کابوس «زلزله» در تهران !
۱ آذر ۱۳۹۶
سالاری رئیس کمیسیون شهرسازی در گفت‌وگو با «شهروند»: استان‌های معین تهران توانایی کمک به تهران را ندارند وضعیت البرز در هنگام زلزله از تهران بدتر است
بیست‌وسومین جلسه شورای شهر تهران با حرف‌های رئیس شورا درباره نیاز به شادی مردم شروع شد اما این جلسه هم مانند جلسه قبل پارلمان شهری تحت‌تاثیر زلزله کرمانشاه بود و کابوس زلزله در تهران. لایحه ١٠میلیارد تومانی کمک شهرداری به زلزله‌زدگان کرمانشاه دیروز در شورا تصویب و قرار شد تا بخشی از حقوق آنها هم برای کمک به زلزله‌زدگان کسر شود.
به گزارش شهروند، محسن هاشمی، رئیس شورای شهر که البته خیلی زود هم جلسه شورا را ترک کرد، قبل از اینکه برود، توضیحات کوتاهی درباره نیاز جامعه به شادی داد: «ایران در این زمینه رتبه نامناسبی را در بین سایر کشورهای دنیا دارد. دستگاه‌های فعال در حوزه فرهنگی به‌خصوص مدیریت شهری باید فکری برای ارتقای سطح شادی در جامعه انجام دهند، چراکه منحصرکردن تشیع به غم جامعه را افسرده می‌کند و باید برای گسترش شادی در جامعه چاره‌اندیشی کرد.» او گفت، امیدوار است که در ماه ربیع‌الاول دل زلزله‌زده‌های کرمانشاه هم با حمایت مردم و مسئولان شاد شود.
اعضای شورا در آخرین دقایق جلسه شورای شهر طرح الزام شهرداری کمک به آسیب‌دیدگان زلزله تا سقف ١٠میلیارد تومان را تصویب کردند و بر این اساس، شهرداری مکلف شد تا ٥ آذرماه لایحه‌ای درباره چگونگی حمایت از آسیب‌دیدگان زلزله به شورا را ارسال کند. البته الویری، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورا در جریان بررسی این طرح اعلام کرد که عدد ١٠میلیارد تومان برچه مبنایی اعلام شده، چون شورای چهارم اعلام کرده که ١٠میلیارد به اربعین حسینی اختصاص یابد: «آیا ما هم باید همین عدد را برای کمک به سایر مناطق به تصویب برسانیم، چرا ٥میلیارد تومان یا ٢٠میلیارد تومان به تصویب نرسد، بنابراین نیاز است این طرح‌ها مورد بررسی قرار بگیرد و اکنون هم یک فوریت آن مطرح شود.» اما ابراهیم امینی که در آن زمان ریاست جلسه را برعهده داشت، گفت که اگر بخواهیم یک فوریت آن را حذف کنیم، در افکار عمومی و رسانه‌ها اینطور برداشت می‌شود که برای ما این موضوع مهم نبوده است. همچنین در این جلسه اعلام شد که اعضا و کارکنان شورا مبلغی از حقوق خود را به نفع زلزله‌زدگان غرب کشور اختصاص می‌دهند.
ایجاد کمپین «کانکس» در کشور برای زلزله‌زدگان پیشنهادی بود که از سوی شهربانو امانی، عضو کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران مطرح شد: «کانکس و وسایل گرمایشی مهمترین ملزومات این بخش از حل بحران است و این درحالی است که بررسی‌ها نشان داده کانکس‌های ٦مترمربعی بیشترین کاربرد را در این مرحله خواهند داشت که متوسط قیمت این کانکس‌ها حدود ٢,٥میلیون تومان است و به نظر می‌رسد اگر کمپینی به نام «کانکس» آغاز شود و مردم به صورت اشتراکی اقدام به تهیه این کانکس‌ها کرده و به مناطق زلزله‌زده به‌خصوص روستاها بفرستند، بار بزرگی از روی دوش مردم زلزله‌زده برداشته می‌شود.»
استان‌های معین تهران ظرفیت و توانایی تحمل بار زلزله در تهران را ندارند
تمام غم و نگرانی که حالا برای زلزله کرمانشاه هست اما احتمال وقوع زلزله در تهران را گوشزد می‌کند، زلزله‌ای که کابوس تهران است و به قول رئیس شورای شهر در تهران حتمی است. این را نه فقط رئیس شورا که تاکنون خیلی‌ها گفته‌اند و یک‌بار دیگر هم از سوی محمد سالاری، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران در گفت‌وگو با «شهروند» تکرار شد. او البته اینطور حرف‌های خود را شروع کرد: «خدا نکند که تهران زلزله بیاید، چون وسعت و عمق تخریب آنچنان گسترده خواهد بود که تصور آن هم برای ما سخت است. تهران گسل‌های زلزله زیادی دارد که وقوع زلزله در آن را حتمی می‌کند، آن هم در شرایطی که زیرساخت‌های این شهر دچار مشکل قابل توجهی است.
ما کانال‌های تاسیسات شهری نداریم، به‌طوری که تمام شبکه‌های توزیع نیروی ما به صورت سنتی، دفنی است که سیستم را آسیب‌پذیر می‌کند. از سوی دیگر، میزان بافت فرسوده در تهران با بیش از سه‌هزار و ٧٠٠ هکتار بسیار گسترده است و در کنار آن هم ١٤هزار هکتار بافت ناپایدار وجود دارد.» سالاری درباره ساختمان‌هایی توضیح داد که تا ٢٠سال قبل بدون ایمنی ساخته شده‌اند، چون در آن زمان مقررات ملی ساختمان نداشتیم: «بعد از تصویب و ابلاغ مقررات ملی ساختمان هم البته در بسیاری از ساختمان‌ها این مقررات اعمال نشد، بنابراین فضای کالبدی شهر تهران مبتنی بر رعایت‌نکردن اصول و قواعد فنی و شهرسازی و معماری است.»
این یک سوی ماجراست و طرف دیگر هم وضعیت نامتوازن مدیریت بحران تهران است که شرایط را سخت‌تر می‌کند: «مدیریت بحران در تهران در حوزه آموزش مردم، در حوزه ایجاد زیرساخت‌های لازم، تجهیزات مورد نیاز و ایجاد هماهنگی‌ها مشکل جدی دارد. وقتی حادثه پلاسکو در تهران همه ظرفیت مدیریت بحران شهر تهران و حتی سایر سازمان‌ها را در یک‌جا جمع می‌کند اما باز هم مشکل هست، ببینید اگر در یک مقیاس بزرگتر در گستره شهر تهران اتفاق بیفتد، وضعیت به چه شکلی خواهد شد؟ با آن همه حاشیه‌نشینی و سکونتگاه‌های غیررسمی.»
سالاری در ادامه این حرف‌هایش توضیحاتی هم درباره استان‌های معین تهران هم داد: «شهرهای اقماری اطرف تهران که سکونتگاه‌های غیررسمی‌اند و حتی زیرساخت‌های لازم برای اداره معمولی شهر و روستای خود را هم ندارند. این شهرها بیشتر خدمات خود را از تهران می‌گیرند و اگر مشکلی هم پیش بیاید، نمی‌توانند نقش معین را ایفا کنند. استان‌های همجوار ما مثل البرز هم که نزدیک تهران است و اگر اتفاقی پیش بیاید، آن‌جا هم تحت‌تاثیر تهران قرار می‌گیرد و چه بسا وضعیتش بسیار بدتر از تهران است.» رئیس کمیسیون شهرسازی این را هم گفت که استان‌های قزوین، سمنان، مازندران، گیلان و قم هم که با فاصله زیادی می‌توانند به‌عنوان استان معین نقش ایفا کنند: «در این شهرها توانایی برای مدیریت بحران تهران نیست و ظرفیت آنها در حوزه مدیریت بحران و ایفای نقش معین برای تهران بسیار محدود است.» او در نهایت توجه به مدیریت بحران، احیا و نوسازی بافت‌های فرسوده، ایجاد کانال‌های تاسیسات شهری و ایجاد فضاهایی که در هنگام بحران به درد مسئولان مدیریت بحران بخورد، مهمترین اولویت‌های شهر تهران در برابر بحران را نام برد.
هر بخش از تهران یک یا دو استان معین داشته باشد
استان‌های قم، البرز، مرکزی، گلستان، سمنان و مازندران از سال‌های گذشته به‌عنوان استان‌های معین تهران معرفی شده‌اند. ناهید خداکرمی، عضو دیگری از شوراست که البته در گفت‌وگو با «شهروند» ایده دیگری درباره استان‌های معین دارد: «باید برای هر بخش تهران یک یا دو استان معین درنظر گرفته شود. در داخل تهران هم هر منطقه‌ای مسئول و معین منطقه دیگری باشد و نقش هر محله‌ای هم مشخص شود.» او معتقد است، تکلیف سازمان‌های مردم‌نهاد هم باید مشخص باشد و اینکه در این مواقع چگونه کمک‌ها را به آسیب‌دیدگان برسانند: «باید فضاهایی که برای امدادونجات در برنامه ٥ساله شهرداری در نظر گرفته شده است، هرچه سریع‌تر تخلیه شود: «در زمینه نیروی انسانی به دانش روز دنیا نیاز داریم. ما برای فوتبال شهامت آن را داریم که مربی خارجی بگیریم، چون می‌گوییم علم آن را نداریم یا مثلا از تجهیزات روز دنیا استفاده می‌کنیم اما در بحث مهمی مثل مدیریت بحران با آزمون و خطا مدیر انتخاب می‌کنیم، این در حالی است که مدیران ما هم باید در کلاس «آ» باشند و مشخص شود که چه مهارتی برای ساماندهی مدیریت بحران دارند.»
خداکرمی این را هم گفت که در این زمینه نیاز داریم به صورت جدی به این بحث ورود کنیم، چون تنها هم وظیفه شهرداری و شورا نیست و همه سازمان‌ها باید به صورت یکپارچه در این حوزه تلاش کنند: «باید از آرامش قبل از طوفان خارج شویم. تجهیزات باید تقسیم شود و به ویژه در استان‌های معین هم تجهیزاتی که نیاز هست را تامین کنیم؛ تجهیزاتی که متناسب با تجهیزات روز دنیاست. کشور ما حادثه‌خیز و زلزله‌خیز است، بنابراین فرقی نمی‌کند تجهیزات در تهران باشد یا ازگله و در این زمینه باید به‌طور یکپارچه عمل کنیم.» این عضو شورا معتقد است که در ساختار مدیریت بحران شهر تهران هم باید دانش و به‌روزسازی مورد توجه قرار گیرد تا اگر لازم باشد، در سطح بین‌المللی آموزش ببینند یا از افراد متخصصی که در خارج از کشور هستند، به کار گرفته شوند.
خبر خوب برای سوله‌های مدیریت بحران تهران
این حرف‌ها در شرایطی است که همین دیروز یک خبر خوب هم در حوزه مدیریت بحران شهر تهران منتشر شد و دو مجموعه از سوله‌های مدیریت بحران شهر تهران که به فعالیت‌های متفرقه اختصاص یافته بود، به ماموریت اصلی خود بازگشت. سوله‌های مدیریت بحران در نواحی مختلف تهران با اهداف متنوع ازجمله ذخیره اقلام امدادونجات، آموزش شهروندان، محل استقرار ستاد مدیریت بحران نواحی و مواردی مشابه احداث شده است که در سال‌های گذشته تعدادی از آن در اختیار فعالیت‌های متفرقه قرار گرفت. حالا پایگاه مدیریت بحران منطقه ٢ که در اختیار برنامه تلویزیونی خندوانه شبکه نسیم بود، از سوی ستاد مدیریت بحران منطقه ٢ پس گرفته شد تا از ادامه فعالیت متفرقه آن جلوگیری شود. همچنین سوله مدیریت بحران ناحیه ٦ منطقه ١٦که از نیمه دوم سال ٩١ کاربری دیگری داشت، پس از گذشت ٥ سال به کاربری اصلی خود برگردانده شد.
قطع ۱۷۳ درخت توسط شهرداری
اعضای شورا در جلسه دیروز بررسی رأی کمیسیون ماده ٧ درباره تخلفات فضای سبز ١٧٠٠ متری را هم در دستور کار داشتند و آن را تصویب کردند؛ تخلفی که در فضای سبز تثبیت‌شده یافت‌آباد صورت گرفته بود. محمد سالاری، رئیس کمیسیون معماری شهرسازی در این باره گفت: «این ملک با مساحت ۷هزار و ۶۷۲ مترمربع در منطقه ۱۸ محله یافت‌آباد قرار دارد. بر اساس طرح تفصیلی کاربری آن از سال ۱۳۹۱ به عنوان فضای سبز عمومی تثبیت‌شده تعیین شده است. در نتیجه تا سال ۱۴۰۰ اجازه هیچ‌گونه ساختوسازی در آن نباید داده شود.» او معتقد است که با وجود آن‌که کاربری این ملک فضای سبز عمومی تثبیت شده است اما شهرداری در جریان اجرای طرح‌های توسعه شهری خیابانی را از وسط این ملک عبور داده و در جریان احداث خیابان ۵۳ کنده و ۱۷۳ اصله درخت در این ملک قطع شده است:
«براساس رأی کمیسیون و طبق مصوبه شورای شهر وقت برای این ملک جریمه ۵برابری، اعمال ماده ۴ (پرداخت جریمه در مراجع قضائی) و تبصره ۱ ماده ۶ (تصرف به نفع شهرداری) در نظر گرفته شده و این در حالی است که درخت‌ها در این ملک توسط شهرداری کاشته شده بود. از آن‌جا که اصل فضای سبز تثبیت‌شده در باغ‌بودن ملک مقدم است، هیچ ساختوسازی نباید در آن صورت بگیرد و رأی کمیسیون تجدید نظر این است که عوارض حداکثری مصوب شورا بنا به رأی کمیسیون بدوی ماده ۷ دریافت شده و کاشت دوبرابری هم صورت گرفته و کاربری ملک همچنان فضای سبز تثبیت‌شده باقی بماند.»
به گفته سالاری تخلف شهرداری در این ملک محرز بود اما شهرداری به جای پرداخت هزینه تملک خیابانی که از وسط ملک عبور کرده، به مالک مجوز احداث بنای تجاری داده بود؛ اقدامی که خلاف طرح تفصیلی است و یکی از نمونه‌های تخلف و اقدامات غیرقانونی شوراهای معماری است. در ادامه بعد از صحبت‌های افشین حبیب‌زاده و محمود میرلوحی از اعضای شورا زهرا صدراعظم نوری پیشنهاد کرد تا جریمه مالک تعدیل شود؛ چون شهرداری نقش عمده‌ای در تخریب درختان دارد. درنهایت با تصویب پیشنهاد صدراعظم نوری رأی کمیسیون درباره این ملک به تصویب رسید. درست در همین روز شهردار ناحیه ٢منطقه ١ شهرداری تهران به دلیل قطع درختان خیابان ولیعصر تهران عزل شد.
جلسه روز گذشته شورا خبرهایی هم در حوزه کتاب داشت. محمد‌جواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی شورا درباره کتابخانه‌های تهران حرف زد که ٩٠درصد آن غیرفعال است. ابراهیم خلیل‌آبادی هم از نصب هواکش مترو در کنار موزه فرش انتقاد کرد. زهرا نژاد بهرام، عضو دیگر شورا هم از وجود دکل‌های برق فشار قوی در منطقه ۱۶ خبر داد که باعث بیماری‌های زیادی شده است.
