مروری بر سیاستگذاری معماری ایستگاه‌های راه‌آهن کشور/ تلاش برای هم‌پیوندی میان حمل‌و‌نقل درون و برون‌شهری

 سیاستگذاری معماری ایستگاه‌های راه‌آهن کشور، تلاش برای هم‌پیوندی میان حمل‌و‌نقل درون و برون‌شهری و همچنین توسعه کالبدی شهری با تهیه طرح‌هایی همچون طرح ساماندهی شهر تهران و طرح کالبدی ملی از جمله راهبردهای انجام شده به منظور تحقق سیاست توسعه شهری بود که در وزارت راه و شهرسازی در دستور کار قرار گرفت و عملیاتی شد.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، سیاستگذاری معماری ایستگاه‌های راه‌آهن کشور از جمله راهبردهایی بود که وزارت راه و شهرسازی به منظور تحقق سیاست‌های کلان خود تحت‌عنوان توسعه شهری در دستور کار قرار داد. به همین منظور نیز جلسات متعددی با حضور مسئولان ارشد حوزه‌های معاونت معماری و شهرسازی، عمران و بهسازی شهری ایران، شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، شرکت عمران شهرهای‌جدید تشکیل شد که ماحصل جلسات منجر به سیاستگذاری معماری ایستگاه‌های راه آهن کشور شد.

در سیاست توسعه شهری، علاوه بر سیاستگذاری معماری ایستگاه‌های راه‌آهن کشور، توسعه کالبدی شهر با اقداماتی همچون نوسازی و توسعه خدمات و زیرساخت‌های شهری، توسعه صنایع خلاق در شهرهای جدید، طرح ساماندهی شهر تهران، طرح کالبدی ملی؛ طرح جامع سرزمین و همچنین یکپارچه‌سازی نظام طرح‌ریزی و کنترل بین شهر و روستا در سطوح ملی و ناحیه‌ای نیز در دستور کار قرار گرفت و اجرایی شد.

همچنین، هم‌پیوندی میان حمل‌و‌نقل درون و برون‌شهری راهبردی دیگر بود که در سیاست توسعه شهری در دستور کار قرار گرفت. بر همین اساس نیز برنامه‌هایی همچون توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی با تاکید بر ریل و توسعه‌شهری حمل و نقل حومه‌ای، مکان‌یابی و تجدیدنظر در جانمایی ایستگاه‌های قطار شهری و حومه‌ای (داخل شهر) و مناسب‌سازی حومه برای حمل‌و‌نقل ریلی سیاستگذاری شد.

در بخش ریلی، با راهبرد میان حمل و نقل درون و برون شهری مجموعه اقدامات زیر انجام شد:

- توجه ویژه به سیر قطارهای حومه­ای و افزایش میزان سیر این قطارها در اطراف کلانشهرها

- اتصال ایستگاه‌های قطار حومه­‌ای تهران- پرند به ایستگاه‌های خط ۳ مترو تهران

- مکان­یابی ایستگاه مسافری راه‌آهن رشت در هماهنگی با پایانه اتوبوسرانی شهر و در جوار شریان‌های اصلی جاده‌ای شهر رشت

- بازنگری در مکان­یابی ایستگاه راه‌آهن مرودشت و انتقال آن به مکانی در درون‌شهربا قابلیت دسترسی به مراکز گردشگری و تفریحی.

سیاستگذاری معماری ایستگاه‌های راه آهن کشور

طراحی فضای شهری پیرامون ایستگاه‌های راه‌آهن در راستای سیاستگذاری معماری ایستگاه‌های راه‌آهن کشور در دولت یازدهم در وزارت راه و شهرسازی سیاستگذاری و به انجام رسید. طراحی فضای شهری پیرامون ایستگاه­های راه­آهن و ایجاد هم‌پیوندی با محیط پیرامون در قالب بررسی پروژه­ها در کارگروه سیاستگذاری معماری و مکان یابی ایستگاه­های راه آهن انجام می­‌شود.

سیاستگذاری معماری ایستگاه‌های راه‌آهن کشور شامل موارد زیر است:

- هماهنگی کلیه طرح­‌های توسعه­‌ای ایستگاهی در ایستگاه­‌های ثبت شده در سازمان میراث فرهنگی

- عضویت در کارگروه ثبت راه‌آهن در میراث فرهنگی

- رعایت ضوابط میراث فرهنگی در طراحی فضاهای ایستگاه­های واجد ارزش

- شناسایی و احیای ایستگاه­ها و فضاهای واجد ارزش

- انجام مطالعات طراحی داخلی ایستگاه راه­آهن تبریز به عنوان بنای واجد ارزش

- طراحی و توسعه ایستگاه راه آهن ساری به عنوان بنای تاریخی واجد ارزش با عنایت به حفظ اصالت­های تاریخی و فرهنگی این بنا و اخذ مصوبه از کمیته معماری و مکانیابی ایستگاه­های راه­‌آهن در وزارت راه و شهرسازی

- برنامه­‌ریزی برای شناسایی و مقاوم سازی ساختمان­های واجد ارزش.

- توجه ویژه به تطابق طرح ایستگاه­‌های جدید با معیارهای معماری ایرانی و اسلامی

- رعایت اصول طراحی شهری در طراحی ساختمان ایستگاه­‌های جدید

- برنامه­ریزی برای زیباسازی منظر ایستگاه­‌ها و تعامل بهتر شهر و ریل متناسب با اقلیم هر منطقه

- توجه ویژه به تطابق طرح ایستگاه­‌های جدید با معیارهای معماری ایرانی و اسلامی

- رعایت اصول طراحی شهری در طراحی ساختمان ایستگاه­‌های جدید.

- تشکیل کارگروه راهبری سیاستگذاری معماری و مکانیابی ایستگاه‌های راه­آهن کشور(برگزاری۱۷جلسه)

- برگزاری و راهبری جلسات کمیته معماری ایستگاه‌­های راه­آهن کشور، ‌ با موضوع مرمت ایستگاه راه­آهن تبریز.

- برگزاری و راهبری جلسات کمیته معماری ایستگاه‌­های راه­آهن کشور با موضوع بهسـازی و توسعـه ایستگاه راه­‌آهن ساری.

- برگزاری و راهبری جلسات­‌ کمیته­‌معماری ایستگاه‌های راه‌­آهن کشور­ با موضوع مرمت ایستگاه راه‌­آهن مرودشت.

- پیگیری موضوع برگزاری مسابقه طرح معماری ایستگاه راه‌آهن مسافری همدان و رشت.

در طراحی ایستگاه‌های راه‌آهن نیز موارد زیر حاصل شد:

ایجاد فضاهای مشترک با سایر سیستم­های حمل­ونقل در ایستگاه­های مسافری، تجاری­سازی و افزایش کیفیت خدمات ایستگاهی در حوزه نفوذ ایستگاه­ها، تعامل با سیاستگذاران شهری در برنامه­ریزی برای توسعه وبازآفرینی فضای شهری و پیرامون ایستگاه­ها، محوطه­سازی فضاهای اطراف ایستگاه­های راه آهن، پیاده­سازی توسعه مبتنی بر حمل و نقل در طراحی ایستگاه­ها (TOD)

در همین راستا نیز تلاش‌های گسترده‌ای از سوی وزارت راه و شهرسازی به منظور ثبت جهانی راه‌آهن ایران انجام شد که در نهایت در جلسه شورای‌عالی شهرسازی‌ومعماری ایران در سال ۹۶ که به موضوع آموزه‌ها، پیامدها و الزامات ثبت جهانی یزد به ریاست عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی تشکیل شد موضوع پذیرش یونسکو برای قراردادن راه آهن قدیمی ایران به منظور ثبت جهانی آن از سوی محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی، سازمان میراث فرهنگی در دولت یازدهم اعلام شد.

همچنین معاونت معماری و شهرسازی در دولت یازدهم با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور جلسات متعددی را به دستور وزیر راه و شهرسازی برای ثبت جهانی راه‌آهن قدیمی ایران از جنوب تا شمال کشور در یونسکو تشکیل داد و دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری وقت اعلام کرد که اگر راه آهن قدیمی ایران به ثبت جهانی برسد شهرهای مختلفی که در مسیر راه آهن هستند ناخودآگاه مقصد گردشگران داخلی و به ویژه بین المللی خواهد شد و این اقدام خود قابلیت تبدیل به موتور توسعه را خواهد داشت.