نظریات دلوز و گواتاری چه به کار فلسفه می‌آید؟ خانه ، لاک انسان است!

نظریات دلوز در باب مفهوم ریزوم در نوعی معماری به نام معماری فولدینگ تأثیر شگرفی نهاد. فولدینگ به‌مثابه یک روند مولد در طرح معمارانه اساساً تجربی: لاادری، غیرخطی و از پایین به بالا است. ریزوم پدیده‌ای زیست‌شناختی است که در فلسفۀ دلوز و گتاری برای توصیف روابط و اتصال چیزها به کار می‌رود. دلوز و گتاری ساختار ویژۀ ریزوم را در تقابل با ساختار درختی (به‌مثابه مظهر قدرت متمرکزِ مسلط بر تمدن غربی به تعبیر آن‌ها) به کار می‌برند.

فرهنگ امروز/ فاطمه شمسی:

«خوشبختانه می‌توان لحظة دقیق مرگ معماری مدرن را تعیین نمود. معماری مدرن در شهر سنت لوئیسِ ایالت میسوری در جولای ۱۹۷۲ در ساعت ۳.۳۲ دقیقه بعدازظهر مرد.» (چارلز جنکس)

پروئیت-ایگو[۱] پروژۀ‌ مسکونی منحصربه‎فردی در ایالت میسوری بود که به یک شرکت معماری واگذار شد و هدف از آن سکونت طبقات کم‌درآمد و کنترل جمعیت در حال افزایش شهری و زاغه‌نشینی و سوق دادن بخشی از جمعیت به زندگی در حومه بود. طرح و نقشۀ این مجتمع مسکونی تحت تأثیر اصول لوکوربوزیه و کنگرۀ بین‌المللی معماران مدرن (CIAM) ریخته شد. میزان سکنۀ این مجتمع تا سال ۱۹۵۷ به اوج خود حدود ۹۱ درصد رسید، اما با گذشت زمان نارضایتی ساکنان آن از ساختمان‌هایی بی‌روح که نوع زندگی ویژه‌ای را به آن‌ها تحمیل می‌کرد بالا رفت و عدم تطبیق خواسته‌های کاربران با امکانات بناها و افزایش جرم و جنایت، شهرک را تبدیل به محلی غیرقابل ‌سکونت ساخت. این پروژه در نهایت به دلیل عدم توجه به فرهنگ‌ها، سبک زندگی و تفاوت‌های افراد و پایبندی به سبک بین‌الملل و مشکلات تأسیساتی و غیره شکست خورد و در جولای سال ۱۹۷۲ در ساعت ۳.۳۲ دقیقه توسط دولت منهدم گشت.

دلوز به‌واسطۀ ردیه‌اش بر مفهوم هایدگریِ «پایان متافیزیک» فیلسوفی درخور توجه است. وی زمانی در یک مصاحبه عنوان کرد که «من خودم را یک متافیزیسین ناب احساس می‌کنم...» ژان بودریار (همکار وی) او را «کتابخانۀ بابِل» می‌خواند و دوستش میشل فوکو گفته بود که قرن بیستم «قرن دلوز خواهد بود». دلوز فرای مرزهای فلسفه در معماری نیز تأثیرگذار بوده است، مفاهیم و آثار او توسط محققان در حوزه‌های معماری، مطالعات شهری، جغرافیا، مطالعات سینما، ادبیات، انسان‌شناسی و دیگر حوزه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.

انتشارات راتلج برخلاف این اعتقاد رایج که فلسفه به‌مثابه قلمروعی انتزاعی و کمتر عملکردگرا نمی‌تواند کاری با معماری به‌منزلة حوزه‌ای عملی و کاربردی که بنا به مقتضیات در حال تغییر است، داشته باشد، اقدام به انتشار مجموعه کتاب‌هایی با عنوان «متفکران برای معماران» کرده است و در این مجموعه به بیان اندیشه‌های فیلسوفان اثرگذاری پرداخته که در مورد معماری به تفکر پرداخته و دست به قلم شده‌اند. هر کتاب چکیده موضوعات و مفاهیمی است که این متفکران برای عرضه به معماران داشته‌اند. این مجموعه اندیشۀ معمارانۀ موجود در بدنة آثار این متفکران را رصد می‌کند، کتاب‌ها و مقالات مهم را معرفی و اصطلاحات را رمزگشایی می‌کند و فهرستی مؤجز برای مطالعه بیشتر فراهم می‌آورد. متفکران مورد نظر نویسندگانی پرکار بوده‌اند و هر درآمدِ مختصر دربارة آن‌ها فقط می‌تواند ناظر بر بخشی از آثار ایشان باشد. مؤلفان این مجموعه، چه معمار بوده باشند و چه منتقد، بر برگزیده‌ای از نوشته‌های این متفکران تمرکز شده که در نظرشان بیش از همه به طراحان و مفسران معماری مربوط بوده است. اولین کتاب این مجموعه دلوز و گتاری برای معماران است که توسط اندروبلنتاین، استاد دانشگاه نیوکسل در رشتۀ معماری، به رشتۀ تحریر در آمده است. این کتاب به معرفی و بیان رئوس کلی برخی از اندیشه‌های دلوز و گتاری در قلمرو معماری و تفسیر معمارانه برخی از آن‌ها می‌پردازد. بلنتاین در این کتاب، در پنج فصل لایه‌های مفهومی اندیشه دلوز وگتاری را تشریح می‌کند. دو فصل اول کتاب به ترسیم خطوط کلی مفهوم هویت و تولید آن می‌پردازد و پس از آن بلنتاین ما را به سفری درون «خانه»، «نما و منظر» و در نهایت به «شهر و محیط» می‌برد.

 اولین همکاری میان دلوز و گتاری کتاب آنتی ادیپ: کاپیتالیسم و شیزوفرنی بود که به‌منزلة مانیفستی برای حیات پساساختارگرایانه به‌حساب می‌آید و در پیوند با روح اعتراضات دانشجویی ۱۹۶۸ فرانسه است. تبیینات کتاب «دلوز و گتاری برای معماران» بیشتر بر شناخته‌شده‌ترین کار این دو یعنی همان «کاپیتالیسم و شیزوفرنی» که در دو مجلد، جلد یک: آنتی‌اُدیپ (۱۹۷۲)؛ جلد دو: هزار فلات (۱۹۸۰) به چاپ رسید، تمرکز دارد. کتاب «هزار فلات» کتابی است که در آن پرسش‌های جدید و عجیبی مطرح می‌شود: «زمین در مورد چیستی خود چه می‌اندیشد»، «چگونه خود را به بدنی بی‌اندام تبدیل می‌کنید» و غیره.

دلوز و گتاری در این کتاب ما را به قدم نهادن ورای حوزۀ عقل متعارف دعوت می‌کنند که این امر از طریق قلمروزدایی و بازقلمروپذیری به تحقق می‌پیوندد. اصطلاح بدن بی‌اندام در اندیشه دلوز و گتاری به تناسب مفهومی انتزاعی جرح و تعدیل می‌گردد. بدن بی‌اندام یعنی خلاقیت، جایی که پیش‌پندارها کنار می‌رود. وضعیت پیش از شکل گرفتن طرح است، جایی که همۀ احتمالات حاضر است و جایی که فرد از انتظارات عقل متعارف که طرح چه باید باشد در امان است. آن‌چنان‌که آیلین گری گفته است: «خانه لاک انسان است، امتدادش، تراوشش، تجلی روحانی‌اش».

عمل به مصوبه شورای سوم / مشاوران کمیسیون ماده ۱۰۰ انتخاب شدند

به منظور ارتقا سطح نظارت بر موضوعات کمیسیون های ماده ۱۰۰ مشاوران اعضای شورای در این کمیسیون ها انتخاب شدند.

به گزارش خبرنگار مهر، انتخاب ۶ نفر از کارشناسان برای حضور در ستاد هماهنگی کمیسیون ماده ۱۰۰ موضوع دستور آخر جلسه نودودوم شورای شهر تهران بود که بحث و بررسی آن سبب شد تا ۲ بار زمان جلسه تمدید شود و در نهایت جهت اعمال نظارت بیشتر برای نخستین بار مشاوران اعضای شورا در این کمیسیون ها از شورای شهر تهران رای اعتماد بگیرند.

محمد سالاری، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران در همین خصوص به تحقیق و تفحص صورت گرفته در خصوص موضوع تخلفات ساختمانی اشاره کرد و گفت: این موضوع موجب بررسی چرایی عدم تحقق آرا کمیسیون ماده ۱۰۰  شد که نتیجه آن مصوبه ای شد که انصافا می توان آن را از مصوبات خوب شورای شهر در دوره سوم دانست.

وی اظهار داشت: این ستاد که اعضای آن برای دریافت رای اعتماد به صحن شورا معرفی شده اند موضوعی است که این مصوبه پیش بینی کرده است.

رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورا با بیان اینکه این ستاد تاکنون تشکیل نشده است گفت: امروز با دستور رئیس شورای شهر تهران این افراد برای حضور در ستاد هماهنگی کمیسیون های ماده ۱۰۰ به عنوان مشاوران اعضای شورای شهر تهران به صحن معرفی شده اند.

سید حسن  رسولی در مخالفت با این موضوع اظهار داشت: کمیسیون ماده ۱۰۰ سه عضو دارد و مرجعی شبه قضائی است و ضرورتی ندارد تا ستاد هماهنگی در این خصوص تشکیل شود که می توان آن را نقض کمیسیون ماده ۱۰۰ به شمار آورد.

وی اظهار داشت: ایجاد سازوکار موازی و سست به لحاظ حقوقی دقیقا خلاف جهت آن چیزی است که از کمیسیون ماده ۱۰۰ انتظار داریم

ناهید خداکرمی، در قالب پیشنهادی خواستار بازگشت این دستور جلسه به کمیسیون حقوقی شورای شهر تهران برای بررسی بیشتر شد.

محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران بر ضرورت شفاف سازی بیشتر موضوع کمیسیون ماده ۱۰۰ تاکید کرد و گفت: برای این موضوع مقرر شده بود تا در یکی از جلسات هم اندیشی با حضور شهردار تهران این موضوع مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

وی تصریح کرد: ۷۰ هزار پرونده ماده ۱۰۰ نشان می دهد که یک منبع تخلف و یک منبع درآمدی برای شهرداری وجود دارد و نشان می دهد که آنگونه که ما در موضوع باغات حساسیم در موضوع تخلفات ساختمانی حساس نیستیم.

رئیس شورای شهر تهران ادامه داد: متاسفانه موضوعات موجب به هم ریختگی در موضوعات شهری شده است و از طرفی کمیسیون ماده ۱۰۰ حتی موجب افزایش تخلف در شهر شده است چرا که متخلفین می دانند که می توانند تخلف کنند و بارقمی اندک جریمه خود را بپردازند.

افشین حبیب زاده در موافقت با این موضوع گفت: بر روی این طرح مدتها کار مطالعاتی انجام شده است از طرفی دیگر اینکه نماینده مورد اعتماد عضو شورا در کنار نیروی شهرداری که مسئول انشا رای کمیسیون ماده ۱۰۰ بنشیند به نظر من به عنوان عضو شورای شهر تهران بسیار ضروری است.

شهربانو امانی در مخالفت با این موضوع اظهار داشت: چگونه می شود درختان شهر را به وسیله موبایل کنترل کرد اما نتوان بر ساختمان های شهر نظارت داشت از این روی می خواهم که در جلسه بعدی این موضوع مورد بحث و بررسی بیشتر قرار گیرد.

نامه مشترک میراث و وزارت راه، برای نجات اساسنامه سازمان!

اقتصاد ایران: رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تاکید کرد: در نامه‌ی مشترک سازمان میراث فرهنگی و وزارت راه و شهرسازی به معاون اول رییس جمهور، خواستار استرداد لایحه‌ی اصلاح اساسنامه سازمان میراث فرهنگی شدند.

به گزارش ایسنا، علی اصغر مونسان در حاشیه‌ی مراسم رونمایی از سردیس سرباز هخامنشی که یک‌شنبه ۱۵ مهر در موزه ملی ایران برگزار شد، در پاسخ به لایحه‌ی اساسنامه‌ی سازمان میراث فرهنگی که براساس آن اعلام شده است موزه‌ها به شهرداری و همچنین مرمت آثار تاریخی به بخش خصوصی و شهرداری سپرده می‌شود، اظهار کرد: اکنون دغدغه ما در سازمان میراث فرهنگی این موضوع است. این اتفاق به حدود یک سال و نیم قبل برمی‌گردد؛ زمانی‌که از طریق کمیسیون کلانشهرها ماجرا را جلو می‌بردند، نماینده سازمان میراث فرهنگی در آن کمیسیون حضور نداشت.

شهرداری‌ها نمی‌توانند بناهای نفیس ملی را تملک کنند

این معاون رییس جمهور با بیان این‌که  آن‌چه که در این اساسنامه وجود دارد به شهرداری‌ها اجازه می‌دهد با تایید سازمان میراث فرهنگی نسبت به تملک بناهای تاریخی اقدام کنند، افزود: اما معنایش این نیست که بناهای نفیس ملی را بتوانند تملک کنند.

او با بیان این‌که بناهای تاریخی در شهرها و بافت‌های تاریخی و با تایید سازمان میراث فرهنگی اجازه تملک و ترمیم پیدا می‌کنند، گفت:  چون دغدغه‌هایی در حوزه میراث فرهنگی در این زمینه بود، نامه‌ای با امضای آقای آخوندی وزیر راه و شهرسازی و من، تقدیم معاون اول رییس‌جمهور می‌شود تا برای بحث‌های بیشتر کارشناسی شده این لایحه به دولت برگردانده شود.

مونسان تاکید کرد: با این کار قصد داریم دغدغه‌های دوستداران میراث فرهنگی و پیشنهادهای معاونت در آن اساسنامه لحاظ شود.

ما از تغییرات در اساسنامه سازمان مطلع نبودیم

محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی،‌ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در این‌باره اظهار کرد: سازمان میراث فرهنگی عضو کمیسیون کلان‌شهرها نیست، بنابراین هیچ اطلاعی از این اتفاق نداشتیم، زمانی متوجه این قضیه شده بودیم که آن برای ابلاغ به مجلس رفته بود، همان روز  چهارشنبه شب آن را پیگیری کردیم.

وی در پاسخ به این پرسش که در خبرها ذکر شده این اساسنامه به امضای رئیس سازمان میراث فرهنگی نیز رسیده است وهمچنین جمالی‌نژاد در وزارت کشور اعلام کرده این اتفاق با همکاری سازمان میراث فرهنگی رخ داده است، گفت: چنین اتفاقی رخ نداده است. در برنامه ششم توسعه همه برنامه را نوشتیم، آن به مجلس رفت، بعد از آن، سازمان برنامه و بودجه مواردی را عوض کردند. اما بعد از این که ما از آن مطلع شدیم، وارد کار شده‌ایم.

وی با اشاره به تشویق‌هایی که سازمان میراث‌فرهنگی برای تملک برخی بناهای تاریخی توسط شهرداری انجام می‌دهد، مانند خانه اتحادیه، گفت: موضوع روشن است؛ اصلا نیازی به این قواعد نیست، برخی از شهرداری‌ها مانند شهرداری یزد عملکرد خوبی دارند، اما برای برخی هنوز این اتفاق رخ نداده است، بنابراین بلافاصله با هیات دولت وارد مذاکره شدیم و اکنون نیز یک پیش‌نویس ‌با امضای دو مقام ارشد یعنی رئیس سازمان میراث فرهنگی و وزارت راه اماده شده تا به هیات دولت فرستاده شود.

او ادامه داد: این بحث ضرورتی ندارد که بخواهند در اساسنامه سازمان تغییری ایجاد کنند.

سیاست های توسعه کشور جمعیت شهری را افزایش داده است

رئیس سنجش مطالعات اجتماعی مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی اظهار داشت: امروزه جمعیت کشور در روستا و شهر تثبیت شده است، مگر در شرایطی که مهاجرت های بسیار اندک به صورت موردی صورت می گیرد.

برنامه هاشور با موضوع بررسی حاشیه نشینی در تهران و کشور، با حضور دکتر مریم زارعیان (استادیار دانشگاه و رئیس سنجش مطالعات اجتماعی مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی) از شبکه رادیویی گفت و گو روی آنتن رفت.
در این برنامه دکتر مریم زارعیان با اشاره به این که مسیر توسعه در کشور همواره سبب مهاجرت مردم از روستا و شهر شده است، گفت: از اوایل دهه ۴۰ تا به امروز تمامی سیاست های توسعه کشور بر با تکیه بر تمرکزگرایی زمینه مهاجرت افراد روستایی به شهرها را فراهم ساخته است.
وی با اشاره به این که حدود ۷۶ درصد از جمعیت ایران در شهرها زندگی می کنند، اظهار داشت: امروزه جمعیت کشور در روستا و شهر تثبیت شده است، مگر در شرایطی که مهاجرت های بسیار اندک به صورت موردی صورت می گیرد.
رئیس سنجش مطالعات اجتماعی مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: مهاجرت های گسترده از روستا به شهر در سال های گذشته به صورت کامل واقع شده اند، بر همین اساس مهاجرت عمده ای از روستا به سمت شهر در سال های آینده پیش بینی نمی شود.
وی افزود: برخی از افرادی که از نظر فرهنگی و ساختاری با کارکردهای شهرها هماهنگ نشدند، به اجبار در حاشیه شهرهای بزرگ زندگی می کنند.
دکتر مریم زارعیان اضافه کرد: عدم وجود اشتغال پایدار و ارزان بودن نرخ زمین و مسکن در حاشیه شهرها از جمله مهم ترین عواملی هستند که افراد مختلف را به زندگی در حاشیه شهرها سوق داده اند.
وی با اشاره به سند ساماندهی حاشیه نشینی مصوب سال ۸۳، تصریح کرد: متاسفانه سند ساماندهی حاشیه نشینی کشور در دولت نهم و دهم به صورت کامل فراموش شده و مورد اجرا قرار نگرفت، در حالی که دولت آقای روحانی با احیای این سند کارهای مختلفی را انجام داد.
رئیس سنجش مطالعات اجتماعی مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی افزود: در ۸ سالی که سند ساماندهی حاشیه نشینی مورد توجه دولت نبود، حاشیه نشینی در کشور بیش از ۶ میلیون نفر افزایش پیدا کرد.

پیوند نوسازی «مکان سکونت» با «فضای سکونت» از طریق برنامه توسعه محله ای

عضوکمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران، تصریح کرد: برای اولین بار موضوع نوسازی محل سکونت به فضای سکونت پیوند خورده و پیوستگی ماهوی و شکلی میان این دو مقوله در نوسازی مورد توجه قرار گرفته است.

به گزارش تیتر شهر: زهرا نژاد بهرام ضمن شرکت در جلسه ای که با حضور مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران و مدیران دفاتر توسعه محله ای برگزار شد، با تبریک روز تهران، خاطرنشان کرد: تهران جایی است که می توان همه ایران را در آن یکجا دید؛ چرا که همه کلام ها، هویت ها، احترام ها، فرهنگ ها در آن جمع اند.

عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران در ابتدای سخنان خود به دغدغه و مسائل مدیران و کارشناسان دفاتر توسعه محله ای اشاره کرد و یادآور شد: وقتی کارشناسان دفاتر در کوچه پس کوچه های محلات قدم می زنند، از کنار دیوار های شکسته و کوچه های نیم متری عبور می کنند، در سرای محلات به حرف های ساکنان محل گوش می سپارند و از رنج ها و دغدغه های ساکنان می شنوند، وقتی ساکنان را برای ارتقاء محیط زندگی، به نوسازی ترغیب می کنند و قول می دهند، اما تعهدات متولیان امر به آنها عملی نمی شود و ناگزیر هستند ساعت ها پشت در دفتر شهردار ناحیه معطل بمانند، آیا طرح های تدوین شده نوسازی امکان تحقق و اجرایی شدن پیدا می کنند؟

نژاد بهرام به خلاء موجود میان طرح های درست و لازم الاجرای نوسازی و مرحله اجرای آن توسط دفاتر اشاره کرد و بر ضرورت رفع مشکلات و موانع اجرایی نوسازی و آموزش سایر ذی مدخلان در این حوزه تأکید کرد.

وی تاکید کرد: اگر امروز نوسازی بافت های فرسوده با وجود دکتر علی اکبری که یکی از بهترین و کارآمدترین گزینه های شهرداری در حوزه نوسازی بودند و از اشراف و آگاهی کامل نسبت به مسائل این حوزه برخوردار هستند؛ شورای اسلامی شهر تهران که تمایل و آمادگی کامل برای ایجاد تحول ویژه در بافت های فرسوده شهر تهران دارد؛ شهرداری که یکی از فاکتورهای اصلی برای موفقیت خود را نوسازی بافت های فرسوده مطرح کرده است و دولتی که بر روی بازآفرینی، بهسازی و نوسازی شهری سرمایه گذاری کرده است؛ تحول ویژه ای اتفاق نیفتد، هیچ زمان دیگری تحقق این مهم امکان پذیر نخواهد شد.

نژاد بهرام، تغییر رویکرد سازمان نوسازی به سمت توسعه محله ای را فرصتی بسیار گرانقدر دانست و خطاب به مدیران دفاتر توسعه محله ای متذکر شد: ظرفیت هایی که امروز در عرصه ملی، دولتی، مدیریت شهری و مدیریت مستقیم شما در نوسازی فراهم شده، مسئولیت و کارکرد شما را آشکار تر می سازد.

عضوکمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران با بیان این که برای اولین بار در سازمان نوسازی، موضوع سکونت به فضای سکونت پیوند خورده است، گفت: تنها مسئله نوسازی در گذشته، نوسازی مسکن و به بیانی نوسازی محل اسکان خانه ما بود اما خوشبختانه امروز موضوع محل سکونت به فضای سکونت پیوند خورده و پیوستگی ماهوی و شکلی میان این دو مقوله در نوسازی مورد توجه قرار گرفته است.

از چالش معماری شهری تا تغییر سبک بازی‌های کودکان / شادی کودکان در لگوی آپارتمان

 

با مرور تغییر سبک معماری امروز می‌فهمیم که این تغییرات، تأثیر عمیقی بر فرهنگ خانواده‌های ایرانی گذاشته است.

به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، مسکن یکی از نیازهای اساسی بشر در هر جامعه‌ای به شمار می‌رود، محیطی که در آن ، حریم خصوصی معنا و مفهوم پیدا می‌کند و انسان بسیاری از عمر خود را در آن می‌گذراند.

به طور تقریبی بیش از نیمی از عمر انسان در مسکن و سکونتگاه طی می‌شود و قائدتا چنین محیطی نقش مهمی در نوع و سبک زندگی ایفا می‌کند.

پس از دوران مشروطه، شهرهای ایران بر اساس الگوهای غربی شکل گرفته و الگوهای غربی را برای توسعه‌ شهری انتخاب می‌کردند و توجهی به نیازهای فرهنگی و بومی ایرانی اسلامی مردم نداشتند.

این معضل تا به امروز هم هنوز پابرجاست، حال وقت آن رسیده است تا شیوه‌های مدیریتی اسلامی در شهرهای کشور از جمله تبریز توسط مدیران شهری پیاده شود.

با مرور تغییر سبک معماری امروز می‌فهمیم که این تغییرات، تأثیر عمیقی بر فرهنگ خانواده‌های ایرانی گذاشته است. در گذشته‌‌ها که چندان دور هم نیست خانه، محل گفت و‌گو، دورهم‌نشینی، برگزاری مراسم‌ عمومی، هیات‌های عزاداری ماه محرم بود اما حال به محلی تبدیل شده که اعضای خانواده بعد از گذراندن یک روز کاری فقط به استراحت در آن می‌پردازند و دیگر حال و هوای گذشته‌ها در آن نیست.

در جامعه امروزی و با رواج قارچ‌گونه آپارتمان‌ها، کودکان نیز همانند گذشته فرصت بازی و تحرک ندارند امروزه کودکان را در حال بازی با تبلت‌های سرد و بی روح می‌بینیم که آنان را سمت فضاهای مجازی سوق می‌دهد و کودکان را به آسانی به تسخیر خود درآورده است، با همین منوال که پیش رود جامعه با نسلی بدون استقلال روبه‌رو می‌شود که قادر به شناساندن هویت شخصی خود نمی‌باشد.

در بناهای امروزی دیگر خبری از حیاط بزرگ برای تفریح و بازی کودکان و حتی ساعتی برای دورهم بودن در هوای آزاد نیست. عطر خوش خاک و آجر، نقش و نگار ساده و دل‌نشین خانه‌های قدیمی، طرح نام خدا بر سردر خانه‌ها، یادگار دوستی‌ها و رفاقت‌های دورانی است که متأسفانه در زمان حال ذره‌ای از آن باقی نمانده است. حال کودکان در فضاهایی بسته، معروف به چهار دیواری محبوس گشته‌اند.

 

آپارتمان‌نشینی و محبوس شدن کودکان در فضای خانه

امروزه هر کودک برای خود حریمی دارد که گاهی حتی کسی اجازه‌ی ورود به این حریم را ندارد، کودکان امروز پرخاشگری و مشغول شدن با اسباب‌بازی‌ها و تبلت‌های بی‌روح را با خود به همراه دارند‌. اگر از دنیای کودکان دیروز تا دنیای متنوع امروز گذر کنیم، بازی‌های کودکان نیز همچون سایر جنبه‌های زندگی، دچار تغییرات و تحولات اساسی گشته است.

زمانی که پیشرفت تکنولوژی بر زندگی آدمی سایه می‌افکند بالطبع همه چیز ناخودآگاه رنگ می‌بازد.

بازی‌ کودکان ایام گذشته همچون خاله‌بازی، قایم‌باشک، تیله‌بازی و لی لی، دیگر قدیمی شده چرا که امروزه کودکان بیشتر با بازی‌های رایانه‌ای، تبلت و آخرین مدل‌های اسباب بازی خو گرفته‌اند.

گروس، شاید نخستین نظریه‌پرداز درباره‌ بازی باشد که در سال ۱۸۹۸، مشاهداتش را از بازی‌های انسان و متأثر از نظریه تکاملی داروین منتشر ساخت.

او معتقد بود بازی‌ انسان از بازی حیوانات دیگر پیچیده‌تر است، بازی را دارای ارزش انطباقی می‌داند و می‌گوید بازی به کودکان فرصت می‌دهد که فعالیت‌های بزرگسالان را تمرین کنند.

پیاژه، به این نکته اشاره می‌کند: بازی اساساً یکی ساختن واقعیت با خود است اگر بتوانیم بازی کودک را درک کنیم، مسلماً قادر خواهیم بود که افکار و عواطف آنها را بشناسیم. بازی وسیله‌ خوبی برای درمانگر است، برای درک بیشتر دنیای کودک.

بازی، جزیی تفکیک‌ناپذیر از زندگی کودکان است، کودکان بیش از هر امر دیگر، بیشتر وقت خود را به بازی کردن اختصاص می‌دهند، درست است که بازی به عنوان بخشی از زندگی کودکان شناخته شده اما اغلب خانواده‌ها کمتر به نقش آن پی برده‌اند.

دیگر خبری از شور و شعف بازی‌های کودکانه‌ ایام قدیم نیست، در این دوران خیلی چیزها به سادگی رنگ عوض کرده است که برگرداندن آنها کار چندان ساده‌ای نمی‌باشد.

در گذشته سبک ساخت و احداث منازل به‌گونه‌ای بود که تمام اعضای خانواده حتی همسایه‌ها از احوالات یک‌دیگر مطلع بودند اما امروزه انفکاک اتاق‌ها، گسسته شدن روابط در خانواده به صورت بارزی خود را نشان دهد. 

حال روال این شده که خانه‌هایی که قدمت چند ساله دارند را می‌کوبند و به جایش ساختمان‌هایی بلند بنا می‌کنند و با گذاشتن نامی بر ساختمان آن را نگین کوچه پس کوچه‌های شهر می‌سازند.

اما برای آشنایی هر چه بیشتر با فواید بازی‌های کودکان و به حداقل رساندن آسیب‌های این سبک زندگی موضوعی است که سراغش را از نسرین زمانی، روان‌شناس بالینی گرفتیم.

تأثیر عمیق  بازی بر رشد اجتماعی و ذهنی کودکان

نسرین زمانی، روان‌شناس بالینی در گفت‌وگو با گزارشگر فارس، ضمن اشاره به اینکه بازی می‌تواند تاثیر عمیقی بر رشد اجتماعی و ذهنی کودکان داشته باشد، خاطرنشان کرد: بازی‌ها می‌تواند تاثیر عمیقی بر رشد اجتماعی، ذهنی و تعاملات کودکان با اطرافیان‌ داشته و از طریق بازی، قواعد زندگی و رقابت با دیگران را آموخته و تمرین می‌کند همچنین بازی‌های دوران کودکی کمک به جلوگیری از چاقی کرده و اعتماد به نفس کودک را حفظ می‌کند.

ارزش بازی‌های کودکانه را دست کم نگیرید

وی ادامه داد: از جمله یادگیری‌هایی که کودکان حین بازی فرامی‌گیرند، می‌توان به  یادگیری‌های شناختی، اجتماعی و فردی رشد دایره لغات، یادگیری ذهنی، ابتکاری و خلاقیت اشاره کرد.

زمانی گفت: کودکان از طریق بازی مهارت های شناختی خود را گسترش می‌دهند مانند حل مسئله یا مهارت‌های ریاضی، وقتی نمود می‌کنند که صاحب یک فروشگاه مواد غذایی هستند، از طریق بازی، توانایی‌های فیزیکی خود را تقویت می‌کنند مانند حفظ تعادل بدن و یاد گرفتن  واژگان جدید. مهارت‌های اجتماعی را در خود تقویت می‌کنند مثل وقتی که بازی دزد و ‌پلیس را انجام می‌دهند.

تهران| ۲۲۳ سالگی پایتخت؛ از عطر یاس‌های سفید تا زرق و برق‌ آسمان‌خراش‌ها

۲۲۳ سال از پایتخت شدن تهران به عنوان مهد ساختار و معماری زیبای ایرانی می‌گذرد، اما چه زود آسمان خراش‌ها و مال‌های پر زرق و برق عطر خوش یاس‌های سفید را در گذر زمان گم می‌کنند و رنگ از رخساره برمی‌گیرد و گرفتار دود و دَم می‌شود.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از تهران، شاید اگر امروز آغا محمدخان قاجار تهران امروز را با برج‌های سر به فلک کشیده و هوای مه‌آلوده و خیابان‌های پرترافیک آن می‌دید بی‌گمان رخت پایتختی از تهران برمی‌کشید و بر آبادی دیگری می‌پوشاند.

تهران قدیم شرحی از محله‌های قدیمی، کاج‌های سر به فلک کشیده، صفا و صمیمیت، خانه‌های کلنگی با  حوضچه‌های آبی وسط حیاط و سکو‌های بلند دَم در هر خانه که به مثابه مجلس شورایی کانون شور و مشورت پیران محله بود اما امروز این شهر پرخاطره میزبان میهمانانی ناخوانده‌ از جنس سنگ و آهن است که در کنار خانه‌های قدیمی سر به فلک کشیده چهره و هارمونی سنتی آن را به تاراج برده‌اند.

امروز 223 سال از پایتخت شدن تهران به عنوان مهد ساختار و معماری زیبای ایرانی می‌گذرد، اما چه زود آسمان خراش‌ها و مال‌های پر زرق و برق عطر خوش یاس‌های سفید و صدای نهر کنار دیوارهای کاه ‌گلی را در گذر زمان گم می‌کنند و با بی‌رحمی تمام خود را در دل مردم این شهر جا می‌کنند، چه زود تهران رنگ از رخساره برمی‌گیرد و گرفتار دود و دَم می‌شود.

اینجا تهران شهر هویت‌های فراموش شده با آمال و آرزوهای بدقواره است، شهری که آوار دهل شنیدن آن تنها از دور خوش است، شهری که شب‌هایش گم شدن در غربت تنهایی را فریاد می‌زند و آن قدر مظلوم شده که در روز تولدش هم کسی یادش نمی‌کند.

دیر زمانی نبوده که ساز پایتخت کوک بوده و رفتن به آن آرزو بود، کاش دوباره تهران غبار از تن بزداید و با یاد طهرون روزش را جشن بگیریم و در هیاهوی شاد کودکانه شمع تولدش را فوت کند.

امروز 14 مهرماه 97 در سالروز تولد پایتختی تهران نخستین بارش پاییزی را به فال نیک می‌گیریم باشد که شهری آباد از هویت‌های ماندگار، چراغ راه آیندگان باشد.

شماره ۵۵ فصلنامه معماری و ساختمان

شماره ۵۵ فصلنامه معماری و ساختمان ویژه تابستان ۱۳۹۷ با بررسی موضوعاتی نظیر مسابقه طراحی غرفه ایران در نمایشگاه های گردشگری بین المللی ۲۰۱۸، مسابقه معماری زیستا و خیابان ولیعصر منتشر شد.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی این شماره از نشریه فوق شامل یادداشت، سرمقاله، مقاله‌ها و گزارش مسابقات معماری است.

عنوان یادداشت فصلنامه؛ رسانه تخصصی معماری و ساختمان پانزده ساله شد به قلم احمد زهادی، سرمقاله؛ خیابان ولیعصر (قسمت دوم) به قلم سامان سیار است.

همچنین مقاله هایی که در این فصلنامه ارایه شده است شاملِ فضای عمومی در محور ولیعصر و برخی دیگر از محورهای مطرح دنیا، تهران: شهری شبه استعماری، تاثیر پروژه های بزرگ مقیاس بر سر زندگی خیابان ولیعصر، معماری ساختمان اداری صدا و سیما (ساختمان مرکزی اداری تلویزیون ایران)، نوروزِ خیابان ولیعصر و ادامه فعالیت‌های گروه کاوش در خصوص خیابان ولیعصر است.

گزارشی از مسابقات معماری شاملِ مسابقه طراحی در نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری و مسابقه معماری زیستا؛ راهکارهای معمارانه برای عبور از بحران از دیگر مطالبی است که در این فصلنامه به آنها پرداخته شده است.

 

«ایست» در حوزه معماری به نفع‌مان است!

 

اقتصاد ایران: یک کارشناس معماری می‌گوید، در حوزه معماری احتیاج به ایست داریم تا بتوانیم علم، دانش و فرهنگ‌مان را در معماری بازیابی کنیم.

به گزارش خبرنگار مهر، رقیه رسول‌زاده، کارشناس حوزه معماری است. او در مرکز معماری و دفتر معاری حوزه هنری، فعالیت‌های گسترده‌ای را در زمینه معماری دارد. رسول‌زاده از اینکه به تقلید از کشورهای غربی، به سمت شهرک‌سازی و آپارتمان‌سازی روی آوردیم، بسیار ناراحت است و می‌گوید این امر باعث از هم‌پاشیدن بنیان خانواده‌ها و منزوی شدن آنان شده است. او معتقد است، مسئولان تنها به فکر سودجویی‌های خود هستند، سواد کار کردن بسیار محدودی دارند. ما در معماری‌مان احتیاج به «ایست» داریم.

بایستیم ببینیم کجا بودیم و داریم به کجا می‌رویم، یعنی ببینیم چه مسیری را در معماری دنبال می‌کنیم، بدون شک در حوزه معماری احتیاج به آگاهی‌سازی داریم و این آگاهی‌سازی را باید از طریق مردم ایجاد کنیم. اگر اطلاعات درستی به مردم بدهیم و موضوعات را رسانه‌ای کنیم مطمئن هستم که اتفاقاتی خوبی رخ خواهد داد. به جرات می‌گویم که مسئولان در بی‌اطلاعی هستند. حتی سررشته‌ای از معماری ندارند چه برسد که آکادمیک در این رشته‌ها تحصیل کرده باشند.

تنها وزیر راه و شهرسازی در رشته عمرانی تحصیل کرده بود که بارها با او در خصوص معماری صحبت کرده‌ام و بحث‌مان بالا گرفت، به او می‌گفتم «چه بلاهایی بر سر ساختمان‌سازی می‌آورید، این ساختمان‌ها به ظاهر مقاوم هستند اما در واقعیت هیچ‌گونه مقاومتی ندارند زمان وقوع زلزله بررسی کرده‌ایم کلبه‌های قدیمی که به سبک بومی، ۲۰۰ سال پیش ساخته شده‌اند، مقاوم تر از ساختمان‌های امروزی هستند و آسیب کمتری در زلزله دیده‌اند. بدون شک  اگر در کرمانشاه خانه‌ها را مقاوم می‌ساختند، چنین فاجعه‌ای رخ نمی‌داد و من احساس می‌کنم که «وجدان» کاری در حوزه معاری وجود ندارد.

با توجه به اینکه در حوزه «فرهنگ» بحث معماری را داریم، عموما ترسیمی که از حوزه معماری در جامعه وجود دارد امری شدیداً هنری و بسیار تخصصی است که با ریاضیات و اشکال هندسی نسبت دارد. یعنی در دو موضوع هنرمندانه یا خیلی مهندسی طرح شده است و بسیار کم پیش‌آمده تاثیرات معماری را در زندگی روزمره یا هویت‌های شهری و فردی‌مان بررسی کنیم. تلاش ما این است معماری را از آن ساحت انتزاعی دور کنیم و تأثیرات آن را انضمامی‌تر در فرهنگ عمومی بررسی کنیم! بیشتر قصد داریم با رویکرد فرهنگی و هویتی به بحث معماری بپردازیم زیرا کمتر پیش آمده تا رسانه‌ها تاثیرات معماری را در زندگی روزمره یا هویت برای مردم یک شهر بررسی کنیم!

از اینکه چنین دغدغه‌ای برای خبرگزاری مهر و بدنه جامعه و مردم پیش آمده تا به این موضوع اهمیت ‌دهند و به آن فکر کنند بسیار خوشحالم، زیرا سال‌ها بود که خودمان حرف می‌زدیم و خودمان می‌شنیدیم. نه تنها مخاطبی نداشتیم بلکه کسی هم برای پیگیری مطالبات ما نبود. این جریانی که ایجاد شده جای تامل دارد، قطعاً جای حرف و کار زیادی هم دارد. افراد دغدغه‌مندی هستند که حرف‌هایشان در دلشان مانده که هیچ‌جا مطرح نشده است.

ان‌شاءالله بتوانیم از این طریق به گوش مردم برسانیم تا فرهنگ‌سازی خوبی در این زمینه شکل بگیرد، تا سلیقه و ذائقه مردم با این صحبت‌ها تحریک شود، شاید در مرحله اول نتوان تغییرات بزرگی ایجاد کرد؛ اما به تدریج این اتفاق رخ می‌دهد که مردم در حوزه معماری نسبت به خانه‌هایشان حساس شوند و به سمت هر نوع معماری نمی‌روند و مسئولانی که در حوزه معماری به ساخت و ساز مشغولند نمی‌توانند هر چه دلشان می‌خواهد را بسازند و به اسم ساختمان و معماری به خورد مردم بدهند این امر باعث می‌شود که تا حدودی فرهنگ معماری و شهرسازی کشور تکان بخورد، چون تا مردم نخواهند و تقاضایی نباشد عملاً عرضه‌ای هم انجام نمی‌‎شود اما اگر این تقاضا از طرف مردم مطرح شود، قطعاً دگرگونی عظیمی رخ می‌دهد.

۱۰ سبک کلیدی معماری به همراه ویژگی‌های آن‌ها

شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که به یک ساختمان نگاه کنید و متعجب باشید که این سبک باهاوس است یا مدرنیسم؟ رومانسک است یا نئوکلاسیک؟ البته که تعداد سبک‌های معماری که می‌توان آن‌ها را در نظر گرفت زیاد هستند، به خصوص زمانی که یک ساختمان مشخص برای دوره‌های زیادی پایدار باشد و از روی سن آن بنا بخواهیم به جمع‌آوری خصوصیات آن بپردازیم.

 

به گزارش سازه نیوز، از آنجا که در یک مقاله نمی‌توان تمام سبک‌های معماری را مورد بررسی قرار داد، لذا بر آن شدیم تا 10 سبک کلیدی را به همراه خصوصیت‌های آن‌ها در مطلب زیر بیاوریم که می‌تواند کمک کند تا راحت‌تر بتوانید سبک‌ها را از هم تشخیص دهید.

1- ویکتوریا

عصر ویکتوریا (اواسط تا اواخر قرن نوزدهم) شاهد بازگشت بسیاری از سبک‌های معماری مانند  احیای "گوتیک"، "تودور" و "رومانسک" و همچنین گرفتن تاثیراتی از آسیا و خاورمیانه بوده است. در حین انقلاب صنعتی، بسیاری از خانه‌ها به عنوان قسمتی از توسعه خانه‌سازی به سبک ویکتوریا ساخته شدند.

ویژگی‌های کلیدی: اثرات خانه عروسکی به همراه ترمیم دقیق، پنجره‌های لنگه بازشو، پنجره‌های بین دو ستون، شکل نامتقارن، یک سقف شیب‌دار شیروانی، ایوان در اطراف، رنگ‌های روشن.

در بسیاری از خانه های انگلستان، ایالات متحده و استرالیا این سبک را می‌توان مشاهده کرد.

توضیحات اضافه: تمیز کردن تمام این پنل‌ها در پنجره‌های لنگه باز شو کار بسیار سختی است.

2- اسلامی

در قرن هفتم معماری اسلامی در خاورمیانه و تحت تاثیر مناطقی نظیر ایران، شمال آفریقا و اسپانیا به کلی دگرگون شد. مسجد بهترین نمونه از سبک اسلامی است که شامل گلدسته، گنبد و حیاط می‌شود. مطابق با قرآن تزئینات روی سطوح صاف در اولویت قرار دارد.

ویژگی‌های کلیدی: قوس نعل اسبی، طراحی‌های هندسی، نمرکز بیشتر بر روی فضاهای محصور و داخلی است تا خارجی و تصویرهای سوراخ‌دار.

در کشورهای اسلامی این سبک از معماری قابل مشاهده است و همچنین مسجد "هویی" در کشور چین نیز به عنوان نمونه‌ای معروف از سبک معماری اسلامی شناخته می‌شود.

3- رومانسک

سبک رومانسک که به عنوان معماری نرماندی هم شناخته می‌شود در اواخر قرن دهم در سراسر اروپا ظاهر شد. برجسته‌ترین ویژگی آن طاق گرد است که به طور کلی در کلیساهای سبک رومی پیدا می‌شود، مهمترین اثر به جامانده از آن دوره است.

ویژگی‌های کلیدی: طاق‌های گرد، تکرار ردیف طاق‌های گرد، تزئین سنگ‌ها به سبک شاخ و برگ درختان و گل، قالب‌های سیمی در اطراف درب‌ها به روش طناب‌های پیچ خورده.

کلیسای جامع پورتو در پرتغال نمونه‌ای از سبک رومانسک است.

4- باروک

این سبک که از اواخر قرن شانزدهم و از کشور ایتالیا نشات می‌گیرد، جهشی بود از سبک رسمی‌تر رومانسک، به این صورت که بسیار احساسی‌تر، نمایشی‌تر و با هدف جذب احساس‌ها به اجرا درآمد. این سبک از معماری به عنوان حرکتی برای جشن گرفتن دولت کاتولیک در آن زمان بود.

ویژگی‌های کلیدی: سنگ فرش شکسته، گسستگی در نوک، گاهی اوقات با تزئینات قله که در وسط قرار می‌گیرد، دکوراسیون استادانه، ستون‌های جفت، دیوارهای محدب و محوری.

سبک باروک را در کاخ ورسای در کشور فرانسه می‌توان مشاهده کرد.

5- تودور

معماری سبک تودور آخرین سبک از قرون وسطی در انگلستان بین سال‌های 1400 تا 1600 میلادی است. در حالی که قوس تودور یا قوس‌های چهار گانه ویژگی متمایز کننده این سبک است که بیشتر مردم خانه‌های قاب چوبی عصر تودور را می‌شناسند.

ویژگی‌های کلیدی: سقف کاهگلی، پنجره‌های کرکره‌ای (قاب‌های شیشه ای الماس گونه با قالب ریزی سرب)، دودکش‌های سنگ تراشی، درگا‌های پر نقش و نگار.

خانه روستایی که در تصویر مشاهده می‌کنید نمونه‌ای از سبک تودرور است که در کشور انگلستان بنا شده است.