برای مقابله با تراکم فروشی دیر است/ تراکم فروشی سبب کاهش سرانه های کیفیت زندگی شده است !

تراکم فروشی و ابعاد پنهان آن، مسئله ای که این روزها چندان مدنظر نیست چرا که عملا قسمت های عمده شهر به تاراج رفته و حرفی برای گفتن نداریم اما به راستی لایحه درآمد پایدار شهری چنان چه به تصویب مجلس می رسید باز هم با اینم شکل مواجه بودیم؟

به گزارش تیتر شهر؛ فرض کنید در کوچه بیست متری زندگی می کنید که هر قطعه از این زمین به چهل قسمت تقسیم شده است چهار طبقه بسازند؛ اگر هم نیمی از اهالی این کوچه بخواهند صبح ها به سر کار بروند با چه صحنه ای مواجه می شوند؟ اما مدیران شهری در سال های گذشته چندان به این مسئله توجه نمی کنند زیرا عایده ای که از فروش ساخت این بنا و اعطای پروانه بدان ها می رسد می تواند جایگزین قابل قبولی برای مدیریت شهر قلمدادکرد اما در این میان چه بلایی بر سر شهر آمده است؟ چرا با توجه به عمق فاجعه ای که این مسئله به بار می آورد، مجلس همچنان سکوت کرده و لایحه درآمد پایدار که نیازی به شهر فروشی ندارد را به تصویب نمی رساند؛ برای پاسخ به همه این سوالات به سراغ محمد سالاری، عضو دو دوره شورای شهر تهران و رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران رفتیم.

محمد سالاری در این خصوص گفت: متاسفانه در کلان شهرهای کشور ما، به دلیل عدم پیش بینی درآمدهای پایدار در قوانین فرادست، شهرداری ها سعی کردند  که از سهل الوصول ترین مکانیسم وشیوه کسب درآمد که همان فروش تراکم است استفاده کنند و آن را جایگزین درآمد پایدار کنند. 

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری افزود: طی دهه های گذشته این رویکرد در میان تمام کلان شهرهای کشور به ویژه تهران رایج شده است. چنان چه به پبشینه تاریخی بپردازیم طی دهه های گذشته یعنی در دهه 60، دولت وقت تصمیم گرفت که کلان شهرهای کشور از بودجه عمومی کشور ارتزاق نکنند و به صورت خود کفا اداره شوند. 

وی بیان کرد: در همان زمان که این مصوبه را گذراندند مقرر شد که لایحه درآمدهای پایدار ارائه و تصویب شود  که در اصل راهکارهای تامین درآمد برای اداره شهرها  پیش بینی می شود؛ اما متاسفانه بحث خودکفایی اجرا شد اما بحث درآمدهای پایدار و ارائه لایحه تا کنون انجام نشده است.

سالاری عنوان کرد: در دولت دکتر روحانی، بعد از سه دهه لایحه درآمد پایدار نوشته شد و در کمیسیون های زیر بنایی دولت مورد بحث و بررسی قرار می گیرد که تا کنون به نتیجه ای نرسیده است. کلان شهرها برای اداره شهر نیازمند اعتبارات زیادی هستند بر همین اساس مجبور شدند به سمت تراکم فروشی یا بارگذاری قابل توجه بر روی املاک بروند و یا آن که با تغییر کاربری برای شهر درآمد ایجاد می کنند.

این عضو شورای شهر تهران با اشاره به راهبرد کلان شهر ها برای تامین بودجه، گفت: راهبرد اصلی کلان شهر ها مبتنی بر درآمد زایی از محل بارگذاری و تغییر کاربری شکل گرفت همین امر باعث شد امروز با بیش از ظرفیتی که بایستی بارگذاری شود و همچنین  سبب جمعیت پذیری تهران بیش از آن چه باید افزایش یافته است که جلوتر از سند چشم انداز شکل گرفته است. 

وی ادامه داد: این بارگذاری سبب شده از سرانه های خدماتی کم شود و پس از آن سرانه خدماتی، ورزشی، فضای سبز، بهداشتی درمانی، آموزشی  و ... کم می شود که نتیجه آن کاهش کیفیت زندگی خواهد بود. در همین خصوص شاهد چالش ها و ابر چالش ها و مشکلات متعددی از جمله مشکلات زیست محیطی، آلودگی هوا، ترافیک، آسیب های اجتماعی و.. هستیم . 

سالاری در مورد جایگزینی برای تراکم فروشی تصریح کرد: این که چه شیوه ها و مکانیسم های دیگری می توان جایگزین تراکم فروشی پیشنهاد داد جای بحث دارد زیرا در اصل برای مقابله با تراکم فروشی خیلی دیر شده است و برای تغییر این روند به مرحله ی گذار نیاز است. بر این اساس به هر شیوه ای که بخواهیم درآمد پایدار را جایگزین روند حاضر کنیم مرحله ای سخت قطعا در اداره شهرها در پیش داریم. 

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری ادامه داد: کما اینکه برای اداره تهران مبالغ زیادی ار مدیریت شهری گذشته به جا مانده است و مردم مطالبات بسیاری دارند از این رو شهرداری ها با وجود محدودیت های اعتباری، نمی توانند به راحتی پاسخگوی این محدودیت ها باشند.

وی تصریح کرد: یکی از راه هایی که می توان پیشنهاد کرد  بهینه کردن دارایی های ملکی شهرداری ها است. به عنوان یکی از منتقدین جدی فروش املاک و اراضی ارزشمند شهر تهران از همان ابتدای سال 92 که وارد شورای شهر شدم این بحث را بارها و بارها در جلسات کارشناسی تخصصی، جلسات کمیسیون و جلسات علنی شورا تکرار کرده ام. 

سالاری گفت: بحث من این است که اگر املاک و اراضی ارزشمند و بزرگ مقیاس که متعلق به شهرداری است، در فرآیند ایجاد برخی فرآیندهای عمرانی همانند پل ها، تونل ها و بزرگراههای درون شهری تهاتر نمی کردیم و این املاک را نمی فروختیم و با مشارکت بخش خصوصی بهیه می شد و به جای فروش از محل بهره برداری درآمد کسب می کردیم برای همیشه می توانستیم شهر را از محل همین درآمدهای ناشی از بهره برداری املاک و اراضی که بهینه شده و تبدیل به یکسری از مراکز خدماتی احصا کنیم.

این عضو شورای شهر تهران با اشاره به تجربه جهانی در این زمینه تصریح کرد: در کشورهای دیگر دنیا و توسعه یافته برای کسب درآمد پایداراین گونه است که شهرداری ها هیچگاه از محل فروش املاک کسب درآمد نمی کنند؛ بلکه با مشارکت بخش خصوصی سرمایه گذاری میکنند و آن ها را بهینه می کنند و از محل ارائه خدمت و بهره برداری درآمدهای مستمر پایدار برای همیشه دارند در صورتی که در کلان شهر های ما املاک و اراضی ارزشمند که هکتاری بودند و به یکباره در فرآیند توسعه بزرگراه های درون شهری که خروجی آن ها منجر به کاهش ترافیک نشد بلکه جذب سفر را افزایش داد نهایتا به جایی می رسیم که املاک و اراضی قابل توجهی نداریم و به شدت به  مشکل بر می خوریم.