رویکرد وزارت راه و شهرسازی در تنظیم زمین با راهبرد فرآوری و ساخت اراضی با اعمال سیاست‌هایی همچون آماده‌سازی زمین و تامین مسکن خانوارهای دومعلول و بیشتر و تامین اراضی برای ساخت واحدهای مسکونی اجتماعی و تامین اراضی برای خانوارهای میان درآمد و کم درآمد در قالب سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تشریح شد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، راهبرد فرآوری و ساخت اراضی یکی از راهبردهایی بوده که وزارت راه و شهرسازی به منظور تنظیم زمین در دستور کار قرار داد. در همین راستا نیز تولید و ساخت مسکن مشارکتی، آماده سازی زمین، تامین مسکن خانوارهای دومعلول و بیشتر، تامین اراضی برای ساخت واحدهای مسکونی اجتماعی و تامین اراضی برای خانوارهای میان‌درآمد و کم‌درآمد و ادای حقوق شهروندان در تامین نصاب مالکانه با ایجاد یگان حفاظت از اراضی در دستور کار قرار گرفت.
بر اساس گزارش مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی مجموعه اقدامات و سیاستگذاری وزارتخانه در موضوع تنظیم زمین در رابطه با آماده سازی زمین، تامین مسکن خانوارهای دومعلول و بیشتر و همچنین تامین اراضی برای ساخت واحدهای مسکونی اجتماعی و تامین اراضی برای خانوارهای میان‌درآمد و کم‌درآمد به شرح زیر است:
آماده‌سازی زمین
- امکان‌سنجی اراضی مستعد جهت توسعه شهری
- تدوین و بازنگری دستور العمل‌های امکان‌سنجی بر اساس سیاست‌ها و قوانین روز
- ایجاد کمیته‌های تخصصی جهت بررسی طرحها
- تصویب گردش کار عملیات آماده‌سازی از طریق مشارکت، پیمانکاری نقدی و غیر نقدی
- تشکیل جلسات سرمایه‌گذاری و نحوه مشارکت بخش خصوصی و بررسی و تصویب طرحها
- تشکیل کمیته‌های فنی مشتمل بر اعضا دفاتر مهندسی ستاد و ادارات کل با دعوت از مدرسین دانشگاهی
- عقد قراردادهای اجرایی بر اساس بستههای ابلاغی به مقدار ۱۷۰۰ هکتار
- ابلاغ دستورالعمل‌های مشارکت در بستههای تنظیمی
- کنترل و نظارت پروژه‌های اجرایی توسط مشاورین ذی‌صلاح
- تشکیل کمیته‌های تعیین تکلیف جهت رفع مشکلات موجود
- تأمین منابع مالی از محل درآمدهای نقدی یا اراضی موجود در ادارات استانی
- تنظیم برنامه مالی اجرایی پروژه‌ها و ابلاغ در قالب برنامه اجرایی سالیانه
- ارزیابی عملکرد پروژه‌ها در بازه‌های ۳ ماهه جهت رفع موانع و تسهیل در امر اجرا
- آموزش عوامل‌ستادی و استان جهت بهبود دراجرای سیاست‌ها، بخشنامه‌ها، آیین‌نامه و دستورالعمل‌های موجود
- اخذ مصوبات هیأت‌دولت درخصوص مجوز جهت کمک به آماده‌سازی‌های مسکن مهر (محوطه سازی، دیوارهای حائل، راه های متری و ...) به مبلغ ۴۰۰۰ میلیارد ریال از محل درآمدها و امکانات ادارات استانی.
- پرداخت قدرالسهم هزینه‌های آماده‌سازی اراضی سهم دولت به مجریان آماده‌سازی مسکن مهر.
طراحی و مطالعات آماده‌سازی زمین نیز به شرح زیر است:
- تشکیل کمیته‌های فنی بررسی و تصویب طرحهای آماده‌سازی زمین و ساخت و ساز در ادارات کل راه و شهرسازی استانها.
- بررسی و تصویب طرحهای ساختمانی و آماده سازی زمین.
- تهیه و ابلاغ گردش کار تخریب و نوسازی خانه‌های سازمانی در شهرهای محـروم، مـرزی و زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت و راهبری پروژه‌های مربوطه.
- انجام طرح تحقیقاتی با عنوان" تدوین الزامات پدافند غیرعامل در طرحهای آماده‌سازی زمین".
- انجام طرح تحقیقاتی " تهیه طرحهای آماده سازی زمین با رویکرد طراحی شهری".
- تهیه ویرایش چهارم آئین‌نامه زلزله کشور (استاندارد۲۸۰۰ ).
تامین مسکن خانوارهای دومعلول و بیشتر
به دنبال نتایج حاصل از بازنگری در طرح جامع مسکن مقرر است تأمین مسکن خانوارهای هدف دولت در قالب بستههای برنامهای متفاوت انجام پذیرد. تأمین مسکن خانوارهای دارای دو معلول و بیشتر یکی از این برنامهها است. انعقاد تفاهمنامه کمک به تأمین مسکن معلولین فاقد مسکن، براساس این تفاهمنامه زمین مناسب برای تأمین مسکن ۷۷۵۹ خانوار تحت پوشش بهزیستی در مناطق شهری که حداقل ۲ فرد معلول دارند، تأمین خواهد شد.
ضرورت انجام طرح- ایجاد همپیوندی میان برنامههای تأمین مسکن با برنامههای رفاه اجتماعی یکی از موکدات طرح جامع مسکن میباشد. انعقاد تفاهمنامه کمک به تأمین مسکن معلولین فاقد مسکن با مشارکت بنیاد مستضعفان، سازمان ملی زمین و مسکن، سازمان بهزیستی و انجمن خیرین مسکن ساز ایران نیز زاییده این تفکر است.
اهداف طرح- سازمان ملی زمین و مسکن در راستای اجرای صحیح تفاهمنامه و تأمین مسکن خانوارهای هدف این برنامه وظایف زیر را عهده دار شده است
- احراز شرایط متقاضیان معرفی شده
- تأمین زمین مورد نیاز در شهرها از محل منابع موجود
بر این اساس، عملکرد سال ۱۳۹۵ به شرح زیر است:
- بررسی و تأیید شرایط ۶۱۶۰ خانوار مددجوی معرفی شده.
- تخصیص و انعقاد قرارداد واگذاری زمین با خیرین مسکن ساز استانها برای ۴۸۵خانوار تحت پوشش بهزیستی.
عملکرد دولت یازدهم
- بهسازی و مناسب سازی بیش از ۲۳۲۹ واحد مسکونی اختصاص یافته به مددجویان.
- رفع موانع اجرایی ۷۹۰ واحد مسکونی اختصاص یافته به معلولین معزز از مساکن مهر در حال ساخت.
- احراز شرایط بیش از ۱۰۰۰۰ متقاضی معرفی شده توسط بهزیستی و سایر نهادها.
- تخصیص زمین مناسب برای ۲۹۷۲ واحد مسکونی و واگذاری آن به نهادهای ذیربط برای ساخت.
- شروع عملیات اجرایی بیش از ۱۹۷۱ واحد مسکونی در اراضی تخصیصی.
- تعیین تکلیف ۹۰۰ واحد از ۱۶۶۰ واحد مسکونی شهری واگذار شده از پروژه های قبلی سازمان و آماده ننمودن آنها به منظور تحویل به افراد مربوطه.
- واگذاری قطعی معادل ۳۲۰۷ واحد مسکونی به خانوارهای واجد شرایط طرح.
تامین اراضی برای ساخت واحدهای مسکونی اجتماعی و تامین اراضی برای خانوارهای میان‌درآمد و کم‌درآمد
تأمین اراضی برای ساخت واحدهای مسکونی اجتماعی و همچنین تأمین اراضی برای خانوارهای میان درآمد و کم درآمد در قالب سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از دیگر کارهایی بود که انجام شد.
در مصوبه مسکن اجتماعی تأمین زمین برای ساخت مسکن ملکی- اجاری بر عهده وزارت راه و شهرسازی (سازمان ملی زمین و مسکن و شهرهای جدید) قرار گرفته و بر اساس برنامه اعلام شده از سوی بنیاد مسکن (متولی مسکن اجتماعی)، در سال ۱۳۹۶میبایست به میزان ۲۵۰ هکتار زمین مناسب برای ۲۵۰۰۰ واحد مسکونی تامین گردد تا ۴ درصد آن (معادل ۱۰ هزار واحد) به مسکن اجتماعی اختصاص یابد. لذا سازمان ملی زمین و مسکن طی بخشنامه شماره ۵۲۱۱۸/۹۵/۶۰۰ مورخ ۱۳۹۵.۱۲.۲۴تفکیک استانی این تعداد را به استانها ابلاغ کرده است. گرچه در استان‌های دارای شهر جدید بخشی از این وظیفه برعهده شرکت عمران شهرهای جدید است. همانگونه که قبل از این نیز عنوان شد محور هشتم طرح جامع برای اولین بار به برآورد زمین مورد نیاز برای تأمین مسکن خانوارهای کم درآمد و سایر خانوارها به تفکیک شهرهای کشور تا افق ۱۴۰۵ پرداخته است. بر این اساس و در راستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، سازمان ملی زمین و مسکن بخشی از برنامه اجرایی خود را به تأمین زمین لازم برای تأمین نیاز مسکن خانوارهای کم درآمد و میان درآمد اختصاص داده است.
در سال ۱۳۹۵ و طبق مصوبات دبیرخانه ستاد اقتصاد مقاومتی، معاونت ساختمان و مسکن وزارت متبوع عهده دار برنامه "رونق بخش مسکن" شد و هریک از سازمانهای تابعه برنامه خود را برای رونق در بخش مسکن اعلام کردند. در این راستا سازمان ملی زمین و مسکن تأمین زمین به ظرفیت ۵۵ هزار واحد مسکونی برای خانوارهای کم درآمد و میان درآمد را پیش‌بینی کرد. این برنامه برای سال جاری معادل ۱۰۸ هزار واحد مسکونی در نظر گرفته شده و در قالب تأمین زمین برای مسکن اقشار ویژه، خانوارهای دارای دو معلول، مسکن اجتماعی، صندوقهای زمین و ساختمان و واحد های مشارکتی تعریف شده است.
در رابطه با مسکن اجتماعی، حمیدرضا عظیمیان معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن در تازه ترین اظهار نظر خود اعلام داشت: با کمیته امداد امام‌خمینی و بنیاد مسکن انقلاب‌اسلامی در حال رایزنی هستیم تا مسکن‌های‌مهر فاقد متقاضی را برای خانواده‌های دومعلول و یا افرادی که واجد شرایط دریافت مسکن اجتماعی هستند اختصاص دهیم.
وی افزود: سازمان آمادگی دارد تا مسکن‌های‌مهر فاقد متقاضی را به صورت تفاهمات و توافقاتی دو جانبه در اختیار کمیته امداد و یا بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برای اجرای طرح مسکن اجتماعی قرار دهد.
حق شناس معاون مسکن شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با اعلام واگذاری ۳۰۰ هزار واحد مسکن مهر شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر از طریق فروش اقساطی به متقاضیان از آمادگی کامل آن بنیاد برای اجرای طرح مسکن اجتماعی خبر داد.
