وضعیت خانه های دوچرخه؛ متروک و بلاتکلیف
روزنامه فرهیختگان (مرداد 95): هفت سال از طرح شهرداری تهران برای ایجاد خانه دوچرخه می‌گذرد؛ طرحی که البته به 10 سال پیش و مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری برای ایجاد مسیرهای ویژه عبور دوچرخه و توسعه سیستم دوچرخه‌سواری برای کاهش آلودگی هوا و ترافیک برمی‌گردد. قرار بود این ایستگاه‌ها در مجاورت پایانه‌های اتوبوسرانی و ایستگاه‌های مترو قرار گیرد تا از این طریق مسیرهای دوچرخه‌سواری نیز به شبکه حمل‌ونقل عمومی متصل شود. این در حالی است که دیده می‌شد این مسیرها کارایی دیگری پیدا کرده‌اند؛ به‌طوری که مسیر دوچرخه در ایستگاه متروی صادقیه به دلیل تردد بیش از حد ون‌ها و تاکسی‌ها و افراد به حالت تعطیل درآمده است.
البته ابتدا قرار بود که دوچرخه‌ها به صورت رایگان به مردم تحویل داده شوند؛ اما گویا شهرداری بابت ثبت‌نام و ارائه کارت اعتباری از شهروندان پول دریافت می‌کند. حالا این موضوع در کنار سایر مشکلات از جمله شیب جغرافیایی مناطق، نبود شبکه تحویل دوچرخه، تجهیزات فرسوده و خراب باعث شده است که در حال حاضر دوچرخه‌های تهران بیش از دوچرخه‌سوارانش باشد.
اگرچه در این چند سال شهرداری توانسته است 155 خانه دوچرخه به همراه بیش از هفت هزار دوچرخه را برای شهروندان تهرانی مهیا کند؛ اما بسیاری از شهروندان می‌گویند شهرداری فقط به مردم دوچرخه می‌دهد و به باقی قضایا توجهی ندارد. موضوعی که آمارهای شهرداری هم آن را تایید می‌کند؛ نزدیک یک میلیون و 600 سفر توسط شهروندان تهرانی تا نیمه بهمن 94. در این میان هفت مسیر دوچرخه؛ در معابر صدا و سیما، پیاده‌راه بازار، خیابان امام خمینی، انقلاب، دماوند، طالقانی و بلوار کشاورز از جمله مسیرهایی که است سال گذشته احداث شده و مجهز به سیستم رک (قفل‌بند) هوشمند است؛ سیستمی که به گفته شهروندان نمایشی است؛ چراکه سیستم رک در خیابان امام خمینی کاملا از کار افتاده است و کسی نمی‌تواند از آنها استفاده کند.
یکی از دلایل شهروندان برای استفاده نکردن از خانه دوچرخه وضع جغرافیایی و شیب نامناسب مناطق است، به‌طوری که نبود استقبال باعث شده این خانه‌ها به مناطق دیگر منتقل شوند. در حال حاضر خانه دوچرخه ضرابخانه، میدان قیصر امین‌پور، میدان کاج و میدان فرهنگ به دلیل شیب زیاد منطقه در صف جابه‌جایی هستند.
جزیره‌های جداگانه خانههای دوچرخه
از طرفی نبود سیستم شبکه‌ای برای تحویل دوچرخه در ایستگاه دیگر، دسترسی نداشتن به برق یا قرار گرفتن خانه دوچرخه در منطقه کارگاه عمرانی باعث از بین رفتن رغبت و تعطیلی و جابه‌جایی خانههای دوچرخه شده است. خانه دوچرخه خانواده در خیابان حیدرخانی، پارک ساحل در فرجام تقاطع باقری، میرداماد و میدان صنعت جزء این دسته از خانههای دوچرخه هستند. در این میان موضوعی دیگر منجر به تعطیلی و استقبال نشدن از خانههای دوچرخه شده است؛ ثبت‌نام نکردن از بانوان. در حالی که بانوان بیش از مردان متقاضی استفاده از دوچرخه‌ها هستند.
با این حال گویا استقبال شهروندان منطقه 8 از خانه دوچرخه گلبرگ واقع در خیابان مدنی، جنب متروی گلبرگ اندکی بهتر است. بسیاری این موفقیت را به دلیل شرایط منطقه می‌دانند، چراکه مسیر دوچرخه‌ها بدون شیب بوده و فضای سبز مناسبی در منطقه وجود دارد. از طرفی تجهیزات این خانه دوچرخه نیز بهروز است و حتی دوچرخه‌های دنده‌ای برای استفاده افراد میانسال در نظر گرفته شده است.
محدوده بازار یکی از مناطق پر‌ترددی است که شهرداری برنامه‌هایی برای آن دارد؛ چراکه سفرهای کوتاه در این مناطق زیاد است و استفاده از دوچرخه بهترین گزینه. پیاده‌روی شرقی باب همایون، پیاده‌روی شرقی خیابان خیام، پیاده‌راه ناصرخسرو و شمال پیاده‌راه 15 خرداد از مسیرهای اصلی و خیابان قورخانه، پیاده‌راه داور، پیاده‌راه صوراسرافیل و جنوب پیاده‌راه صوراسرافیل حدفاصل داور تا خیام از مسیرهای اتصالی است که برای این محدوده در نظر گرفته شده است.
حالا باید دید آیا شهرداری برنامه‌ای برای جلب نظر مردم به دوچرخه‌هایش دارد. شهرداری تمایل نداشتن مردم برای استفاده از دوچرخه را به دلیل نبود فرهنگ دوچرخه‌سواری می‌داند؛ به‌طوری که حجت‌الله بهروز، قائم‌مقام معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری که دیروز از ورود نسل جدید دوچرخه خبر داده در این باره گفته است: «نباید توقع داشته باشیم فرهنگ استفاده از خودرو طی زمان کوتاهی به استفاده از دوچرخه تغییر کند. مردم باید بپذیرند دوچرخه نیز یک مدل حمل‌ونقل مهم و پاک است.»
