وبلاگ معمار شهر

هر چند تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها یکی از موضوعاتی بود که هر هفته تذکر برخی از اعضای شورای شهر را به همراه داشت، اما بالاخره این قائله که به نظر می رسید مبنای آن براساس عدم آگاهی منتقدان به این موضوع بود؛ پایان یافت.

 

به گزارش تیتر شهر: در سه ماه اخیر برخی از اعضای شورای شهر نسبت به تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها واکنش های زیادی را نشان دادند. این تذکرات تا به جایی پیش رفت که یکی از اعضای معترض اعلام کرد که سوار یکی از همین اتوبوس ها شده که مانند یک قفس متحرک بوده است. هر چند موضوع تبلیغات روی اتوبوس ها موضوع جدیدی بود که می توانست موج رسانه ای را برای مدتی مشغول خود کند و در این میان شهروندان را نسبت به این مساله حساس تر؛ اما انجام اندکی مطالعات جهانی در خصوص اجرای این نوع تبلیغات که از آن به عنوان تبلیغات متحرک نام برده می شود؛ کافی بود تا نشان دهد شیوه اجرای آن یکی است.

 

از سوی دیگر شهروندان تهرانی آنقدر درگیر دنیای درون موبایل خود هستند که دیگر وقتی برای دیدن مناظر شهر تهران ندارند و تنها در زمانی که اتوبوس ها داخل ایستگاه می ایستند؛ توجه می کنند که آیا به مقصد خود رسیده اند یا خیر! این در حالی است که شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران در حال تجهیز اتوبوس های پایتخت به سیستم های اطلاع رسانی به مانند مترو است تا این مشکل نیز رفع شود.

 

مساهل مهم تر این است که چگونه از شرکت واحد اتوبوسرانی انتظار همین اعضای معترض درخواست نوسازی و به سازی ناوگان فرسوده اتوبوس های شهر تهران را دارند آن هم در شرایطی که دولت برابر قوانین موجود اعتقاد به پرداخت تعهدات مالی خود ندارد و شهرداری تهران مجبور است هزینه نگهداشت ناوگان حمل و نقل عمومی خود را از راه هایی مانند تبلیغات تامین کند با این وجود عده ای نیز این اتوبوس ها را زندان های متحرک می نامند و مدت ها رسانه ها را به دنبال جریانی که خود به دنبال آن هستند می کشانند. شاید اگر این صحبت ها از سوی اعضای شورای شهر تهران مطرح نمی سد؛ این شائبه به وجود می آمد که به وجود آمدن این جریان حتما پشت پرده هایی مانند معرفی شرکت های پیمانکار جدید برای به دست گرفتن صفر تا صد این نوع تبلیغات به وجود می آورد!

تبلیغات اتوبوسی از هجمه های رسانه ای تا واقعیت

به کار بردن اصطلاح زندان متحرک آنقدر برای رسانه ها جالب و البته جذاب و جدید بود که به یکباره حمله ها به شهرداری تهران و سازمان مربوطه زیاد شد. در پس این فشارهای رسانه ای اینگونه استنباط می شد که هزینه این تبلیغات به جیب عده ای خاص می رود و با توجه به اینکه قرارداد این نوع تبلیغات در دوره مدیریت شهری قبلی منعقد شده است؛ حتما دست های پشت پرده ای در این میان نفع های میلیاردی به جیب می زنند. هر چند توجه به حقوق شهروندی از سوی مدیران شهری یک امر بدیهی است،اما در مقابل توجه به حقوق بخش خصوصی که تبلیغات محصولاتش می تواند بخشی از هزینه های ناوگان فرسوده اتوبوسرانی را تامین کند هم به اندازه حقوق شهروندی اهمین دارد.

 

به نظر می رسد برخی از اعضای شورای شهر تنها به دنبال خلق اصطلاحات جدید و مورد پسند رسانه ها هستند تا مدتی بر این موج سوار شوند تا نوبت به تذکر دیگر و البته موج سواری  متفاوت تری برسد.

 

روز گذشته هجدهمین جلسه کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران به اتوبوس سواری اعضا ختم شد تا به همراه معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی پایتخت وضعیت درون اتوبوس هایی که دارای تبلیغات هستند؛ بررسی شود. در این گردش علمی یکی دو ساعته اعضای کمیسیون دیدند که خبری از قفس های متحرک نیست و حتی می توان با کمی تغییرات در طراحی این نوع تبلیغات بدون اینکه به سمت حذف این منابع مالی پیش روی کرد؛ مشکل دید را هم تا حدودی حل کرد.  اینکه چرا این گردش علمی در همان ابتدا از سوی اعضای شورای شهر انجام نشده، جای سوال دارد، اما به هر حال این کار سوت پایان موج سواری برخی از اعضا را به صدا در آورد.

 

تبلیغات بدنه اتوبوس ها حذف نمی شود!
نتیجه نهایی گشت و گذار  دیروز کارشناسان، اعضا و مدیران شهری با اتوبوس های شرکت واحد این شد که تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها حذف نمی شود؛ بلکه تا حدودی اصلاح خواهد شد. حتی محمد علی کرونی، دبیر کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران به صراحت اعلام کرد: در داخل اتوبوس ها فضای بیرونی مشخص است اما در شب که خیابان ها تاریک است مشکل دید وجود دارد و مسافران اذیت می شوند بنابراین قول داده شد در زمان کوتاهی این نوع مشکلات تبلیغات بدنه اتوبوس ها برطرف شود.

 

 

به گفته وی؛ در تمامی دنیا این نوع تبلیغات وجود دارد اما باید مشکلات آنها را برطرف کرد. در تهران نیز اجرای تبلیغات بر عهده سازمان زیباسازی است اما درآمد حاصل از آن متعلق به شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران است که این درآمد را صرف نگهداشت ناوگان می کند.

 

 آنطور که مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران توضیح می دهد؛ براساس مصوبه سال 92 شورای اسلامی شهر تهران نظارت و مدیریت بر تمامی فضاها و اماکن شهری که از آن به عنوان اماکن عمومی یاد می شود، برعهده سازمان زیباسازی شهر تهران گذاشته شد تا این سازمان برنامه ریزی های مربوط به ظرفیت بندی و نظارت بر تمامی مراحل اداری واگذاری این نوع تبلیغات را به بخش خصوصی انجام دهد.

 

 

در واقع انجام تبلیغات در تمام ظرفیت های شهری از ناوگان تاکسی، اتوبوس و مترو گرفته تا تبلیغات محیطی تشریفات اداری آن از طریق سازمان زیباسازی انجام می شود.

 

دکتر عیسی علیزاده ادامه داد: قبل از مصوبه سال 92 شورای شهر تهران، سازمان اتوبوسرانی شهر تهران خود تمامی کارهای مربوط به تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها را انجام می داد اما بعد از این مصوبه تمامی این کارها برعهده سازمان زیباسازی قرار گرفت.

 

در حال حاضر براساس آمارهای مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران از 6000 اتوبوسی که در شهر تهران خدمات رسانی به شهروندان را انجام می دهند؛ تنها 913 اتوبوس زیر بار تبلیغات متحرک قرار دارد. این در حالی است که تمامی طرح هایی که برای تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها استفاده می شود نیز توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تایید شده و مجوزهای لازم صادر می شود.

 

 مطالعات تجربه های جهانی در این زمینه نشان می دهد در تمام دنیا از کشورهای اروپایی گرفته تا آسیای شرقی از یک  مدل تبلیغاتی وجود دارد. به عبارت ساده تر مِش هایی که در دنیا برای این تبلیغات استفاده می شود در شهر تهران نیز به کار گرفته می شود.

 

علیزاده درباره  اعتراض برخی از مسافران نسبت به دیده نشدن فضای بیرون از داخل اتوبوس هایی که روی بدنه آنها تبلیغات طراحی شده است؛ توضیح داد:  اگر نگاهی به طراحی اتوبوس های تندرو شهر تهران بیندازید، می بینید نیمی از بدنه این نوع اتوبوس ها شیشه بوده و قسمت کمی از آ ن را بدنه تشکیل می دهد. با وجود مدل این اتوبوس ها باید به گونه ای رفتار شود که برای پیمانکار انجام و اجرای چنین تبلیغاتی که نفع اقتصادی آن برای ناوگان اتوبوسرانی است؛ صرفه اقتصادی داشته باشد.

 

 

هر چند برخی از اعضای شورای شهر به این مساله تاکید کردند که مسافران اتوبوس ها از اینکه تبلیغات روی بدنه دید آنها را به بیرون گرفته است؛ شکایت دارند؛ اما یکی از مطالعات سازمان زیباسازی شهر تهران نشان می دهد که در  روزهای گرم تهران همین تبلیغات مانع عبور نور شید آفتاب و گرما به داخل اتوبوس ها می شود و شهروندان از این بابت رضایت داشتند

مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران به صراحت اعلام می کند درآمدهای حاصل از تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها به عنوان درآمد پایدار برای سازمان اتوبوسرانی شهر تهران  محاسبه شده که اتفاقا در بخش بهبود وضعیت ناوگان هزینه می شود. به عبارت ساده77 درصد از درآمد حاصل از تبلیغات متحرک شهر تهران روی بدنه اتوبوس ها متلق به سازمان اتوبوسرانی و تنها 23 درصد از این درآمدها بابت کارگزاری این نوع تبلیغات به سازمان زیباسازی می رسد.

 

شاید در آینده شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران به این نتیجه برسد در اتوبوس هایی که روی بدنه آنها تبلیغات وجود دارد؛ امکانات دیگری برای مسافران در نظر بگیرد. به عنوان مثال این اتوبوس ها را مجهز به سیستم وای فا و یا نمایشگرهای ال سی دی کند در نتیجه مسافر می تواند بین اتوبوس های عادی و اتوبوس هایی که روی بدنه آنها تبلیغات وجود دارد؛ می تواند انتخاب کند.
علیزاده درباره واکنش های برخی از اعضای شورای شهر نسبت به این نوع تبلیغات تاکید کرد: اگر اعضای شورا نسبت به این مساله اعتراض دارند، مصوبه شورا را تغییر دهند و به ما اعلام کنند  که هیچ نوع تبلیغاتی روی بدنه اتوبوس ها استفاده نشود، قطعا ما نیز خود را ملزم به این مصوبه بالادستی خواهیم کرد.

 

 

از یک زاویه دیگری نیز می توان به فوایدی که تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها برای شهر تهران دارد؛ فکر کرد. در حال حاضر هزینه ای که شهروندان بابت هزینه سفرهای خود با اتوبوس پرداخت می کنند؛ هزینه واقعی یک سفر نیست.  برابر قانون یک سوم از هزینه واقعی یک سفر برعهده مردم، یک سوم برعهده شهرداری و یک سوم در قالب یارانه بلیت اتوبوس برعهده دولت است. در سال های اخیر سهم دولتی این تقسیم بندی پرداخت نشده است و شهرداری تهران مجبور بوده تا مابقی هزینه سفر شهروندان را بپردازد. از سال 92 با توجه به این رویه شورای چهارم شهر تهران تصمیم گرفت تا بخشی از خلاء نبود دولت و پرداخت های دولتی را از طریق تبلیغاتی روی بدنه اتوبوس ها تامین کند و حال اگر این تبلیغات حذف شود؛ آیا اعضای شورای شهر می توانند جایگزینی برای تامین این بخش از هزینه های ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران پیدا کنند؟ اگر این جایگزین در نظر منتقدان مشخص شده است که معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و به دنبال ان شرکت واحد اتوبوسرانی و سازمان زیباسازی اصراری به درج این تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها نخواهند داشت.

 

 

چرا تبلیغات اتوبوسی این قدر رسانه ای شد!
 زمانی موج واکنش به تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها شهروندان را حساس کرد که بعد از مترو ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران بیشترین حجم مسافران را در پایتخت جابه جا می کند و این حجم بالای مسافر  قطعا حساسیت بیشتری را در بین شهروندان در خصوص وجود این نوع تبلیغات به وجود می آورد. اما در سایر شهرهای پیشرفته دنیا مد های گوناگون حمل و نقلی وجود دارد که  مردم می توانند سفرهای خود را با انتخاب یک مدل حمل و نقلی انجام دهند در نتیجه شاید تعداد مسافران اتوبوس ها به اندازه تهران نباشد. در حال حاضر برخی از خطوط ناوگان اتوبوس های تندرو به اندازه یک خط مترو مسافر دارند و همین مساله حساسیت ها را بیشتر کرده و نوع نگاه به آن را متفاوت می کند. اما با این وجود آنقدر مردم غرق در دنیای موبایل و شبکه های اجتماعی هستند که در طول سفر خود کمتر نگاه به مناظر بیرون از اتوبوس می اندازند و در نهایت برای آنها فرقی نمی کند که تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها باشد، یا خیر!

 

 

البته شاید در هنگام شب این مساله برای افراد مسن مشکلاتی را ایجاد کند. مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران در این باره یاداور شد:  در حال حاضر شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران در صدد است تا سیستم اعلام گویا را در ایستگاه های اتوبوس را هاندازی کند که با ایجاد این سیستم مشکل پیدا کردن ایستگاه های مقصد در هنگام شب برای سالمندان نیز حل خواهد شد.

در نظر گرفتن حقوق شهروندی و بخش خصوصی
 در حال حاضر براساس تصمیماتی که در  شهرداری تهران گرفته شده قرار است تا یک نظر سنجی از شهروندان توسط مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران انجام شود تا براساس آن آخرین تصمیمات در معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری در این خصوص گرفته شود.
اما با وجود انجام این نظر سنجی علیزاده به این مساله نیز تاکید کرد که در موضوع استفاده از تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها علاوه بر آنکه باید حقوق شهروندی در نظر گرفته شود؛ باید حقوق بخش خصوصی نیز به همان میزان برای منتقدان اهمیت داشته باشد. نمی توان صحبت از درآمد پایدار در شهر تهران داشت اما حقوق بخش خصوصی را در این میان در نظر نگرفت. بخش خصوصی تنها تبلیغات متحرک را که روی بدنه کوتاه و یا لاستیک اتوبوس ها که نمی خواهد. رعایت این حقوق به معنای سودجویی نیست.