توجه به کودکان سالم، حلقه مفقوده شهر دوستدار کودک !

اتفاقی که هفته گذشته در یکی از مدارس شهرتهران رخ داد و به تیتر یک رسانه ها تبدیل شد و موجی از دلهره و نگرانی در خانواده ها ایجاد کرد نشان از این دارد که کودکان خانواده های قشر مرفه نیز در معرض آسیب های اجتماعی قرار دارند و اگر قرار است فعالیتی در این راستا صورت گیرد نباید محدود به قشر خاصی از کودکان شود

به گزارش تیتر شهر، شهر دوستدار کودک از اصطلاحاتی است که طی دهه اخیر وارد ادبیات شهر و شهرسازی شده است. وقتی از شهر دوستدار کودک سخن گفته می‌شود، اغلب منظور شهری است که امکانات و ویژگی‌هایی برای زیست کودکان دارد. امکاناتی نظیر پارک‌ها و اماکنی برای بازی کودکان با امنیت کافی، وسایل بازی متناسب با مراحل رشد کودکان، محل‌های عبور مرور امن در خیابان، مبلمان شهری مناسب، دسترسی راحت به فضاهای آموزشی رسمی و فوق‌برنامه، دسترسی به امکانات ورزشی مناسب، وجود مراکز ارائه خدمات به کودکان دارای نیازهای ویژه و توانایی‌های متفاوت و غیره.

مدیریت قبلی تهران سعی داشت تا تهران را به شهر دوستدار کودک تبدیل کند اما در این راه موفقیتی به دست نیاورد.گوشه و کنار این شهر پر از کودکانی است که از حق تحصیل و حتی کوچک ترین امکانات زندگی محروم اند. براساس آمار کودکان کار بیشترین قربانی تجاوز و خشونت اند و در بدترین شرایط ممکن روزگار می گذرانند.

اقدام های بی نتیجه در مدیریت قبلی

اقدام های مدیریت قبلی در زمینه شهردوستدار کودک محدود به برگزاری مراسم در جشن ها و مناسبت ها برای کودکان می شد و عملا فعالیت خاصی در این حیطه انجام نشد. مصوبه شهردوستدار کودک حدود 7 سال پیش به تصویب رسید اما به گفته الهام فخاری عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر کمیته اجرایی این مصوبه تنها دو جلسه، آن هم به فاصله یک سال طی سال های ۹۴ و ۹۵ برگزار شده و هیچ فعالیت دیگری برای اجرای این مصوبه و تبدیل تهران به شهری که دوستدار کودک باشد، انجام نشده است.

همچنین به گفته فخاری تبدیل تهران به شهر دوستدار کودک، نیازمند تمرکز بر اجرای پروژه‌های سنگین مالی نیست. عدم تبعیض، احترام به دیدگاه کودکان، حقوق زندگی و توسعه حداکثری و توجه به بیشترین علایق کودکان چهار اصل اساسی منشور شهر دوستدار کودک است.

اما نکته قابل توجه درباره مصوبه مذکور این است که تمرکز این مصوبه بیشتر بر روی کودکان آسیب دیده است و کودکان سالم چندان مورد توجه قرار ندارند. در واقع کودکان خانواده های سالم به نوعی در این مصوبه مورد بی مهری قرار گرفته اند. در صورتی بایدکه همه‌ کودکان، از کودکان در خانواده‌های ایمن تا کودکان آسیب‌دیده و کودکان کار و خیابان باید در برنامه‌ انجام این مصوبه در نظر گرفته شوند.

اتفاقی که هفته گذشته در یکی از مدارس شهرتهران رخ داد و به تیتر یک رسانه ها تبدیل شد و موجی از دلهره و نگرانی در خانواده ها ایجاد کرد نشان از این دارد که کودکان خانواده های قشر مرفه نیز در معرض آسیب های اجتماعی قرار دارند و اگر قرار است فعالیتی در این راستا صورت گیرد نباید محدود به قشر خاصی از کودکان شود .قطعا آموزش نقش مهمی در این بین دارد و شاید بتوان گفت این دانش آموزان قربانی عدم آگاهی شدند. آگاهی که باید از طریق مدرسه و معلمان به آن ها داده می شد اما متاسفانه به دلیل تابو بودن مسایلی از این دست تقریبا به آن پرداخته نمی شود.

مصوبه شهر دوستدار کودک نیازمند اصلاح

بنابراین به نظر می رسد مصوبه شهر دوستدار کودک قبل از اجرا نیاز به اصلاح دارد و باید موارد جدیدی در رابطه با آموزش خانواده ها و کودکان در زمینه های مختلف و نیز توجه به همه کودکان بدون در نظر گرفتن قشر خاصی در آن گنجانده شود.

انتظار از شهر دوستدار کودک در کلانشهری مانند تهران در درجه اول این است که فضای امن برای حضور کودکان در محیط های باز از جمله مدارس، مهد کودک ها و فضاهای بازی ایجاد شود و در درجه دوم بحث ظاهر شهر و منظر شهری قرار دارد که باید موردتوجه قرار گیرد. باتوجه به نگاه کمیسیون فرهنگی شورای شهر امید می رود این مصوبه هر چه زودتر به مرحله اجرا برسد.

انکار کودکان در شهر !

روزنامه آرمان امروز - نگین باقری: کودکانمان کودکی نمی‌کنند! چرا که این شهر برای آنها نیست. چه از زمانی که در شکم مادرشان هستند و به‌راحتی نمی‌توانند از هر مکانی عبور کنند و چه وقتی که به سن کالسکه سواری و دوچرخه‌سواری می‌رسند. به بیان دیگر آنها در پیاده روها، برج سازی‌ها و معابر تنگ و باریک گیر افتاده‌ و ناخواسته مجبورند که در خانه «‌نشستنکی» بازی کنند. در واقع باید بگوییم امنیت کودکان از شهرها رخت بر بسته است، چرا که کودک ستیزی در فضای شهری موج می زند و حضور کودکانمان انکار می شود.

همگی‌مان می ‌دانیم که شهر برای کودکان ناامن است، حتی اگر از تجاوز، زباله‌ گردی، دستفروشی و سرقت طلای کودکان و خرید و فروش آنها بگذریم، معماری شهری هم جای سوال دارد. از شهربازی‌هایی که کودکان را به کام مرگ کشانده تا پل‌ های عابر پیاده و گذرگاه‌ هایی که امنیت کودکان را ربوده‌‌اند. در واقع قرار است که شهر دوستدار کودکان باشد، اما گویا در موارد بسیاری در حد شعار باقی مانده است. بهتر است کمی حوادث قطع شیلنگ روغن هیدرولیک دستگاه ماشین هوایی در شاهین شهر اصفهان و ترکیدن یک سرسره بادی در تهرانپارس را در سال 89 به یاد آوریم. همچنین حادثه پارک شهر تهران در سال 81 که خانواده شش دختر دانش آموز را داغدار کرد یا مرگ دردناک پسرک فوتبالیست در سال 94 که تیر دروازه زمین فوتبال شهرداری روی سرش واژگون و موجب مرگش شد. این در حالی است که سال 95 هم پر حادثه بود.

از قطعه قطعه شدن دخترکی پنج‌ساله با پمپ آبنمای آبشار در پارک کوهسار شهرک رضویه گرفته تا فوت نوجوان ١٣‌ساله در پارک الغدیر و حادثه چرخ و فلک شهربازی بزاجان. با وجود این، تاکنون کودکانی نیز در گودال آب و فاضلاب دلیجان، اهواز و نجف آباد سقوط کرده‌اند. این در حالی است که دی سال گذشته فاطمه ذوالقدر، عضو مجمع نمایندگان استان تهران نسبت به ۲۰۰ گود مرگبار رها شده در پایتخت هشدار داد. با یک حساب سرانگشتی می‌توانید تصور کنید که چه حوادثی در کمین کودکان تهرانی است. تمامی این موارد ناامنی کودکان در سطح کشور را به چشم می آورد که کشته ‌شدگان و مصدومانی را به‌دنبال داشته و دارد.

کودکانی که زیر تیغ بی‌‌‌مسئولیتی‌ها به جای آنکه در شهرشان مشغول بازی های کودکانه باشند یا در حفره‌ها و گودال‌ها افتاده‌اند یا از وسایل بازی سقوط کرده‌اند. این وصف حال ضعف مدیریت شهری است که هنوز هم تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله‌‌ها دارد. با این حال برخی بر این باورند که تهران برای کودکان امن است و برای صحت ادعای خود گریزی به مهدکودک‌های شبانه‌ روزی، اتاق‌های مادر و کودک در ایستگاه های مترو و بوستان دوستدار کودک می زنند. گرچه اقداماتی در این راستا انجام شده یاکارهایی در دست اقدام است، ولی آیا با صراحت می ‌توانیم مدعی شویم که امنیت کودکان در سراسر کشور و حتی پایتخت تضمین شده است؟ سوالی که پاسخ شفافی را در دل خود جای داده است.

شهر بدون رنگ

در تاریخ 20 اردیبهشت سال 88 طرح «شهر دوستدار کودک» توسط شورای شهر تهران به تصویب رسید. بر‌اساس این مصوبه شهرداری تهران موظف شد که شهر تهران را به شهری دوستدار کودک تبدیل کند. با وجود این، اگر از فضای پر مخاطره شهربازی‌ها آن هم با طعم مرگ بگذریم. باید گفت که ساخت المان ‌های شهری در سطح شهر چه می‌گویند یا وضعیت مجسمه‌هایی که در میادین شهر نصب شده‌‌اند، چگونه است؟

آیا از استانداردهای لازم برخوردارند؟ اغلب این مجسمه‌ها یا از مفاهیم دوران کودکی به دورند یا اگر هم درخور سنین کودکان باشند، به حدی نصب آنها قابل تامل است که از دایره دید کودکان خارج می شوند. کودکانی که باید ارتقای خلاقیت بصری خود را از سطح شهر وام بگیرند، اما چه شهری! شهری که معمولا عاری از رنگ است و میانگین قدی کودکان را در نظر نگرفته است، چرا که وقتی کودکان می خواهند نظاره‌گر شهر خود باشند، بی‌‌‌شک گردن درد می گیرند و نمی‌ توانند با محیط اطراف خود به خوبی ارتباط برقرار کنند. به عبارت دیگر باید بگوییم که کودکان حلقه مفقوده مدیریت شهری هستند که نیاز است مورد توجه قرار گیرند.

گام اول طرح ایمن‌سازی

رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران در جلسه عصر چهل و ششمین جلسه شورای شهر تهران پیشنهاد طرح مرمت پیاده‌راه‌ها و همسطح‌سازی دریچه با شماره طبقه‌بندی ۲۱۴۰۲ به مبلغ 000/469/80‌هزار ریال را داد که این پیشنهاد با اصلاح مبلغ به چهار‌میلیارد تومان به تصویب رسید. همچنین الهام فخاری عنوان کرد که شماره طبقه‌بندی ۲۰۴۱۴ برای طرح نصب چراغ‌های راهنمایی و رانندگی وجود دارد که پیشنهاد می‌کنم پنج‌درصد از بودجه طرح نصب چراغ‌های راهنمایی و رانندگی به طرح نصب «چراغ‌ هوشمند و علائم هشداردهنده» برای استفاده دانش‌آموزان با مبلغ 000/480/3 ریال اختصاص یابد که با رأی اعضای شورا افزودن این ردیف هم مصوب شد.

وقتی کودکان در شهرسازی فراموش می‌شوند!

هرچند مولفه های شهرسازی روز به روز ارتقاء پیدا می کند اما کودکان و نیازهایشان کمتر به چشم آمده و آنچه به عنوان امکانات بازی کودکان در پروژه های شهرسازی گنجانده شده است ،بیشتر سلایق بزرگسالان را اجابت کرده گویی کودکان فراموش شدگان پروژه های شهری دنیای امروزند.

 

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری - تحلیلی «شهر فردا»، روف گاردن، استخر، سونا و جکوزی به علاوه سالن اجتماعات و مراکز خرید تعلقات جدید مجتمع های مسکونی برای پاسخ به نیاز ساکنین هستند تا بتوانند صنعت ساختمانی را متناسب با نیازهای روز ارتقاء دهند .

 

اما در اتاق های کوچک با مبل و صندلی‌های تکراری، سینما خانواده و کنسول و آباژور چقدر فضا برای کودکانمان ساخته‌ایم؟ کودکانی که بدون حیاط و باغچه امکان دویدن ندارند و در کنار تلویزیون وسی دی و تبلت گوشه نشین خانه های آپارتمانی مان شده اند.

 

تغییرات ساختمانی و معماری جدید انگار کودکان و نیازهایشان را به دست فراموشی سپرده است.

 

حیاطی با حوض آب، یک باغچه، یک تاب دست‌ساز و کلی خرت‌وپرت در گوشه‌وکنار آن و احتمالا چند تا مرغ و خروس و کبوتر و گربه‌ای برلب بام در کمین، شیرین‌ترین قسمت خاطرات دوران کودکی بسیاری از ما را تشکیل می‌دهد.

 

 آن روزها شلوغ‌ترین بچه‌ها هم فضایی برای به‌کارگیری انرژی خود داشتند و به‌ندرت کودکی برای جنب‌وجوش زیاد بیش‌فعال نامیده می‌شد و دارو می‌گرفت. به‌همین ترتیب لازم نبود مرتب قرص ویتامین دی مصرف کنیم تا کمبود ناشی از زندگی دائم در سایه یا پشت شیشه جبران شود. 

 

زندگی در آپارتمان‌ها و مجتمع‌ها و محلاتی که با فشردگی واحدهای مسکونی و جمعیت زیاد، فضای کافی برای بازی و ارتباط کودکان ندارد، گذرگاه‌های ناایمن، نبود امکان یا وقت کافی برای شرکت کودکان در مراسم محلی و اجتماعی، آلودگی هوا، ناامن بودن بسیاری از مناطق برای کودکان، دوری و بیگانگی با طبیعت، برنامه‌های فشرده آموزشی درسی و غیردرسی با روش‌های مخرب و ضد‌خلاقیت که حتی روزهای تعطیل آنها را می‌گیرد و... ؛ اینها شرایطی است که اکثریت کودکان شهرنشین امروزه در آن زندگی می‌کنند.

 

 دکتر نصرالله پزشکی با اشاره به شهرسازیهای نوین می گوید: افزایش جمعیت شاید زندگی در آپارتمان و مجتمع‌های مسکونی را اجتناب‌ناپذیر کرده باشد اما این تغییرات همراه با آن است که اثرات منفی آن را تشدید و به‌شدت نگران‌کننده کرده است. در ساخت واحدهای مسکونی مانند سایر پروژه‌های شهری، کودکان از مغفول‌مانده‌ترین گروه‌ها هستند.

 

درنظرنگرفتن فضای بازی در این مجتمع‌ها نه‌تنها با محدودکردن بچه‌ها در پشت شیشه‌های آپارتمان و پای تلویزیون‌ها به رشد و تکامل فیزیکی و جسمی آنها آسیب‌های جدی و برگشت‌ناپذیر می‌زند بلکه با توجه به کم‌شدن تعداد کودکان هر خانواده و نیز دامنه روابط خانوادگی، امکان شکل‌گیری روابط اجتماعی سالم و مستقل را نیز از آنها می‌گیرد. حتی در داخل آپارتمان‌ها هم اگر فضای جداگانه‌ای برای بچه‌ها درنظرگرفته شود معمولا از نظر وسعت و نور و منظره و... بعد از فضاهای دیگر قرار می‌گیرد.

 

 افزایش قابل توجه و کاهش هشداردهنده سن بروز مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی، اختلالات رفتاری و بیش فعالی را شاید بتوان با مجموعه‌ای از عوامل بالا توجیه و برای حل آنها چاره‌اندیشی کرد. شاید بتوان گفت حرکت برای آزاد کردن هرچه بیشتر وقت کودکان برای بازی و یادگیری خلاق به‌ویژه در بستر طبیعت نخستین و مهم‌ترین گام در رهایی از این مشکلات است.

 

 امیدواریم با تلاش شبکه‌های دوستدار کودک در پیگیری ایجاد شهرها و محلات و خانه‌های دوستدار کودک و نیز توسعه هرچه بیشتر کمی و کیفی مکاتب پیشرفته در یادگیری فعال و خلاقانه مانند مدارس طبیعت شاهد کاهش روزافزون این مشکلات و برآمدن نسل‌هایی توانمندتر و سالم‌تر باشیم.

شهر دوستدار کودک؛ از حرف تا واقعیت

با گسترش شهرها و بزرگ شدن آنها توجه ای به کودکان نمی شود؛ در این میان شهرها برای انسان های بزرگسال و ماشین ها طراحی می شوند و ابعادی برای کودکان و کودکانه زیستن وجود ندارد.

 

به گزارش تیتر شهر؛ با گسترش شهرها و بزرگ شدن آنها توجه ای به کودکان نمی شود؛ در این میان شهرها برای انسان های بزرگسال و ماشین ها طراحی می شوند و ابعادی برای کودکان و کودکانه زیستن وجود ندارد.

 

کودکان عامل پیوند نسل های گذشته و آینده در هر جامعه محسوب می شوند؛ انتقال سنت ها، فرهنگ ها ، اعتقادات ، باورها و پیشینه های هویت بخش و در صورت لزوم اصلاح محیط اجتماعی نیز در هر جامعه از طریق کودکان است . 

 

دوران کودکی بهترین زمینه را برای تعالی شخصیتی تربیتی میل بیشتر به زندگی جمعی می سازد و آشنایی با نیازها و سرشت او که دوران کودکی به آن نیازمند است زمینه رشد درست شخصیتی و تربیتی او را به عنوان نسل سالم فردا فراهم می کند که همین عامل در تأمین سلامت اجتماعی نسل بعد و کاهش چندگانگی هایی که در عرصه مسائل اجتماعی و التهابات زندگی شهری بوجود می آورد نقش بسیار مهمی دارد.

 

شهری که به کودکان خود توجه نکند، به نسل گذشته، موجود وآینده خود را مورد غفلت قرارداده است. ارتباط کودکان با طبیعت،فرهنگ، هم محله ای ها ودیگر نیازمندیهای آنان و بویژه در ابعاد اجتماعی مسئله مهم است. اهمیت داشتن موضوع کودک وتشویق وی به یک زندگی جمعی، زمینه سازی برای تعالی فکری وتربیتی او و ارتباط بخشیدن بین مسائل فرهنگی واجتماعی درارتباط با تحلیل مسائلی که برای کودک از نظر شهروندی وحقوق شهروندی مطرح است. 

 

از این رو پروژه های شهر دوستدار کودک به طور عمده ایجاد فرصتی برای کودکان در راستای شکل دادن و یا تغییر محیط پیرامونشان است. کودکان و نوجوانان به عنوان اعضای جامعه با مجموع های از خواسته ها و نیازهای خاص، استفاده کنندگان محیط ساختگی هستند.

 

بیش از ۵ سال است که مسئولان شهریِ شهر تهران تلاشی را آغاز کرده‌اند تا تهران بتواند به عنوان "شهرِ دوستدار کودک” شناسایی شود. با اینهمه هم نگاهی به آمارهای کودکان بازمانده از تحصیل و آمارهای کودکان در معرض خشونت و هم گشت‌وگذاری ساده در شهر تهران به هر شهروندی ثابت می‌کند که نه فقط تهران برای رسیدن به این هدف سال‌ها فاصله دارد، که به‌نظر می‌رسد هر سالی که می‌گذرد ما از رسیدن به چنین هدفی دور و دورتر هم می‌شویم.

جشنواره «شهر دوستدار کودک» در گرگان برگزار شد

 

 به نقل از خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی سازمان نظام‌مهندسی گلستان، نخستین جشنواره کودک و مقررات ملی با عنوان «شهر دوستدار کودک» با حضور اعضای هیئت‌مدیره سازمان نظام‌مهندسی، سرپرست شهرداری گرگان، اعضای شورای شهر گرگان، مدیران اداره کل راه و شهرسازی استان و جمعی از مهندسان و کودکان شرکت‌کننده و مربیان آن‌ها برگزار شد.

رئیس سازمان نظام‌مهندسی ساختمان گلستان در این مراسم گفت: توجه به حقوق کودکان در موضوع شهرسازی آن‌قدر دارای اهمیت است که در دو اجلاس سازمان ملل متحد بر توجه ویژه به کودکان در برنامه‌ریزی شهری تأکید شده است.

احمد تجری افزود: در مصوبات شورای عالی شهرستان‌های کشور هم به این به موضوع مهم اشاره‌شده و باید این هدف تحقق یابد.

وی اظهار کرد: مهم‌ترین وظیفه سازمان اجرای کامل مقررات ملی ساختمان است که با انجام این کار شهرها و محیط شهری برای کودکان خسته‌کننده نخواهد بود.

وی بیان کرد: در حال حاضر کودکان ما زندگی خود را منطبق با افکار بزرگ‌ترها و برنامه‌ریزی‌های نامناسب سپری می‌کنند که این مسئله در آینده باعث خواهد شد جامعه‌ای با کمترین خلاقیت، اعتمادبه‌نفس و پویایی داشته باشیم.

دبیر این جشنواره هم در حاشیه مراسم بیان کرد: تعداد ۱۲۰ اثر توسط کودکان پنج‌تا ۱۲ سال به دبیرخانه ارسال شد که طبق تصمیم هیئت برگزاری مقرر شد از همه شرکت‌کنندگان تقدیر شود.

صابر مناجاتی افزود: این جشنواره در شرق استان با محوریت گنبد کاووس برگزار و مراسم اختتامیه آن هفته آینده در گنبد برگزار خواهد شد.

شایان‌ذکر است این برنامه با مشارکت سازمان نظام‌مهندسی ساختمان گلستان، اداره کل راه و شهرسازی استان، سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری گرگان و کانون دوستداران کودک برگزار شد.