پدیده «دستفروشی» در کشورهای مختلف جهان !
روزنامه اسمان آبی - شادی شفیعی: کسب‌وکار خرد یا همان دستفروشی، بخش جدانشدنی زندگی شهری است و با اشکال مختلف در سراسر دنیا دیده می‌شود. بسیاری از کشورهای دنیا هنگام مدرنیزه‌کردن شهر و تغییر فضاهای عمومی، با مشکل پدیده دستفروشی که نوعی اقتصاد غیررسمی است مواجه هستند. مسئولان شهرها اغلب دستور به حذف دستفروش‌ها می‌دهند، اما این رفتار نه‌تنها زندگی کسانی را که به این بخش غیررسمی وابسته است به خطر می‌اندازد، بلکه کل اقتصاد شهر را نیز تحت تأثیر آثار منفی خود قرار می‌دهد.
پدیده دستفروشی
در برخی کشورهای جهان مانند ترکیه با ساماندهی و نظارت بر دستفروش‌ها، از آن‌ها باارزش افزوده‌ای، به‌عنوان جاذبه گردشگری استفاده می‌کنند. به‌تازگی برخی کشورهای آفریقایی هم به اهمیت خرده‌فروشی پی برده و برای این فعالیت اقتصادی کوچک غیررسمی، شرایط مساعدی فراهم کرده‌اند.
آفریقای‌جنوبی
دولت آفریقای جنوبی قراردادی تنظیم کرده است که به‌موجب آن، دستفروش‌ها را جزو صاحبان مشاغلی دانسته که بر شکوفایی اقتصاد کشور تأثیر دارند و طبق این قرارداد باید محیط مناسبی برای دستفروش‌ها به‌منظور فعالیت اقتصادی‌شان در نظر گرفته شود.
کنیا (نایروبی)
در شهر نایروبی، پایتخت کنیا، فضاهایی برای گفت‌وگو و مذاکره بین دولت و دستفروش‌ها ایجاد شده‌است. شهرداری‌ها، بخش‌های خصوصی رسمی، دستفروش‌ها و دیگر مراجع ذی‌نفع، اساسنامه‌ای برای همکاری با یکدیگر تدوین کرده‌اند که در آن تمام وضعیت و محل فعالیت و نحوه اداره دستفروشان تعیین می‌شود.
اتیوپی (آدیس‌آبابا)
دستفروش‌ها در همه‌جای شهر از پیاده‌روها، خیابان‌ها و چهارراه‌ها گرفته تا ایستگاه‌های اتوبوس دیده می‌شوند. آن‌ها بدون اینکه جای ثابتی داشته باشند مشغول فروش اجناس‌شان هستند.
آمریکای‌جنوبی و لاتین
در برخی کشورهای آمریکای جنوبی و لاتین، ازجمله ونزوئلا، پرو و مکزیک به دستفروشی اهمیت می‌دهند. به‌طور مثال در ونزوئلا سال 1999، قانونی تدوین شد که به‌موجب آن اتحادیه کارگران باید از دستفروش‌ها که در بخش اقتصاد غیررسمی فعال هستند، تحت عنوان کارگران غیررسمی
پشتیبانی کند.
مکزیک
دو نوع دستفروشی وجود دارد؛ یک نوع دستفروشی قانونی و تحمل‌کردنی که به‌موجب آن، دولت برای دستفروش‌ها مکان و بازارهایی چرخشی و همچنین چهارچرخ‌هایی تعیین کرده‌است که دستفروش‌ها در آن‌جا به فروش اجناس خود می‌پردازند. نوع دیگر دستفروشی که غیرقانونی است، دستفروش‌ها به‌طور مستقل در محله‌ها و متروها کار می‌کنند و معمولا از دست مأموران پلیس متواری می‌شوند و این نوع دستفروشی به یکی از معضلات دولت تبدیل
شده است.
پرو
دولت برای فروشنده‌های اجناس خرد و همچنین افرادی که به تولید کالاهایی مانند لباس و عروسک و... مشغول هستند، بازارهایی برای فروش ترتیب داده و به این بخش‌های کوچک کاری، اهمیت بسیاری می‌دهد و حتی برای آن‌ها قوانینی تدوین کرده، اما اجازه دستفروشی در خیابان‌ها و دیگر مکان‌های عمومی را محدود کرده است. در شهر لیمای پرو، 4/5 درصد مشاغل به شکل دستفروشی است.
آمریکای شمالی (نیویورک)
در شهرهای مختلف آمریکای شمالی نیز پدیده دستفروشی دیده می‌شود، اما مسئولان شهری برای این بخش کاری غیررسمی، تسهیلاتی در نظر گرفته‌اند. به‌طور مثال در نیویورک چند نوع بازار وجود دارد که در روزهای خاصی برپا می‌شوند: بازار اجناس دست‌دوم، بازارهای خیابانی، بازار سبز نیویورک، بازار دستفروشان غذا و بازار کتاب.
مالزی
در کشورهای آسیایی مانند مالزی، فیلیپین، اندونزی و هند نیز سیاست‌هایی برای کنترل و همچنین حمایت از دستفروش‌ها در نظر گرفته‌شده است. البته به نظر می‌رسد تنها مالزی در عملکردش صادقانه‌تر رفتار کرده و برای بهبود وضعیت دستفروشان تسهیلات مناسبی در نظر گرفته است.
اندونزی
در اندونزی هم موضوع دستفروشی را به بحث و گفت‌وگوی عمومی قرار دادند و در نهایت مردم با دولت به توافق رسیدند که هزاران دستفروش از سطح خیابان‌ها جابه‌جاشده و بازارهایی برای فروش اجناس‌شان ایجاد کنند. تلاش مشابهی هم در جاکارتا صورت گرفت، اما به دلیل اینکه فضایی برای گفت‌وگو و مذاکره در نظر گرفته نشده بود با شکست مواجه شد.
هند
در هند بیش از 10میلیون نفر از راه دستفروشی امرارمعاش می‌کنند. دولت هند نیز قانون جدیدی وضع کرده است که تمام دستفروش‌های غیررسمی را وارد فرآیند برنامه‌ریزی می‌کند. این قانون موجب تشکیل انجمنی برای دستفروش‌ها شد که حداقل 40 درصد اعضای آن دستفروش هستند و به شرکت در انتخابات روی آورده‌اند و به‌موجب قانون انجمن، یک‌سوم اعضای آن زن هستند. این اقدام شرکت در تصمیم‌گیری‌های مربوط به فعالیت‌های دستفروشان، مانند تعیین مکان‌های فروش و... را اطمینان می‌دهد و دستفروش‌ها می‌توانند از امنیت شغلی مستقل خود بهره‌مند شوند.
