شهر شطرنجی
معمارشهر:
این فرم که سابقه‌ای بسیار طولانی دارد بعنوان پایه شهرهای یونانی (احتمالاً اولین مجتمعهای زیستی کاملاُ شکل یافته) و شهرهای امپراطوری رم، شهرهای نو قرون‌وسطی، شهرهای ایده‌آل رنسانس، و همچنین بخش جدید شهرهای قدیم و توسعه شهرهای استعماری اروپایی و به خصوص شهرهای امریکایی مورد توجه بوده است. در طی تاریخ شبکه‌های شطرنجی بعنوان عامل تعیین کننده شکل شهرهای طراحی شده مطرح شده است.
از مشکلات این طرح، از نظر ارتبابطات، وجود گروهها و چهار‌راهها و یا تقاطعها است که ایجاد خطر می‌نماید.
البته در بعضی از انواع این فرمها جدایی پیاده‌رو از سواره‌رو که تقاطعها کاهش یافته و یا بصورتی حل شده است، مشکلات نسبت به شهرها با فرمهای دیگر کمتر است.
این نوع شهرها بصورت شطرنجی منظم و نا منظم و همچنین شطرنجی خطی شکل مطرح است.
این سیستم سیستمی است غیر مرکزی. در این سیستم تعداد زیادی گره یا نقطه تقاطع وجود دارد. کلیه نقاط توسط شبکه پوشش شده و توسعه شبکه به هر سمت و بطور نامحدود بصورت نظری امکان‌پذیر است. در مناطق مرکزی و یا تجاری مسیرهای فراوانی برای تردد وجود خواهد داشت، از خیابانهای مورب جهت کوتاه کردن راههای دور و سفرهای طولانی استفاده می‌گردد، اگرچه خیابانهای مورب باعث بوجود آمدن تقاطعهای متراکم و نامتعادلی خواهند شد. (مانند بیشتر شهرهای ایران همچون ایلام، شهرکرد و تهران)
محاسن شبکه شطرنجی
سفرهای کوتاه برای انواع ترافیک
امکان تغییر مسیر در هنگام راه‌بندیها در سر چهار‌راهها و تقاطعها
تقسیم متعادل ترافیک
تعمیر و نوسازی معابر بدون مزاحمت و اشکال بصورت قطعه‌بندی
معایب شبکه شطرنجی:
عموماً پخش بدون کنترل وسائط نقلیه در تمام جهات
تردد وسائط نقلیه غیر محلی به مناطق و نواحی درونی و ایجاد مزاحمت برای واحدهای مسکونی
تعداد زیاد تقاطعها و خطر تصادفات
کاهش امنیت عابر پیاده به جهت تقاطعهای زیاد معابر پیاده و سواره
خطر برای کودکان در هنگام بازی
هزینه زیاد شبکه به جهت دوبله بودن خیابانها
با تغییراتی در فرم و طبقه‌بندی کردن معابر، می‌توان تا حدودی اشکالات و معایب شبکه را برطرف نمود.
