معمار شهر - در برنامه کنکاش رادیو اقتصاد با حضور کارشناسان حوزه مسکن، چالش‌ها و راهکارهای توسعه شهرسازی در ایران مورد بررسی قرار گرفت.
*** توسعه شهرسازی در ایران
به گزارش صنایع، شهر به‌عنوان یک پدیده بسیار پیچیده و در عین حال زنده و پویا است. ابعاد توسعه شهری با حوزه‌های مختلف دانش بشری در تعامل دوسویه قرار دارد. در کشور ما، اما کماکان این مهم به درستی درک نشده و این امر مشکلات زیادی را در نظام شهر و شهرنشینی کشور به وجود آورده است.
مقوله توسعه شهری در ایران به دلایل مختلفی قابل تحلیل و بررسی است، در این راستا تحقیق و بررسی چالش‌های توسعه شهری می‌تواند به صورت یک کلیت منسجم موضوع بسیار جالبی برای تشریح باشد.
در همین راستا برنامه هفته گذشته کنکش رادیو اقتصاد به بررسی چالش‌ها و راهکارهای توسعه شهرسازی در ایران و اینکه از بین شهرسازی عمودی یا افقی کدام یک نیاز اصلی حوزه مسکن حال حاضر کشور است، اختصاص یافت
*** ساخت و ساز عمودی یا افقی؟
دکتر سعید سیفی کارشناس مسائل اقتصادی در حوزه کسب و کار که اجرای این برنامه را نیز بر عهده داشت، در ابتدا با اشاره تاریخچه صنعت ساخت و ساز در جهان، اظهار داشت:
از گذشته در شهرهای بزرگ چالش تامین زمین برای ساخت مسکن همواره به عنوان یکی از چالش‌های اصلی مورد بحث و بررسی بوده است.
شهرسازی در جهان بر اساس متدهای مختلفی از قرون گذشته تاکنون گسترش پیدا کرد و در سال ۱۹۲۸ به بعد طراحی بنگلادشی با ساخت آسمان خراش‌های شهر نیویورک، مفهوم جدیدی را در شهرسازی نوین پایه‌گذاری کرد.
آنچه که کارشناسان مدنظر دارند این است که شهرسازی عمودی در ایران مورد غفلت قرار گرفته و این موضوع تبعاتی را برای کشور به همراه خواهد داشت.
در ادامه دکتر سیفی به اتفاق مهمانان برنامه به بررسی چالش‌ها و راهکارهای توسعه شهرسازی در ایران پرداختند.
در همین زمینه فرهاد بیضایی که یکی از کارشناسان حوزه مسکن کشور است در این خصوص، اظهار داشت:
آنچه در شهرسازی دارای اهمیت بوده و بر زندگی مردم هم تاثیرگذار است بحث عرضه زمین و کنترل سیاست‌های اشتباه درباره محدوده شهرها است که باعث شده زمین بعنوان مهمترین نهاده مسکن کمیاب و قیمت تمام شده آن افزایش یابد که آنچه باید مدنظر بگیریم قیمت تمام شده زمین برای مردم است.
وی با اشاره به جمعیت شهری کشوری مثل انگلیس، گفت:
در شهرهای اروپایی مرکز شهرها بعنوان محدوده تقاضا برای کسب و کار، قیمت زمین با تراکم بالا درنظر گرفته می‌شود و محدوده‌ها را با ارتفاع پایین تر به اسکان مردم اختصاص می‌دهند.
کارشناس حوزه مسکن شهر فروشی را فرآیندی برای تامین مالی و منافع شهرداری‌ها عنوان کرد و ادامه داد:
شهرداری‌ها بدلیل اینکه از محدوده شهرها نفعی نمی‌برند، و عمدتا هم با توجه به وضعیت جاده و زیرساخت هزینه بر است، محدوده‌ها را کنترل کرده و تراکم می‌فروشند.
برای مثال در زمین ۲ هکتاری در یوسف آباد ۸ برابر بیشتر از اکباتان با ۱۶۰۰ درصد تراکم زمین فروخته‌اند که هم باعث نابودی زیرساخت‌ها و هم قفل شدن اتوبان‌های همت، کردستان، شیخ فضل‌اله و حکیم خواهد شد.
بیضایی با انتقاد از عدم برنامه ریزی درست در تصمیم گیری ها تصریح کرد:
بعد از انقلاب ۲۰۰ هزار کیلومتر جاده ساخته شده که ۱۲۰ هزار کیلومتر آن مختص جمعیت ۲۰ درصدی روستایی بوده و ۸۰ هزار کیلومتر آن به ۸۰ درصد از جمعیت شهری اختصاص یافت.
کارشناس حوزه مسکن با اشاره به اهمیت توجه به آمایش سرزمینی در برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های جمعیتی، گفت:
برای استفاده صحیح از آمایش سرزمینی باید ابتدا آن را برای مردم شرح داد و بعد با نظرات درست کارشناسان توسعه شهری با توجه به هر استان برای اسکان جمعیت درنظر گرفت.
در طرح‌های توسعه شهری بازنگری صورت بگیرد و از روش‌های تامین مسکن فعلی و تراکم فروشی‌ها در محدوده شهری فاصله بگیریم.
مهدی روانشادنیا که یکی از اعضای هیئت رئیسیه سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران است، به عنوان دیگر مهمان این برنامه و درخصوص ساخت و سازهای عمودی در کشور، بیان داشت:
هر جا طبق برنامه و طرح از قبل تعیین شده اقدام کردیم نتیجه مطلوبی کسب کردیم و هرگاه خارج از طرح تقصیلی و جامع توسعه عمومی و افقی شهر اقدامی داشتیم با گرفتاری‌های متعددی مواجه شدیم.
وی درخصوص بلند مرتبه‌سازی نیز، افزود:
متاسفانه به دلیل اینکه شهرداری‌ها منابع درآمدی خوبی از بلند مرتبه سازی دارند؛ با تمرکزی از بلند مرتبه سازی در نقاط آسیب پذیر شهر مواجه هستیم. در جایی که تراکم جمعیت کم است بلند مرتبه‌سازی منطقی و اقتصادی نیست.
