رییس مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه تقویت سازمان‌دهی مدیریت بحران یکی از آموزه‌های جدی ما در نتیجه این حادثه بود، خاطرنشان کرد: ما در استفاده از ظرفیت بیمه برای پاسخگویی به خسارات این حادثه بسیار ضعیف عمل کردیم.
به گزارش ایسنا، محمد شکرچی‌زاده صبح امروز در اولین همایش منطقه‌ای حفاظت ساختمان‌ها در برابر حریق در هتل پردیسان اظهار کرد: شهرهای ایران به شدت ناایمن است و تحمل حوادثی که به آن وارد می‌شود را ندارد.
وی ادامه داد: موضوع آتش یکی از موضوعات اصلی ماست که از آن غفلت کردیم و به این موضوع به طور جد نپرداخته‌ایم. انتظار این است که ما در شرایطی که با آن روبه‌رو هستیم، موضوع پلاسکو را یک نقطه عطف بدانیم و از امکاناتی که در اختیار ما قرار داده شده است، نهایت استفاده را ببریم.
رییس مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی افزود: رئیس‌جمهور کمیته ویژه‌ای برای بررسی علل حادثه پلاسکو در نظر گرفت که به مقوله پلاسکو بپردازد. در گزارشی که هیات پلاسکو ارایه داد، نکات زیادی وجود داشت. در واقع پلاسکو فرو نریخت بلکه به پا خواست تا ساختارهای مدنی ایران را به پرسش بگیرد و بگوید که شما ایرانیان چه کردید و چه نکردید که من در آتش سوختم و فرو ریختم؟
وی خاطرنشان کرد: در طول این چند دهه گذشته برای رفتن به سمت و سوی مدرن‌سازی شهرها و ارتقای سطح زندگی خود و همچنین بهسازی و نوسازی گام برداشتیم ولی در حقیقت به موضوع مهم ایمنی نکردیم.
رییس مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه ما سالانه 10 درصد افزایش حوادث آتش‌سوزی را داریم، تصریح کرد: دلیل اصلی آن افزایش تعداد ساختمان‌ها و همچنین ایمن نبودن آن‌هاست و تاسیسات مکانیکی ما دچار مشکل می‌شود و اتفاقاتی که رخ داده، نقطه شروع اشکالات فنی است که در سیستم‌ها وجود دارد.
شکرچی‌زاده با بیان اینکه بنابراین تمرکز ما باید در مقوله‌هایی مانند پلاسکو به سرو سامان دادن ساختمان‌ها باشد، عنوان کرد: ما یک مسیر مهم را پیش‌رو داریم و بایستی به همه ایمنی‌ها و همه اهداف خود دست پیدا کنیم.
وی تاکید کرد: آنچه در هدف برای کمیته ویژه پلاسکو قید شده بود، مشخص کردن مقصر و ورود به مقوله قضایی نبوده اگرچه در گزارش می‌توان کارشناسان و مسئولان قضایی استفاده کرد ولی منظور از تهیه گزارش پیدا کردن مقصر نبود.
شکرچی‌زاده با بیان اینکه موضوع دومی که مورد توجه ما قرار گرفت، شناخت فرصت‌ها در نتیجه این حادثه است، اظهار کرد: مطلب سوم آشکارسازی علت حادثه بوده است که بر مبنای یافته‌ها راهکارهای استقرار فرهنگ ایمنی را برای ممانعت از تکرار حوادث مشابه اجرا نمود.
رییس مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی در خصوص رخ دادن حادثه پلاسکو عنوان کرد: ساختمان پلاسکو در فاصله سال‌های 39 تا 41 ساخته شد و اتفاقی که در 30 دی ماه 1395 افتاد، این بود که این ساختمان ساعت 8 صبح دچار حریق شد و در ساعت 11.30 ساختمان فرو ریخت. ساختمان شامل دو بخش از یک برج 17 طبقه‌ای و یک پلیوم 5 طبقه‌ای بود. کارگروه موضوع را از حیث مهندسی سازه، مهندسی آتش، مدیریت بحران، مسئولیت حقوقی، بیمه و حوزه‌های اجتماعی مورد بررسی قرار داده است.
شکرچی‌زاده ادامه داد: حادثه در یک مغازه در طبقه 10 اتفاق افتاد و تماس با آتش‌نشانی در ساعت 7.58 صورت گرفت. همزمان سه ایستگاه به سمت حادثه اعزام می‌شود و ساعت 8.30 دقیقه اولین گروه آتش‌نشان به محل حادثه می‌رسد.
وی افزود: کاربری این ساختمان 580 واحد تجاری بود که عمدتا به صنعت پوشاک اختصاص داشت که این صنعت یک منشا آتش و یک منبع حریق محسوب می‌شود.
رییس مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی عنوان کرد: از هر 500 کیلو پارچه می‌توان 10 هزار ماژول گرما ایجاد کرد و وقتی یک ساختمان با کارکرد فروشگاه است و به انبار و یا محل کار تبدیل می‌شود، یک حجم قابل توجهی از آتش را در درون خود ایجاد می‌کند.
شکرچی‌زاده با بیان اینکه همچنین ارزیابی میدانی از این حادثه انجام شد و نمونه‌های بتن و مصالح دیگر نشان داد که دما در نقطه آتش بین 500 تا 700 درجه بوده، عنوان کرد: سیستم سازه‌ای این ساختمان فلزی از نوع شبه لوله‌ای بوده اما در قسمت داخلی این ساختمان تعداد محدودی ستون با فواصل زیاد پیش‌بینی شده بود که وظیفه آن تحمل باربری ثقلی ساختمان بوده است. همچنین کف‌ها در تمام طبقات از بتن مسطح با ضخامت حدود 13 سانتی‌متر ایجاد شده بود.
رییس مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی تاکید کرد: این گزارش نشان می‌دهد این سازه و تعدادی از عناصر آن تحمل بار ثقلی را نداشته است.
شکرچی‌زاده با بیان اینکه در این ساختمان پیش‌بینی زلزله و بروز آن نیز در نظر گرفته نشده بود، عنوان کرد: با در نظر گرفتن این شاخص ضعف‌های بیشتری در ساختمان مشاهده می‌شد. امروز تعداد زیادی از ساختمان‌های ما از نظر بار ثقلی دچار مشکل است چه برسد به مقاومت در برابر زلزله. این نتیجه مهمی است که در بررسی سازه‌ای ساختمان پلاسکو به آن دست یافتیم.
وی خاطرنشان کرد: بررسی نسبت تنش موجود به تنش مجاز همراه با آتش نشان می‌دهد که علت حادثه افزایش دمای ناشی از آتش از طبقات 9 به بالا بوده است.
رییس مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: حرارت ناشی از یک طبقه علاوه بر کاهش مقاومت اتصالات، موجب نرمی و افتادگی بیش از حد خرپاها بوده است و نهایتا می‌توان منجر به سقوط سقف در هر طبقه شود و همراه با سقوط، وزن آن به همراه ضربه، به سقف پایین وارد می‌شود.
شکرچی‌زاده افزود: با بررسی‌هایی که در بخش‌های فلزی ساختمان انجام شد، دریافتیم اتصالات خرپاها روی ستون‌ها صورت گرفته که این امر نشان دهنده تخریب کامل ساختمان بوده است. هدفی که کمیته ویژه پلاسکو به آن دست پیدا کرد، این بود که خرابی سازه پلاسکو در سه مرحله انجام شده است.
وی اظهار کرد: آتش‌سوزی در طبقه دهم شروع شد و پس از گسترش در بخشی از طبقه دهم، از طریق آسانسور و پله‌ها به طبقه‌های بالاتر سرایت کرد و در مرحله اول بعد از سه ساعت که آتش‌سوزی ادامه پیدا می‌کند، بخشی از کف طبقه یازدهم سقوط می‌کند.
رییس مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی گفت: بعد از آن به فاصله حداقل 10 دقیقه، در مرحله دوم، بخشی از کف طبقه دوازدهم و سیزدهم بر روی کف طبقه دهم می‌ریزد و بر اثر همین ضربه، سقوط طبقات تا پایین ساختمان ادامه پیدا می‌کند.
شکرچی‌زاده افزود: اما بعد از آن ساختمان به مدت 30 دقیقه پایداری خود را حفظ کرد. در این مرحله در بخش‌های شرقی و جنوبی ساختمان انهدام آغاز می‌شود و همین امر منجر به فروریزش کلی ساختمان پلاسکو می‌شود.
وی با بیان اینکه تقریبا 3 ساعت و 33 دقیقه ساختمان به کل در آتش فرو می‌ریزد، گفت: اولین حباب آتش در طبقه یازدهم مشاهده شد که این حادثه به دلیل فرو ریختن کف طبقه دوازدهم در قسمت جنوبی ساختمان بوده است، پس از آن در این حباب آتش در کف طبقات قسمت جنوبی و شرقی ساختمان آغاز می‌شود که همراه با خارج شدن ناگهانی دود، گرد و خاک زیاد بود.
رییس مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی گفت: سقوط کف‌های طبقات بسیار قابل توجه است و همین خرابی سقف‌ها در مرحله سوم موجب می‌شود که ستون‌ها تکیه‌گاه‌های جانبی خود را در تراز طبقات از دست بدهند و در ارتفاعات بالای برج مهار جانبی وجود نداشته باشد.
شکرچی‌زاده عنوان کرد: حادثه پلاسکو در حوزه سازه و آتش می‌تواند برای ما درس‌آموز باشد، همچنین با وجود مقاومت فولاد باز هم اسکلت‌های فولادی لزوما به سیستم‌های محافظی و حریق نیاز دارند تا در هنگام آتش سوزی‌های شدید برای اطفای حریق و فرو ریزش آن اقداماتی انجام شود. در محدوده اطراف ساختمان‌ها نیز باید امکاناتی فراهم نمود که ماشین‌های آتش‌نشانی بتوانند به محل حادثه دسترسی پیدا کند.
وی با بیان اینکه تقویت سازمان‌دهی مدیریت بحران یکی از آموزه‌های جدی ما در نتیجه این حادثه بود، خاطرنشان کرد: ما در استفاده از ظرفیت بیمه برای پاسخگویی به خسارات این حادثه بسیار ضعیف عمل کردیم. همچنین با بررسی‌های رفتارشناسانه می‌توان دریافت که تجمع انبوه جمعیت در آن حادثه یکی از مشکلات بزرگ ما بود.
