امروز ؛ ششم دی ماه سالروز وقوع زلزله دردناک بم است. روزی که از همان تاریخ به نام روز ملی ایمنی در برابر زلزله نام گذاری شد. ضمن آرزوی شادی روح تمامی هموطنان از دست رفته، مروری بر دغدغه ای به نام زلزله خالی از لطف نیست. اول اینکه، این یک حقیقت مبرهن است که ایران روی نوار زلزله قرارگرفته و شهر تهران هم به واسطه وجود گسل های متعدد از نقاط لرزه خیر کشور است. توجه به این واقعیت هم مهم است که در دنیا هیچ سیستمی قادر نیست به صورت قطعی و دقیق زمان وقوع زلزله را تشخیص دهد اما ذکر این نکته مهم است که با بررسی دقیق بر روی گسل ها و رصد دقیق فعل و انفعالات آن ها می توان به میزان خطر پی برد.
شهر تهران با وسعت حدود 730 کیلومتر مربع و جمعیت حدود هشت ونیم میلیون نفر و استان تهران با وسعت حدود 13.000 کیلومتر مربع و جمعیت حدود 13 میلیون نفر از نقاط جمعیتی پرتراکم محسوب می شود. تهران شامل تعداد 950.000 پارسل (قطعه) است که تعداد 200.846 پارسل آن به مساحت حدود 3 هزار و 268 هکتار در بافت فرسوده قرار گرفته که تقریباً 22 درصد از کل قطعات شهر را شامل می شود. این بافت هر سه ویژگی ریزدانگی ، نفوذ ناپذیری و ناپایداری را تواماً دارد و اگر صرفاً شاخصه ناپایداری را ملاک قرار دهیم مساحت این بافت ها به 14 هزار و 792 هکتار افزایش می یابد که 43 درصد شهر تهران را شامل خواهد شد. توزیع بافت فرسوده نیز در شهر همگون نیست به طوری که هفت منطقه تهران شامل مناطق 12،11،10،15،14،7و17 مساحتی بالغ به 2 هزار و 350 هکتار معادل 72 درصد بافت فرسوده را در خود جای داده اند. بیشترین مساحت بافت فرسوده در بین مناطق در منطقه 12 با 593 هکتار و بیشترین درصد فرسودگی در بین مناطق در منطقه 10 با 52.3 درصد فرسودگی است.
این آمار زنگ خطری است که باید تمامی مدیران مسئول را نسبت به این رویداد طبیعی حساس تر کند . البته در این میان ارتقاء سطح اطلاعات عمومی و فرهنگ رفتاری مردم در مواجهه به این واقعیت نیز سهم مهمی در کاهش آثار و پیامدهای مخرب زلزله خواهد داشت .
خوشبختانه بیش از دو دهه است که با تنظیم مقررات ملی ساختمان و الزامی شدن استاندارد 2 هزار و 800 (آیین نامه طراحی ساختمان ها در برابر زلزله) سعی شده ساختمان ها را از لحاظ تاب آوری آماده این رخداد کرد. براساس این استاندارد (آیین نامه 2800 ساختمان) ساختمان ها در چهار گروه تقسیم بندی شده اند.
گروه 1: «ساختمان های با اهمیت خیلی زیاد» که استفاده از آن ها در نجات و امداد موثر است .(ساختمان ها و تاسیساتی که خرابی آن ها موجب انتشار گسترده مواد سمی و مضر در کوتاه مدت و دراز مدت برای محیط زیست می شود)
گروه 2: «ساختمان های با اهمیت زیاد» که خرابی آن ها موجب تلفات زیاد می شود مانند مدارس، مساجد و ...
گروه 3: «ساختمان های با اهمیت متوسط» نظیر ساختمان های اداری و تجاری
گروه4: «ساختمان های با اهمیت کم» که با خسارت نسبتاً کم ارزیابی می شوند مانند انبارهای کشاورزی، ساختمان های موقت که مدت بهره برداری ازآن ها کم تر از 2 سال است.
