معماری رومی یا رومانِسک چیست؟
معماری سبک رومانس به معنی رومی وارست چرا که برخی عناصر را از معماری روم گرفت. اما خود به تنهایی هنری جدا و اصیل قلمداد می‌شود. رومانسک در اروپا سالها پس از سقوط امپراطوری روم غربی و با تحولات مهمی که در اروپای غربی اتفاق افتاد و پس از برخوردها، کوچ و مهاجرت اقوام مختلف به تدریج در یک گروه دویست ساله یعنی قرن یازدهم و دوازدهم در اروپا سایه افکند.
معماری رومی‌وار یا رومانِسک، سبک معماری اروپائی است که در نیمهٔ سده ۱۱ به وجود آمد و در سدهٔ دوازدهم رفته رفته کنار گذاشته شد.
معماری رومانسک اصطلاحی است که جهت تشریح موضوعی از اروپا که معماری را در اواخر قرن ۱۰ تحت تأثیر قرار داد و در روش گوتیک دخالت خود در طول قرن ۱۲. روش رومانسیک در انگلستان بصورت سنتی‌تری به نام معماری نورمان خوانده شد.
معماری رومانسک با کیفیت توده‌ای آن، دیوارهای ضخیمش، طاقهای گردش، پایه‌ها محکم، تاقهای فنری برجهای بزرگ و دالانهای تزئین شده‌اش شناخته شده‌است. هر ساختمانی شکل واضحی را نشان می‌دهد و به ندرت دارای نقشه‌های معمولی متقارن هستند بنابراین نمای کلّی آنها نسبت به ساختمانهای گوتیک ساده‌تر به نظر می‌رسد.
- پیدایش رومانسک در فرانسه
به علت توسعه و گسترش مراسم مذهبی که در آن کاردینالها نمازخانه های جداگانه می خواستند، محراب بزرگتر و طویل تر شده و در اطراف محراب نماز خانه هایی اضافه شد.
نکته ی دیگر در سبک رومانسک فرانسه این است که برای جلوگیری از رانش دیوار تالار مرکزی کلیسا، دیوارهای راهروهای جانبی را مرتفع ساختند که همین امر موجب شد داخل کلیسا تاریک شود. چون این امر مانع از ایجاد پنجره در روی دیوار تالار مرکزی می گردید.
- پیدایش رومانسک در ایتالیا
استفاده از سقفهای خرپایی چوبی برگرفته از سنتهای صدر مسیحیت در قسمتهای مرکزی و جنوبی ایتالا چشمگیر بود. نمونه بارز این سبک در جنوب ایتالیا مجموعه ی کلیسای معروف پیزاست.
در این کلیسا که روحیه ی بناهای صدر مسیحیت مانند سقف خرپایی و پلان باسیلیکایی هویداست. بخاطر موقعیت خاص شهر پیزا در کنار دریا و ارتباط این شهر با نقاط دیگر به ویژه شرق عناصر معماری بیزانسی و اسلامی در معماری کلیسای جامع این شهر با هم درآمیخته اند.
در این کلیسا پوشش راهرو های جانبی با طاق های قوسی متقاطع فراهم آمده و ردیف ستون های کورنتی در صحن کلیسا بیان گر تسلط معماری رومی و پایبندی ایتالیا یی ها به عناصر معماری کلاسیک است. در برج و ناقوس معروف این کلیسا که به دلیل نشست پی، از محور قائم خارج شده است، تکرار قوس ها در طبقات از ظرافت جالبی برخوردار است و موجب پیوند جالبی در کل محموعه شده است.
در قسمتهایی از ایتالیا مانند جزیره سیسیل که تحت سلطه ی اعراب بود نیز نفوذ معماری بیزنسی و اسلامی در ساخت کلیسا ها نمایان است.
- پیدایش رومانسک در انگلیس
مشخصان معماری رومانسک در انگلیس را می توان:دیوارهای ضخیم؛ستون های داخلی قطور که اغلب استوانه‌ای؛ پلان طولی بسیار کشیده؛بازوهای عرضی(فرعی)، بیش از حد بیرون زده؛محراب به شکل ادامه پلان بسیار طولانی؛ قرارگیری برج و ناقوس مربع شکل با سقف مسطح در محل تقاطع صحن، بازو های فرعی.
کلیسای سنت فوی| نورماندی | فرانسه
کلیسای سنت مری؛ لهستان
