قزوین؛ پایتخت نه چندان دور ایران
۲۱ شهریور ۱۳۹۶
ماهنامه عصر ایران: ایران در تاریخ طولانی خود، 2 شاهراه ارتباطی بزرگ داشته است. نخستین آنها شاهراه شرقی- غربی است که از خراسان آغاز می شود و از طریق آذربایجان به آسیای صغیر و قفقاز راه می برد. این شاهراه، حلقه مهمی از جاده معروف ابریشم است. دیگری، شاهراهی است که جنوب و مرکز ایران را به شاهراه شرقی- غربی متصل می کند.
قزوین از جمله شهرهایی است که در نقطه اتصال این 2 شاهراه قرار گرفته و در طول تاریخ، محل ملاقات ایرانیان با یکدیگر و ایرانیان با جهان خارج بوده است.
شهر و استان قزوین در مجاورت تهران با وجود داشتن انبوهی از جاذبه های گردشگری تاریخی و طبیعی از مناطق کمتر مورد توجه در این حوزه است.
واقعیت این است که قزوین، پایتخت خوشنویسی ایران و تاکستان های پروسعت، یادگارهای بسیاری از تاریخ را در خود جا داده است. رنگ و بوی صفوی هنوز در پس آثار تاریخی زیبای این شهر به مشام می رسد. افزون بر این، منطقه زیبا و اسرار آمیز الموت، وسوسه سفر به قزوین را دوچندان می کند.
چگونه برویم؟
چگونه برویم؟
برای رفتن به قزوین، راه سختی پیش رو ندارید. اتوبان تهران- کرج- قزوین از قدیمی ترین و شناخته شده ترین راه های ارتباطی ایران است. فاصله تهران تا قزوین اندکی بیش از 160 کیلومتر است که به شرط نبود ترافیک در مسیر، می توانید آن را دو ساعته طی کنید. علاوه بر این، برای رسیدن به قزوین می توانید از قطار نیز استفاده کنید. این قطار همه روزه در این مسیر تردد می کند.
موزه قزوین
موزه قزوین در ابتدای خیابان هلال احمر از سمت خیابان سبزه میدان قرار دارد. این خیابان یک طرفه به سمت شمال است. در این موزه افزون بر اشیای سفالی و فلزی دوره های پیش از تاریخ، آثار ارزشمندی از روزگاران پیش از اسلام و دوره های اسلامی تا قاجاریه در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد.
سکه های متعلق به اشکانیان تا قاجار، مهرهای نفیس و تاریخی ظروف سفالی، فلزی و سبکی، اشیای زینتی، نظامی و کاربردی از آثار موجود در موزه شهر قزوین است.
باغ صفویه
این مجموعه در چند قدیمی موزه قزوین و در خیابان هلال احمر قرار گرفته است. مجموعه باغ صفویه بنا به فرمان شاه طهماسب ساخته شده و بناها و عمارت های باشکوهی را در دل جا داده است. این مجموعه با سردر زیبای عالیقاپو که کتیبه ای با کاشی معرق را بر پیشانی خود دارد، آغاز شده و پس از گذشتن از چند محوطه، به کاخ باشکوه چهل ستون می رسد و در درازای مسیر، آثاری به جا مانده از دوران مختلف از جمله عمارت پهلوی و عمارت قاجاری، بقعه پیغمبریه، گراندهتل و مدرسه امید قرار گرفته اند. این مجموعه به نام های باغ سعادت آباد، باغ فرهنگی قزوین، دولت خانه صفوی یا ارگ طهماسبی نیز مشهور است.
چهلستون اصفهان در قزوین
اصفهان تنها شهری نیست که چهلستون دارد. این مجموعه در چند قدمی موزه قزوین و مجموعه باغ صفویه، در خیابان هلال احمر قرار گرفته است. قزوین نیز چهل ستون نامی دارد که تنها بنای باقی مانده از مجموعه کاخ های سلطنتی روزگار شاه طهماسب محسوب می شود. عمارت باشکوهی در میان باغی زیبا، با دیوارهای منقش که هنر دست هنرمندان مکتب قزوین بوده و به کلاه فرنگی نیز معروف است.
آرامگاه حمدالله مستوفی
«حمدالله مستوفی» دین بزرگی به گردن ایران دارد. بسیاری از زوایای تاریک تاریخ این سرزمین با روایت های دقیق این مورخ رمزگشایی شده است.
این آرامگاه 700 ساله با نمای آجری خود، از زیباترین آثار تاریخی قزوین و متعلق به حمدالله مستوفی، مورخ بزرگ ایران در عصر ایلخانان مغول است. آرامگاه در خیابان طالقانی، کوچه مستوفی قرار گرفته و با وجود علاقه مندی گردشگران به دیدن آن، درهایش در بیشتر روزهای هفته بسته و موجب نارضایتی گردشگران است.
کلیسای کانتور
از کاخ چهلستون تا کلیسای کانتور کمتر از 10 دقیقه پیاده روی و 5 دقیقه با خودرو زمان نیاز است. از طریق بلوار آیت الله طالقانی، خیابان دارایی می توانید خود را به آنجا برسانید. از همان ابتدای ورود، ستون های آذین شده در نمای خارجی کلیسا نظر شما را به خود جلب می کند. کلیسای کانتور که به «برج ناقوس» نیز معروف است، در جنگ جهانی دوم در زمان اشغال ایران به دست روس ها ساخته شده است.
فرم های معماری و تزیینی کلیسا از نمادهای زیبایی است که کانتور را از دیگر بناهای قزوین متمایز کرده است. اگر در سفر به قزوین به بازدید از این کلیسا رفتید، حتما در حیاط آن قدم بزنید و سنگ قبرهایی را که متعلق به سالیان دراز است، از نزدیک ببینید. گفته می شود یکی از این سنگ قبرها، متعلق به یک خلبان روسی است.
سعد السلطنه
سرای «سعد السلطنه» قزوین در خیابان امام خمینی (ره) قرار دارد و از طریق خیابان عبید زاکانی به سمت جنوب، می توانید خود را به آنجا برسانید.
سرای سعدالسلطنه قزوین به د ست باقرخان سعدالسلطنه فرماندار قزوین در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. این کاروانسرا تا پیش از جنگ جهانی اول، پایگاه تجارت و فعالیت بازرگانی شهر محسوب می شد، اما بعد از تغییرات سیاسی حکومت روسیه، موقعیت خود را به عنوان پل ارتباطی، بازرگانی بین اروپا و آسیا از دست داد و حیات اقتصادی خود را به صورت نیمه فعال ادامه داد. اگر به بازدید از این کاروانسرا رفتید، چند ساعتی را به گشت و گذار و قدم زدن در این بنای باشکوه اختصاص دهید.
موزه مردم شناسی
موزه مردم شناسی قجر در خیابان درگاهی قرار دارد. باید از طریق شمال خیابان دارایی و خیابان شهرداری، وارد بلوار آیت الله شهید مطهری شوید و از طریق خیابان بوعلی سینا و پس از آن، خیابان عبیدزاکانی، خود را به آنجا برسانید. تاریخ بنای آن را در «صحت عافیت» معادل 1059 یافته اند. گرمابه را امیرگونه خان قاجار به دستور شاه عباس دوم صفوی ساخته است. این گرمابه نخست «حمام شاه» نام داشته است، اما در دوره قاجار بعد از تغییراتی که در آن ایجاد شد، از نام سازنده آن امیرگونه خان قاجار به حمام قجر تغییر یافت.
در حال حاضر فضای این حمام به موزه مردم شناسی تغییر کاربری پیدا کرده و به 3 بخش اقوام، آداب و رسوم و مشاغل تقسیم شده است. در فضای سربینه گوشه ای از زندگی اقوام کرد، لر، ترک، تات و مراغی به نمایش گذاشته شده است.
سوغات
قبل از اشاره به سوغات حتما در سفر به قزوین «قیمه نثار» این شهر را تجربه کنید. در قزوین رستوران های بسیار خوبی وجود دارد که می توانید سراغ آنها را از مردم محلی بگیرید. قزوین را می توان پایتخت شیرینی ایران نیز دانست. معروف ترین شیرینی فروشی قزوین «کدبانو» است که در آن می توانید انواع شیرینی های سنتی قزوین مانند باقلوا، پادرازی، شیرینی نخودچی و.. را تهیه کنید.
مردم شهرهای تاکستان و قزوین در صنعت گیوه دوزی نیز فعالیت دارند. کف گیوه ها در استان از چرم و پلاستیک است و همین موضوع تفاوتی در گیوه های این استان با استان های دیگر ایران ایجاد کرده است. با توجه به وجود تاکستان های فراوان در اطراف قزوین، انواع فرآورده های غذایی که از انگور به دست می آید نیز بخش دیگری از سوغات استان است.
