به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «مجموعه مقالات از حکمت اسلامی: در فرایندهای هنری و معماری» به کوشش عبدالحمید نقرهکار از سوی انتشارات جهاد دانشگاهی قزوین منتشر شده است.
در بخشی از مقدمه اثر میخوانیم: «از نظر اسلامی تنها مکتب الهی و تحریف نشده اسلام و زیباییشناسی آن جامع و مانع و خطاناپذیر بوده و میتواند مبنا و معیارهایی برای ارزیابی و نقد و کلیه سلیقهها و مدهای زیباییشناسانه باشد. در عین حال اسلام ما را قادر میسازد بر مبنای زیباییشناسی جامع خود کلیه فرایندهای انسانی از جمله آثار معماری و شهرسازی را مورد ارزیابی قرار داده، ابعاد منفی آثار تمدنی را نقد نموده، از ابعاد مثبت الهام گرفته و همواره آثار آینده را بهتر از امروز خلق کنیم.
اسلام تنها مکتبی است که دور از هر نوع خودبینی و خودخواهی فردی و نژادپرستی اجتماعی میتواند ایدهآلها را با واقعیتها تلفیق کرده و جامعه جهانی را به سوی وحدت، صلح، برادری و تمدنی شایسته، فطرت الهی انسانها رهبری کند. اصول بنیانی و راهبردی این تمدن جهانی و مشترک بوده و ابعاد مهندسی و کالبدی آن مبتنی بر مجموع شرایط زمانی و مکانی یعنی بومی خواهد بود.
مقالاتی که در این مجموعه گردآوری شده است هر یک ابعادی از ضرورتهای اسلامی مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است. در مقاله اول ساختار، مراحل، منابع و مبانی در فرایندهای انسانی از منظر اسلامی مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است.
در مقاله دوم پیشنویسی برای نقشه راه تمدن نوین اسلامی پیشنهاد شده است تا با اظهار نظر صاحبنظران مربوطه اصلاح و تکمیل شود.
در مقاله سوم مهمترین عنصر کالبدی معماری یعنی ایدههای (فضایی ـ هندسی) مطرح و مغالطه و انحراف برخی از معماران و سبکهای معماری معاصر در عدم تمایز بین تعامل ادراکی انسان با فضا در معماری با فضا و هندسه در علوم (ریاضی، فیزیک، زیست شناسی، نجوم و غیره) مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است.
در مقاله چهارم انواع مغالطههای موجود و صادراتی از فرهنگ غربی در حوزه مباحث هنری و معماری و شهرسازی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است.
در مقاله پنجم مولف اثبات میکند که اسلام غیر از ارائه خطاناپذیر مباحق نظری و غیر از مصداق الهام بخش هنری و معماری آفرینش، از بعد کالبد و عملی نیز با ارائه نمونهها و نمادهایی نظیر خانه کعبه و جمرات سه گانه در مجموعه بیتالحرام، معماری و ضد معماری، نیایشگاه مطلوب و نیایشگاه نامطلوب را تبیین و تشریح کرده است..
در مقاله ششم طراحی جدید مسجد حضرت ولیعصر در جنوب پارک دانشجو و در مجاورت تاثر شهر در مقایسه با طرح اولیه آن و با توجه به اصول بدیهی در طراحی مساحد مورد ارزیابی و نقد قرار گرفته است. در فرایند تصویب این طرح نامناسب و ناهنجار، نقش برخی از استادان دانشگاهی و کارشناسان و مدیران شهری مطرح شده است.
در مقاله هفتم نیز پاسخ به سوالات مجله طراح، در این قسمت به سوالات بنیانی که مجله طراح در حوزه هنر و معماری مطرح کرده است به صورت اجمال پاسخهایی ارائه شده است.
در مقاله هشتم به این موضوع پرداخته میشود که اندیشهها، اعتقادات و آرمانهای هنرمند (بنیانهای فرهنگی هنرمند) از یک سو او را به ادراکات زیباییشناسانه میرساند و از الهامات انفسی و ربانی برخوردار میگرداند و از دیگر سو استعدادهای عملی و تجربی او (توان خلاقانه هنرمند) با تمرین و ممارست و تربیت و برخورداری از الهامات آفاقی و تجربی توان خلق آثار هنری را کسب کند و بدین ترتیب میتواند آثار ارزشمند و اصیل و با محتوی عمیق و موثر و برانگیزاننده به وجود آورد.
در مقاله نهم به شش سوال پیرامون مساجد ایران در یک میزگرد تخصصی شبکه قرآن سیمای جمهوری اسلامی ایران به مناسب هفته جهانی مساجد به این ترتیب پاسخ داده شده است: طراحی و معماری مساجد در دوران گذشته چگونه شکل گرفت و دارای چه ویژگیهایی بوده است؟ آیا طراحی معماری موجود مساجد پاسخگوی نیازهای امروزی جامعه مسلمین ایران است؟ شرایط متغیر اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی کشور چه تاثیری بر روند ساخت و ساز مساجد در ایران دارند؟ آیا موقعیتهای متفاوت جغرافیایی در نوع معماری مساجد میتواند اثرگذار باشد؟ در ابتدا مساجد را به چه شکلی میساختند و آنگاه در گذر زمان چه تحولاتی در نحوه ساخت و ساز و معماری مساجد رخ داده است؟ اصول و ارکان طراحی مساجحد اسلامی در ایران بر کدام پایه استوار است؟
در مقاله دهم نیز در پاسخ به سوالات وزارت مسکن و شهرسازی درباره هویت از منظر معماری و شهرسازی اسلامی ایرانی به ترتیب به این سوالات پاسخگویی شده است: هویت شهری چیست و دارای چه تعریف و نشانههایی است؟ چه عناصری هویت شهری را میسازند و شکل میدهند؟ ثبات در هویت شهری با توجه به تحولات اجتماعی و اقتصادی تاثیرگذار چگونه امکان پذیر است؟ با توجه به نظرات وزارت مسکن و شهرسازی در خصوص هویت شهری، چه اقدامات اجرایی انجام گرفته است؟ آیا الگوها و هویت بافتهای معماری سنتی میتواند جایگزین طرحهای معماری و شهرسازی کنونی ایران شوند؟ در شهرهای جدید ایجاد چه عناصری میتواند هویت بخش باشد؟ مهمترین شاخصههای اصلی معماری اسلامی کدام است؟ چه ویژگی میتواند به شکل موثری معماری دوران اسلامی را در سطح بینالمللی مطرح سازد؟
کتاب «مجموعه مقالات از حکمت اسلامی: در فرایندهای هنری و معماری» به کوشش عبدالحمید نقرهکار با شمارگان هزار نسخه در 348 صفحه به بهای 21 هزار تومان از سوی انتشارات جهاد دانشگاهی قزوین منتشر شده است.