هفته نامه کرگدن - سید احمد محیط طباطبایی: در زمان صفویه نقش شیر و خورشید کاملا نمادی مذهبی و شیعی است، آن هم در مقابل هلال و ستاره عثمانی که نمادی برای حکومت سنی مذهب عثمانی هاست.
وقتی درباره شیر و خورشید سخن می گوییم باید این نکته را در نظر داشته باشیم که این نماد در ادوار مختلف مفاهیم متفاوتی داشته است. به طور مثال اگر کشتن شیر به دست یک فرد نشانه قدرت و توانمندی بوده، در دوره های دیگری نشانه کشتن هوا و هوس و ارتقای سطح روحانی فرد به شمار می رفته است و جای دیگر مراد از این شیر صورت فلکی اسد است و اشاره دارد به نقشی که از منظر ستاره شناسان قدیم، این صورت فلکی در زندگی و سرنوشت انسان ها بازی می کند. بر همین اساس در ادوار مختلف، طرح شکار شیر روی نقوش برجسته معانی مختلفی را در بر می گیرد.
ما نقش شیر و شکار شیر را از دوره هخامنشی تا فتحعلی شاه روی سنگ نگاره ها می بینیم، اما تاریخ نقش کردن حیوانات به دست بشر به درازای تاریخ حیات آدمی روی کره زمین است.
می توان ادعا کرد که شیر نقش متمایزی در این میان دارد، چرا که در زندگی ایرانیان این حیوان جایگاه ویژه ای داشته است؛ از مجموعه ستارگانی که گفتیم نام صورت فلکی اسد دارند تا الهه ها و خدایانی که از بین النهرین ایلام به ایران آمدند.
جالب است بدانید شیرهایی که در قصرهای چین و سایر نقاط آسیا بوده اند، از ایران به آن مناطق رفته اند اما پادشاهان ایران که به عنوان تحفه برای پادشاهان سایر ممالک شیر می فرستادند تنها شیر نر را هدیه می دادند مبادا که نژاد شیر ایرانی در خارج از مرزهای این سرزمین تکثیر شود. با وجود این نماد حکومت ایران در دوران کهن که روی پرچم ایران آمده بود، عقاب است.
عقاب؛ سرطلایی که در درفش شهداد و همین طور روی پرچم های دوره ساسانی و اشکانی دیده می شود. همچنین نقش درفش کاویانی نیز عقاب است. اما نقش شیر در ایران هم به عنوان یک نقش ملی و هم به عنوان نقشی مذهبی همواره مورد توجه بوده است تا آن جا که سنگ نگاره تخت جمشید را به عنوان نماد نوروز می شناسیم؛ همان سنگ نگاره ای که در آن شیری در حال غلبه بر گاو است.
