معماری سبز برخاسته از نیاز انسان امروز است
به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، محمدرضا پورمحمدی امروز در همایش ملی شهر سبز که به مناسبت روز جهانی شهرسازی به میزبانی دانشگاه تبریز برگزار شد، اظهار داشت: شهرهای امروز در سرتاسر جهان با مخاطراتی همچون گرم شدن کره زمین، تخریب لایه ازن و باران‌های اسیدی، که ناشی از مصرف بیش ازحد انرژی و دیگر منابع طبیعی است، مواجه‌اند.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه انسان با اتکاء بیش از حد به تکنولوژی زیست بوم خود را در معرض نابودی قرار داده است و اگر تعادل شکننده موجود در کره زمین به هم بخورد، بازگشت به شرایط زیستی مناسب امری مشکل و یا غیر ممکن خواهد بود، افزود: با توجه به این واقعیت‌های تلخ از اواسط دهه هشتاد تغییر نگرشی در بینش فکری واقدامات برنامه‌ریزی، طراحی و معماری به‌وجود آمده که در این مختصر ضمن مرور بر این تحولات مثال‌هایی از شهرهای سبز آورده می‌شود تا تاکیدی باشد بر این مهم که در صورت تغییر رویکردهای جاری می‌توان برمعضلات زیست محیطی فائق آمد.
وی با این مقدمه با اشاره به اکوتک و شهر سبز هم اظهار داشت: جنبش سبز فعالیت خود را در نیمه دهه 1970در نیوزلند، فرانسه و آلمان شروع کرد، که مهم ترین اصول آن خود اتکایی محلی، اصلاح کیفیت زندگی، هماهنگی با طبیعت و تمرکززدایی و تنوع بوده است.
وی همچنین در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به شهر اکولوژیکی و اینکه شهری است پایدار که می‌تواند برای ساکنین یک زندگی معنی‌داربدهد، بدون اینکه پایگاه اکولوژیکی که بر روی آن اتکا دارد را تخریب کند، افزود: حداقل دخالت در محیط طبیعی، حداکثر تنوع ( از نظر کاربری زمین و فعالیت‌ها)، حتی‌المقدور به‌عنوان یک نظام بسته و تعادل بهینه بین جمعیت و منابع از دیگر ویژگی این شهر است.
به گفته وی معماری سبز برخاسته از معماری پایدار و توسعه پایدار است که این نیز ناشی از نیازانسان امروز در مقابل پیامدهای سوء جهان صنعتی و مصرفی عصر حاضر است.
استاد برنامه‌ریزی و علوم محیطی در ادامه با تاکید بر اینکه الگوهای نادرست رفتاری محیط طبیعی را ویران می‌کند و در حالی که ما برای دوره طولانی بقا، طی نسل‌های آتی به آن وابسته‌ایم، یادآور شد: معماری سبز به دنبال اهدافی چون استفاده از مصالح مفید بوده و قابل بازگشت به چرخه طبیعت و عملی است برای حل مشکلات که طی آن منابع طبیعی قبل، بعد و طی پروسه تولید و ساخت به کمترین حدآسیب می‌بیند.
پورمحمدی صرفه جویی در انرژی، مسائل جهانی زیست محیطی، بهینه کردن پروسه تولید مصالح، بهره‌گیری از اصول معماری محلی و استفاده از فضای سبز برای کمک به حفاظت محیط زیست از دیگر مزیت‌های معماری سبز بیان کرد.
وی افزود: رعایت اصولی همچون کار با اقلیم،کاهش استفاده از منابع جدید، احترام به سایت، احترام به کاربران، حفاظت از انرژی و کل‌گرایی سبب ایجاد توازن و پدید آمدن معماری سبز خواهد شد.
رئیس دانشگاه تبریز همچنین با اشاره به معماری‌های – تک و نحوه به وجود آمدن این سبک گفت: در سال 1971 دو معمار جوان ایتالیایی تبار به نام‌های ریچارد راجرز ساکن انگلستان و رنزو پیانو ساکن ایتالیا، در مسابقه طرح ساختمان مرکز ژرژ پمپیدو در پاریس در بین 681 شرکت‌کننده برنده اعلام شدند. نمای این ساختمان را مجموعه‌ای از دودکش‌ها، آبگردان‌ها، لوله‌های تاسیساتی و ستون‌ها، تیرها، بادبندها، راه‌پله‌ها و مسیر رفت و آمد تشکیل می‌داد، این معماران آغازگر سبکی در اروپا بودند که به نام‌های – تک یا تکنولوژی بسیار پیشرفته معروف گردید. از این رو مجدداً در دهه هفتاد ماشین و فن‌آوری به عنوان یک موضوع محوری در معمار مطرح شد.
به گفته وی اصول فکری و طراحی این سبک را می‌توان در 10 مورد زیر از جمله بینش پوزیتیویسم و خوش‌بینی به علم و پیشرفت علمی و تکنیکی، نمایش تکنولوژی به عنوان عصاره و دستاورد عصر جدید، نمایش پروسه ساخت، شفاف نمودن، لایه لایه کردن و نمایش حرکت در ساختمان، نمایش ساختار و اجزاء درون بنا در نمای ساختمان، استفاده از رنگ‌های روشن وساده، سازه ساختار به عنوان تزیینات، استفاده از اجزاء کششی سبک، جدا کردن بخش‌های سرویس‌دهنده از قسمت‌های سرویس شونده و طراحی بام ساختمان به عنوان نمای پنجم ساختمان خلاصه کرد.
این استاد دانشگاه تبریز یادآور شد: اگرچه اکثر معماران‌های – تک، انگلیسی و یا مقیم انگلستان هستند ولی در عین حال مهم‌ترین نقد معماری‌های – تک پرنس چارلز، ولیعهد انگلستان است که وی معتقد است که تکنولوژی ابزار است و نه غایت و ما با تکنولوژی مدرن شرایط زیستی کره زمین را به مخاطره انداخته‌ایم. پرنس چارلز به معماری انسان مدار پست‌مدرن که ریشه در نظریه‌های مطرح شده در آمریکا دارد بیشتر علاقه نشان داده است.
پورمحمدی اضافه کرد: دیگر منتقدان این سبک نیز گروه‌های طرفدار محیط زیست همچون احزاب سبز در اروپا هستند. این گروه‌ها معتقدند که انسان با اتکاء بیش از حد به تکنولوژی، زیست بوم کره زمین را در معرض نابودی قرار داده است و اگر تعادل شکننده زیستی موجود در کره زمین به هم بخورد، بازگشت به شرایط زیستی مناسب امری مشکل و یا غیر ممکن خواهد بود. ازاین رو با توجه به این اعتراضات از اواسط دهه هشتاد تغییر نگرشی در بینش فکری و کارهای طراحی این معماران دیده می‌شود.
رئیس دانشگاه تبریز با بیان اینکه معماران ای – تک با اعتقاد به بینش پوزیتیویسم، معتقدند که مشکل تکنولوژی نیست، بلکه راه حل در استفاده صحیح از تکنولوژی است، اظهار داشت: امروزه در کارهای این معماران ملاحظه می‌شود که با استفاده از تکنولوژی، سعی در استفاده حداکثر از عوامل طبیعی همچون آفتاب، باد، آب‌های زیرزمینی و گیاهان برای تنظیم شرایط محیطی ساختمان دارند. ازاین رو در معماری جدید آنها به نام اکو – تک (اکولوژی + تکنولوژی) خوانده می‌شود، تکنولوژی در مقابل طبیعت قرار ندارد، بلکه در کنار و به موازات طبیعت برای بهره‌برداری هرچه بیشتر از امکانات محیطی و تأمین آسایش انسان جای دارد.
به گفته وی کاربرد روز افزون و گریزناپذیر تکنولوژی صنعتی و سپس تکنولوژی الکترونیک موجب شد که گروهی از معماران و شهرسازان در پی یافتن راه‌حل‌هایی برای آشتی دادن تکنولوژی پیچیده با طراحی و مسائل محیطی باشند. به همین سبب کاربرد تکنولوژی پیچیده و کم توجهی به مسائل محیطی در طراحی و احداث فضاهای معماری و شهری چندان دوام نیاورد و به ویژه پس از مسئله بحران انرژی، موضوع هماهنگ‌سازی فضای معماری با محیط طبیعی مورد توجه قرار گرفت و معماری اکوتک به‌تدریج جایگزین معماری‌های تک گردید.
رئیس دانشگاه تبریز با اشاره به اهداف معماری تک نیز یادآور شد: برخی از معماران برای ایجاد پیوند و هماهنگی بین انسان و محیط طبیعی از طریق فضای معماری به فکر استفاده از مصالح و مواد طبیعی و در مواردی کاربرد روش‌های بومی افتادند و خصوصیات مصالح سنتی را از نو شناختند، معماری بومی که نتیجه پذیرش معیارهای معماری مردمی، به عنوان روش طراحی توسط مهندسان معمار است. این معماری وسیله‌ای برای ادامه ارزش‌های ریشه‌دار، در یک بافت نوین است.
به گفته وی در کل بهبود کیفیت معماری در طراحی اکوتک در راستای نیل به یک هدف صورت می‌گیرد و آن هم آسایش است.
