وقتی کودکان در شهرسازی فراموش می‌شوند!

هرچند مولفه های شهرسازی روز به روز ارتقاء پیدا می کند اما کودکان و نیازهایشان کمتر به چشم آمده و آنچه به عنوان امکانات بازی کودکان در پروژه های شهرسازی گنجانده شده است ،بیشتر سلایق بزرگسالان را اجابت کرده گویی کودکان فراموش شدگان پروژه های شهری دنیای امروزند.

 

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری - تحلیلی «شهر فردا»، روف گاردن، استخر، سونا و جکوزی به علاوه سالن اجتماعات و مراکز خرید تعلقات جدید مجتمع های مسکونی برای پاسخ به نیاز ساکنین هستند تا بتوانند صنعت ساختمانی را متناسب با نیازهای روز ارتقاء دهند .

 

اما در اتاق های کوچک با مبل و صندلی‌های تکراری، سینما خانواده و کنسول و آباژور چقدر فضا برای کودکانمان ساخته‌ایم؟ کودکانی که بدون حیاط و باغچه امکان دویدن ندارند و در کنار تلویزیون وسی دی و تبلت گوشه نشین خانه های آپارتمانی مان شده اند.

 

تغییرات ساختمانی و معماری جدید انگار کودکان و نیازهایشان را به دست فراموشی سپرده است.

 

حیاطی با حوض آب، یک باغچه، یک تاب دست‌ساز و کلی خرت‌وپرت در گوشه‌وکنار آن و احتمالا چند تا مرغ و خروس و کبوتر و گربه‌ای برلب بام در کمین، شیرین‌ترین قسمت خاطرات دوران کودکی بسیاری از ما را تشکیل می‌دهد.

 

 آن روزها شلوغ‌ترین بچه‌ها هم فضایی برای به‌کارگیری انرژی خود داشتند و به‌ندرت کودکی برای جنب‌وجوش زیاد بیش‌فعال نامیده می‌شد و دارو می‌گرفت. به‌همین ترتیب لازم نبود مرتب قرص ویتامین دی مصرف کنیم تا کمبود ناشی از زندگی دائم در سایه یا پشت شیشه جبران شود. 

 

زندگی در آپارتمان‌ها و مجتمع‌ها و محلاتی که با فشردگی واحدهای مسکونی و جمعیت زیاد، فضای کافی برای بازی و ارتباط کودکان ندارد، گذرگاه‌های ناایمن، نبود امکان یا وقت کافی برای شرکت کودکان در مراسم محلی و اجتماعی، آلودگی هوا، ناامن بودن بسیاری از مناطق برای کودکان، دوری و بیگانگی با طبیعت، برنامه‌های فشرده آموزشی درسی و غیردرسی با روش‌های مخرب و ضد‌خلاقیت که حتی روزهای تعطیل آنها را می‌گیرد و... ؛ اینها شرایطی است که اکثریت کودکان شهرنشین امروزه در آن زندگی می‌کنند.

 

 دکتر نصرالله پزشکی با اشاره به شهرسازیهای نوین می گوید: افزایش جمعیت شاید زندگی در آپارتمان و مجتمع‌های مسکونی را اجتناب‌ناپذیر کرده باشد اما این تغییرات همراه با آن است که اثرات منفی آن را تشدید و به‌شدت نگران‌کننده کرده است. در ساخت واحدهای مسکونی مانند سایر پروژه‌های شهری، کودکان از مغفول‌مانده‌ترین گروه‌ها هستند.

 

درنظرنگرفتن فضای بازی در این مجتمع‌ها نه‌تنها با محدودکردن بچه‌ها در پشت شیشه‌های آپارتمان و پای تلویزیون‌ها به رشد و تکامل فیزیکی و جسمی آنها آسیب‌های جدی و برگشت‌ناپذیر می‌زند بلکه با توجه به کم‌شدن تعداد کودکان هر خانواده و نیز دامنه روابط خانوادگی، امکان شکل‌گیری روابط اجتماعی سالم و مستقل را نیز از آنها می‌گیرد. حتی در داخل آپارتمان‌ها هم اگر فضای جداگانه‌ای برای بچه‌ها درنظرگرفته شود معمولا از نظر وسعت و نور و منظره و... بعد از فضاهای دیگر قرار می‌گیرد.

 

 افزایش قابل توجه و کاهش هشداردهنده سن بروز مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی، اختلالات رفتاری و بیش فعالی را شاید بتوان با مجموعه‌ای از عوامل بالا توجیه و برای حل آنها چاره‌اندیشی کرد. شاید بتوان گفت حرکت برای آزاد کردن هرچه بیشتر وقت کودکان برای بازی و یادگیری خلاق به‌ویژه در بستر طبیعت نخستین و مهم‌ترین گام در رهایی از این مشکلات است.

 

 امیدواریم با تلاش شبکه‌های دوستدار کودک در پیگیری ایجاد شهرها و محلات و خانه‌های دوستدار کودک و نیز توسعه هرچه بیشتر کمی و کیفی مکاتب پیشرفته در یادگیری فعال و خلاقانه مانند مدارس طبیعت شاهد کاهش روزافزون این مشکلات و برآمدن نسل‌هایی توانمندتر و سالم‌تر باشیم.