محله امامزاده یحیی این روزها زیر سایه پاساژها و انبارها مدفون شده است. محله ای که هنوز می توان رد تاریخ طهران قدیم را بر پیکر فرسوده اش دید. این روزها بافت مسکونی این محله تاریخی در نبردی نابرابر در مقابل هجوم مجتمع های تجاری که در کوچه های تنگ و باریک مثل قارچ رشد کرده اند؛ در حال ایستادگی است. اما اهالی این محله می دانند که یک روز خانه های آنها نیز تبدیل به انبار و کارگاه های تولیدی خواهد شد.
تیتر شهر- افسانه قانع: از سرچشمه کمی پایین تر که می آیید از داخل فرعی های زیادی می توانید به محله امامزاده یحیی برسید. محله ای که به خاطر وجود بقعه متبرک امامزاده یحیی و محمد از نوادگان امام سجاد(ع) معروف است.
محله ای که به خاطر وجود خانه های تاریخی زیادی زیر سایه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار گرفته است. حمام نواب، خانه دبیر الملک، خانه مدرس، سرای کاظمی، خانه معمار باشی و ده ها خانه شخصیت های تاریخی عصر قاجار در این محله قرار دارد. بقعه امامزاده یحیی نیز به خاطر معماری خاص خود سال هاست که ثبت میراث فرهنگی و گردشگری شده است و زائران این زیارتگاه هنوز درخت سرو تنومندی که در حیاط آن قرار داشت و مردم پارچه های رنگارنگ زیادی را به خاطر گرفتن حاجت های خود به آن بسته اند؛ خوب به یاد دارند.
درختی که اهالی محل اعتقاد داشتند از زمان امامزاده وجود داشته و حاجت بسیاری را برآورده کرده است. این روزها محله امامزاده یحیی به شدت بین سنت و مدرنیسم گیر کرده است. محله ای که با چنگ و دندان میراث خود را می خواهد حفظ کند؛ اما کمی آن سو تر در خیابان مرادی پاساژ های زیادی از دل بافت فرسوده محله سر به آسمان بلند کرده اند و خانه های زیادی در دل این محله به کارگاه و انباری تبدیل شده است.
اما در چند سال اخیر با سنگ فرش کردن خیابان اصلی محله پای توریست های زیادی به این محله باز شده است. گردشگران ایرانی و خارجی که با یک دوربین هر لحظه در حال ثبت میراث کهن تهران هستند؛ برای آنها قدم زدن در یک محله قدیمی با این همه آثار شگفت انگیز است. اما در کنار لذت گردشگران اهالی محله مشکلات زیادی دارند. آنها اعتقاد دارند؛ مختلط بودن بافت تجاری و مسکونی در این محله امکان زندگی را از ساکنان می گیرد. از سوی دیگر سایه سازمان میراث فرهنگی روی بافت محله بدجوری سنگنی می کند؛ آنقدر که حتی خانه های فرسوده اینجا اجازه ساخت و ساز ندارند.
امامزاده یحیی در گذر تاریخ
قدیم ها وقتی تهرانی ها راهی امامزاده یحیی می شدند؛ حتما سری به بازارچه این محله هم می زدند. بازارچه ای که همه چیز داشت و حس خوبی حتی برای قدم زدن در لابه لای مردمی که دم هر مغازه مشغول چانه زدن بودند؛ می داد. از آن روزگار چندین دهه گذشته است و بازارچه دیگر شور و حال قدیم را ندارد و اگر شهرداری کف خیابان 8 متری را آن را سنگ فرش نمی کرد؛ حتما این محله در همان عهد عتیق خود باقی می ماند و فرسوده تر می شد.
اما با وجود این توسعه کالبدی معبر اصلی محله و کوچه های آن دست نخورده باقی مانده است و رانندگی در این معبرهای باریک که حتی جای عبور یک خودرو و عابران پیاده همزمان با هم وجود ندارد؛ خیلی مهارت می خواهد. وارد محله امامزاده یحیی که می شویم کمی پایین تر از باغ «پسته بک» به طرف امامزاده و یا از همان باغ «پسته بک» تا آن سر محله موتوری ها و خودروهای زیادی از میان عابران پیاده در تلاش هستند تا راه گذر برای خود باز کنند و حتی گاهی یک خودرو مجبور است برای عبور ماشینی که از مقابل می آید راه آمده خود را کامل دنده عقب برود تا امکان تردد برای هر دوی آنها فراهم شود.
