خبرگزاری ایسنا: مومیاییها بدنهایی هستند که به خوبی حفظ شدهاند و با مطالعه این بقایای گذشته، ما در مورد فرهنگهای باستانی نیاکانمان با خبر میشویم. مومیایی به جسدی گفته میشود که پوست و گوشت خشک شده آن در اثر تماس عمدی یا تصادفی با مواد شیمیایی، سرمای فوقالعاده زیاد، رطوبت بسیار پایین یا عدم وجود هوا حفظ شده است. مومیایی کردن، روشی باستانی برای حفظ جسد است که در آن امعاء و احشا و مغز را پیش از خواباندن جسد در سدیم کربنات از بدن خارج میکردند و سپس در نوارهای پارچهای میپیچیدند. مومیایی کردن اجساد اشراف و اُمرا در مصر باستان مرسوم بوده است.
مصر باستان به مومیایی کردن اجساد اشراف شناخته شده بود. اما باستان شناسان، مومیاییهای دیگری را نیز در سراسر جهان از جمله در کشورهای شیلی، گرینلند، ایتالیا، ایران و چین کشف کردهاند. بافتهای بدن مومیاییها در طول قرنها یا حتی هزاران سال حفظ میشوند. مردمان باستان از تکنیکهای مختلفی برای ایجاد مومیایی استفاده کردهاند، اما مومیاییها همچنین در معرض قرار گرفتن طولانی مدت در یک محیط همانند قله کوهها، باتلاقهای فاقد اکسیژن و بیابانهای خشک و گرم نیز ایجاد میشوند.
در گذشته مطالعه بر روی مومیاییها غیرممکن بود. به این منظور دانشمندان مومیاییهای مصری را باز کرده و یا مومیاییهای دیگر را تشریح میکردند. اما امروزه دانشمندان میتوانند روشهای غیر تهاجمی متعددی را برای مطالعه مومیایی بکار گیرند. به همین دلیل ما در این مقاله انواع روشهای مدرن و ایمن برای مطالعه مومیایی را بازگو میکنیم.
رادیولوژی
"رادیولوژی"(radiology) یک رشته از تخصصهای پزشکی است که از پرتو ایکس و دیگر اقسام امواج و پرتوها برای تشخیص و درمان بیماری و حالات غیرطبیعی کمک میگیرد. در تمام اینها، هدف تشخیص بیماری یا حالات غیرطبیعی بدن به کمک روشهای پیشرفته تصویری است
در سال 1895، "ویلهلم رونتگن"(William Roentgen) فیزیکدان آلمانی سرگرم انجام تجربیات روی اشعه کاتد یک با لوله کروکس-هیتورف (crookes hittorf tube)بود. این نوع لوله که در آن زمان به کرات مورد استفاده فیزیکدانان قرار می گرفت شامل حباب شیشهای بود که تقریبأ هوای آن تخلیه کامل گشته و دو الکترود به فاصله چند سانتیمتر از یکدیگر در آن قرار داشت. با برقراری اختلاف پتانسیل زیادی در حدود چندین هزار وات بین الکترودها، اشعه کاتد یک (الکترونها) از کاتد(الکترود منفی) به طرف آند(الکترود مثبت) رهسپار میگردد، یا به عبارت دیگر به مسیر خود ادامه میدهد تا به جدار شیشه لوله اصابت نماید.
رونتگن در صفحه کاغذ آغشته به کریستالهای پلاتینیو سیانور بارپم که در مجاورت لوله کروکس-هیتورف قرار داشت فلورسانس درخشانی مشاهده نمود. بلافاصله وی به شناخت اشعه نوینی به مراتب نافذتر از اشعه کاتدیک رهنمون گردید. سپس رونتگن مشتاقانه طی چند هفته با پیگیری مداوم این ایده و با طرح تجربیاتی دقیق، به بررسی صفات این اشعه که آن را اشعه ایکس نامید، پرداخت. یک سال بعد، در سال 1896، دانشمندان این تکنولوژی جدید را بر روی گروهی از مومیاییها اعمال کردند. چندین دهه است که تصویربرداری با اشعه ایکس به یک روش مطالعه مناسب بر روی مومیاییها تبدیل شده است. این روش محققان را قادر میساخت تا بدون باز کردن کامل مومیایی به مطالعه بر روی آنها بپردازند.