کتاب درس آموزه‌هایی از بازآفرینی فضاهای شهری: رودکناره‌ها که به معرفی تجارب بازآفرینی در این حوزه در سطح جهان پرداخته و به بررسی آن‌ها می‌پردازد با نظارت علمی معاون وزیر راه و شهرسازی به چاپ رسید.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی کتاب درس آموزه‌هایی از بازآفرینی فضاهای شهری: رودکناره‌ها نوشته سمانه خبیری و نینا الوندی‌پور با نظارت علمی محمدسعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران به چاپ رسید.
رودخانه‌ها در طول قرن‌ها هسته شکل‌گیری شهرها بوده‌اند، به گونه‌ای که استخوان‌بندی فضایی و شالوده زندگی اجتماعی شهرها بر پایه این عنصر حیاتی و پیرامون آن در شهر شکل گرفته و توسعه می‌یافت. تنوع زیستی در پهنه جغرافیایی سرزمین ایران، فهرستی طولانی از شهرهای برخوردار از رودخانه‌های شهری را پیش روی ما می‌می‌نهد که متاسفانه در پی گسترش شتابان شهرها در نیم قرن گذشته، این عنصر زایندۀ حیات خود را به فراموشی سپرده‌اند و نقش و جایگاه آن در ساختار فضایی و حیات اجتماعی شهرها از دست رفته است.
با تصویب سند ملی احیاء، بهسازی، نوسازی و توانمندسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری(۱۳۹۳)، شرکت عمران و بهسازی شهری ایران سیاست بازآفرینی شهری را به منظور ارتقای قابلیت زیست پذیری و کیفیت زندگی در شهرها هدف برنامه‌های خود قرار داده است. بر این مبنا ارتقای فضاهای شهری و توسعه عرصه عمومی در مقیاس‌های فضایی مختلف با تاکید بر دو مقیاس شهر و محله به عنوان یکی از محورهای اصلی برنامه‌های بازآفرینی شهری در محدوده‌های ناکارآمد در دستور کار قرار گرفته است. علی‌رغم اهمیت و نقشی که فضاهای عمومی در توسعه پایدار شهرها ایفا می‌کنند، اغلب از سوی سیاست‌گذاران، مدیران شهری و توسعه‌گران نادیده و یا دست کم گرفته شده‌اند. بازآفرینی و احیای رودکناره‌ها به عنوان یکی از اصلی‌ترین عناصر هویت‌بخش شهرها در قالب برنامه‌های ارتقای فضاهای شهری و توسعه عرصه عمومی، می‌تواند محرکی تاثیرگذار بر راه‌اندازی جریان و شبکه‌ای از اقدامات پشتیبان در شهرها و مناطق مختلف باشند.
کتاب «درس‌آموزه‌هایی از بازآفرینی فضاهای شهری: رودکناره‌ها » با هدف ترویج جریان بازآفرینی رودکناره‌ها، معرفی تجارب موفق جهانی و بازشناسایی اصول کلان در رویه‌های بازآفرینی این گونه از فضاهای شهری و همچنبن مستندسازی برخی از تجارب پیشگام در ساماندهی رودکناره‌ها در ایران تهیه شده است.
ارتقای دانش و آگاهی درباره تجارب موفق یکی از ابزارهای کلیدی مدیریت دانش در فرایندهای توسعه پایدار شهرها به شمار می‌رود. بر این اساس در کتاب پیش رو کوشش شده است تا با شناسایی برخی از تجارب موفق بازآفرینی رودکناره‌ها در جهان و معرفی فرایندها و ابزارهایشان، تصویر روشن‌تری از چگونگی بازآفرینی این گونه از فضاهای شهری برای مخاطبان، به ویژه مدیران و سیاست‌گذارن شهری ترسیم شود.
شناسایی این تجارب بر مبنای تاثیر ویژه این برنامه‌ها و طرح‌ها بر پایداری زیست‌محیطی، برابری اجتماعی و زیست‌پذیری اقتصادی بوده است و همچنین تلاش شده تا با توجه به شرایط رودکناره‌ها در ایران، این تجارب برآمده از طیف متنوعی از کشورها و در برگیرنده بافت‌های متنوعی چون سکونتگاه‌های غیر رسمی، بافت‌های کهن شهری، و اراضی نیازمند توسعه مجدد باشند، تا بتوانند در تصویری کامل، درس‌آموزه‌های بازآفرینی رودکناره‌ها را در بسترهای فضایی متفاوت با چالش‌های مختلف ترسیم کنند.
آنچه که واجد اهمیت است و بر ضرورت بررسی و شناخت دقیق این تجارب صحّه می‌گذارد، نه تکرار و تقلید ساده‌انگارانه این طرح‌ها، بلکه امکان درس‌آموزی از فرایندها و شیوه‌های مواجهه با چالش‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی در زمینه‌ها و بسترهای متفاوت است. بررسی و مطالعه این تجارب می‌تواند گامی آغازین در دستیابی به درکی مشترک و صحیح از ماهیت اقدامات بازآفرینی شهری باشد. بی شک دستیابی به چگونگی تحقق بازآفرینی فضاهای رودکناری در شهرهای ایران در کنار بررسی تجارب جهانی، نیازمند شناخت دانش تاریخی زیست سرزمینی و زیست بوم پیرامونی خواهد بود.
