معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: باید تعریف درست از میراث فرهنگی را با رویکردهای نوین انتخاب و ایجاد کنیم، ابزارها و روش‌های جامعی داشته باشیم و در میراث فرهنگی غیر از حفاظت، به مدیریت تغییر توجه کنیم.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمدسعید ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی در دومین "همایش ملی میراث فرهنگی و توسعه پایدار" گفت: یکی از چالش‌های این روزهای میراث فرهنگی، این مفهوم در ذهن‌ها است که میراث فرهنگی پدیده‌ای مصنوعی است که موقعیت کالبدی دارد و غالبا تصور می‌شود که میراث فرهنگی، شیئی باستانی یا بنایی تاریخی است.
وی افزود: تا به حال خود موضوع راه و موجودیتش، یکی از غفلت‌های ما در حوزه میراث فرهنگی است. سوال این است که ما چقدر نسبت به راه‌های تاریخی و عناصر وابسته به آنها مانند ایل و کاروانسرا در مقوله میراث فرهنگی غفلت داشته‌‌ایم و چقدر در فرآیند توسعه راه‌ها آنها را نادیده گرفته‌ایم؟ همچنین چقدر نسبت به بندر تاریخی و سازه‌های وابسته به آنها بی‌تفاوت بودیم؛ در حالی که تصاویر بی‌نظیری از گذشته از شهر بندرهای تاریخی‌مان در بوشهر و سیراف داریم که چیزی از آنها باقی نمانده است.
دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری توضیح داد: راه آهن و ایستگاه‌ها و عناصر وابسته به آنها هم از اجزا و عناصر میراث فرهنگی ما هستند که تاکنون به آنها بی‌توجه بوده‌ایم.
وی افزود: همچنین فرودگاه‌های تاریخی داریم که در همین دوره مدرن احداث شده‌اند و هنوز حتی آثار کالبدی‌شان موجود است، ولی ما در حال از دست دادن آنها هستیم؛ مثلا در فرودگاه قلعه‌مرغی آشیانه‌های بی‌نظیری با سازه‌هایی چوبی وجود دارد که آنها را جزئی از میراث فرهنگی نمی‌دانیم.
این کارشناس معماری و شهرسازی در ادامه گفت: تا کنون غفلت بزرگی عمدتا در بی‌توجهی به تنوع و مجموعه این آثار اعم از طبیعی و کالبدی وجود داشته است. در حوزه شهر هم این بی‌تفاوتی وجود دارد. ما دانه‌هایی را تحت عنوان میراث فرهنگی مورد توجه قرار می‌دهیم، ولی غافل از این هستیم که میراث فرهنگی شهر، فقط آن دانه‌های کالبدی آن شهر نیست؛ بلکه میراثی معنوی است که در رویدادها و فرهنگ شهروندان آن شهر وجود دارد.
وی توضیح داد: موضوع چگونگی حفاظت از میراث فرهنگی نیز مساله مهم دیگری است و آیا باید این میراث را منجمد کنیم و از آن صرفا حمایت کنیم؟ یا این میراث گرانبها باید به زندگی روزمره و نسل‌های آینده معرفی شوند؟ جهان امروز تعریف ما از حفاظت را مدیریت تغییر تلقی می‌کند و باید بگوییم که آیا در فرآیند حفاظت به تغییر هم توجه داریم؟
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: در مقوله میراث فرهنگی باید از چیستی بگذریم و به چگونگی بپردازیم و بر ۳ عرصه توجه داشته باشیم؛ نخست آنکه موضوع آموزش را مد نظر قرار دهیم؛ چرا که ارتقای دانش مردم در حوزه میراث فرهنگی از سنین پایین بسیار ضررت دارد. موضوع بعدی این است که قوانین و دستورالعمل‌هایی را برای میراث فرهنگی ایجاد کنیم.
وی اضافه کرد: دیده‌بانی و نظارت نیز مساله‌ای قابل توجه است. میراث فرهنگی باید از سوی شهروندان و سازمان های مردم نهاد مورد توجه قرا گیرد. اگر مردم دغدغه حفاظت از میراث فرهنگی را داشته باشند، برای آن خواهند جنگید. خوشبختانه در این راستا انجمن های مردمی در شهرهای مختلف ایجاد شده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به تاثیر عملکرد تشکیل کمیته شورای امنیت ملی برای حفاظت از میراث فرهنگی گفت: کمیته شورای امنیت ملی برای حفاظت از میراث فرهنگی ۱۲ سال پیش تشکیل شد. این کمیته تا به حال صرفا یک جلسه تشکیل داده است و سوال این است که آیا این کمیته نمی‌تواند بازویی جدی برای جلوگیری از تخریب‌هایی باشد که امروز به راحتی در شهرها رخ می‌دهد؟
ایزدی توضیح داد: این کمیته در بخشی از تخریب آثار در پیرامون مجموعه شاهچراغ ورود پیدا کرد و نشان داد که می‌تواند از ابزارهای خود برای حراست و حفاظت استفاده کند. مساله این است که ابزارهایی داریم، ولی از آنها استفاده نمی‌کنیم، درحالی که می‌توانیم نقص‌های قوانین را هم برطرف کنیم.
یزدی در پایان گفت:می‌توان بگویم جوامع و سکونت‌گاه‌هایی داریم که ضمن توجه به گذشته‌شان، چشم به آینده دارند. باید تعریف درستی از میراث فرهنگی داشته باشیم؛ رویکردهای نوین را انتخاب کنیم و از ابزارهای مدون و جامعی استفاده کنیم تا برای خود و نسل آینده شهرهای امن و پایدار فراهم کنیم./
