پر کردن گود برج میلاد باید علمی انجام شود/ احتمال نشست گودهای تهران بر اثر حرکات زمین !

معاونت فنی وعمرانی شهرداری تهران ماموریت متفاوتی با دوره قبلی مدیریت شهری دارد. هم اکنون پایتخت با انبوهی از پروژه های رها شده رو به رو است که گود رها شده برج میلاد یکی از آنهاست .

به گزارش تیتر شهر- بهاره نوروزی: می توان گفت ساماندهی صدها پروژه ومگا پروژه نیمه تمام شهری یکی از ماموریت مهم این دوره معاونت فنی وعمرانی است که شورای پنجم برای محقق شدن آن خیزی جدی برداشته است.

گود برج میلاد که نماد بی برنامگی شهر وتضییع حقوق شهروندان است، حالا به یکی از دغدغه های اصلی کمیسیون معماری وشهرسازی شورای پنجم تبدیل شده است.

طبق نظر کارشناسان اکنون حدود 150 گود پرخطر در تهران وجود داردکه مالکان بدون طی فرآیندهای قانونی و کارشناسی گود برداری را آغاز کرده اند. این گودهای رها شده را می توان حاصل ذوق زدگی غیر اصولی مدیریت شهری برای جذب سرمایه گذار دانست که همچنان در مرحله صدور موقت پروانه ساخت قرار دارد.

این در حالی است که در همه جای دنیا هزینه های یک طرح شهری  بر اساس سود وزیان آن برای آیندگان سنجیده می شود که البته در تهران خبری از این فرایند نیست و در این میان گودهای رها شده تنها میراث پروژه های خوش اسم و رسم شهری هستند.

 کارشناسان شهری در گفت وگو با تیتر شهر تاکید دارند به دلیل احتمال ریزش گود مجاور برج میلاد باید در فرایند علمی و بدون اظهارات غیر فنی بررسی شود. تاکید به این فرضیه که برج میلاد به واسطه این گود فرو خواهد ریخت، به هیچ عنوان قطعی نیست.

همچنین اگر  قرار است در نهایت این گود رها شده در کنار نماد تهران پر شود، باید اصولی انجام شد زیرا عدم پر شدن غیر اصولی این گود سبب آسیب های احتمالی خواهد شد.

بی برنامگی شهری عامل گودبرداری های غیر اصولی

آنطور که رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شهرداری عنوان کرده؛ گود رها شده در کنار برج میلاد تهران حاصل یک توافق ناگهانی بین سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری با بنیاد تعاون ناجا است که قرار بود به صورت مشارکتی فاز دو برج میلاد ساخته شود.

 این در حالی است که نه تنها طرح هنوز نهایی نشده، بلکه تایید پلان‌ها و پروانه اصلی ساخت نیز صادر نشده  است اما شهرداری در یک اقدامی غیر قانونی مجوز گودبرداری این پورژه را صادر کرد.

این فرایند عجیب پیرامون ساخت فاز دو برج میلاد و گود رها شده در کنار این نماد ملی تهران در حالی توسط محمد سالاری بیان می شود که تجربه های جهانی نشان می دهد در بیشتر شهرهای توسعه یافته دنیا جهت تصمیم گیری در مورد اجرای یک طرح؛ ابتدا  فرصت ها و تهدیدهای آن در حال و آینده بررسی شده و برای اجرای پروژه نیز با استفاده از روش های به خصوصی یک واحد مشخص و دریک زمان مشخص تعیین می شود که به آن روش تنزیل گفته می شود. مبنای این روش تخمین سود خالص از کسر هزینه است.

بنابر این روش طرح هایی که دارای سوددهی در سال های آینده نیستند، به هیچ عنوان فرصت اجرایی شدن پیدا نمی کنند.

البته روش دیگری نیز برای اجرای  چنین پروژه های وجود دارد که همان نوشتن طرازنامه های شهری است. براساس این مدل منافع گروه های مختلف اجتماعی در ساخت یک پروژه سنجیده می شود تا نفع گروه های مختلف مردم از پروژه های شهری سنجیده شود.

اگر همین چکیده  روش؛ مبنای تحلیل این پروژه باشد ، معلوم می شود که این گود برداری ذره ای به منافع ساده شهروندان که همان احداث به موقع به دلیل مخاطرات احتمالی است، توجهی نداشته است.

نکته مهم تر این است که توافقات اولیه درباره احداث این برج هم روند منطقی و عقلانی نداشته به طوری که به گفته رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران؛ شورای وقت با مدل واگذاری و تقسیم‌بندی‌های انجام شده فی مابین نیروی انتظامی و شهرداری مخالفت کرد و مانع ادامه کار شرکت پیمانکار شد.

ظاهرا این گود برداری غیر اصولی محصول عدم نظارت شورای چهارم به عنوان بالاترین نهاد نظارتی مدیریت شهری بر قراردادهای معاونت مالی و اقتصادی شهرداری تهران و شهرداری منطقه دو است.  اما علاوه بر عدم پیش بینی های اقتصادی و قانونی که جای پیگیری های حقوقی آن در مجال جداگانه ای قابل بررسی است؛ درحال حاضر مسائل فنی گود رها شده برج میلاد بیش از همه اهمیت دارد که  متاسفانه کسی متولی آن نیست.

به گفته محمد سالاری؛ قرار بود ۴۲۴ هزار مترمربع بنا بر مصوبه کمیسیون ماده ۵ در سال ۷۸ در کل عرصه و اراضی برج میلاد مستحدثات ایجاد شود که شامل مرکز تجارت جهانی، هتل پنج ستاره، مجموعه برج میلاد بوده است.

این عضو شورای شهر تهران اعتقاد دارد؛ اشکال کار این بود که اساسا طرحی که برای فاز دو برج میلاد توسط «زها حدید» طراح و معمار مطرح بین المللی ارائه شد در حد ایده اولیه نه نقشه های فاز صفر این پروژه بود که براساس آن در فاز دو، دو برج دوقلو در کنار برج میلاد بارگذاری می‌شد.

این طرح توسط شورای شهر به علت ارتفاع و همچنین عدم انطباق معماری آن با  معماری ایرانی – اسلامی این طرح رد شد. بنابراین با توجه به این بخش از صحبت رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران مبنای این گود برداری و نقشه آن هنوز مشخص نیست که همین مساله آسیب این گودال رها شده را درکنار برج میلاد بیشتر کرده است.

اظهارات کارشناسان درباره احتمال کج شدن برج میلاد

ظاهرا یکی از روش های محافظت از گود برداری ها روش «نیلینگ» است. روشی که هدف اصلی آن جلوگیری از لغزش های  زمین است.

 به عبارت دیگر «نیلینگ» دیواره‌ها به معنای تسلیح برجای خاک موجود با نصب میلگردهای فولادی نزدیک به هم (Nail) در یک سطح شیبدار با شیب ملایمی در حدود 10 تا 20 درجه در زیر سطح افق یا در محل گودبرداری با اجرای از بالا به پایین انجام می شود.

هدف این فرایند جلوگیری از رانش و لغزش خاک است.  مزیت روش نیلینگ یا میخکوبی، تامین پایداری بدون ایجاد مزاحمت برای مراحل بعدی عملیات عمرانی است.

همچنین امکان اجرای پایدارسازی همزمان با عملیات خاکی از دیگر مزایای این روش محسوب می شود. درحقیقت عملیات «نیلینگ» به دلیل ایجاد سطح بتنی روی خاک ترانشه، از هوازدگی و ریزش های موضعی جلوگیری می کند.

اما بنا به گفته مسئولان  در مجاور برج میلاد با گودی مواجه هستیم که چهار – پنج سالی است رها شده و مقاوم‌سازی «نیلینگ» آن هر چند انجام شده،  اما عمر مفید مقاوم سازی آن به اتمام رسیده است. 

یک مهندس معمار درباره وضعیت گود برج میلاد به خبرنگار تیتر شه گفت: تکلیف این گود رها شده از لحاظ فنی معلوم ومشخص است. این گود یا باید پر شود و یا اینکه پیمانکار باید پروژه را ادامه دهد که با توجه به شرایط اقتصادی فعلی گزینه اول محتمل تر به نظر می رسد.

 پور شیرازی  افزود: اگر بنا باشد گود برج میلاد پر شود این گود باید اصولی پر شود. خاک باید به شکل طبقاتی روی گود انباشته شود در غیر این صورت در اثر نشت رطوبت ها این گود نشست کرده وخاک مجاور را به سمت خود کشانیده و به اطراف آسیب  می رساند.

به اعتقاد وی؛ تهران بر روی یک گسل قرار گرفته است و لرزش هایی که در گسل تهران انجام می شود آنقدر ریز است که ما احساس نمی کنیم. بنابراین اگر به گودهای رها شده توجه نشود؛ به مرور زمان بر اثر بازی های خاک و حرکات زمین نشست های آنی باعث تخریب ساختمان های مجاور می شود.

  یکی از کارشناسان معماری که نخواست نام وی منتشر شود، درباره وضعیت گود رها شده برج میلاد نیز توضیح داد: این فرایند درحالی است که آسیب دیدگی برج میلاد به دلیل وجود این گود بسیار زیاد بوده واحتمال کج شدگی برج میلاد در صورت عدم رسیدگی به آن کاملا محتمل و رخ می دهد.

 بهرام غفاری عضو شورای مقررات ملی ساختمان نیز با اشاره به اینکه باید از اظهارات غیر کارشناسی در این زمینه پرهیز شود، یادآور شد: «نیلینگ»  برای جلوگیری از رانش و وا رفتگی خاک انجام  شده و ربطی به فشار فندانسیون ندارد.

 اگر دیواره گود بعد از گذشت یکی دو سال مرتبا مانیتورینگ نشود احتمال ریزش گود وجود دارد. ای ندر حالی است که در صورت پایش تغییرات غیر متعارف خاک دیده می شود و  خطر ریزش نیز متعاقب آن رفع خواهد شد.

وی اعتقاد دارد؛ اینکه عنوان شود با ریزش خاک به فندانسیون ضربه وارد می شود نیز حرف غیر علمی است چرا که اگر خاک  بریزد   بر میزان فشار برسرباری که پیرامون فندانسیون قرار دارد، یکی است و نمی توان گفت با ریزش گود فوندانسیون برج لطمه می بیند بنابراین باید به شکل دقیق تر ابعاد فنی این پروژه بررسی و نتایج آن به مردم اعلام شود.