وبلاگ معمار شهر

تهران- ایرنا- روزنامه آرمان در گفت‌ وگویی با محمد سالاری رییس کمیسیون شهرسازی ومعماری شورای شهر تهران، نوشت: گرچه هنوز ابهامات طرح ترافیک جدید برطرف نشده است، اما در نهایت چندی پیش سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران با اعلام تصویب طرح ترافیک جدید در شورای ترافیک تهران جزئیات تردد براساس این مصوبه را اعلام کرد.

در ادامه این گفت‌ وگو آمده است: این در حالی است که بسیاری از متخصصان بر این باورند این طرح در پیاده‌سازی با چالش‌های اساسی رو به رو خواهد بود. محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی ومعماری شورای شهر تهران، درباره طرح ترافیک جدید در گفت و گو با «آرمان» می‌گوید: براساس طرح ترافیک جدید قرار است که میزان سهمیه‌های اختصاص یافته به اشخاص حقیقی و حقوقی، نهادها و سازمان‌ها کاهش پیدا کند که قطعا این مساله در راستای عدالت‌محوری و جلوگیری از فساد و رانت نقش قابل ملاحظه‌ای دارد.

**آیا اجرای طرح ترافیک جدید در روانسازی عمومی ترافیک شهر تاثیرگذار است؟
قرار است طرح جدید ترافیک به شیوه جدید و با تغییراتی نسبت به گذشته اجرا شود. در واقع بحث هسته اصلی شهر و طرح زوج و فرد مطرح است. بنابراین چنین ادعایی که اجرای این طرح، ترافیک تهران را تحت تاثیر قرار داده و موجب روان شدن می‌شود نه از جانب شهرداری پایتخت و نه از جانب شورای اسلامی شهر تهران بیان نشده است. همچنین از آنجایی که این طرح در محدوده مشخصی اجرا می‌شود، در محدوده طرح ترافیک تاثیرگذار خواهد بود.

از سوی دیگر، براساس طرح ترافیک جدید قرار است که میزان سهمیه‌های اختصاص یافته به اشخاص حقیقی و حقوقی، نهادها و سازمان‌ها به شدت کاهش یافته و یا حذف شود که قطعا این مساله در راستای عدالت محوری و جلوگیری از فساد و رانت نقش قابل ملاحظه‌ای دارد. دوباره تاکید می‌کنم اینکه ادعا شده این طرح می‌تواند در روانسازی ترافیک عمومی شهر تهران تاثیر قابل توجهی داشته باشد، در صحن شورای شهر تهران مطرح نبوده و چنین ادعایی را معاونت حمل و نقل و ترافیک و بقیه مسئولان شهرداری نیز مطرح نکرده‌اند.

در واقع بحث روان‌سازی ترافیک در شهر تهران موضوع بسیار پیچیده‌ای است و به راهکارهای میان‌مدت و درازمدت نیاز دارد. اگر برنامه‌ریزی‌ها درست باشد و اتفاقات خوبی در حوزه توسعه حمل و نقل عمومی بیفتد، می‌توان به احقاق این امرنیز امیدوار بود. مدیریت شهری در دوره‌های گذشته راهکار اصلی برای کاهش ترافیک و روان سازی‌ها را توسعه بزرگراه های شهر و معابر تهران می‌دانست، هرچند توسعه بزرگراه‌ها یک امر اجتناب‌ناپذیر است، اما تجربه نشان داده که این رویکرد، شهروندان را برای استفاده بیشتر از خودروهای شخصی تشویق می‌کند.

بنابراین گسترش شبکه‌ راه‌ها و معابر نه تنها از میزان ترافیک کم نخواهد کرد، بلکه موجب افزایش گره‌های ترافیک نیز می‌شود. آن چنان که این اتفاق در سایر کشورهای دنیا افتاده و در حل معضل ترافیک موثر نبوده است. اما یکی از مهم ترین راه‌های روان‌سازی ترافیک در کلانشهرها توسعه حمل و نقل عمومی است که می‌تواند از تردد خودروهای شخصی در محدوده طرح ترافیک جلوگیری کند. با وجود این، هنوز توسعه حمل و نقل عمومی به میزان مطالبات شهروندان اتفاق نیفتاده است.

**شما اشاره به این مطلب داشتید که طرح جدید ترافیک مقابل رانت خواری مدیریتی می‌ایستد ...
طی سال‌های گذشته هر ساله بر میزان سهمیه آرم‌های طرح ترافیک اضافه می‌شد، اما این طرح با کاهش قابل توجه سهمیه‌هایی که در گذشته بی حساب و کتاب به افراد مختلف اختصاص می‌یافت راه های رانت و سوء استفاده را مسدود می‌کند. اساسا طرح ترافیک در محدوده مرکزی شهر مبتنی بر ایجاد محدودیت برای خودروهایی است که در آن محدوده تردد می‌کنند. با وجود این، افزایش قابل توجه سهمیه‌ها باعث شده که فلسفه اصلی طرح ترافیک تا حد زیادی مخدوش شود و زیر سوال برود. از این رو مدیریت جدید شهری تصمیم گرفته این سهمیه‌ها را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.

به رغم اینکه من معتقدم این طرح باید بیشتر مورد بررسی محافل کارشناسی و ذینفعان قرار می‌گرفت وسپس در شورای شهر مطرح می‌شد و این موضوع را چندبار در صحن شورا نیز تذکر دادم، اما باور دارم اساس این طرح منجر به فسادزدایی و رانت‌زدایی جدی می‌شود.

**میزان سهولت دسترسی به مناطق مرکزی در طرح ترافیک جدید تا چه حدی است؟
طرح ترافیک محدود کننده است، نه اینکه تسهیلات ایجاد کند. طرح ترافیک سالیان سال است که در پایتخت اجرا می‌شود. طرح جدید ترافیک نیز در قسمت‌های عمده با روش گذشته تطبیق دارد. فقط یکسری تغییرات و اصلاحات در آن ایجاد شده که این طرح را دارای مزیت هایی کرده است اولین مزیت طرح جدید ترافیک عدالت اجتماعی است یعنی امکان دسترسی همه مردم متناسب با نیازشان به این محدوده ایجاد شده است.

هدف دیگر این طرح کاهش آلودگی هواست که در همین راستا یکی از اساسی‌ترین کارها در این زمینه ایجاد محدودیت برای خودروهای فرسوده و فاقد معاینه فنی و خودروهای دارای آلایندگی بالا است. همچنین نحوه تعیین عوارض برای ساعات پیک و غیرپیک تردد در محدوده و نیز ساعت ورود و خروج به آن به نحوی انجام شده است که موجبات هدایت و راهبری سفرها را فراهم کرده است و نهایتا منجر به انضباط ترافیکی و کاهش آلودگی هوا می شود.

**پس در واقع معتقد هستید که طرح ترافیک جدید بر مطلوبیت و ارزش املاک در این مناطق تاثیر نخواهند گذاشت؟
بله. بنده فکر نمی‌کنم که طرح ترافیک جدید تاثیر قابل توجهی در قیمت املاک و اراضی محدوده مرکزی شهر ایجاد کند.

**چندی پیش شما اظهار کردید که اگر طرح ترافیک جدید شکست بخورد، مشکلی جدی برای مدیریت شهری ایجاد می‌شود. لطفا به شفافیت این موضوع بپردازید.
بنده زمان بررسی مقدمات طرح ترافیک جدید اعلام کردم که ضرورت دارد ابعاد مختلف این طرح با توجه به اجرای آن در محدوده مرکزی و طرح زوج و فرد توسط کارشناسان و صاحبنظران و ذی نفعان مورد بررسی قرار گیرد، چرا که در غیر این صورت عدم موفقیت در اجرای این طرح هزینه‌هایی را برای مدیریت شهری خواهد داشت. آن چنان که پس از بررسی‌های متعدد انجام شده تا حد زیادی این نگرانی‌ها رفع شد.

این در حالی است که امکان دارد پس از اجرا شدن اصلاحاتی هم صورت بگیرد. از این رو امیدواریم که اجرای طرح ترافیک جدید تا حد زیادی منجر به حل مشکلات ترافیک و کاهش آلودگی هوا در محدوده مرکزی شهر تهران شود.