خشکِ خوش منظر!

در گفت و گو با رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر زنجان بیان شد:

 

در سال های اخیر به دلیل بحران کم آبی نیاز توجه به صرفه جویی در مصرف آب در آبیاری فضاهای سبز شهری بیشتر احساس می شود، Xeriscaping یا فضاسازی خشک منظر هنر زیباسازی فضا های شهری با استفاده از گیاهانی است که نیاز بسیار کمی به آب دارند و با اقلیم منطقه سازگاری بالایی دارند. شهرداری زنجان در سال جاری چند پروژه زیباسازی خشک منظر را اجرا کرده و در نظر دارد برای سال آینده پروژه های بیشتری در این زمینه در دستور کار قرار دهد.

مهندس حمیدرضا حمیدی عضو شورای شهر زنجان در گفتگو با خبرگزاری علم و فناوری عنوان کرد: با مرور کردن فضاهای سبز ایجاد شده در سالیان گذشته در زنجان با دو اشکال عمده مواجه می شویم، اول اینکه فضاهای سبز ایجاد شده سطح چمن خور بالایی دارند که این مشکل را از دو جنبه می توان بررسی نمود. از جنبه فنی مشکل ایجاد شده این است که چمن یک محصول وارداتی است و بیشتر با اقلیم اروپا سازگاری دارد‌ و اینکه کودهای شیمیایی مورد استفاده برای چمن دارای ازت است که این موضوع می تواند مشکلات فراوانی برای سلامت شهروندان ایجاد کند. از طرفی چمن هیچگونه منافع زیستی، مانند تصفیه هوا و غیره ندارد، شاید بتوان گفت که تنها حسن چمن زیبایی آن است.
وی افزود: جنبه اقتصادی هم که از دیگر مشکلات چمن کاری است، هزینه نگهداری بسیار بالای آن از قبیل کارگری که آن را آبیاری می کند، چمن زنی و هزینه های تیمار کردن آن و از همه بیشتر مصرف آب بسیار زیاد است، با وجود همه ی این معایب دلیلی که چمن بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد، هزینه اولیه ی پایین کاشت آن و همچنین راحت و سریع بودن کاشت چمن است.

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر زنجان اذعان کرد:اشکال دوم این نوع فضاسازی در بعد اجتماعی است. انتظاری که در مدیریت شهری از پارک ها وجود دارد بالا بردن تعاملات اجتماعی است. اگر فضای پارک ها را به دو قسمت تقسیم کنیم یک فضا، برای تعامل و معاشرت اجتماعی است، مانند نیمکت ها و مسیرهای سنگ فرش شده آلاچیق ها و فضاهای نشستن خانواده ها و فضاهای بازی کودکان، قسمت دیگر پارک ها هم فضای سبز و چمن کاری شده آن است.

وقتی قسمت عمده فضای پارک ها را به دلایل ذکر شده چمن کاری می کنیم، فرصت تعاملات اجتماعی را کمتر می کنیم‌.
حمیدرضا حمیدی ادامه داد: با توجه به بحران آب موجود در کشور باید به دنبال راه کارهایی برای مدیریت فضاهای سبزی باشیم که مصرف آب در آنها کنترل شده باشد، Xeriscaping یا "خشک منظر" یک موضوع علمی و تخصصی در مورد مدیریت بهینه فضاهای سبز است که با توجه به اقلیم مورد استفاده انتخاب می شود و می تواند مقاومت بالایی در شرایط آب و هوایی آن منطقه داشته باشد و بالتبع مصرف آب را هم تا مقدار قابل توجهی کاهش دهد. در واقع در این نوع زیباسازی چمن در خدمت طراحی خواهد بود و به طور کامل حذف نخواهد شد و به جای آن از پیورها، شن های رنگی و مواد مختلف که می تواند جایگزین چمن باشد استفاده می شود.

عضو شورای شهر زنجان بیان کرد: در فضاسازی خشک منظر برخلاف تصور عموم، درخت حذف نخواهد شد و به عنوان یک عنصر مهم در طراحی این نوع فضاها استفاده خواهد شد، منتها درختانی که در خشک منظر استفاده می شوند متناسب با شرایط آب و هوایی منطقه انتخاب خواهند شد که می تواند بدون نیاز به آبیاری و مراقبت و تحمیل هزینه های جانبی در فضاسازی شهری استفاده شود. به عنوان مثال درخت چنار چند سالی است که در زنجان کاشته می شود ولی طبق بررسی های انجام شده مصرف آب بسیار بالایی دارد، در ناباروری ابرها تاثیرگذار است و در کل متناسب با اقلیم اروپایی است، قطعا با بررسی های بیشتر می توان درخت هایی را پیدا کرد که با اقلیم منطقه ‌‌سازگار باشند.
حمیدی تصریح کرد: در فضاسازی خشک منظر هزینه اولیه و مدت زمان اجرا بیشتر خواهد بود ولی در نهایت هزینه های نگهداری پایین تر، مباحث زیست محیطی و زیبایی آن قطعا نسبت به فضاهای سبزی که در حال حاضر اجرا می‌شود، بهتر خواهد بود‌. امسال در زنجان به عنوان نمونه در چند نقطه از شهر این نوع فضا را اجرا کردیم که با توجه به ظرفیت نیروی انسانی متخصص در فضای سبز شهرداری زنجان و همکاری مرکز تحقیقات کشاورزی قرار است برای سال آینده ردیف بودجه ای برای طراحی فضاهای خشک منظر در نظر گرفته شود.