برخواستن پلاسکو از میان آتش / دعوت از معماران برای طراحی "پلاسکوی نو"

شهر نیوز - پس از فاجعه غم‌انگیز تخریب ساختمان پلاسکو در تهران، طی فراخوانی معماران به چالشی تازه برای طراحی "پلاسکوی نو" دعوت می‌شوند.

به نقل از هنرآنلاین: در این فراخوان آمده است: "ساختمان پلاسکو" نام مجموعه‌ای تجاری – خدماتی در شمال شرقی چهارراه استانبول (تقاطع خیابان‌های جمهوری و فردوسی) بود که در سال‌های ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۱ ساخته شد و بخش جنوبی آن با ارتفاع تقریبی ۶۵ متر از نخستین برج‌های تهران و یکی از نشانه‌های "معماری مدرن" پایتخت به شمار می‌آمد. پس از انقلاب اسلامی، مالکیت عرصه و اعیان ساختمان در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت، لیکن سرقفلی حدود ۵۸۰ واحد تجاری – تولیدی مستقر در دو بنای ۱۵ طبقه (برج جنوبی) و پنج طبقه (بخش شمالی) که در زمینه پوشاک فعالیت داشتند، در مالکیت بخش خصوصی (افراد) بود.

 برج ۱۵ طبقه در آتش‌سوزی ۳۰ دی‌ماه ۱۳۹۵ فروریخت و جان تعدادی از هم‌وطنان و قهرمانان آتش‌نشان را گرفت. در اثر این حادثه فاجعه‌بار، افزون بر آن اعلام عزای ملی، فضای کار نزدیک به ۳۰۰ واحد فعال در زمینه تولید و عرضه پوشاک نیز ویران شد و به بخش شمالی هم آسیب جدی وارد آمد.

 بنیاد مستضعفان به پاس احترام به خاطره جانبازان آتش‌نشان از یک سو و با توجه به بازتاب گسترده فاجعه فروریختن ساختمان پلاسکو در سطح ملی و جهانی از سوی دیگر، در همان روزهای ابتدایی پس از حادثه نسبت به تشکیل اتاق فکر با حضور جمعی از مسئولین وزارت راه و شهرسازی و تعدادی از متخصصین صاحب‌نظر در رشته‌های معماری و شهرسازی نمود و بر اساس توصیه‌های ایشان، اقدامات گسترده‌ای را به شرح سرفصل‎های ذیل انجام داد:

اقدامات

تملک قطعه زمین مجاور شرقی پلاک پلاسکو معروف به "پارکینگ اکبر " به مساحت حدود ۵۰۰۰ مترمربع جهت الحاق به زمین فعلی (با مساحت ۴۳۰۰ مترمربع) و تعریف یک پروژه واحد با مساحت حدود ۹۳۰۰ مترمربع.

برنامه‌ریزی برای تخریب ساختمان پنج طبقه شمالی که در اثر فروریختن برج، به این ساختمان نیز آسیب جدی وارد شده بود و بر اساس نظر مراجع ذیصلاح از استحکام و ایمنی لازم برخوردار نبود. لازم به ذکر است که این بنا و همچنین ساختمان برج فروریخته مجموعاً در یک پلاک واقع و دارای یک سند ثبتی است.

این برنامه‌ریزی که عمدتاً بنا به توصیه اتاق فکر صورت پذیرفت اهداف مهمی را از جمله "امکان عقب‌نشینی ساختمان جدید از بر خیابان جمهوری "، "رعایت کامل حریم مدرسه ژاندارک "، "تسهیل دسترسی‌های پروژه از طریق اتصال معابر واقع در خیابان فردوسی به خیابان جمهوری "، "جبران کمبودهای متعدد بنای قبلی به ویژه پارکینگ " و … دنبال می‌کند.

برگزاری گام اول مسابقه "باز تعریف پلاسکو " جهت دستیابی به ایده‌های برتر برای جایگزینی پلاسکو از طریق فراخوان عمومی در مهرماه ۹۶ و انتخاب ۱۰ ایده برتر با رأی هیئت داوران و اعطاء جوایز (دی‌ماه ۹۶). در این فراخوان حدود ۱۵۰۰ شخص حقیقی و حقوقی ثبت‌نام و بیش از ۳۵۰ پیشنهاد عمدتاً معماری ارسال شده بود.

انجام هماهنگی‌های متعدد با مراجع ذیصلاح و اخذ دستور نقشه از شهرداری برای پروژه جدید.

برنامه‌ریزی کامل برای انجام گام دوم مسابقه معماری در زمینی با مساحت ۹۳۰۰ مترمربع.

بدیهی است این اقدامات در ارتباط با موضوعات فنی و نحوه ساخت‌وساز پروژه جدید بوده و بنیاد در زمینه‌های مالی و حقوقی مرتبط با صاحبان سرقفلی و مراجع قضائی و سیاسی استان، اقدامات گسترده‌ای انجام داده است که در موضوع این برنامه نمی‌گنجد.

در جریان اقدامات مورد اشاره، پیگیری‌ها و فشارهای متعددی از طرف صاحبان سرقفلی به خصوص گروه مرتبط با ساختمان ۵ طبقه شمالی صورت می‌پذیرفت و نهایتاً علیرغم میل باطنی مسئولین بنیاد، کمیسیون ماده ۵ در تاریخ ۹۷/۰۶/۲۶ احداث ساختمان جدید را در مکان برج تخریب شده مورد تصویب قرار داد که متن این مصوبه به شرح ذیل است:

مشخصات کلی ساختمان پلاسکو (موقعیت، هم‌جواری‌ها، عرصه و اعیان، پهنه و محدوده): موقعیت: چهارراه استانبول یکی از مهم‌ترین کانون‌های مرکز تاریخی تهران (تهران ناصری) محسوب می‌شود که خاطره مدنی – اجتماعی (خیابان‌های نادری و لاله‌زار، راسته فعالیت‌های فرهنگی و هنری، مدرن و مدرنیستی و …) گران‌قدری را با خود حمل می‌کند. در چند دهه گذشته بار عملکردی – فعالیتی سنگینی با تسلط مطلق کمیت بر کیفیت به این بخش از تهران تاریخی تحمیل شده و مجموعه‌های تجاری بزرگی (مثل بازار فردوسی و پاساژ کویتی‌ها و …) در کنار ساختمان پلاسکو ساخته شدند. تغییر ماهیت لاله زار از یک محور فرهنگی – هنری به یک راسته فروش کالاهای برقی نیز بر این فشارها افزوده است.

مجموعه‌ها و بناهای ارزشمند پیرامونی: ساختمان پلاسکو در یک بلوک شهری بین خیابان‌های جمهوری (جنوب)، فردوسی (غرب)، منوچهری (شمال) و لاله‌زار (شرق) که تا اوایل قرن محله پیرنیا نام داشت، ساخته شد.

مساحت این محله نزدیک به ۵/۷ هکتار بوده که بخش عمده جنوب آن را باغات غرب لاله‌زار تشکیل می‌داد. عرصه ساختمان پلاسکو نیز محصول تفکیک "باغ حسام‌السلطنه " بود. در اثر تفکیک باغات مذکور و تحولات تهران در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی، بناهای متعددی که بخشی از نماهای خیابانی ارزشمند در امتداد محورهای جمهوری، لاله‌زار، فردوسی و منوچهری از آن جمله‌اند. افزون بر این، باغ سفارتخانه‌های ترکیه و آلمان در جنوب، سفارت انگلیس در غرب، سفارت روسیه در شمال، مجموعه آموزشی ژاندراک به همراه کلیسای مجاور آن در مرکز این محله و مسجد هدایت و چند خانه به جا مانده از خانواده پیرنیا، مهم‌ترین بناهای ارزشمند پیرامون مجموعه پلاسکو را تشکیل می‌دهند.

نمره خوبی به معماری قاجار بدهیم!

شهر نیوز - «آثار معماری به جامانده از دوره صفوی در اصفهان، باعث شده قضاوت خوب و مثبتی درباره معماری دوره صفوی داشته باشیم، بنابراین باید نمره خوبی به معماری دوره قاجار بدهیم، این در حالی است که هم اکنون به آثار بیشتری نیز از این دوران دسترسی داریم.»

به گزارش ایسنا، سیدمحمد بهشتی - دبیرکل همایش ملی ایران در دوره قاجار - که سه‌شنبه ۲۹ آبان در همایش ملی «هنر ایران در دوره قاجار» در موزه ملی ایران صحبت می‌کرد، با مقایسه سه نقشه گسل‌های ایران، نقاط پرخطر وقوع سیل، پراکندگی جمعیت در ایران گفت: دو نقشه نخست با هم انطباق زیادی دارند به عبارت دیگر مناطق زلزله‌خیز همان نقاطی هستند که خطر سیل نیز در آن مناطق زیاد است و نکته جالب این که نقاط پر خطرتر در ایران دارای جمعیت بیشتری هستند.

او با بیان این نکته که برخی افراد معتقدند ایرانی‌ها دیوانه‌اند که در مناطق پرخطرتر زندگی می‌کنند، گفت: در حال حاضر نیز وقتی کمی وضعیت خطرناک می‌شود به فکر جابه جایی پایتخت می‌افتیم، این در حالی است که  تنها جای بدون گسل در ایران وسط کویر مرکزی و کویر لوت است.

رییس سابق پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با بیان این نکته که بزرگترین شهرها و منظومه‌های زیستی ایران روی نقاط پرخطر قرار دارند، افزود: اگر این مناطق پر خطر را حذف کنیم و تصمیم بگیریم در آن نقاط زندگی نکنیم، فقط قادر خواهیم بود به شیوه چوپانی و کوچرویی زندگی داشته باشیم چون تنها مناطق قابل زیست در ایران همین نقاط پرخطر است.

او تنها نقاطی را که می‌توان به آب در عمق زمین دسترسی داشت و معادن را مورد بهره برداری قرار داد  و کشاورزی کرد، همین نقاط بسیار پرخطر دانست و افزود: با صرف نظر کردن از این نقاط پرخطر باید از تمدن، مدنیت، شهر نشینی و یکجا نشینی در این سرزمین منصرف شویم، در حالی که کوچروی هم شکلی از زندگی است اما انچه که در شهرها پدید می‌آید قامت رعناتری از فرهنگ است.

بهشتی از محیط های پرخطر با عنوان محیط های بی قرار و ناآرام نام برد و استقرار در این محیط ها را به رفتار  بندبازها تشبیه کرد و گفت: با نگاه به آثار تمدن در ایران متوجه می‌شویم، در این سرزمین فقط نیازهای اولیه زیست حل و فصل نشده است بلکه به کیفیت بسیار عالی و بالایی هم دست یافته، به طوری که وقتی صحبت از هنر می‌شود این هنر فقط مبین جنبه‌های زیبایی شناختی نیست.

وی با تاکید برا ین‌که در ایران هنر بی معنی و بی فایده که پایش روی زمین نباشد و فرش زیر پایمان و ساختمان محل سکونت‌مان نباشد، نداریم، افزود: بلکه هنر در ایران باید در عین زیبایی انواع فواید را نیز داشته باشد، این کیفیت مواجه با سرزمین تقریبا تا انتهای دوره قاجار و تا قبل از یک قرن اخیر ادامه داشته است. در این دوران مهمترین منبع تولید ثروت در ایران تولید ارزش بوده است، در آن دوران نفتی برای درآمدزایی نبود بنابراین در همه ادوار باید تولید ارزش می‌کردیم.

او در ادامه به ورود ثروت و درآمد حاصل از نفت از دوره پهلوی به ویژه پهلوی دوم به اقتصاد ایران اشاره کرد و افزود: از آن دوران به مرور همه بر سر دوراهی تولید ارزش یا ارتزاق از محل نفت قرار می‌گیریم و به مرور زمان گزینه دوم آسان‌تر می‌شود تا جایی که به نظر می‌رسد افرادی که تولید ارزش می‌کنند متوجه نیستند و فقط به دنبال کار سخت می‌روند.

او با نگاهی به امروز گفت: در حال حاضر گمان می‌کنیم که اصلا در وجودمان بنیه، بضاعت و ظرفیت تولید ارزش چندان وجود ندارد و باورمان نمی شود که بتوان از محل خلاقیت و تولید ارزش زندگی کنیم. گمان می‌کنیم زندگی از راه تولید ارزش، خصوصیت مردمی در سایر نقاط جهان است، در دنیا چند کشور می توانند یک موشک ساخته و موجود زنده ای را در آن به جو فرستاده و زنده به زمین برگردانند؟ حدود ده کشور نیز چنین توانایی را داشته باشند اما ما این کار را کردیم و انعکاس و واکنش جامعه به آن، ساختن طنز های مختلف بود چون ما متاسفانه باور نمی‌کنیم که بتوانیم تولید ارزش داشته باشیم.

وی یکی از دلایل مهم این نوع نگاه را نسیان در زمینه گذشته نزدیک است و با تاکید بر اهمیت گذشته نزدیک نسبت به فرهنگ، فرهنگ را به درخت و گذشته نزدیک را به شاخه سبز و جوانه های این درخت تشبیه کرد و گفت: این بخش سبز بسیار حساس و در معرض تهدید است.

رییس پیشین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزاری همایش هنر دوره را قاجار را عامل یادآوری گذشته نزدیک دانست، گفت: فکر نکنید که ما فقط در زمان هخامنشیان و اشکانیان شاهد رونق و حال خوب در کشور بوده ایم  بلکه در گذشته نزدیک نیز چنین وضعیتی داشته‌ایم.در کشور شاهد حمله از زوایای مختلف به گذشته نزدیک هستیم و لازم است این زوایا شناخته شده و علل این حملات مشخص شود.

وی با طرح این پرسش که تجدد، جدید شدن و معاصر شدن موکول به دور ریختن همه چیزهای مربوط به گذشته است؟ گفت: در دوره پهلوی به ویژه پهلوی دوم تا به امروز با صندوقخانه های فرهنگی خود به مانند زباله برخورد کرده‌ایم، هم اکنون در خانه و ذهن ما صندوقخانه و انباری وجود ندارد و انباری ها تبدیل به محل نگهداری وسایل به درد  نخور شده است در حالی که یک روزگاری صندوقخانه و انباری محل نگهداری وسایل ارزشمند بودند، وسایلی برای روز مبادا.

مردم بازارها را آباد کردند، نه فتحعلیشاه
 

بهشتی دگرگونی احوالات را علت قرارگیری ما در وضعیت کنونی دانست و گفت: برای درمان باید دوباره گذشته را به یاد بیاوریم و به همین دلیل بسیار خوشحالم که برای نخستین بار درباره دوره قاجار شاهد یک نگاه جدید هستیم.

حکایت ساخت نخستین گنبد جهان در ایران / کدام بخش معماری بناها مذهبی است؟

شهر نیوز - حفاظت از راه ابریشم در دروازۀ خراسان ؛ تمهیدات دفاعی دشت سرخس در طول تاریخ» و ترکیب راه، قلعه و چهارطاقی در دوره ساسانیان - مطالبی است که در نشست تخصصی سومین کنفرانس بین المللی باستان شناسی و حفاظت در امتداد جاده ابریشم مقالاتی ارائه شد.

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، میثم لباف خانیکی - عضو هیأت علمی گروه باستان شناسی دانشگاه تهران در این نشست با موضوع «حفاظت از راه ابریشم در دروازۀ خراسان ؛ تمهیدات دفاعی دشت سرخس در طول تاریخ» به ایراد سخنرانی پرداخت.

وی گفت: راه ابریشم در مسیری طولانی از شرق به غرب، پس از عبور از کوه های زاگرس، کوهپایه های جنوبی البرز و نوار شمالی کویر مرکزی ایران، به سلسله ارتفاعات بینالود و هزارمسجد می رسد و با گذر از نیشابور و توس وارد دشت وسیعی می شود که سرخس نام دارد.

لباف خانیکی سرخس را حلقۀ اتصال فلات ایـران و بیابان تـوران دانست و گفت: کاروان هایی که از چین و ماوراءالنهر به قصـد ایران و بین النهرین راه می پیمودند، قبل از ورود به خراسان از سرخس گذر می کردند.

وی با اشاره به این نکته که مقدسی، جغرافی قرن چهارم هجری، سرخس را «دروازۀ خراسان» لقب داده است، گفت: با این حال این دروازه، فقط گذرگاه کاروانیان و بازرگانان و زائران نبود، بلکه بیابانگردان و مهاجمانی که چشم طمع به منابع و خزاین خراسان و ایران داشتند نیز ناگزیر از پیمودن همین مسیر بودند.

این عضو هیأت علمی گروه باستان شناسی دانشگاه تهران با بیان این نکته که دفاع از سرخس به معنای دفاع از خراسان و ایران بود، گفت: به همین منظور، سرخس و روستاهایش در نقاطی پی افکنده شدند که در عین حفظ کیان خویش، امکان مراقبت از راه ابریشم را مهیا کنند.

لباف خانیکی افزود: از طرف دیگر در حاشیۀ جنوبی دشت سرخس، آنجا که دشت به دامنه-های رشته کوه هزار مسجد می رسد، برج ها و قلعه ها و دیوارهای دفاعی برآورده شد تا معابر کوهستانی راه ابریشم و انشعاباتش را بپایند و در صورت لزوم، از ورود مهاجمان و غارتگران به بخش های داخلی خراسان و فلات ایران جلوگیری کنند.

این باستان شناس در ادامه گفت: این تأسیسات دفاعی که در دو معبر کوهستانی مزدوران و آق دربند تمرکز یافته اند، امکان حفاظت از دشت سرخس و خراسان را در مسیر راه ابریشم دو چندان کرده اند.

لباف خانیکی با اشاره به مشخص نبودن قدمت دقیق این آثار، وجود سازه های دفاعی در محل ورود راه ابریشم به فلات ایران را از یک سو روایتگر وقایع تاریخی جاری در مسیر این راه دانست و  از سوی دیگر شاهدی بر تلاش مردمان سرخس در حفاظت از «دروازۀ خراسان» اعلام کرد.

ترکیب راه، قلعه و چهارطاقی در دوره ساسانیان

در ادامه این نشست علیرضا شاه محمدپور - عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری درباره «ترکیب راه، قلعه و چهارطاقی در دوره ساسانیان» به ایراد سخنرانی پرداخت.

وی در آغاز سخنانش به شروع حکومت سلسله ساسانیان در اوایل قرن سوم میلادی اشاره کرد و گفت: عمده آثار به جا مانده از این دوره شامل شهرها، سدها، پل‌ها، قلعه‌ها، کاخ‌ها و آتشکده‌ها هستند که بررسی نحوه پراکندگی این آثار، شبکه‌های دسترسی داخل کشور را تا حدودی مشخص می‌کند.

معرفی عمارت مفخم؛ بزرگترین اثر معماری قاجاریه

شهر نیوز - به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری میزان، عمارت مفخم یکی بزرگترین آثار معماری متعلق به دوره قاجاریه در خراسان شمالی است که در شمال شرق شهر بجنورد قرار گرفته است.

در دوره قاجار عمارت مفخم همراه با بناهای دیگری از جمله آیینه‌خانه، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر در باغ بزرگی قرار داشته که مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل می‌داده‌اند.

بنای عمارت در دهه ۱۳۰۰هجری قمری، همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه به دستور یارمحمدخان شادلو معروف به سردار مفخم ساخته شده و محل سکونت خانواده وی و پذیرایی از میهمانان دولتی و رجال سیاسی بوده است.

معروف است که نقشه ساختمانی عمارت به دست میرزا مهدی خان شقاقی، نخستین استاد معماران ایرانی تعلیم یافته در فرنگ که معماری مدرسه سپهسالار تهران از جمله کارهای وی است، طراحی شده است.

بنای عمارت در دو طبقه و به ابعاد تقریبی ۵۰در ۲۳متر و به ارتفاع حدود ۹متر ساخته شده و در مجموع ۳۴اتاق و دو تالار بزرگ دارد که زمانی با آیینه‌کاری، کاشیکاری و گچبری تزیین شده بود.

کلنل ادوارد ییت انگلیسی که حدود یک قرن پیش در این بنا با سردار مفخم دیدار داشته در توصیف یکی از اتاقهای آن می‌نویسد: دیوارها با تعدادی نقشه تزیین شده بود، اتاق پذیرایی با شمعدانها و آیینه‌های زیبا پوشیده شده و کف آن نیز با قالیهای قالب دوزی شده ابریشمی رشتی فرش شده بود. در پشت این اتاق نارنجستانی بود که سقف آن با ورق آهنی پوشیده شده بود و بر روی دیوارها نیز پوست پلنگ، ببر، خرس و پوست دو گربه وحشی و چند حیوان دیگر که در جنگلهای شمال این ناحیه یافت می‌شود آویزان کرده بودند. این بنا اتاقهای متعددی دارد که با ۲۱در چوبی به ایوانها گشوده می‌شوند و در طبقات آن جابه‌جا گچبریهای زیبا به چشم می‌خورد.

عمارت مفخم در هر طبقه دو ایوان، یکی در ضلع شمالی و یکی در ضلع جنوبی دارد که در جلوی هر یک ردیفی از ستونها برای نگهداری سقف ایجاد شده و پنجره، در اتاقهای بنا به این ایوان‌ها باز می‌شود. در ضلعهای شرقی و غربی عمارت نیز فقط دو در ورودی وجود دارد که با ۱۸ پله به طبقه فوقانی راه پیدا می‌کند. ایوانهای طبقه اول ۳۸متر طول و ۳/۱۴متر عرض دارند و در جلوی هر یک ۹ ستون سطبر هشت ضلعی و دو نیم ستون آجری با نمای ساده، بار سقف و طبقه فوقانی را به دوش می‌کشند. در عوض ستونهای طبقه فوقانی استوانه‌ای هستند و به ویژه در ایوان جنوبی تمام بدنه آنها با انواع کاشی تزیین شده است. پس از سقوط سلسله قاجار بخش اعظم املاک خانواده شادلو از جمله ساختمان عمارت که در آن زمان محل سکونت سردار معزز نوه سردار مفخم بود به تصرف رضاشاه درآمد و سرهنگ رخشا فرماندار و رئیس کل املاک پهلوی بجنورد در آن اقامت گزید. در سال ۱۳۱۶نیز در طبقه فوقانی بنا آتش‌سوزی رخ داد و سقف عمارت که با تیر ارس و پوشش سفالی ساخته شده بود نابود گردید و سقف شیروانی کنونی با پوشش ورق گالوانیزه ایجاد شد.

معمار ایتالیایی رویای کودکی‌اش را محقق کرد: جنگل‌های عمودی در شهر !

شهر نیوز - استفانو بوئری، معماری است که همواره شیفتۀ درختان بوده است. این معمار ایتالیایی، شیفتگی خود را به رمانی که در کودکی خوانده نسبت می‌دهد؛ رمان "بارون در درختان" که در آن پسری جوان به جهانی از درختان صعود می‌کند و قول می‌دهد که هیچگاه برنگردد.

 

 استفانو بوئری، معماری است که همواره شیفتۀ درختان بوده است. این معمار ایتالیایی، شیفتگی خود را به رمانی که در کودکی خوانده نسبت می‌دهد؛ رمان "بارون در درختان" که در آن پسری جوان به جهانی از درختان صعود می‌کند و قول می‌دهد که هیچگاه برنگردد.

به گزارش فرادید به نقل از سی‌ان‌ان، بوئری می‌گوید: "من به درختان به چشم فرد نگاه می‌کنم. هر یک از آن‌ها تکامل خود را طی کرده، زندگینامه و شکل خودش را دارد. "

عجیب نیست که مشهورترین ساختمان این معمار به نام جنگل عمودی، این ذوق کودکانه را در خود داشته باشد. این مجتمع تحسین‌شده که در میلان، شهر زادگاهش، ساخته شده، سرشار از فضای سبزی است که نمای آن را بدل به یک اورگانیسم زنده و در حال تنفس کرده است.

 

دو برج مسکونی در این پروژه که به ترتیب ۸۰ و ۱۱۲ متر ارتفاع دارند، میزبان ۲۰۰۰۰ درخت، درختچه و پیاه است. آن‌ها از بالکن‌هایی که محل‌هایی غیرمنظم دارند بیرون زده‌اند و از جوانب سازه‌ها بالا می‌روند. طبق تخمین‌های بوئر، به ازای هر انسان ساکن در این مجتمع، دو درخت، هشت بوته و ۴۰ گیاه وجود دارد.

مزایای این معماری فراتر از مسائل زیبایی‌شناختی است. این فضای سبز، برای آپارتمان‌ها سایه و برای ساکنین مزایای روانی به همراه دارد و مسکنی برای حیات وحش است (به گفتۀ بوئری، "صد‌ها پرنده از پانزده گونۀ مختلف" در طبقات مختلف این برج‌ها خانه دارند.

تابلویی معمارانه از تزئینات/نگاهی بر شاهکار معماری در مسجد سپهسالار

شهر نیوز - مدرسه و مسجد سپهسالار پس از مدرسه چهارباغ اصفهان از بزرگترین و باشکوه‌ترین بناهای مذهبی در ایران به شمار می‌رود.

هنرآنلاین: مسجد و مدرسه عالی سپهسالار از جمله بناهایی است که در استحکام، وسعت فضا و منظره عالی و ساخت، نخستین و بزرگترین مسجد و مدرسه عالی پایتخت به شمار می‌رود که بر اساس اصول مهندسی و معماری بنا شده و از هر نظر تابع الگوهای معماری سنتی ایرانی است.

این بنا حاصل کار، نخستین معمار تحصیل‌کرده ایرانی به نام میرزا مهدی خان شقاقی ملقب به ممتحن الدوله است که پس از اتمام تحصیلات خود از فرانسه به ایران بازگشته بود. مرحوم سپهسالار در نقشه‌کشی، طرز معماری و وضع ساختمان این بنای بزرگ، نقشه بناهای شرقی اسلامی را در نظر داشت، به همین خاطر برخی معتقدند که از نزدیک‌ترین تلفیق‌ها از معماری مساجد استانبول است. ساخت هسته اصلی بنا نزدیک به پنج سال به طول انجامیده و در مدت شش سال، ساخت بنا اتمام یافته است. البته خود سپهسالار، دو سال بعد از شروع احداث بنا درگذشت و پس از مرگ وی تکمیل مجموعه توسط برادرش یحیی خان مشیرالدوله صورت گرفت. محوطه این بنا بدواً به عمق 17 متر حفر شده و شفته‌ریزی محکمی صورت گرفته است. معماری این بنا که شاید بتوان به جرأت آن را آخرین شاهکار معماری ایرانی دانست دارای الگوی چهار ایوانی است.

بنای مسجد و مدرسه عالی در مجموع دارای 8 مناره بلند است که بلندترین آن 37 متر و کوتاه‌ترین آن 25 متر ارتفاع دارد. امتداد نیم استوانه‌ای این مناره‌ها تا کف حیاط می‌رسد و ابتکاری منحصربه فرد را به نمایش می‌گذارد. تمامی مناره‌ها از آجر ساخته شده و پوششی با کاشی کاری بسیار زیبا دارند.

طبق نقشه این مسجد، بنا شش ورودی دارد. ورودی‌های بخش شمالی(که شامل سه ورودی بوده) به علت احداث کتابخانه مجلس، توسط مهندس سیحون در سال 1342هـ . ش مسدود و ارتباط این قسمت از بنا با عمارت(باغ) بهارستان قطع شده است. ورودی جنوبی که هنگام ساخت بنا، در کوچه‌ای شش متری قرار داشته، سردری ساده دارد که به حیاط دارالشفاء گشوده می‌شود که اکنون این فضا به محلی برای پاسخگویی به سؤالات شرعی و دریافت وجوهات شرعیه تبدیل شده است.

مسابقه معماری خانه مدولار برگزار می‌شود / رقابت معماران برای طراحی خانه‌ای با 4 کاراکتر متفاوت !

شهر نیوز - پنجمین دوره مسابقات بین‌المللی خانه مدولار در حومه شهر با هدف طراحی یک خانه برای 4 شخصیت برگزار می‌شود.

پنجمین دوره مسابقات بین‌المللی خانه مدولار در حومه شهر Ryterna 2019 برگزار می‌شود.

در تعریف این رقابت آمده است: مسابقه خانه کوچک در سال 2018 توجه فراوان رسانه‌ها را به خود جلب کرد، موفقیتی بزرگ بود؛ در همین راستا امسال با پروژه جالب دیگری بازگشته‌ایم. موضوع مسابقه امسال نیز خانه مدولار است، اما در این رقابت از شما می‌خواهیم طراحی را برای خانواده‌ای فرضی و با توجه به نیاز کاراکترهای این خانواده انجام دهید. علاوه بر این همه شما روی یک سایت طراحی می‌کنید. ما زمین مشترکی برای شما انتخاب کرده‌ایم تا شما یا تیمتان روی آن کار کنید.

12 سایت در اختیار شماست تا بهترین خانه را برای این خانواده 4 نفرِ طراحی کنید. هر کدام از این 4 نفر نیازهای متفاوتی دارند. بنابراین شما باید فکر کنید چطور برای این 4 شخصیت متفاوت یک فضای زندگی شاد فراهم کنید.

اعضای این خانواده پیتر 35 ساله (پدر)، لیسا 34 ساله (مادر)، جان 7 ساله (فرزند) که تازه مدرسه را شروع کرده و آلیس (فرزند) 2.5 ساله هستند.

پیتر معاون یکی از شرکت‌های ساختمان‌سازی بین‌المللی در لیتوانی است. او فعالیت خارج از خانه و فعالیت‌هایی مانند:پیاده‌روی، کمپینگ، دوچرخه سواری، قایق رانی و … را دوست دارد. علاوه بر این به فعالیت‌هایی نظیر: ساختن، نقاشی و تزئین کردن که هر شخصی بدون نیاز به هیچ تخصصی می‌تواند به آن‌ها بپردازد، علاقه‌مند ‌است و بیشتر زمان خود را به این پروژه‌ها اختصاص می‌دهد. ساعت کاری او از 8 صبح تا 5 بعدازظهر است. معمولاً اگر بتواند و لازم نباشد از بچه‌ها مراقبت کند، بعد از کار به باشگاه سر میزند و 1 ساعت در استخر شنا می‌کند. او دوست دارد تا جایی که می‌شود نزدیک به طبیعت زندگی کند.

لیسا قبلاً مادر و خانه‌دار بوده، اما الآن در خانه بیزنس خود را شروع کرده است. او به ندرت مشتری‌هایش را به خانه دعوت می‌کند و جلسه‌ها را در خانه برگزار می‌کند. او مهره کلیدی خانواده است و از همه مراقبت می‌کند. او تصمیم گیرنده خانواده و کسی است که حرف آخر را مثلاً در خرید خانه میزند. او سبک زندگی فعال را دوست دارد، اما دوست ندارد بیرون از مرزبندی‌های شهر زندگی کند و زندگی در مرکز شهر را دوست دارد. او دوست دارد در اوقات فراغت مهارت‌هایش در صنایع دستی را افزایش دهد.

جان شخصیتی ممتاز، برونگرا و فوق‌العاده پر انرژی دارد. و سعی می‌کند تمام مرزهای دور و نزدیک را کشف کند. از رفتن به مدرسه واقعاً لذت می‌برد و در کلاسش نفر اول است. اما چون دیگران به آلیس بیشتر توجه می‌کنند، احساس می‌کند خواهرش به او خیانت کرده است.

آلیس کودکی آرام و درون‌گراست که مادرش از او مراقبت می‌کند. او سعی می‌کند شبیه به مادرش باشد. بنابراین بیشتر وقت خود را در کنار مادر می‌گذراند و حتی در جلسه‌های کاری کنار اوست اما  این مسئله جلسات را برای لیسا سخت می‌کند.

این خانواده در نظر دارد 72000 یورو خرج کند. (با استفاده از وام بانکی که برای برگرداندن آن لازم است تا 20 سال آینده هر ماه 300 یورو به بانک بپردازند.)

 موقعیت خانه:

خانواده قادر به خرید خانه یا زمین در مرکز شهر نبود بنابراین زمینی در حومه شهر خریداری کرد. این زمین 20 کیلومتر تا شهر و 15 دقیقه تا مدرسه و مهدکودک فاصله دارد. پس از آن زمینی را خریداری کردند که بسیار به طبیعت نزدیک است. این منطقه به طور مداوم در حال توسعه است. به همین دلیل طبیعت اطراف ملک این خانواده کم کم از بین می‌رود و جای خود را به خانه‌های نوسازی می‌دهد که هر روز ساخته می‌شوند. پیتر از این اتفاق خوش‌حال نیست اما لیسا از این محیط جدید لذت می‌برد.

برای جزئیات بیشتر لطفاً فایل CAD و نقشه را مشاهده کنید. زمین خریداری شده با رنگ زرد مشخص شده و با شماره 4b مطابقت دارد. شما می‌توانید این محدوده را در مختصات 54.649686, 25.449042 (WGS) پیدا کنید.

وسایل نقلیه خانواده:

2 ماشین (یک خودرو هاچ بک (ماشین شرکت) و یک SUV 2015 میدل کلس (خودرو اجاره شده) و یک موتورسیکلت است.

لطفاً برای جزئیات بیشتر فایل قوانین و شرایط مسابقه را در اینجا مشاهده کنید. این فایل اطلاعاتی مانند توصیف خانواده فرضی، بودجه آن‌ها، موقعیت زمین را در اختیارتان می‌گذارد.

نگاهی بر مرمت مسجد کبود تبریز

شهر نیوز - نشست تخصصی مروری بر پژوهش، حفاظت و مرمت "مسجد کبود تبریز در یکصد سال گذشته" برگزار می‌شود.

به نقل از هنرآنلاین: با حمایت دانشکده حفاظت و مرمت دانشکده هنر اصفهان و با هدف بررسی و پژوهش بناهای تاریخی نشست تخصصی مروری بر پژوهش، حفاظت و مرمت "مسجد کبود تبریز در یکصد سال گذشته" برگزار می‌شود.

در این نشست عبدالرحمان وهاب زاده، مدیر پایگاه جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی،کارشناس حفاظت آثار تاریخی و سرپرست آثار حفاظت میراث فرهنگی آذربایجان شرقی،عضو شورای حفاظت ابنیه تاریخی و شورای فنی سازمان میراث فرهنگی استان‌های آذربایجان غربی به عنوان سخنران حضور خواهد داشت.

مسجد کبود یا مسجد جهانشاه از مسجدهای تاریخی تبریز مربوط به دوران حکمرانی قراقویونلوها در قرن نهم هجری است. این مسجد طبق کتیبه سردر آن در سال ۸۴۵ هجری شمسی و در زمان سلطان جهانشاه مقتدرترین حکمران سلسله قراقویونلو و به دستور دختر او صالحه خانم بنا شده است. در زلزله سال ۱۱۵۸ شمسی (۱۷۸۰ میلادی) آسیب فراوانی به مسجد وارد آمد و در اثر این زلزله گنبدهای مسجد فرو ریخت.

خرابه‌های مسجد برای بیش از ۱۵۰ سال بدون تعمیر باقی ماند تا آنکه با سال ۱۳۱۸ تعمیرات و دوباره‌سازی مسجد به منظور حفاظت و بازسازی بخش‌های باقی‌مانده شامل طاق‌ها و پایه‌ها آغاز شد. در ۱۳۵۵ کارهای ساختمانی آن به اتمام رسید بازسازی گنبد اصلی و گنبد کوچک با طرح و استادکاری استاد محمدرضا معماران بنام انجام شد.

مسجد کبود با تنوع و ظرافت کاشی‌کاری و انواع خطوط به‌کاررفته در آن و به ویژه به دلیل رنگ لاجوردی کاشی‌کاری‌های معرق آن به "فیروزه اسلام" شهرت یافته‌ و سبک معماری این بنا به شیوه آذری است.

بر اساس این گزارش، حضور برای عموم افراد در این نشست آزاد و رایگان است و علاقه‌مندان می‌توانند سه‌شنبه، ۲۹ آبان ماه ۹۷ از ساعت ۱۶ الی ۱۸ به اصفهان، دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده حفاظت و مرمت، سالن دکتر شیرازی مراجعه کنند.

انتشار فراخوان سومین دوره جایزه ساختمان سال ایران

شهر نیوز - فراخوان سومین دوره جایزه ساختمان سال ایران 97 با هدف افزایش عقلانیت در معماری معاصر ایران و با حمایت موسسه هنر معماری منتشر شد.

به نقل از هنرآنلاین: جایزه‌ ساختمان سال ایران، ضمن پاسداشت و احترام به دیگر جوایز و نشان‌های فرهنگ محورِ معماری در این سرزمین، حرکتی جهت افزایش و ترویج و تعمیق عقلانیت در معماری معاصر ایران است. این جایزه به بهترین ساختمان، که در جهت توسعه‌ لبه‌ معماری همراه با حفظ منافع ملی در ایران اقدام ورزیده باشد تعلق خواهد گرفت. ایده‌ آغازین و اجرای این جایزه به صورت کامل بر عهده‌ هنرمعماری است، هرچند در این راه ما خود را مدیون جامعه‌ خردمندان معماری این کشور می‌دانیم.

معیارهای داوری در این دوره از مسابقات عبارت‌اند از: جریان‌ساز در سپهر معماری ایران، دارای دیدگاه انتقادی و بینش معقول نسبت به شرایط کنونی، توسعه‌ لبه‌ی معماری و مفاهیم هنری، الهام بخش بودن برای نسل کنونی و نماد معتبر برای آیندگان، عدم تخریب پایداری زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی، توجه سخاوتمندانه به عرصه‌ی عمومی یا محیط پیرامونی، استفاده‌ منطقی از مصالح و دقت در طراحی جزئیات، ارتقای کیفیت معماری و اجرای آن، توجه به وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و تلاش در جهت رفع آن توسط معماری و توجه به انسان، دریافت‌های حسی او و نقش علوم اعصاب در معماری است.

فرایند انتخاب و داوری

کلیه‌ پروژه‌های معماری کشور به جز مرمت، شهرسازی، طراحی داخلی و بازسازی که در سال 1397 اجرای آن‌ها به پایان رسیده باشد، فارغ از عملکرد و متراژ می‌توانند کاندیدای دریافت نشان ساختمان سال ایران در سال 1397 شوند. اینکه پروژه توسط مهندسین مشاور، شرکت، استودیوها یا معماران انفرادی طراحی شده باشد، یا قبلاً حائز جوایزی در دیگر رقابت‌ها شده باشد، ملاک و محدودیت نیست.

مرحله اول: بررسی اسناد و گزینش اولیه‌ی آثار(کاملاً رایگان، تأییدیه‌ی ورود به جایزه)

ورود به جایزه ساختمان سال ایران در ابتدای امر و مرحله اول کاملاً رایگان است و با دانلود فرم ثبت‌نام، تکمیل آن و ارسال آن همراه با یک پی‌دی‌اف معرفی از پروژه(به همراه ویدئوهای احتمالی) آغاز می‌شود. هنرمعماری مسئولیت کنترل مدارک و رفع نواقص احتمالی را بر عهده خواهد داشت. در این مرحله، صرفاً صدور رسید اسناد، بررسی خطاهای سهوی و مسائل مربوط به ناآشنایی شرکت‌کنندگان با قوانین جایزه با همکاری هنرمعماری مرتفع می‌شود. در گام بعد، تیمی منتخب از داوران اصلی(Grand Jury) با تشکیل جلسه‌ای و بررسی دیجیتال مدارک آثار ارسالی، پروژه‌ها را بررسی و آن دسته از پروژه‌هایی که حائز معرفی به عنوان کاندیدا(Nominate) هستند را اعلام می‌کند. ارسال آثار در این مرحله صرفاً یک پی‌دی‌اف (PDF) مشتمل بر 5 شیت 50 در 70 افقی است. در این شیت‌ها باید تمام تصاویر، نمودارها و توضیحات درج شده باشند و هیچ مطلبی جدا از این مکانیسم بررسی نخواهد شد(به جز ویدئوهای ساخته شده از اثر برای درک عمیق‌تر از پروژه). از ارسال مبانی نظری پروژه در قالب یک فایل جدا، خصوصاً یک برگه آ4 خودداری فرمایید. همه‌ی اطلاعات باید در همان 5 شیت درج شده باشند. گرافیک شیت‌ها آزاد است. پی دی اف مذکور کافی است به شماره‌ی تلگرام رسمی هنرمعماری(09393446870) یا ایمیل رسمی جایزه به آدرس [e-mail] به همراه فرم ثبت نام ارسال شوند. حضور در این مرحله و گزینش کاملاً رایگان است. آثار منتخب این مرحله « پروژه‌ی کاندیدا (nominated project) » خوانده و 18 اسفند اعلام رسمی خواهند شد.

مرحله دوم: داوری دوم، اعلام لیست بلند( Long List buildings ) و دعوت به جلسه‌ی دفاع حضوری

هریک از آثار کاندید شده و راه یافته از مرحله‌ی نخست، باید جهت حضور در این مرحله 800.000 تومان به حساب هنرمعماری واریز نمایند. این آثار همچنین اطلاع رسانی عمومی خواهند شد و کاندیداتوری آنان توسط هنرمعماری اعلام رسمی خواهد شد. کلیه‌ی آثار در صورت تمایل به ادامه و حضور در رقابت موظف به پرداخت وجه هستند مگر انصراف دهند. تنها آثار عام المنفعه و خیریه در مناطق محروم از پرداخت وجه به‌صورت صددرصدی معاف هستند.

لزوم پیوند پژوهشگران با تیم تاریخ شفاهی / مصاحبه مفاخر معماری ایران ثروت ملی است / مروری بر روند تدوین تاریخ شفاهی دانشکده معماری

شهر نیوز - تاریخ شفاهی دانشکده معماری ایران، پروژه‌ای پژوهشی است که به سرپرستی عیسی ذکایی در مصاحبه با 23 تن از مفاخر معماری ایران انجام شده است.

به گزارش هنرآنلاین تاریخ شفاهی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه ملی ایران (شهید بهشتی) از جمله پروژه‌هایی است که به همت "موسسه تاریخ شفاهی معماری و شهرسازی اندیشه معاصر" و پشتیبانی "انجمن مفاخر معماری ایران" انجام شد. در این پروژه، تلاش بر این بود که طی مصاحبه حضوری با اساتید، فارغ‌التحصیلان و دانشجویان دوره‌های مختلف به صورت انفرادی، روند شکل‌گیری دانشکده، روابط داخلی و فعالیت‌های گروهی و نحوه ارتباط با فضای خارج از آن، شیوه تدریس و نظام آموزشی در هر دوره، عملکرد مدیریت وقت دانشکده و نیز تاثیر دانشکده بر جامعه و روابط بین این دانشکده با سایر دانشکده‌های دوران خود را  تصویر کند تا محققین و مورخین آموزشی و نیز علاقه‌مندان و فعالان حوزه معماری و شهرسازی، از این گنجینه بهره‌برداری کنند. در همین راستا با عیسی ذکایی، سرپرست تیم تحقیقات و دو نفر از اعضای گروه گفت‌وگویی داشتیم تا مسیر این پژوهش را برای علاقمندان ترسیم کنیم.

 

لطفا بفرمایید اعضای تیم تدوین‌کننده تاریخ شفاهی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه ملی چه کسانی هستند و اساسا چطور شد که تصمیم گرفتید تاریخ شفاهی دانشکده معماری و شهرسازی را جمع‌آوری کنید؟

عیسی ذکایی: من به اتفاق  خانم اطلس سبحانی و شهرو سادات میرعبدالباقی کاشانی که از پروژه کتاب اندیشه معماران با هم آشنا شده بودیم، عضو موسسه تاریخ شفاهی شدیم. در اواسط سال 95 پروژه تعریف و گروه سه نفره ما پس از آشنایی با روش‌های تهیه تاریخ شفاهی، از بهمن ماه سال 95 شروع لیست نفرات مصاحبه شونده، سؤالات و روش کار را تهیه و پس از هماهنگی و تائید موسسه، نخستین مصاحبه را در اسفندماه انجام دادیم. در اوایل سال 96  پرهام ادیب‌پور به گروه اضافه شدند. در همان زمان و با توجه به اینکه بخشی از کار ما تحقیق بود، من نام گروه تحقیق و مصاحبه را انتخاب کردم و کار را ادامه دادیم.

این کار بر اساس سفارش چه نهادی انجام شد؟

عیسی ذکایی: این پروژه براساس سفارش مؤسسه تاریخ شفاهی معماری و شهرسازی اندیشه معاصر شکل گرفت و از آنجایی که مهندس علیرضا قهاری رئیس انجمن است و در داخل موسسه هم عضویت دارد، به عنوان متولی و ناظر پروژه در کنار ما حضور دارند. من نیز به عنوان سرپرست و مدیر اجرایی همکاری را آغاز و از اسفند سال 95 تا تیر 96 گذر اول پروژه را انجام دادیم.

سؤالات در چه راستایی بود؟

عیسی ذکایی: سؤالات حال و هوای دانشکده‌ای داشتند زیرا پروژه دانشگاه ملی ایران، یک کار شخص‌محور نبود بلکه کاملا کار ما موضوع ‌‌محور بود. ما در این پروژه می‌خواستیم بگوییم چه کسانی در دانشگاه ملی درس خوانده‌اند؟، چه اساتیدی در آنجا تدریس می‌کردند و یا روش تدریس به چه صورتی بوده است؟ در واقع ما کلیات یک محیط دانشگاهی را تدوین کردیم.

اطلس سبحانی: تلاش گروه در این پروژه ثبت فضای آموزشی و روابط داخلی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه ملی ایران از ابتدای تاسیس یعنی سال 1338 تا 1358 است که در قالب تاریخ شفاهی ارائه می‌شود.

به نظر شما تدوین کردن تاریخ شفاهی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه ملی ایران چه کمکی می‌تواند به آینده عرصه پژوهش معماری کند؟ اساساً هدفی که این عرصه دنبال می‌کند چیست و چقدر توانسته به محقق شدن آن نزدیک شود؟

عیسی ذکایی: هدف اصلی پروژه ما این بود که نظام آموزش عالی در دوران قبل و پس از انقلاب را بررسی کنیم تا نشان دهیم که این روند از گذشته تا امروز به چه صورتی بوده است. البته ما در این پژوهش چیزی را تعیین نمی‌کنیم بلکه یک گروه محقق، به طور مثال پژوهشکده‌های آموزشی می‌توانند در آینده نظام آموزشی در دهه 40 را با دهه 60 مقایسه ‌کنند. ما تنها بررسی کرده‌ایم که مثلاً دکتر ریاضی زمانی که در سال 48 وارد دانشگاه شدند، چطور درس ‌خواندند و اساتید ایشان به چه صورتی تدریس می‌کردند؟ در واقع ما نحوه آموزش و عملکرد دانشکده را در دوره‌های مختلفی که مصاحبه انجام شده، ثبت کردیم. در واقع نتیجه‌گیری و تجزیه و تحلیل با گروه‌های پژوهشی و حرفه‌ای است. البته ما در حد توان خودمان، بخشی از جمع‌بندی موضوعات ارائه شده مصاحبه شونده‌ها، شاخصه معمار ملی را در این مرحله ثبت کردیم. 

مصاحبه‌شونده‌ها چند نفر بودند و به چه نحوی انتخاب شدند؟

عیسی ذکایی: ما در وهله اول 45 نفر را برای مصاحبه انتخاب کردیم. بعد با آنها تماس گرفتیم و گفتیم ما چنین پروژه‌ای در دست داریم.  در این مسیر برخی علاقه‌مند شدند اما برخی افراد شک و شبهه داشتند که داستان این مصاحبه‌ها چه چیزی است زیرا قبلاً دیگران با برخی از آنها مصاحبه کرده بودند. در این راستا ما آن عده‌ای که علاقه داشتند، را جدا کردیم  و از 45 نفر به 30 نفر رسیدیم. همه این 30 نفر اذعان داشتند که روند مصاحبه را دوست دارند اما در نهایت ما با 23 نفر از آنها مصاحبه کردیم. این 23 نفر از دوره اول تا دوره هفدهم در دانشگاه ملی دانشجو و یا استاد بودند. بنابراین معیار ما تنها دوره‌ها نبود بلکه اظهار علاقه افراد نیز مد نظر قرار گرفت. ما حتی با دانشجوی دوره چهاردهم، زودتر از دانشجوی دوره دوم مصاحبه انجام دادیم و بیشتر از روی علاقه و آمادگی مصاحبه‌شوندگان پیش رفتیم.

آیا همه افراد انتخاب شده برای مصاحبه در فضای امروز معماری کشور فعال هستند؟