رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه؛ مسکن و شهرسازی، درباره علل زلزله‌های اخیر کشور که با وسعت، شدت و فراوان غیرقابل انتظار در حال رخ دادن است، گفت: فعالیت گسل‌ها به دلیل نیروها و تنش‌های تکنوتیکی (زمین‌ساخت صفحه‌ای) است، که در اصطلاح علمی، صفحات عربستان و صفحات هند در حال فشار و حرکت به سمت فلات ایران هستند و آن را تحت فشار قرار می‌دهند و علت کوه‌زایی زاگرس و البرز نیز همین حرکت‌های درونی زمین و فشارهایی است که به کل پوسته ایران وارد می‌شود.
علی بیت‌اللهی رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در بیان جزئیات جلسه‌ای که با شرکت وی و محمد شکرچی‌زاده رئیس مرکز، (۲ دی‌ماه) در ستاد بحران شهرداری تهران به ریاست محمدعلی نجفی برگزار شد به ارائه نکاتی پرداخت.
در ابتدا بیت‌اللهی بر جایگاه آموزش های عمومی تاکید کرد و گفت: راهکارهایی برای عموم شهروندان از جمله آموزش‌های عمومی برای آمادگی در هنگام زلزله از طریق رسانه ملی، انجام مانورها، آشنایی مردم برای خروج از مناطق مسکونی و یافتن مکان‌های امنی برای اسکان اضطراری که به صورت نقشه‌های رنگی تهیه شده و از سوی شهرداری تهران و ستاد بحران در اختیار مردم قرار می‌گیرد، از جمله تصمیماتی بود که در جلسه فوق در مورد آن جمع‌بندی نهایی صورت گرفت.
وی همچنین گفت: هم‌اکنون وضعیت بحرانی و خطرآفرین پایتخت از نظر زلزله و لرزهخیزی از وضعیت قرمز یا بحران به وضعیت زرد رسیده است.
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی همچنین خاطرنشان کرد: مقرر شد که وضعیت قرمز که برای آماده باش ۱۰۰ درصدی است به آماده باش کامل به دلیل جلوگیری از خستگی و فرسایش نیروهای امدادی و همین طور یک نوع حالت آرامش که مورد نیاز جامعه است تنزل یابد و هم اکنون وضعیت لرزهخیزی تهران و آماده باش نیروهای امدادی زرد اعلام شده است.
بیت‌اللهی با تاکید بر این مطلب که زلزله قابل پیش‌بینی نیست و داده‌ها و آمار و روند پس‌لرزه‌ها ملاک تخمین آینده زلزله احتمالی است، گفت: روند پس‌لرزه‌ها و داده‌های دستگاه‌های شتاب‌نگار و لرزه‌نگار نشان می‌دهد که در منطقه حالت سکون و آرامش نسبی برقرار شده است. همچنین با توجه به آنکه از روز گذشته پس‌لرزه‌ای در منطقه رخ نداده است، این احتمال داده می‌شود که آرامش نسبی برقرار شود. اما باز تاکید می‌کنم که واقعا پیش بینی مطلق وجود ندارد و ما براساس داده‌های موجود اظهار نظر می‌کنیم.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که دلایل زلزله‌های پشت سر هم و بدون وقفه که عموما با پس لرزه‌های فراوانی نیز به همراه دارند و تقریبا در کشور پراکنده شده‌اند، چه می‌تواند باشد؟ و با توجه به آنکه پیش‌تر با آمدن یک زلزله در یک منطقه برای سایر مناطق به نوعی مصونیت به وجود می‌آمد، گفت: از زلزله منجیل و رودبار که سال ۶۹ رخ داد تا حال حاضر که برای اغلب زلزله‌های رخ داده، گزارش تهیه و روند رخداد پس‌لرزه‌ها و زلزله‌های مختلف را موردتوجه قرار دادیم به واقع برای بنده نیز این تنش و این جنبش زمین که ما آثار و علائم آن را به صورت زلزله های بزرگ، متوسط و کوچک در اقصا نقاط کشور را می‌بینیم جای شگفتی دارد و این وضعیت را تاکنون شاهد نبودم.
این استاد زلزله‌شناسی کشور، ادامه داد: ویژگی زلزله‌های اخیر، ناپایداری، وسعت فراوان و توزیع مکانی گسترده است. در مجموع واقعیتی که وجود دارد این است که بعد از چند سال سکون و آرامش نسبی لرزه‌ای در کشور، فعالیت گسل‌ها به دلیل نیروها و تنش‌های تکنوتیکی (زمین‌ساخت صفحه‌ای) فعال شده‌اند.
وی افزود: اصطلاحا می‌گوییم که صفحات عربستان و صفحات هند در حال فشار و حرکت به سمت فلات ایران هستند و فلات ایران را تحت‌فشار قرار می‌دهند که علت کوه‌زایی زاگرس و البرز نیز همین حرکت‌های درونی زمین و فشارهایی است که به کل پوسته ایران وارد می‌شود.
بیت‌اللهی گفت: پس از چندین سال سکون نسبی در زمینه فعالیت گسل ها و لرزه خیزی، زلزله کرمانشاه با بزرگای ۷.۳ که در حدود دو ماه گذشته رخ داد و پس‌لرزه‌های فراوانی را نیز داشت ما شاهد ۳ زلزله بزرگ در هجدک کرمان، کوهبنان کرمان و لنگرود بودیم.
وی یادآور شد: طی ۲۰ سال گذشته تا قبل از زلزله چهارشنبه شب (۲۹ آذرماه) در استان البرز حدود ۱۰۰ زلزله ثبت شده بود. اما ظرف دو ماه اخیر که مصادف با زلزله کرمانشاه است و چند روز قبل از آن، تاکنون بیش از ۵۰ زلزله در منطقه کرج،ملارد و مارلیک ثبت شده که نشان می دهد بالاخره منطقه از نظر بی هنجاری و جنبش لرزه ای فعالیت بیشتری را از خود نشان می‌دهد. این امر در کشور در نقاط مختلف کشور محسوس است و دلیل‌اش نیز خصلت لرزه زمین ساختی کل کشور ایران است که در معرض تنش مستمر و دائمی است.
