ضعف مرکز مطالعات شهر تهران درعملیاتی کردن پژوهش ها

تجربه 12 سال مدیریت شهری واحد کلانشهر تهران  از جدایی ،پژوهش وپروژه های عملیاتی در سطح کلانشهر تهران خبر می دهد. اعضای چندین دوره شورا ،مردم و فعالان شهری معتقد بودندکه بسیاری از طرح های حیاتی وپرهزینه برای حل مشکلات ریشه ای شهر اعم از ترافیک وآلودگی هوا نیازمند پژوهش های سازمان یافته هستند. اگرنقش پژوهش درمدیریت شهری را به عنوان یک اصل بپذیریم ،نقش و کارکرد نخبگان و پژوهشگران در ارتقای کیفیت زندگی شهری به درستی روشن می شودو می توان رد حضور آنها را در موسسات تحقیقاتی و یا شرکت های دانش بنیان پیدا کرد.

به گزارش تیتر شهر:  کارکرد شرکت های دانش بنیان دقیقا منطبق با نیاز امروز کلانشهرها پر معضلی مثل تهران تعریف می شود.شرکت های دانش بنیان ،موسسات خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی در راستای گسترش اختراع و نوآوری و در نهایت تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه  شکل گرفته اند.

 ناگفته نماند  طبق آیین نامه مصوب،شرکت های دانش بنیان ،اهدافی نظیر ، ترغیب هیئت علمی دانشگاه ها و واحدهای ‌پژوهشی برای فعالیت های بیشتر در رفع نیاز جامعه و امکان افزایش درآمد اعضای هیئت علمی، تجاری سازی یافته های  ‌پژوهشی، افزایش درآمدهای اختصاصی دانشگاه ها و واحدهای ‌پژوهشی را دنبال می کنند.

 آنچه که به عنوان یکی از مزیت های شرکت های دانش بنیان به شمار می آید این است که این شرکت ها اساساَ کالا تولید نمی کنند و عموماَ، زمین یا ماشین آلات خاصی نیز ندارند.بلکه همیشه عده ای از افراد تحصیلکرده و با تجربه اطلاعاتی تولید می کنند که این اطلاعات ، محصولات اصلی شرکت محسوب شده و برایشان درآمدزایی دارد.

علاوه بر بحث طرح های صنعتی و مالکیت معنوی محصولات ،همیشه از دغدغه های اصلی شرکت محسوب می شود که حفظ حقوق معنوی این اطلاعات ،یکی از مهم ترین مسائل حقوقی در شرکت های دانش بنیان است، زیرا اصولاَ این دارایی ها قابل لمس نمی باشند وفقط داده و طرح به شمار می آیند

سهم ناچیز مدیریت شهری از اطلاعات پژوهشی

همان طور که گفته شد با اینکه مدیریت شهری می تواند داده های اطلاعاتی پژوهشگران را در طرح و برنامه های خود به کار بگیرد، اما نتایح و راهکارهای آن به درستی واضح نیست.

 به عنوان مثال با اینکه کنفراس ترافیک همه ساله در تهران برگزار و طرح وپژوهشی بسیاری به آن ارسال می شود نتیجه عملی بهره گیری از این پژوهش ها یا روشن نیست و یا به وضوح بیان نمی شود.

مرکز مطالعات وبرنامه ریزی شهر تهران سازمانی از بدنه مدیریت شهری است که می تواند پلی بین مدیریت شهری وپژوهشگران به شمار بیاید.

 سابقه ا تأسیس مـرکز مطالعـات به سال ۱۳۵۷، زمـانی که دبیـرخانه شورای نظارت بـر گسترش شهر تهران در شهرداری تهـران مستقر شد، بـاز می گـردد.

در آن دوره دفتر مطالعات و برنامه ریزی در رابطه با مـوضوعـات پـرونده های شورای مـذکـور، بررسی های فنی، تخصصی و مطالعات کارشناسی مربوطه را به عهده داشت.

از سال  از ابتدای سال ۱۳۸۶، رویکرد فعالیت های مرکز مطـالعات و بـرنامه ریـزی شهر تهـران بـر «مطالعات راهبـردی» و بـا هـدف دستیـابی بـه مـدیـریت و تـوسعه پایـدار شهری تهران مبتی بـر دانـایی محـوری و طراحـی و کـاربست مـدل های تـوسعه پایـدار شهری متـمرکز شد.

 موضوعی که درجای خود بسیار قابل توجه است زیرا با وجود 11 سال از این تصمیم هنوز طرح وبرنامه مشخصی درباره این هدف مشخثص نشده است.

اما چندی پیش بابک نگاهداری رییس اسبق این مرکز درباره ضعف این سازمان سخنانی گفت که درجای خود قابل تامل است  به طور تلویحی اعلام کرد به دلیل  نبود برنامه راهبردی مشخص در بنیه مالی توانمندی رقابت با پیمانکاران سنتی در مناقصه‌های کلان‌شهرها شرکت های دانش بنیان شرایط حضور در پروژه های شهری را ندارند.

وی با اشاره به ضعف خلاهای قانونی در ارتباط با شرکت های دانش بنیان  برای مثال با تصویب قوانین متناسب در شهرداری که اکنون در سطح کلان در کشور در حال اجراست ازجمله آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات بیشترقابل دستیابی است.

مدیرعامل سابق مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران به صراحت اعلام کرده بود که کاربردی کردن پژوهش ها، مشکلی است که همه دست به گریبان آن هستند.

این موضوع در نظام علم و فناوری کشور، حلقه مفقوده است و خاص شهرداری نیست، به گفته وی همه ارگان ها هنوز زیرساخت های لازم برای کاربردی کردن و تبدیل نتایج تحقیقات به فناوری را ضعف دارند.

مثلا در قالب تدوین مقالات، رشد جهش زایی را در کشور می بینیم، ولی به مرحله تجاری سازی و ثبت اختراع و کاربردی کردن که می رسد، این تعداد به زیر 100 تا می رسند، برای کاربردی کردن 30 هزار تحقیق در سال، ضعف شدید داریم.

اظهار نظری که حاکی از آن است که جایی باید آثار تحقیقاتی را به پروسه های عملی تبدیل کند، فاقد مهارت کافی است و از گفتن آن ابایی ندارد.

 این شرایط در شهر تهران در حالی است که استفاده از نخبگان و اطلاعات آنها در مباحثی نظیر شهر هوشمند که نیازمند طراحی اپلیکیش های متناسبی است که شهرها را به شبکه ای متصل و هدفمند ومنظم مبدل می کند وضرورت آن در شهر تهران کاملا مشخص است.

با وجود کاکرد و عملکرد مراکز مانند مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر تهران درباره عملیاتی کردن طرح های شرکت های دانش بنیان مشخص نیست و ظاهرا همه جا اسم پژوهش به جای دستاورد های عملی آن به چشم می خورد.

بودجه هایی که معلوم نیست تا کنون چه دستاوردی برای شهر تهران داشته اند. با این وصف حال این شرایط می توان گفت شعارهایی مانند ارتقای کیفیت زندگی در شهر تهران به وسیله نخبگان و ارتقای جایگاه پژوهش در شهر تهران  تنها یک شعار بوده است زیرا منظور به کارگیری افراد نخبه در مدیریت شهری تنها استخدام افراد با تحصیلات مرتبط نیست پژوهش های سازمان یافته در شهر طرح و برنامه مشخص با تیم عملیاتی می خواهد.

 ناگفته نماند مشخص نیست نتیجه فعالیت های سازمان مطالعات وبرنامه ریزی شهر تهران در این دوره جدید مدیریت شهری نیز بر همین منوال بوده یا می توان امیدوار بود که در این دوره برخی شعارها به واقعیت مبدل شود.