وقتی وزارت راه و شهرسازی اطلاعات غلط به مردم می‌دهد/ واقعیت بازار مسکن یا آمار سازی دولتی؟!
فکر می‌کنید اگر مردم و کارشناسان یا رسانه‌ای بخواهند از آمار خریدوفروش و یا اجاره مسکن در تهران یا شهری مطلع شوند به کجا باید مراجعه کنند؟ به نظر شما آیا سایت معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی محل معتبری برای مراجعه است؟ حتماً در نگاه اول پاسخ خواهید داد بله؛ زیرا مربوط به یک وزارتخانه دولتی و دستگاه تخصصی است.
آیا اساساً اطلاعات خریدوفروش و یا اجاره و مبالغ مورد معامله می‌تواند در بازار مسکن تاثیر بگذارد؟ حتماً پاسخ این سوال هم مثبت است.
اگر اطلاعاتی که توسط یک دستگاه دولتی به مردم و رسانه‌ها داده میشود، غلط و اشتباه باشد آیا موجب گمراهی مردم و التهاب بازار نخواهد شد؟ بازهم پاسخی جز بله به این سوال نخواهید داد.
با تاسف بسیار باید گفت سامانه اطلاعات بازار املاک ایران (http://hmi.mrud.ir) متعلق به معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی به ارائه اطلاعات غلط و اشتباه در این سامانه بی‌توجه به آثار روانی و اقتصادی موضوع می‌پردازد.
این سامانه ارائه اطلاعات مسکن که با نام مخفف «سابا» خود را معرفی میکند، سه ادعا و قابلیت برای خود قائل است.
مهم‌ترین قابلیت‌های سابا که عنوان شده:
- سابا با اطلاعات دقیق و نمودارهای مختلف، تحلیل‌های متنوعی از روند تغییر در قیمت مسکن و آمار فروش ارائه می‌نماید
2- سابا می‌تواند اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری در مورد خرید، فروش، ساخت و یا اجاره مسکن را در اختیار شما قرار دهد.
- سابا قیمت‌های واقعی آخرین قیمت‌های واقعی خرید و اجاره را در اختیار شما قرار می‌دهد. منبع این اطلاعات سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور است.
ماجرا چیست؟
با ورود به این سایت (اینجا) شما میتوانید با انتخاب شهر موردنظر به جستجوی میزان معاملات در مناطق مختلف شهر خود بپردازید. این معاملات شامل اجاره و رهن و خریدوفروش ملک است.
اما با بررسی اطلاعات این سامانه وزارت مسکن برای بررسی وضعیت بازار مسکن در مناطق مختلف شهر تهران نشان می‌دهد اطلاعات درج شده دارای ایراد و اشتباه است و این آمار غلط برای ماه‌های گذشته نیز ثبت شده است و با بررسی بسیار ساده میتوان به آن پی برد.
مثلاً طبق آمار این سایت در منطقه 5 تهران در بازه زمانی خرداد 97 در محله آپادانا 914 مورد خریدوفروش ثبت‌شده است؛ و پس‌ازآن بلوار فردوس با 64 مورد معامله و در رده سوم جنت‌آباد جنوبی با 62 مورد ثبت‌شده و باقی محله‌ها آمار کمتری دارند؛ آما آیا این آمار می‌تواند برای محله آپادانا صحیح باشد؟
کافی است بازه زمانی مربوط به جستجو را بیشتر کنیم تا پاسخ به این سوال به دست بیاید.
بر اساس این آمار در طول یک سال 11904 واحد مسکونی در محله آپادانا در منطقه 5 تهران خریدوفروش شده است که با توجه به تعداد واحدهای مسکونی این محله نمی‌تواند آمار درستی باشد.
کل ساختمانهای شهرک ۲۹۰۱ واحد مسکونی ۲ یا ۳ خوابه‌است به ۶ بخش یا فاز تقسیم‌بندی شده‌اند . چگونه میتوان پذیرفت از این تعداد واحد مسکونی طی دو سال تیر 95 تا تیر 97 حدود 21888 معامله خرید و فروش صورت گرفته باشد این اماری است که سایت وزارت مسکن ارایه میکند .
ثبت و ارائه آمار نادرست که معلوم نیست با چه هدفی انجام میشود محدود به این منطقه و محله نیست در سایر مناطق تهران نیز چنین آمارهای اشتباهی توسط وزارت مسکن منتشر می‌گردد.
نمودار بالا آمارهای منطقه 2 تهران در همان بازه زمانی (سال 96)را نشان می‌دهد، درحالی‌که نمودار معامله ملک در محله برق آلستوم با فاصله ده برابری نسبت به سایر مناطق خودنمایی میکند، همانند محله آپادانا!
این اطلاعات غلط می‌تواند موجب فریب رسانه‌ها بورس بازی در بازار مسکن و بالا بردن قیمت در یک منطقه و درنهایت متضرر شدن مردم شود. به گزارش زیر که در روزنامه دنیای اقتصاد منتشر شده، توجه کنید:
پیشتازی «آپادانا» در بازار مسکن منطقه پنج
دنیای اقتصاد: پُرمعامله‌ترین منطقه تهران در طول هفته اول اسفندماه، منطقه پنج و پُرمعامله‌ترین محله آن در این بازه زمانی، محله آپادانا بوده است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، در طول ۱۰روز نخست اسفندماه بیش از دو هزار معامله مسکن در تهران توسط مشاوران املاک ثبت شده است که دراین‌بین منطقه پنج با اختصاص ۱۴ درصد از کل معاملات این مدت، در صدر جدول خریدوفروش آپارتمان‌ها ایستاده است؛ اما در میان محله‌های گوناگون این منطقه که در تمام ماه‌های گذشته در رتبه اول یا دوم معاملات ماهانه مسکن قرار داشته است، شهرک آپادانا یکی از پر متقاضی‌ترین محله‌های این منطقه به شمار می‌رود که در هفته‌های گذشته نیز بخش قابل‌توجهی از معاملات منطقه پنج را به خود اختصاص داده است.
گزارش روزنامه دنیای اقتصاد از معاملات مرداد 96 تهران
این روزنامه همچنین در تاریخ 30 شهریور سال 96 می‌نویسد: در شهریور و مرداد امسال حجم کل معاملات خرید مسکن ۵ درصد نسبت به مرداد سال گذشته افزایش یافت و به مرز ۱۷ هزار فقره معامله خرید مسکن رسید؛ هرچند جزئیات تحولات مربوط به میزان رشد حجم معاملات خرید مسکن در هر یک از ۲۲ منطقه شهر تهران به‌واسطه تفاوت در سطح قیمت‌ها و همچنین میزان تقاضا برای خرید مسکن، متفاوت است اما مردادماه امسال نرخ رشد حجم معاملات مسکن در ۱۰ منطقه شهر تهران بیشتر از نرخ رشد حجم خریدوفروش مسکن در کل شهر به ثبت رسید. بااین‌حال در این ماه، ۸ منطقه شهر تهران (مناطق ۹، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۱) با رشد منفی در حجم معاملات خرید مسکن نسبت به مردادماه سال گذشته روبه‌رو شدند که عموماً از میان مناطق جنوبی شهر تهران و نقاطی هستند که تسهیلات بانکی خرید مسکن از بابت مبلغ اقساط، فعلاً در «استطاعت» متقاضیان کم‌درآمد خرید مسکن در این مناطق نیست.
قاعدتاً این گزارش‌های روزنامه دنیای اقتصاد باید بر اساس آمار منتشره در سامانه سابا تهیه شده باشد چراکه با بررسی گزارش آن روزنامه و جمع نمودار آماری ارائه‌شده در سایت سابا به عدد 17784 می‌رسیم.
البته رسانه‌ها روزانه اقدام به ارائه گزارش‌هایی کوتاه و در قالب جدول از بازار مسکن (خرید و فروش) با عنوان اینکه «کجا خانه بخریم و قیمت‌ها در مناطق مختلف تهران» منتشر می کنند که به نوعی اطلاعات آن براساس سامانه سابا است و جالب اینکه این گزارش‌ها و جداول در شبکه‌های اجتماعی دست به دست میشود و مردم آن را مشاهده می‌کنند
چند سوال :
آمارهای سامانه سابا و یا هر آمار اشتباهی از یک بازار باعث جهت دهی به آن بازار میشود و در بازار مسکن که دارای مشکل عرضه و تقاضا هست(تقاضا برای مسکن زیاد و عرضه آن کم است) می تواند این موضوع شاهد باشیم.
وزارت راه و شهرسازی در 5 سال گذشته عملا اقدام مثبتی در حوزه مسکن نداشته است، که این موضوع مورد تایید همه کارشناسان و حتی کمیسیون عمران مجلس قرار دارد و سیاست‌های این وزارتخانه با حمایت از ثروتمندان است.
وزیر راه و شهرسازی در دولت یازدهم و دوازدهم به دنبال افزایش وام خرید مسکن بود و طرح مسکن اجتماعی که از سال 92 مطرح شد، همچنان روی کاغذ باقی مانده است، البته افزایش وام خرید با توجه به میزان اقساط آن نتوانست تاثیر گذار باشد و باعث خروج این بخش از رکود شود؛ اما این وزارتخانه به جای حمایت از سیاست افزایش ساخت و تولید مسکن به دنبال افزایش میزان خرید و فروش آن بود اما آیا این سیاست صحیح است؟
همانطور که در بالا اشاره شد اطلاعات سامانه سابا در موارد بسیاری نادرست و اشتباه است و با بررسی ساده می تواند این موضوع را فهمید و حتی در ثبت درج قیمت ملک و ارایه جزییات نیز ایراد به آن وارد است اما این سایت و سامانه که وابسته به دستگاه تخصصی است با چه هزینه‌ای راه اندازی شده و چرا اقدام به ارائه اطلاعات غلط و اشتباه میکند؟ آیا باید بدنبال هدف خاصی از این اقدام بود؟
منابع ورودی اطلاعات این سامانه از کجا تهیه میشود وآیا در معاونت مسکن وزرات راه و شهرسازی واقعا کسی صحت آمارها را بررسی نمی‌کند؟ ایا اظلاعاتی که به مقامات کشور و رییس جمهور ارایه میشود نیز اینگونه است ؟
لازم است وزارت راه و شهرسازی در این مورد پاسخگو باشد و به صورت شفاف علت را بررسی کند.
