداره امور شهر در حال شکل‌گیری است، تلاش کنند تا جناب آقای دکتر نجفی را از تصمیم منصرف کنند.»
البته در شبکه‌های اجتماعی هم برخی کاربران با منتشر کردن عکسی از شهردار تهران و با هشتگ شهردار تهران تنها نیست، اقدام به همدلی با او کرده‌اند. درهرحال شهردار تهران در چند ماه قبل بعد از افشای قرارداد میلیاردی مدیریت شهری سابق با فردی منتسب به نیروی انتظامی تحت فشار نیروی انتظامی قرار گرفت و این نهاد انتظامی از او شکایت کرد اما با برطرف شدن سوءتفاهم‌ها شکایت خود را پس گرفت. این در حالی بود که وزارت کشور هم در همان ابتدای انتخاب نجفی به‌عنوان شهردار تهران صدور حکم او را چند روزی به تعویق انداخته بود.
