توسعه فناوری، ایجاد ظرفیت برای کارآفرینان و فرهنگ سازی؛ راه حل حرکت به سوی شهر هوشمند

این روزها حرف و حدیث بسیاری در خصوص شهر هوشمند عنوان می شود و مدیریت شهری سابق قصد داشت این مهم را در شهر عملیاتی کند ولی عمر هفت ماهه وی کفاف نداد. اما به نظر می رسد هر یک از شهرداران آینده ایده شهر هوشمند که پیش زمینه توسعه است را در شهر پیاده سازی می کنند. در این راستا به سراغ عضو شورای شهر تهران رفتیم تا شهر هوشمند را از منظر فرهنگی اجتماعی مورد بررسی قرار بدهیم.

به گزارش تیتر شهر؛ انجام کار با بالاترین کیفیت و کمترین زمان ممکن؛ ایده ای است که به آن شهر هوشمند می گویند؛ چندی است که نام شهر هوشمند در برنامه مدیریت شهری جدید دیده می شود؛ زیرا جامعه مدرن نیازمند این مهم به خصوص در کلان شهر ها است؛ زیرا این روزها مردم به طور فزاینده ای کار می کنند و از نبود وقت برای تامین کارهایی که روزمره انجام می دهند، رنج می برند و این امر از مشکلات جدی نسل جدید شهرنشین است؛ از این رو ایده شهر هوشمند که در ابرشهرهای دنیا در حال انجام است به کلان شهر های ایران نیز منتقل شده است، اما سوالی که پیش می آید شهر هوشمند چگونه ایجاد می شود و زیر ساخت های لازم برای رسیدن به آن چیست؟  پاسخی که شاید جنبه های فرهنگی اجتماعی در شهرهای بزرگ کشورمان داشته باشد؛ بر این اساس به سراغ حجت نظری، عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران رفتیم و در این خصوص با او به گفت و گو نشستیم. 

پیوند سرمایه فیزیکی با سرمایه اجتماعی؛ معنای شهر هوشمند

عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران در ابتدای این گفتگو با ارائه تعریفی از شهر هوشمند گفت:  اصطلاح شهر هوشمند جنبه‌های مختلفی دارد که به عنوان یک اصل برای بررسی جزئیات بیشتر، توسط متخصصین در حال مطالعه و پژوهش است . ولی از طرف اندیشمندان حوزه شهری تعاریفی از شهر هوشمند بیان شده که من یکی از آن ها را میپسندم.

نظری ادامه داد:  بر اساس ادبیات مدیریت شهری، "شهری هوشمند" است که قادر به پیوند سرمایه فیزیکی با سرمایه اجتماعی به منظور توسعه خدمات بهتر و زیرساخت لازم در یک شهر بوده و تنها در این صورت است که مدیران شهری و استانی، قادر به تجمیع فن آوری، اطلاعات، و دیدگاه فرهنگی و اجتماعی برحسب یک برنامه منسجم و بهبود خدمات شهری خواهند بود.

قدم اول؛ تامین زیر ساخت های شهر هوشمند

وی در این ارتباط و در پاسخ به این سوال که چگونه می توان به سوی شهر هوشمند حرکت کرد، گفت:  حرکت به سمت شهرهوشمند نیازمند فراهم شدن زیرساخت ها و امکانات مربوط به آن است، در حقیقت ما ابتدا باید به سمت آماده کردن زیرساخت های یک شهرهوشمند برویم.

نظری ادامه داد: شهر هوشمند یا همان اسمارت سیتی ها نیازمند شاخص های هوشمند مانند اقتصاد هوشمند، محیط زیست هوشمند، سبک زندگی هوشمند، حمل و نقل هوشمند، مناسبات اداری هوشمند و ... است. این مقوله نیازمند تدوین ساختار، برای اداره شهر به سبک هوشمند و تدارک تدابیر حقوقی در مرتبه قانون گذاری، سرمایه گذاری و دسترسی امن به سرمایه است. 

عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران در خصوص پیش زمینه های مورد نیاز برای رسیدن به شهر هوشمند تصریح کرد: پیش زمینه های شهر هوشمند شامل موارد مختلفی است؛  توسعه فناوری و دسترس پذیر کردن آن، ایجاد ظرفیت برای کارآفرینان، تطبیق شرایط بازار با کسب و کار جدید و فرهنگ سازی برای ذینفوذان و ذینفعان در راستای این رویکرد از جمله آن ها هستند.

قدم دوم؛ اراده دولت برای حرکت به سوی شهر هوشمند

نظری در پاسخ به این سوال که چه پیش نیازهای اجتماعی برای رسیدن به شهر هوشمند ضروری است، گفت: بخشی از این موضوع به اقدامات دولت باز می گردد و تا کنون هم شاهد اقدامات مثبتی از سوی دولت‌های یازدهم و دوازدهم بوده‌ایم. 

عضو شورای شهر تهران خاطر نشان کرد: تلاش برای ارتقای شاخص های سهولت دسترسی به اینترنت یکی از آن اقدامات است. مبحث دیگر بهبود شاخص های مربوط به سطح سواد نرم افزاری، سخت افزاری و اینترنتی شهروندان است. 

وی ادامه داد: حرکت در راستای شهر هوشمند نیاز به ارتقای آگاهی جامعه در این زمینه دارد که آموزش و پرورش و حتی مرکز آموزش های شهروندی شهرداری ها وظیفه خطیری در این حوزه دارند. 

این عضو شورای شهر تهران افزود: ازسوی دیگر هم باید مسئولان و افراد تائیرگذار را نیز نسبت به فناوری های جدید اقناع کرد تا با رفع ابهامات این افراد حرکت به سمت هوشمندسازی شهر و توسعه زیرساخت ها با سرعت بیشتری انجام شود.

نظری ادامه داد: در زمینه دسترسی عمومی به فن آوری های جدید و استفاده از آنها در زندگی روزمره شهری هم می توان به وظایف دولت و مدیریت شهری نیز اشاره کرد که از آن جمله می توان از سهولت دسترسی و استفاده از اینترنت، نفوذ استفاده از اینترنت همراه، ایجاد نقاط دسترسی به Wi-Fi در شهرها، مراکز دسترسی به اینترنت عمومی، طرح هایی برای ایجاد و توسعه کلاس های دیجیتال و اجرای برنامه های آموزش مجازی نام برد. 

گام سوم؛ همکاری دولت و مدیریت شهری برای داشتن شهری هوشمند

نظری اظهار کرد: مدیریت شهری در بعد خارجی، باید با رایزنی های مستمر با دولت جایگاه و روابط نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری در سطح کلان نظام برنامه ریزی و مدیریت ملی را اصلاح کند. 

وی ادامه داد: در بعد داخلی مدیریت شهری باید در راستای یکپارچه سازی سیستم های اطلاعات و دانش، پایه ساختن و هوشمند سازی سیستم ها و نظامات مدیریتی شهری قدم بردارد. 

این عضو شورای شهر تهران با اشاره به وظایف شهرداری در امر شهر هوشمند گفت: از وظایف مدیریت شهری توسعه و یکپارچه سازی نظامات بازرسی، نظارت و ارزیابی است.. از طرفی ما نیاز به جلب اعتماد شهروندان در این راستا داریم که باید اقداماتی اساسی برای ایجاد امنیت اطلاعاتی شهروندان صورت پذیرد. 

 

گام چهارم؛ رسانه و جلب مشارکت مردم؛ گذرگاه عبور

عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران با اشاره به لزوم مشارکت مردمی در امر هوشمند سازی گفت: در رابطه با مشارکت شهروندان مدیریت شهری باید با تاکید بر رضایتمندی شهروندان از طریق افزایش بهره وری با استفاده از سیستم ها و مدیریت کیفیت و بهره وری ، ارتقاء سیستمم های تصمیم سازی و تصمیم گیری در نظام مدیریت شهری و ارتقاء شفاف سازی و سلامت اداری از طریق تقویت کنترل های درونی و نظارت همگانی این مهم را محقق کند.

وی ادامه داد: مشارکت مردمی در حوزه های مختلفی باید بررسی و جلب شود، ممکن است برخی از شهروندان اطلاعات کاملی از شهرهوشمند نداشته یا توسط افرادی که هوشمندسازی شهر منافعشان را به خطر می اندازد گمراه شوند 

نظری ادامه داد: بنابراین باید با استفاده از ظرفیت رسانه ها و دستگاه های تبلیغاتی دراین مورد به درستی اطلاع رسانی کرد. 

وی تصریح کرد: در حوزه مشارکت اقتصادی شهروندان می توان به جذب و حفظ استعداد و تقویت خلاقیت توسط ارگان‌های دولتی، توسعه فضای کسب وکار و مراکز تجارت، حمایت از کارآفرینی در این زمینه و فراهم بودن فضا برای تزریق طرح های آزمایشی به بازار تقاضا اشاره کرد. 

این عضو شورای شهر تهران با تاکید بر رویکرد شورای شهر تهران در خصوص ایجاد شهر هوشمند افزود: مشارکت در تصمیم گیری ها، شفاف بودن نحوه حکمرانی، میزان رضایت از شفافیت بوروکراسی و میزان رضایت از مبارزه با فساد نیز اقداماتی هستند که می توانند به این مهم کمک کنند؛ که البته شفافیت رویکرد اصلی شورای پنجم نیز هست.

نظری خاطر نشان کرد: مدیریت شهری باید تسهیلگر مشارکت پذیری شهروندان باشد و اتفاقا یکی از برنامه های آقای نجفی برای شهرداری تهران هم توسعه شهرهوشمند بود، برای رسیدن به شهر هوشمند، باید شهروندانی داشته باشیم که زندگی و منفعت خود را در داشتن شهر هوشمند میبینند و در آن مشارکت دارند. 

عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران  با اشاره به آگاهی شهروندان در امر شهر هوشمند، عنوان کرد: برای رسیدن به این هدف باید شهروندان را به آگاهی برسانیم که هزینه های زندگی شهری به واسطه مزیت های شهر هوشمند و کاهش می‌یابد. 

وی افزود: در این رابطه توانها و بسترها وجود دارد ولی توانمندسازی شهروندان در انطباق با فضای مجازی از گامهای مهم در تبدیل شهر به یک شهر هوشمند خواهد بود. 

گام پنجم؛ لزوم افزایش زمینه های تفریح در شهر

نظری با اشاره به اینکه فضای مجازی در دنیای امروز اهمیت زیادی پیدا کرده است، گفت:  شهر هوشمند باعث تغییر برخی مفاهیم، مصداق‌ها، شیوه‌های زندگی و فعالیت‌های اجتماعی می‌شود. 

عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران عنوان کرد: با تداوم این جریان ممکن است برخی از فضاهای عمومی و فضاهای ارتباطات جمعی عینیت و مفهوم مجازی پیدا کنند. 

وی افزود: این موضوع ممکن است باعث کمرنگ شدن حضور شهروندان در سطح شهر شود که باید دراین زمینه با سیاست گذاری درست و تبلیغات فرهنگی تلاش کنیم که با هوشمندسازی شهر صرفا از حضور فرسایشی شهروندان چلوگیری کنیم تا بتوانند آن زمان را در راستای فعالیت های تفریحی و فرهنگی صرف کنند و حضور آن‌ها را در چنین فضاهایی افزایش دهیم. 

این عضو شورای شهر تهران در ادامه اظهار کرد: با تسهیل امکان انجام فعالیت‌های شهری بدون وابستگی به بعد مکان فعالیت‌های شهری همچون اشتغال، آموزش، تجارت و درمان از طریق فناوری اطلاعات انجام میگیرند.

شهروندان از شهر هوشمند استقبال می کنند اگر...

نظری در رابطه به احتمال استقبال شهروندان از شهر هوشمند گفت: همانطور که گفته شد اگر شهروندان را با مزیت های شهر هوشمند آشنا کنیم، قطعا با استقبال آنها مواجه خواهیم شد. 

عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران تصریح کرد: ممکن است برخی شهروندان نیز در ابتدا منافع خود را در تضاد با شهرهای هوشمند ببینید که باید نسبت به اقناع سازی آنان هم اقدام کرد. 

وی ادامه داد: همچنین باید از ظرفیت های سازمان های مردم نهاد و مشارکت های اجتماعی هم در سطح محلات استفاده کرد و بهره برد.