زلزله اخیر استان کرمانشاه و تصاویر ثبت شده از تخریب آپارتمان‌های نوساز و شیوه‌های غیراصولی احداث مجتمع‌های بلند مرتبه در مناطق زلزله زده ثابت کرد نظام مدیریتی و نظارتی ساختمان سازی در ایران دارای نواقص جدی است و بر خلاف تبلیغات دستگاه‌های مسئول، عمده بناهای جدید ساز در کشور فاقد ضریب ایمنی در مقابل مخاطرات مختلف هستند.
حجم گسترده انتقادهای مردمی نسبت به نظام مدیریت و نظارت بر ساخت مسکن که این روزها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است، دولت را به بررسی ابعاد این مشکل اجتماعی واداشت، تا جایی که وزیر راه و شهرسازی دیروز در نامه‌ای به مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ماموریت ویژه داد تا ضمن ارزیابی ابعاد زلزله، آسیب به ساختمان‌های جدیدالاحداث و به ویژه ساختمان‌های مسکن مهر و خسارات وارده را بررسی کند.
به گزارش خبرنگارما، در ساخت و بهره برداری از مجتمع‌های مسکونی غیر ایمن بیشترین انگشت اتهام متوجه سازمان‌های نظام مهندسی است که نظارت دقیقی بر نحوه ساخت آپارتمان‌های تخریب شده نداشته‌اند.
مهندس فرج اله رجبی رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان دیروز با تاکید بر اینکه اکنون زمان مناسبی برای مقصریابی نیست و باید بعد از مقطع احساسی فعلی و در یک فضای کارشناسی مشکل ساختمان‌های جدید ساز بررسی شود، گفت: نمی‌شود الان دستگاه‌های مربوطه بیایند به صورت فله‌ای مسئولیت بپذیرند؛ شاید مهندسین در خیلی از این واحدهای تخریب شده دخالتی نداشته‌اند، اما آنچه مربوط به مسئولیت مهندسان ناظر است، باید بپذیرند.
وی به ایسنا گفت: اینکه از بین بناهای تخریب شده در زلزله اخیر کدام ساختمان‌ها دولتی و کدام یک غیردولتی بوده، آیا توسط مهندسین ناظر انجام شده یا خیر، نقش هر دستگاه در این خصوص چگونه بوده و سایر ابهامات باید روشن شود ولی در فضای احساسی فعلی نمی توان تحلیل دقیقی از اوضاع داشت.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان ادامه داد: عادلانه این است که عملکرد تمامی دستگاه‌ها اعم از وزارت راه و شهرسازی، شهرداری‌ها، دانشگاه‌های تربیت کننده مهندسان شهرساز و سایر دستگاه‌های مسئول در امر ساخت و ساز بررسی شود. وی گفت: با وضعیت آشفته‌ای که داریم هر دستگاهی درخصوص ساختمان‌های تخریب شده اعم از شخصی یا دولتی انگشت اتهام را به سوی دیگری نشانه می‌رود.
مهندس حسن قربانخانی رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران هم دیروز در یک نشست خبری بخش قابل توجهی از مشکلات ساخت و ساز را متوجه عملکرد شهرداری‌ها دانست و گفت: براساس الزام قانونی همه ساختمان‌ها باید شناسنامه فنی و ملکی داشته باشد و شهرداری‌ها باید کارفرماها را برای دریافت این شناسنامه به سازمان نظام مهندسی ساختمان به عنوان متولی صدور شناسنامه فنی و ملکی هدایت کنند که متاسفانه رعایت نمی کنند.
وی با اشاره به اینکه در یک سال گذشته فقط برای ۶۷ ساختمان در استان تهران شناسنامه فنی صادر شده است، گفت: این درحالی است که در این مدت چندهزار ساخت و ساز در استان تهران انجام شده است و ساختمان‌ها علاوه بر شناسنامه فنی و ملکی از داشتن بیمه تضمین کیفیت که حداقل حقوق خریداران و بهره‌برداران از ساختمان است، بی‌بهره‌اند و شهرداری‌ها به وظایف خود در این حوزه عمل نمی کنند.
قربانخانی افزود: ضوابط ساخت و ساز در بسیاری از ساختمان‌های تهران رعایت نشده است یا تراکم کمتر داشته یا تخلفات دیگری که با جریمه مشکل رفع می شود، اگر اینها خلاف مصالح مردم است نباید از تخلفات گذشت، ولی متاسفانه درآمد شهرداری‌ها از محل فروش تراکم و تخلفات است.
وی درخصوص نظارت بر طرح‌های مسکن مهر افزود : مسکن مهر خارج از نظارت سازمان نظام مهندسی و ساختمان بوده و چون اجرای این طرح از مسیر ما طی نشده است، نمی دانیم چه کسانی این مسکن‌ها را تولید کرده اند و نمی توانیم در این خصوص اظهار نظر کنیم. رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان تهران با بیان اینکه ?? درصد ساختمان‌های استان تهران توسط افراد فاقد صلاحیت ساخته می شوند، گفت: هزار بار در سال گزارشات ساخت و ساز بی کیفیت درتهران را به شهرداری اطلاع داده‌ایم ولی توجه نمی کنند.
مسئول صدور پروانه‌های ساخت و ساز در یکی از مناطق شهرداری تهران هم دیروز اعلام کرد: شهرداری‌ها در صدور گواهی پایان کار ساختمان به مهر نظارت مهندسان ناظر استناد می کنند، بنابر این اگر خطایی در احداث یک بنا صورت بگیرد، مقصر مهندسان ناظر هستند. این افراد قانوناً در مقابل تایید نحوه اجرای ساختمان‌ها مسئولیت دارند.
مسلم بیات مدیرکل استاندارد استان تهران هم دیروز با اشاره به کاربرد مصالح غیر استاندارد در اغلب ساختمان‌ها گفت: ۹۷ درصد آسانسورهای مسکن مهر فاقد استاندارد است. ولی نظام جامع ساخت و سازی در کشور وجود ندارد تا جلو احداث بناهای غیرایمن گرفته شود. همین موضوع باعث شده تا قابلیت رد یابی ساختمان‌های فاقد استاندارد هم وجود نداشته باشد. وی با انتقاد از بی توجهی کارفرمایان به استفاده از مصالح مرغوب و استاندارد در ساخت بناها گفت: به تازگی از ادامه ساخت یک مجتمع بزرگ در تهران به دلیل کاربرد مصالح غیر استاندارد جلوگیری شد.
به موازات این دفاعیات، صحبت‌های دیروز مدیربخش زلزله مرکز تحقیقات مسکن نشان داد که در احداث ساختمان‌های جدید و به ویژه ابنیه بزرگ دولتی کمترین توجه به اصول مهندسی صورت گرفته است.
مهندس علی بیت الهی مدیر بخش زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به ایرنا گفت: در حالی بیمارستان اسلام آباد غرب تخریب شده که ایستگاه شتابنگاری این مرکز در اسلام آباد غرب ۱۲ صدم شتاب زلزله را در زمان وقوع زلزله ثبت کرده است. این در حالیست که طبق آیین نامه ۲۸۰۰ طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله، ساختمان‌های معمولی این منطقه باید بر اساس ۳ دهم شتاب زلزله طراحی شود و باید مقاومت بیمارستان‌ها بیش از این شتاب زلزله باشد.
به گزارش ایسنا با دستور صادق عزیزی دادستان شهرستان اسلام آباد غرب، پیمانکار سازنده بیمارستان این شهرستان که در جریان زلزله اخیر تخریب شده، بازداشت شد؛ این پیمانکار به «تقلب در ساخت بنای دولتی منتهی به تضییع اموال بیت المال و ایراد خسارت» متهم است.
