بررسی های کارشناسان محیط زیست نشان می دهد عرضه سوخت بی کیفیت یکی از دلایل افزایش آلودگی هوا در کلانشهرها به ویژه تهران است.
به گزارش تیتر شهر: از سوی دیگر عدم ارائه خدمات مناسب به شهروندان در جایگاه های عرضه سوخت باعث شده تا مردم نسبت به خدماتی که در پمپ بنزین ها دریافت می کنند و از همه مهمتر کم فروشی و یا ارائه بنزین ترکیبی به جای سوخت مرغوب باعث بروز نارضایتی هایی از نحوی عرضه سوخت از سوی مردم شده است. بر این مبنا یکی از طرح های وزارت نفت اجرای طرج برند سازی در حوزه سوخت است. بر این اساس گفت و گویی لا مدیرعامل شرکت پیشگامان صنعت نفت انجام داده ایم تا تاثیرات اجرای این طرح را در کاهش مشکلات جایگاه های سوخت و از همه مهتر ارتقای کیفیت بنزین با هدف رفع مشکلات آلایندگی هوا در تهران انجام داده ایم که می خوانید:
یکی از طرح هایی که در دولت یازدهم نسبت به اجرای آن در فرآیند توزیع سوخت تاکید شد، بحث برند سازی جایگاه های سوخت بود. این طرح با چه هدفی در دولت قبل مطرح شد که اکنون دولت دوازدهم با تاکید مجلس در نظر دارد تا آن را اجرایی کند؟
به رغم اینکه بحث برند سازی در این حوزه از سال 88 مطرح شد اما در آن سال ها مهمترین سیاست دولت اجرای اصل 44 قانون اساسی بود. در واقع در دولت دهم موضوع اصلی دولت خصوصی سازی در تمام حوزه ها به ویژه حوزه توزیع سوخت بود. در آن زمان بخش های از تصدی وزارت نفت خصوصی سازی شد تا در گام بعدی وارد مرحله کاهش تصدی گری در عرضه این کالا شود. به هر حال سوخت یک کالای استراتژیک و حساس است. دولت در اواخر دهه 80 بستر ورود شرکت های خصوصی را به این بخش آماده کرد که این روند تا سال 92 طول کشید. در این سال دولت شروع به تدوین دستور العمل های مورد نیاز کرد و از سال 94 نیز بحث برندینگ را برای حضور شرکت های صاحب نشان مطرح کرد. همچنین در سال 95 نیز اقدام به ارزیابی شرکت ها برای ورود به این مبحث کرد.
چرا از فاز مطالعاتی تا فاز اجرا زمان زیادی طول کشید؟
یکی از مشکلاتی که در این میان وجود داشت، بحث اطلاع رسانی بود که یک پروسه عملیاتی و فنی سنگین داشت. در حال حاضر فرآیند توزیع از سوی شرکت ملی پخش به یک شرکت خصوصی واگذار شده است و برای اینکه دستور العمل را تدوین و تمام این بخش ها را به تعداد مشخصی از شرکت های صاحب نشان واگذار کند، خود کار بسیار سنگین و پیچیده ای است.اگر الان نیز شاهد مطرح شدن برخی اختلاف نظرها در این زمینه هستیم به دلیل بزرگ بودن این کار است.
تا قبل از اینکه بحثی تحت عنوان برند سازی در جایگاه های سوخت مطرح شود اصل 44 قانون اساسی از زمان دولت نهم اجرایی شد. در قالب اجرای اصلل 44 قانون اساسی یکسری از جایگاه های سوخت به بخش خصوصی واگذار شد و یا اینکه یکسری از شرکت های برند جایگاه داری را تجربه کردند . روند خصوصی سازی در این حوزه چقدر برمدار قانون پیش رفت و کجاها از هدف اصلی منحرف شد؟
یکی از مشکلات جایگاه داران تا سال 92 این بود که نمی توانستند کارمزد خود را به موقع دریافت کنند. تا قبل از سال92 روش کار اینگونه بود که شرکت ملی پخش ابتدا هزینه های خود را از جایگاه دار می گرفتند و بعد پول حاصل از فروش را به خزانه می ریختند تا بعد کارمزد جایگاه دار پرداخت شود.اما از سال 92 روند به این شکل بود که اگر به عنوان مثال بنزین لیتری 1000 تومان بود ، جایگاه داران مستقیم پول حاصل از فروش سوخت را به حساب خزانه واریز می کردند و بعد از اینکه وزارت نفت هزینه های خود را از این محل برداشت می کرد، اقدام به پرداخت کارمزد جایگاه داران می کردند. این روند باعث تاخیر در پرداخت کارمزد جایگاه داران می شد.
این تاخیر باعث می شد تا جایگاه داران نتوانند به موقع حقوق پرسنل و یا هزینه های جاری جایگاه را تامین کنند. به همین دلیل تصمیم گرفته شد تا نظام پرداخت کارمزد جایگاه داران را به نظام حق العمل کاری تبدیل شود. به این صورت که در ابتدا جایگاه داران سوخت را از درب انبار تحویل می گرفتند و کارهای مربوط به حمل سوخت تا توزیع آن به مشتریان را خود انجام می دادند. این روش با توجه به وجود 4000 جایگاه سوخت در کشور پروسه سخت و مشکلی بود. بعد وزارت نفت به تجربه های جهانی روی آورد و تصمیم به اجرای طرح ایجاد برندینگ یا راه اندازی جایگاه های زنجیره ای و صاحب نشان گرفت.
در حال حاضر در تمام دنیا به این روش توزیع سوخت را در شهرهای خود انجام می دهند. هر چند که در بسیاری از کشورهای دنیا شرکت های برند در تولید سوخت باکیفیت و توزیع ان نیز دخالت دارند. تجربه های جهانی نشان می دهد که شرکت های بزرگی مانند شل توتال و ... خودشان پالایشگاه دارندو تولید می کنند و بر اساس کیفیت تولیداتی که دارند رقابت قیمتی در جایگاهایی که زیر نظر شان است را انجام می دهند. اما در ایران شرکت ها اینقدر پا نگرفته اند که به این مرحله از تاثیرگذاری برسند.
در حال حاضر روند توزیع سوخت در ایران به این صورت است که در مرحله اول جایگاه داران و یا شرکت های مطرح سوخت را به اصطلاح از زیر دوش و یا جلوی انبار تحویل می گیرند و بحث کنترل کیفیت و کمیت، حمل فرآورده، کارمزد حمل نحوی عرضه به مشتری را تماما در فاز اول انجام می دهند و در فاز دوم بحث هایی مانند انبارداری و خرید فرآورده را از پالایشگاه انجام داده و در نهایت در مرحله سوم نیز اگر این امکان وجود داشته باشد، می توانند شرکت های برند و صاحب نشان اقدام به ایجاد پالایشگاه تولید سوخت باکیفیت کنند.
تجربه های جهانی در بخش جایگاه داری چه استانداردهایی را نشان می دهد؟
بیشتر کشورهای اروپایی از 35 سال پیش به موضوع برند سازی ورود کرده اند و از بسیاری از کشورهای آسیایی در این حوزه جلوتر هستند. به این صورت که هم در بحث تولید و هم در بخش رقابت روی کیفیت تولیدات خود در بازار عرضه سوخت تاثیرگذار هستند.حتی این شرکت ها می توانند نرخ فرآورده ها را به صورت جهانی تغییر دهند تا سود بیشتری به دست آورند.
در این کشورها دیگر شرکت های صاحب نام روی کیفیت فرآورده های سوختی با یدیگر رقابت نمی کنند بلکه به طور کامل در بخش خدماتی که می توانند در جایگاه ها ارائه دهند، با یکدیگر در حال رقابت هستند. در واقع جایگاه های سوخت به محلی برای ارائه خدماتی فراتر از توزیع سوخت به مردم تبدیل شده است. اما در کشورهایی که با تاخیر به این مساله ورود کردند، مانند ترکیه همچنان از نرخ مصوب دولتی استفاده می کنند و با مثبت و منفی 10 تا 15 درصد در حال رقابت روی کیفیت محصولات هستند.
بنزین در جایگاه های سوخت این کشور بااُکتاهای مختلف عرضه می شود اما باز این دولت است که به شرکت های توزیع کننده سوخت در کشور ترکیه یارانه می دهد. نکته قابل تامل در نحوی توزیع سوخت در ترکیه این است که به مرحله ای رسیده اند که جایگاه داران روی مساله مشتری مداری کار می کنند تا در بازار رقابت خدمات بیشتری را به مردم ارائه دهند. در کشور ما به این دلیل که شرکت ها هنوز فرصتی پیدا نکرده اند تا وارد بحث تولید شوند، همچنان زیر بلیت شرکت ملی پخش کار می کنند.
در ایران شرکت ها همچنان به افزایش درآمد حاصل از فروش سوخت برنامه ریزی می کنند و به دنبال این هستند که فروش بیشتری داشته باشند. در این شرایط تا کنون در جایگاه ها خدمات بیشتری به مشتریان عرضه نشده است. پیامد این روش نیز تا کنون این بوده است که مشتریان در صف های طولانی در انتظار سوخت گیری می مانند و بعد از انجام این کار نیز به سرعت از محل جایگاه خارج می شوند. در این شرایط دیگر جایگاه داران نمی توانند به فکر ارائه خدمات جانبی باشند.
در بحث برند سازی که اکنون دولت در صدد اجرای آن است، مقرر شده تا به غیر از مساله کیفیت سوخت که در حوزه دولت قرار دارد، تمام جایگاه داران کشور روی بحث مشتری مداری تمرکز کنند و بر این مبنا با توجه به خدماتی که به مشتریان ارائه می دهند، سود بیشتری را کسب کنند.
رفاه مشتری و ارتقای کیفیت خدماتی که یک جایگاه دار می تواند به مشتریان ارائه دهد، شامل چه مباحثی می شود. در حال حاضر جایگاه های بنزین محل گذر است نه گذار. در طرح برندینگ قرار است چه خدماتی به شهروندان ارائه شود؟
زمانی ما می توانیم در جایگاه های توزیع سوخت خدمات ارائه دهیم که بتوانیم زمان برای ارائه این خدمات نیز به مشتریان داشته باشیم. در حال حاضر یکی از مخالفت هایی که جایگاه داران با طرح برندینگ دارند، این است تصور می کنند شرکت های برند در می خواهند نازل های سوخت را در جایگاه ها بیشتر کنند تا از این طریق درآمدشان از محل فروش بیشتر شود. اما اصل موضوع این است که اگر یک شرکت برند و صاحب نشان در حال نصب جایگاه جدید در پمپ بنزین ها هستند، به این مساله توجه دارند که بتوانند خدمات جانبی بهتری در بخش فروش فرآورده ها به مشتریان ارائه دهد.
در واقع دلیل اینکه تعداد جایگاه ها در قالب این طرح در حال افزلیش است، این است که شرکت ها دوست دارند مشتریان خود را به بهانه سوخت گیری هم که شده بیشتر در جایگاه نگاه دارد و خدمات بیشتری را به آنها عرضه کنند.اگر جایگاه های سوخت در تهران و سایر کلانشهرها بیشتر شود سطح کیفی خدمات نیز به مراتب بیشتر خواهد شد.
در حال حاضر مجتمع های توزیع سوخت بین راهی این قابلیت را دارند که مردم علاوه بر سوخت گیری سایر نیازهای خود را اعم از خرید و استراحت برآورده می کنند. برندها به دنبال اجرای این سیستم داخل کلانشهرها از جمله تهران هستند به همین دلیل بحث رتبه بندی جایگاه ها در قالب این طرح حذف شده است تا دولت بتواند موضوع ارزیابی شرکت های برند را اجرایی کند. اگر هم به تازگی شرکت ملی پخش اقدام به اعطای مجوزهایی برای نصب و ایجاد جایگاه های سوخت بیشتر در کلانشهرها کرده، به این دلیل است که خدمات بیشتر را ارائه دهند.
اگر جایگاه های بین راهی مورد اقبال عمومی قرار گرفت به این دلیل است که امکانات جانبی ای در کنار پمپ بنزین ها قرار داده شد که هم امکان استراحت خودرو و هم راننده و سایر سرنشینان فراهم کرده است. در شهر تهران جایگاه های سوخت به گونه ای هستند که یا فضای محدود دارند و یا در جایی واقع شده اند که خود عامل تشدید کننده ترافیک هستند. راننده ای که می خواهد بنزین بزند مجبور است تا بعد از مدتی جستجو در محدوده ای که در آن قرار دارد، یک پمپ بنزین خلوت را برای سوخت گیری پیدا کند. انتخاب مکانی که جایگاه های سوخت در آن ایجاد می شود به نظر می رسد که باید مورد بررسی قرار گیرد. در طرح برندینگ آیا به این مساله توجه شده است؟
در تهران به دلیل گران بودن قیمت زمین برای سرمایه گذار این کار مقرون به صرفه نیست تا بخواهد جایگاه جدیدی راه اندازی کند و یا فضای جایگاهی که دارد را گسترش دهد. چرا که باز گشت سرمایه در این بخش بین 6 تا 15 سال است. به دلیل مقرون به صرفه نبودن ایجاد جایگاه های جدید، در طرح برندینگ دو مبحث دیگر مورد تاکید قرار گرفت.
نخست بحث سوخت رسانی سیار بود که برای افرادی که شاغل هستند و برای مراجعه به جایگاه ها مشکل دارند از طریق موبایل و اپلیکیشنی در این رابطه به صورت سیار سوخت به آنها عرضه شود. این طرح اکنون در برخی از کشورها در حال اجراست. موضوع دوم نصب جایگاه های تک پمپ در کنار مجتمع های مسکونی است.
مردم می توانند در هنگام خروج از مجتمع های مسکونی و یا ورودی ادارات نظامی و سایر ادارات دولتی سوخت مورد نیاز خودرو خود را تامین کنند. این اقدام باعث کاهش آلودگی هوا و ترافیک در تهران خواهد شد. در مقایسه ای که بین شهر تهران با پایتخت های مطرح مانند پکن، سئول و ... انجام شده، دو مساله توسط مدیران شهری این شهرها مورد حمایت قرار گرفته است تا آلودگی وا و ترافیک کم شود. یکی نصب جایگاه های تک پمپ و دیگری استفاده از اپلیکیشن سوخت رسانی بود.
در حال حاضر اپلیکیشن های توزیع سوخت در دنیا ماستفاده می شود. اما استفاده از این APP ها در تهران با توجه به شرایط ویژه ای که دارد مانند ترافیک امکان پذیر است؟
بله. در تهران قابلیت راه اندازی و استفاده از این برنامه وجود دارد. همانطور که می دانید برخی از معابر شهر تهرن پر ترافیک و در عین حال حساس است. به عنوان مثال شما خیابان میرداماد را در نظر بگیرید این خیابان پر تردد تنها یک پمپ بنزین دارد.
توزیع سوخت به صورت سیار شاید در خیابان اصلی میرداماد وجود نداشته باشد، اما در خیابان های مجاور که بار ترافیکی کمتری دارند، این کار قابل اجرا است.
در دستور العملی که در این زمینه تهیه شده، تمام تدابیر لازم به صورت سرسختانه دیده شده است. زمانی که شروع به تهیه APP سوخت سیار کردیم، به این مساله توجه و تاکید شد که این کار تنها در برخی از معابر امکان پذیر است. به عبارت ساده تر یکسری محدودیت ها را در هنگام تهیه این اپلیکیشن برای توزیع سیار بنزین در نظر گرفتیم.
یکی از مباحثی که جریان اجرای طرح برند سازی باید مورد توجه شرکت ها قرار گیرد، ارائه خدمات برتر در جایگاه ها ست. با توجه به محدود بودن جایگاه های سوخت، اجرای این طرح به چه شکل خواهد بود؟
در این طرح بیشتر روی مباحث مشتری مداری تمرکز شده است. یکی از دلایلی که به فکر افزایش جایگاه های سوخت در تهران و سایر کلانشهرهای کشور هستیم، این است که در سوخت گیری مدیریت زمان داشته باشیم. یک طرح مطالعاتی در این خصوص انجام شد مبنی بر اینکه مشخص شود از زمانی که یک خودرو وارد جایگاه می شود تا زمانی که هزینه سوخت خود را می پردازد چه مدت زمانی سپری می شود. سعی کردیم این مدت زمان را کاهش دهیم تا سرویس توزیع سوخت را خیلی راحت تر به مردم ارائه دهیم.
در این زمینه سعی شده است تا با مشتریان ارتباط برقرار کنیم تا قبل از ورود به جایگاه مشتریان خاص شناسایی شوند. تمام پرداخت ها به طور کامل به صورت الکترونیکی انجام می شود. همچنین در نظر داریم تا در آینده از طریق نرم افزار موبایلی به این مساله ورود کنیم که اگر مشتری ای فراموش کرده تا میزان سوخت داخل باک خودرو خود را بررسی کند؛ از طریق پیامک و یا تماس و ... اطلاع رسانی کنیم.
یکی از مشکلاتی که جایگاه های سوخت با آن درگیر هستند واسطه گری و دلالی در فرآیند توزیع سوخت است. در طرح برند سازی به حل این مشکل فکر شده است؟
در طرح جدید حلقه دلال ها و واسطه ها حذف می شود به این صورت که شرکت های صاحب نشان و برند مستقیم فرآورده را از انبار تحویل می گیر. از سوی دیگر با توجه به اینکه تمام مراحل توزیع سوخت توسط شرکت های سرمایه گذار انجام می شود، نظارت دقیق تری صورت خواهد گرفت.
این نظارت در تمام مراحل اعم از توزیع سوخت در جایگاه، حمل سوخت به جایگاه و خرید آن از زیر دوش یا انبار خواهد بود. در حال حاضر شرکت ملی پخش اقدام به توزیع سوخت بین جایگاه داران می کرد. اما بعد از اجرای طرح برندینگ این شرکت های خصوصی هستند که در حلقه بین شرکت فرآورده های نفتی و جایگاه داران قرار می گیرد و تمام مراحل مربوط به توزیع سوخت را انجام می دهند. به همین دلیل دیگر اجازه ورود به واسطه ها و دلال ها داده نمی شود.
یکی از مسائلی که شهروندان نسبت به آن گلایه مند بودند،کم فروشی در عرضه سوخت از سوی برخی از کارکنان جایگاه ها بود و یا اینکه بنزین را با آب ترکیب می کردند و یک سوخت نامرغوب و ترکیبی را به مردم عرضه می کردند. آیا در طرح جدید این مشکل از بین رفته است؟
در بحث برند سازی دو موضوع به طرح نهایی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی در بحث برند سازی اضافه شد که یکی طرح «کهاب» و یکی «دیسپچینگ» است. در حال حاضر تمام داده های ما از جایگاه ها به صورت «آنالوگ» است به این معنا تا زمانی که به محل جایگاه مراجعه نشود، نمی توان مباحث کم فروشی و موجودی مخازن و ... را بررسی کرد.
طرح «دیسپچینگ» این امکان را به وجود می آورد تا تمام داده ها از حالت «آنالوگ» به «دیجیتال» تبدیل شود. مزیت تبدیل اطلاعات این است که به راحتی می توان در پایگاه داده چه در بحث کمیتی و چه در بحث کیفیتی ارائه خدمات جایگاه داران را تجریه و تحلیل کرد. در این شرایط اگر جایگاه داری بخواهد فراورده نفتی را خارج از جایگاه توزیع کند و یا کم فروشی به مردم داشته باشد، خیلی زودتر قابل رصد کردن است. شود.
علاوه بر اینکه این داده ها توسط شرکت های برند قابل رویت است، شرکت پخش فرآورده های نفتی نیز این داده ها را به صورت آنلاین می تواند بررسی کند. حتی حاضر هستیم این داده ها را در اختیار تمامی دستگاه های نظارتی به صورت آنلاین قرار دهیم. این کار باعث می شود تا تمامی مشکلات پمپ بنزین ها که مردم نسبت به آن شاکی هستند، رفع شود. از سوی دیگر در مدل جدید دیگر بحث کم فروشی در نازل های جدید و یا دستکاری در کیفیت سوخت به دلیل اینکه نیروی انسانی دخیل نیست؛ کاهش می یابد.
آیا موضوع به سازی دستگاه های سوخت در قالب این طرح اجرایی می شود؟ متاسفانه در حال حاضر دستگاه های نازل در برخی از پمپ بنزین های شهر تهران خراب بوده و به همین دلیل زمان توزیع سوخت بیشتر شده و باعث ایجاد ترافیک داخل پمپ بنزین ها و یا در معابر اطراف آن می شود.
کل درآمد شرکت برند و جایگاه دار از محل فروش بنزین است. به همین دلیل اگر تا الان جایگاه دار مشکل مالی داشته و نتوانسته دستگاه های نازل و یا قطعات آن را تعمیر کند، اما بعد از اجرای طرح برندینگ انجام این کار از سوی شرکت های خصوصی دنبال می شود تا حتما این به سازی ها انجام شود. این کار باعث می شود تا به درآمدی که از محل فروش سوخت پیش بینی شده بهتر و راحت تر برسد.
آیا ارتباط و همکاری متقابل بین جایگاه دار و شرکت برند نیز در این میان می تواند در بهبود کیفیت خدمات پمپ بنزین ها تاثیرگذار باشد؟
به صورت کلی شرکت های برند و جایگاه دارهای که تحت پوشش یک برند و نشان هستند، اعضای یک خانواده آند به این دلیل که درآمد مشترکی دارند. هر دو طرف به هم کمک می کنند تا درآمد بیشتری کسب کنند. به همین دلیل در نحوی خدمات رسانی و توزیع سوخت و تمام مراحلی که در این زمینه وجود دارد با هم همکاری خواهند داشت.
دلیل اینکه برخی از جایگاه داران با اجرای این طرح مخالف بودند، این بود که در ابتدا اطلاع رسانی ضعیفی در خصوص مزیت های اجرای طرح برندینگ انجام شده بود. زمانی که ما با جایگاه داران جلسه می گذاریم و مزیت های این طرح را توضیح می دهیم جایگاه دار مجاب به اجرای طرح می شود. البته یکسری از جایگاه های عرضه سوخت که فروش پائینی دارند هنوز در قالب طرح برندینگ دیده نشده اند.
سعی ما این است که جایگاه های سوخت واقع در شهرهای کوچک و روستاها نیز بتوانند از این امکانات استفاده کنند تا یکپارچگی در روند اجرای طرح ایجاد شود.
سابقه شرکت های فعال در این زمینه چقدر در تبدیل شدن آن به یک برند تاثیرگذار است؟
شرکت های جدید التاسیس امکان دارد که در قالب این طرح ضربه هایی را به نحوی اجرای آن وارد کنند و خود نیز متضرر شوند. سابقه فعالیت در این حوزه در تبدیل شدن شرکت ها به یک برند بسیار تاثیرگذار است. شرکت های با سابقه زیادی در این حوزه داریم. از سوی دیگر برخی از جایگاه داران نیز به دلیل سابقه فعالیتی که دارند اقدام به ایجاد یک شرکت و برند کرده اند تا در قالب این طرح بتوانند خدمات را ارتقاء دهند.
قرار است چند درصد از جایگاه های سوخت درکلانشهرها، شهرها و روستاها توسط برندها مدیریت و به صورت زنجیره ای اداره خواهند شد؟
در دستور العمل طرح مطرح شده که شرکت های برند مجاز هستند تا20 درصد از نازل های کل کشور، 30 درصد از نازل های هر استان و یا 50 درصد از نازل های هر شهر را اداره کند. دولت در نظر داشته تا تصدی گری خود را همچنان حفظ کند. به این دلیل که سوخت یک کالای استراتژیک در کشور محسوب می شود در نتیجه باید از سوی دولت کنترل بیشتری انجام شود. این میزان مدیریت نازل ها توسط برندها نیز در مرلحه اول قابل قبول است.
دراین سهمیه بندی ای که دولت انجام داده است، در حال حاضر کدام استان ها پیشتاز هستند؟
تا جایی که بنده اطلاع دارم استان تهران و ساری بیشترین سهمیه را دارند.
یکی از وعده های دولت در اجرای این طرح از بین رفتن انحصارگرایی در توزیع سوخت است. قرار است چه تحولی قرار است در این زمینه ایجاد شود؟
تا کنون شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی به صورت انحصاری کار توزیع سوخت را به تمام جایگاه ها برعهده داشت و هر دستور العمل و بخشنامه ای که داشته باشد، جایگاه دار حق انتخاب ندارد. اما با اجرای طرح برندینگ حدود 15 شرکت صاحب نشان در این زمینه فعال شده اند و جایگاه دار می تواند با توجه به تسهیلاتی که شرکت ها ارائه می دهد، حق انتخاب داشته باشد.
از سوی دیگر شرکت ها هر کدام در یک بخشی صاحب تجربه هستند برخی در بخش حمل فرآورده ، برخی در بخش فنی و برخی نیز در تمام مراحل قوی هستند و بر این مبنا جایگاه دار می تواند انتخاب کند.
این طرح چقدر باعث ایجاد رقابت در حوزه توزیع سوخت خواهد شد؟
در حال حاضر رقابت تنها در فروش سوخت و یا گرفتن تعداد گواهی نازل و یا نحوی ارائه خدمات بهتر به جایگاه دار بوده است اما سعی داریم به سمتی برویم که رقابت ها روی کیفیت ارائه خدمات ایجاد شود تا بتوانیم بنزین با کیفیتی را به مردم ارائه دهیم. این مساله باعث می شود تا مشکلات زیست محیطی و آلودگی هوا و هدر رفتن انرژی از بین برود.
در قالب این طرح آیا شاهد عرضه بنزین باکیفیت در پمپ بنزین ها خواهیم بود؟
در فاز سوم این طرح رقابت بین برندها بر سر فروش بنزین با اُکتان بالا خواهیم بود. در حال حاضر بنزین یورو در تهران عرضه می شود اما در شهرستان ها همچنان بنزین معمولی عرضه می شود. اما در همین دو نوع بنزین نیز رقابتی در بین جایگاه داران در عرضه آن وجود ندارد.
در کل دنیا رقابت برندها روی کیفیت بنزینی است که ارائه می دهند. می توانیم بگوییم به سمتی پیش می رویم که مردم نیز در انتخاب نوع سوختی که برای خودرو خود استفاده می کنند نیز حق انتخاب دارند.
تنوع قیمت در طرح برند سازی بر چه اساسی تعیین خواهد شد؟
تنوع قیمت در زمان اجرای فاز نخست برند سازی وجود ندارد چرا که بنزین براساس نرخ مصوب عرضه می شود. اما وقتی سوخت با کیفیت عرضه شود، به همان میزان نیز کیفیت خدمات جایگاه ها متفاوت خواهد شد و برند ها قیمت های متفاوتی را براساس کیفیت سوختی که ارائه می دهند تعیین می کنند. اگر برندی بنزین با کیفیت و یا ارزان قیمتی را تولید و یا واد کند، بر همان مبنا نیز قیمت ها را تعیین می کنند. در حال حاضر چند پالایشگاه در کشور اقدام به تولید بنزین با اُکتای بالاتر کرده اند تا با قیمت بالاتری به فروش برسد.
در فاز دوم دولت در نظر دارد تا موضوع رتبه بندی جایگاهای سوخت را اجرایی کند. این کلاس بندی قرار است بر اساس چه معیارهایی انجام شود؟
در حال حاضر جایگاه ها طرح درجه بندی دارند و براساس چک لیستی که شرکت ملی پخش ارائه می دهد به جایگاه درجه یک، دو و سه و ممتاز تقسیم می شوند و بر این اساس نیز کارمزد دریافت می کنند. اما تا الان این رتبه بندی ها به اطلاع شهروندان نمی رسید به این دلیل که انحصار توزیع سوخت در اختیار شرکت فرآورده های نفتی بود و توان ارائه خدمات باکیفیت مورد تقاضای مردم را در جایگاه ها نداشت.
اما در زمان اجرای طرح دیگر شرکت ملی پخش بحث رتبه بندی برندها را دنبال می کند و در مقابل شرکت های برند برای اینکه در این ارزیابی موفق باشند خدمات خود را به حد ممتاز به مردم ارائه می دهند. اگر مردم نسبت به کیفیت سوخت اعتراض داشته باشند با توجه به اینکه شرکت های برند نسبت به شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی کوچک تر هستند، راحت تر این شکایات بررسی می شود. مردم منتقدان خوبی روی عملکرد توزیع سوخت هستند.
مشتریان تحت چه شرایطی می توانند کیفیت خدمات برند را نقد و بررسی کنند
شرکت برند می تواند باشگاه مشتریان خود را راه اندازی کنند که در کنار عرضه سوخت سایر خدمات جانبی را نیز آنها ارائه می دهد. حتی امکان نقد و بررسی کیفیت سوخت را برای مشتریان می گذارند. از طریق سیستم پیامک و یا شبکه های مجازی می توان خدمات دیگر شرکت را به مشتریان ارائه داد. به عبارت ساده تر بحث مشتری مداری در آینده در ارتقای کیفیت سوخت تاثیرگذار خواهد بود.
