خانه طباطباییها در بافت قدیم شهر کاشان، در خیابان علوی و در محله سلطان امیراحمد قرار دارد که در نیمه دوم قرن ۱۳ هجری قمری توسط حاج سیدجعفر طباطبایی ساخته شد. خانه ای که به واسطۀ شاهکارهای هنر معماری استاد علی مریم و تزیینات شگرفش به عروس خانه های تاریخی شهرت دارد و در فهرست آثار ملی ایران می درخشد.
به گزارش ایمنا، درحال حاضر مقابل درب ورودی خانه طباطبای های کاشان اعلانی نصب شده و بر روی آن به بازدیدکنندگان و علاقمندان اعلام شده است که به دلیل مرمت در این خانه تاریخی، از تاریخ یکم دی ماه تا پایان بهمن ماه ۱۳۹۶ این خانه تعطیل است. این موضوع در حالی اتفاق افتاد که برخی خبرگزاری ها از جمله خبرگزاری میزان، طی گزارشی موضوع مرمت این خانه را علتی دروغین برای بستن خانه طباطبایی ها به روی مردم عنوان کرد و دلیل اصلی تعطیلی خانه طباطبایی ها را فیلمبرداری سریال "بانوی عمارت" برشمرد و از فعالیت آزادنه این گروه فیلمبرداری در عروس خانه های تاریخی ایران خبر داد.
خبرگزاری ایمنا درصدد پیگیری این موضوع برآمد.
فیلمبرداری تا پایان اسفند ادامه دارد/ خانه در حال مرمت است
شهردار شهر کاشان با توجه به اینکه مالکیت خانه طباطبایی ها در اختیار شهرداری کاشان است، در گفت و گو با خبرنگار ایمنا ضمن تأیید تعطیلی خانه طباطبابی به مدت دو ماه، اظهار می کند: قرارداد فیلمبرداری از یک سال قبل منقعد شده و در حال انجام است و هیچ ربطی هم به موضوع تعطیلی خانه طباطبایی ها ندارد، ولی به دلیل ضرورت تعمیر در معابر اصلی و طاقهایی که باید تعمیر میشده تا امنیت عابرین تأمین شود گفتند که فعلاً در این بنا رفت و آمدی نشود.
سعید ابریشمی راد ادامه می دهد: قرارداد ساخت فیلم "بانوی عمارت" در این خانه از یک سال قبل منعقد شده و همچنان ادامه دارد و فکر می کنم تا اواخر اسفندماه ادامه خواهد داشت.
طرح مرمت به میراث فرهنگی ارایه نشده است
در این ارتباط علی رغم تلاش خبرگزاری ایمنا برای گفت و گو با "محسن جاوری" رییس اداره میراث فرهنگی کاشان، این امکان فراهم نشد، اما وی پیش از این به خبرگزاری میزان اعلام کرده بود "طرحی برا ی مرمت این بنا به میراث فرهنگی ارایه نشده است.
خبرگزاری ایمنا تلاش کرد موضوع را از طریق "مسعود زیارتی" مسئول حوزه میراث فرهنگی این اداره پیگیری کند که او نیز حاضر به پاسخگویی نشد و خبرنگار ایمنا را به "مرتضی احمدی نجات" مسئول روابط عمومی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان ارجاع داد.
خانه طباطباییها ربطی به اداره میراث فرهنگی ندارد
مسئول روابط عمومی اداره میراث فرهنگی کاشان به خبرنگار ایمنا می گوید: خانه طباطبایی ها هیچ ربطی به اداره میراث فرهنگی ندارد، چون مالکیت آن به عهده شهرداری است و از طریق واحد گردشگری شهرداری و مدیریت خانه طباطباییها باید پیگیری شود.
مرتضی احمدی نجات می افزاید: مرمت این خانه هم به عهده اداره میراث فرهنگی نیست، اما بر روی مرمتش نظارت می شود و فقط اگر مواردی برای مرمت غیر اصولی گزارش شود کارشناسان برای بازدید اقدام می کنند. ما بر شیوه مرمت نظارت میکنیم، اما مدیریت آن با ما نیست.
وی تصریح می کند: کارشناسان از این خانه بازدید کردند، مواردی برای مرمت غیر اصولی گزارش نشده ولی اینکه به دلیل مرمت بسته شده یا به دلیل فیلمبرداری سریال بحث دیگری است و در حیطه اختیارات ما نیست که بگوییم چرا بستید و خودشان باید پاسخگو باشند، اما نه طرح مرمت از سوی اداره میراث فرهنگ کاشان ارایه شده و نه مرمت غیراصولی به ما گزارش شده است.
انجام هم زمان فیلمبرداری و مرمت
مدیر خانه طباطباییها در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار می کند: اکنون در مجموعه طباطبایی ها هر دو اتفاق مرمت و فیلمبرداری برای سریال در حال انجام است؛ سریالی چند قسمتی با موضوع تاریخی از سوی سیمافیلم و برای شبکه سوم سیما در خانه طباطبایی های کاشان فیلمبرداری می شود که مقدمات فیلمبرداری آن از شهریورماه سال جاری انجام شد و عوامل آن از اوایل مهرماه در این آغاز به کار کردند و فکر می کنم بنا بر پیش بینی انجام شده این پروژه تا پایان بهمن ادامه داشته باشد. بخش زیادی از این سریال بنا به گفته تهیه کننده و عوامل آن در کاشان و سایر بخشهای آن در شهرهایی مانند قزوین اتفاق می افتد. در این مدت که سریال در حال ضبط بوده است همزمان گردشگران از خانه بازدید می کردند و احیاناً صحنه هایی از فیلم را هم می دیدند.
سید مهدی رضوی زاده ادامه می دهد: معمولا هر سال در شهرداری مقدمات و تدارکاتی را اعم از تشکیل ستاد اجرایی خدمات سفر، همراه با حضور در ستاد شهرستان و برنامه ریزی های مختلفی که انجام می شود، پیش بینی می کنیم. تقریباً از نخستین بازسازی هایی که برای مجموعه های تحت اختیار شهرداری مانند خانه طباطبایی ها، خانه عباسیان و حمام سلطان میراحمد صورت گرفته است حدود بیست و چند سال گذشته است و به مرور زمان آسیب های دیده اند که بخشی از آن ها نیاز به تعمیر و مرمت دارد.
ادامه مرمت در خانه عباسیان و حمام سلطان میراحمد
وی تصریح می کند: در این فاصله و بر اساس رصدی که بر اساس آمار سال های قبل و صحبت هایی که با مجموعه ها و شرکت های هدایت کنندۀ تورهای گردشگری صورت گرفته است، در یکی دو ماهه اخیر به واسطه شرایط آب و هوایی کمترین حضور گردشگران داخلی و خارجی در کاشان مشاهده می شود. در خارج از ایامی مانند نوروز کاشان با حضور گردشگران بسیاری از جمله گردشگران داخلی مواجه است، اما در این یکی دو ماهه منتهی به سال حضور گردشگران کاهش می یابد، بنابراین تصمیم گرفتیم برای بحث مرمت و بهسازی و اقداماتی که باید در قسمت ورودی ها انجام می دادیم، مجموعه بسته باشد تا هم انجام مرمت تسریع شود و هم بتوانیم خدمات بهتری به گردشگران ارایه بدهیم.
رضوی زاده می افزاید: مثلا در روزهای پنج شنبه و جمعه ای که گذشت مجموعه خانه طباطبایی ها باز بود ولی رسماَ اعلام نکردیم. سعی کردیم که سایر مجموعه های تاریخی تحت پوشش شهرداری فعال باشند و به هر حال مسافران و گردشگران بتوانند از آن قسمت ها استفاده کنند، البته بحث مرمت را در سایر مجموعه ها نیز خواهیم داشت، مثلا حمام و خانه عباسیان نیز در دست مرمت قرار دارند.
ضبط سریال، دلیل تعطیلی خانه نیست
مدیر حوزه گردشگری شهرداری کاشان می گوید: سریال "بانوی عمارت" همچنان در خانه طباطبایی ها در حال فیلمبرداری است که به صورت بخشی انجام می شود، مثلا گاهی در حیاط یا اندرونی یا حیاط کوچک و حیاط خدمه، به همین خاطر هم مرمت برای ما مشکل ساز نیست و ضبط سریال، دلیلی نبوده که بخواهیم خانه را بخاطر آن تعطیل کنیم، البته بخشی از سریال قبلا در شب ضبط می شد که مشکلی نداشت، ولی در مورد برداشت هایی که در طول روز گرفته می شد و حضور گردشگران در بخشی از مجموعه مثل اتاق شاه نشین محدود می شد، به هرحال کسی نمی توانست تردد کند. یا در حیاط بزرگ در یکی دو روزی که می خواستند ضبط کنند محدودیت بازدید وجود داشت، ولی اینکه تعطیلی خانه طباطبایی ها صرفاً به دلیل فیلمبرداری سریال باشد اینطور نبوده و مسله اصلی بحث مرمت بوده است.
سیدمهدی رضوی زاده ادامه می دهد: مجموعه اتفاقاتی را برای سال های آینده پیش بینی می کنیم، ازجمله اتفاقاتی بین المللی که احتمالا اگر در کاشان رخ بدهد، باید طرح های مرمتی انجام شده باشد، چرا که دیگر فرصتی نداریم و معمولا در کاشان از ۲۰ اسفند به بعد تعداد مسافران نوروزی افزایش چشم گیری می یابد و باید در این زمان این فرصت را دریابیم و مرمت ها را به پایان برسانیم.
خانه طباطبایی ها به طرح مرمت جامع نیاز نداشت
مدیر حوزه گردشگری شهرداری کاشان تصریح می کند: مرمت در خانه طباطبایی ها مختلف است، یک زمانی یک بنایی نیاز به مرمت کامل دارد که آن را معمولا به حوزه های مختلفی که مرتبط است ارجاع می دهند که گاهی حتی نیاز به حضور کاشناسان میراث فرهنگی دارد، اما مرمتی که اکنون برای خانه طباطبایی ها در حال انجام است کف فرش مجموعه است که بخشی از آن آسیب دیده، بعضی از بندکشی های دیوارهاست که نیاز به مرمت دارد و در هر گوشۀ خانه ممکن است دیده شود، مثلا جایی بر اثر نم بخشی از گچ ریخته شده و خطراتی را دارد و باید تراشیده شود و دوباره توسط استادکار گچکاری شود، یا پشت بامش نیاز به مرمت فرش دارد که با نظارت شهرداری کاشان انجام می شود که همپای میراث در حوزه های احیا و مرمت دارد کار می کند.
شهرداری کاشان شاید جزو معدود شهرداری هایی است که یکی از مناطق آن، منطقه ویژۀ بافتمان است و به خاطر اهمیتی که در کاشان دارد توسط استادکارها و کارشناسان و معماران کاشان و کسانی که در این زمینه تبحر دارند انجام می شود و اصلا یک شرکت عمران و احیای بافت داریم که بخشی از این پروژه ها تحت نظارت و پیمان آن انجام می شود و صرفاً اینطور نیست که مانند یک پروژه عمرانی به آن نگاه شود، به همین دلیل سعی می کنیم با سریع ترین شکل آن مواردی را که خانه طباطبایی ها واقعاً نیاز داشت و اگر به آن رسیدگی نشودتخریب بیشتری را خواهد داشت مرتفع کنیم.
وی می افزاید: ما با اداره میراث فرهنگی کاشان ارتباط مستمر داریم، ولی طرح مرمت جامعی را برای خانه طباطبایی ها نیاز نداشتیم. مجموعه خانه طباطبایی ها چندین سال قبل مرمت و بازسازی شده و مرمت ها اکنون در حدی نیست که مثلا بنا بخواهد به هم بخورد، ابنیه جدیدی ایجاد شود یا تغییر کند.
اکنون سریال بانوی عمارت بدون هیچ مزاحمتی ماه های آخر فیلمبرداری را در خانه طباطبایی ها می گذراند و مرمت خانه نیز همچنان در حال انجام است. خانه طباطبایی ها تا پایان بهمن ماه به روی عموم بسته خواهد ماند و مدیر حوزه گردشگری شهرداری کاشان که مدیریت این خانه را نیز عهده دار است، مرمت را به عنوان تنها دلیل اصلی این تعطیلی اعلام کرد. ما نیز بر سخن او مبنی بر مرمت این خانه تکیه می کنیم و قطعاً مرمت عروس خانه های تاریخی اقدامی خوشایند است؛ اما همیشه این سوال باقی است که چرا مردم نباید از نزدیک شاهد مرمت در بناهای تاریخی باشند!؟
شاید اگر امکان بازدید از کارگاههای مرمت فراهم بود بخشی از تخریب آثار تاریخی که گاهی توسط برخی بازدیدکنندهنماها اتفاق می افتاد کاهش مییافت. بازدید از کارگاه های مرمت البته با رعایت شرایط ایمنی، اقدامی جذاب خواهد بود، شاید اگر خانه طباطبایی ها همچنان باز می ماند و فیلمبردای، مرمت و بازدید از این خانه همچنان ادامه می یافت، تعاملی چندسویه صورت می گرفت.