جایگاه پوشش‌های ساختمانی ایمن در منظر شهری
سپیده افسری - جداره‌های شهری، یکی از عرصه‌های عمل طراحی شهری هستند که در ارتباط زیاد با ناظرین قرار می‌گیرند. بنابراین در صورتی که این سطحها، واجد ارزشهای بصری هماهنگ با فرهنگ و هویت باشد، ضمن آنکه توسط استفاده کننده فضا درک می‌شوند، واجد هویت متمایز بصری و ارزش های زیبایی‌شناسانه خواهند بود و به این ترتیب نوعی آرامش بصری را برای ناظرین فراهم می آورند. درست در نقطه مقابل، اگر نماها فارغ ارزشهای بصری و در عین حال هویتی، طراحی شوند و یا در فرایند طراحی معماری به عنوان آثاری مستقل از زمینه در نظر گرفته شوند، به بستری ناهماهنگ، واجد اغتشاش بصری تبدیل می‌شوند که به دلیل عدم هماهنگی نظم‌های موجود در هر اثر، زشتی و ناهماهنگی را به بیننده القاء می‌کنند.
از سوی دیگر در شهرهای امروزی شاهد سرعت بالای رشد شهر و جمعیت آن هستیم. حجم بالای ساخت و ساز ها، ساختمان‌های در حال ساخت رها شده، آلودگی دیوارهای بیرونی اکثر ساختمان ها، تبلیغات نویسی بیش از حد، ساختمان‌های متروکه، حفاری های متعدد و عدم هماهنگی جداره‌ها و غیره همه مولد آشفتگی بصری و روانی مردم شده‌اند. بدین ترتیب ضروری است تا برای این میزان ساخت و ساز و جلوه نامناسب آن در شهر تدبیری انجام شود.
در این امر کیفیت‌های مورد نظر در ساماندهی منظر عینی شهر و همچنین کیفیت های مرتبط با ایمنی و خلق محیط امن بایست مورد توجه قرار گیرد. یکی از راهکارهای این امر استفاده از پوشش‌های امن و مناسب پروژه‌های ساختمانی در حال ساخت است که در بسیاری از شهرهای جهان نظیر سیدنی، آکسفورد، لندن، لیسبون و …به خوبی به عنوان یک هنر شهری استفاده شده و بخشی مجزا در سندهای طراحی شهری را به خود اختصاص داده است. در بسیاری از این شهرها پوشش‌های ساختمانی ایمن توانسته در خلق جداره‌های شهری فعال و پویا اثر گذار باشد و از سوی دیگر هماهنگی و حس زیبایی شناسانه را به کاربر فضا منتقل کنند.
پوشش‌های ساختمانی ایمن می‌تواند علاوه بر حفظ ایمنی کارکنان پروژه، متضمن ایمنی عابرین پیاده باشند و علاوه بر آن از آلودگی‌های بصری حاصل از ساخت‌و ساز جلوگیری نمایند. همچنین بسیاری از این پوشش‌های ساختمانی ایمن می‌تواند برنامه‌های درآمدزا را برای شهر به کمک اجرای طرح تبلیغات بر پوشش‌های ایمن را دربرداشته باشد. از سوی دیگر، در بافت‌های میراثی و تاریخی می‌تواند همراه با زمینه‌های فرهنگی و تاریخی طراحی شوند و بر غنای بافت بیفزایند.
با این حال، باید توجه داشت که چنانکه اجرای مناسب یک پوشش ساختمانی می‌تواند از یک سو ضمن تضمین ایمنی افراد پیاده، ارزشهای بصری و بیانی معماری و محیط را حفظ نماید و از سوی دیگر عدم اجرای مناسب پوشش ساختمانی، ضمن تخریب فضای بصری جداره شهری و ساختار زیبایی شناختی معماری می‌تواند به سلیقه و فرهنگ زیبایی شناختی مخاطب لطمه وارد نماید. در طراحی پوشش ساختمانی همچون معماری و همسو با طراحی شهری عمل کرده و با در نظر گرفتن کلیت واحد و هماهنگ، پوشش ساختمانی جزیی از بدنه شهری در نظر گرفته شود که در سیمای جداره همگن تاثیر به سزایی دارد. در تهیه و تایید پوشش‌های ساختمانی نبایست به سلیقه فردی سازندگان اکتفا نمود، چرا که نتیجه آن تابلویی مغشوش، شهری ناهمگون و خطوط نامتناسب در کالبد شهر است. بنابراین لازم است تا سازوکار و دستورالعمل مشخصی از نحوه درخواست برای پوشش های ساختمانی تببین شود. برای مثال، سایت شهرداری سیدنی به صورت آنلاین درخواست های متقاضیان را برای اجرا پوشش های ایمن بررسی کرده و الگوهای پیشنهادی و مشاوره‌های لازم را برای اجرا خلاقانه و هماهنگ با بدنه های شهری را در اختیار آنان قرار می‌دهد.
در ادامه تجربه شهرداری سیدنی در اجرای پوشش‌های ایمن بررسی خواهد شد.
تجربه سیدنی- سیاست پوشش‌های ساختمانی و داربست‌ها-۲۰۱۶
این سیاست گذاری در محدوده دولت مرکزی شهر سیدنی انجام شده است. هدف اصلی از این سیاست گذاری قدرت بخشیدن به ضوابط پوشش‌های ساختمانی و داربست برای تجویز معیارهای طراحی و نصب سازه‌های موقت در معابر عمومی است. این ضوابط برای ارزیابی نحوه عمل صاحبان ملک، توسعه‌دهندگان و سازندگانی که به دنبال برپایی سازه های موقت هستند وضع شده است و قبل از برپایی هر پوشش ساختمانی بایست مجوز آن از شهرداری سیدنی گرفته شود.
شهر سیدنی با توجه به حجم بالای پیاده و سواره خود، نیازمند فراهم کردن دسترسی و حرکت ایمن و راحت برای افراد پیاده دارد. موانع در مسیر پیاده ناشی از پوشش های ساختمانی و داربست‌ها معمولا بخشی ضروری برای ساخت و نگهداری ساختمان محسوب می‌شوند. به منظور اجازه ساخت چنین سازه‌هایی در مکان‌های عمومی لازم است تا کمترین تاثیرات را بر ساکنان، کارکنان و بازدیدکنندگان و جامعه کسب و کار داشته باشند.
همچنین تاثیرات بصری بسیار زیادی ناشی از فعالیت‌های ساخت و ساز ایجاد می‌شود و بایست پوشش های ساختمانی و داربست‌ها از کیفیت‌های طراحی بالایی برخوردار باشند. بنابراین شهر سدنی به پوشش های ساختمانی نیازمند است که حداقل استانداردهای طراحی نظیر هنر عمومی و گرافیک را نمایش دهد.
استفاده از هنر عمومی، گرافیک، رنگ و تصاویر بر روی پوشش های ساختمانی و داربست ها به منظور به حداقل رسانیدن اثرات بصری و افزودن جذابیت‌های بصری و خلاقیت در منظر خیابانی است. نصب اثر هنری بر سازه‌های موقت هم راستا با “طرح عملیاتی” و “سیاست گذاری فرهنگی” و “سیاست گذاری خلاقانه شهری” سیدنی است و از نصب اعلانات و تبلیغات و
گرافیتی بر روی دیواره‌ها جلوگیری می‌کند. پوشش های ساختمانی نوآورانه نیز توسط سیاست گذاری ها و ضوابط حمایت می‌شوند.
هدف‌‌های سیاست‌گذاری:
- به حداقل رساندن موانع بر سر گذر پیاده، سواره و دوچرخه سوار و کاهش نارضایتی از جانمایی سازه‌های موقت در عرصه عمومی
- نگهداری مسیرهای ایمن
- نگهداری از گشودگی‌های بصری عرصه های پیاده
- محافظت و ایمن ساختن محیط کار از مکان عمومی
- به حداقل رساندن تاثیرات مخرب بصری از طریق فراهم کردن هنر عمومی و گرافیک، طرح‌های خلاقانه و دیگر سازه‌های موقت جذاب به لحاظ بصری
- تعیین یک رنگ استاندارد برای سازگاری به شهر
- کنترل رفت و آمد کامیون‌ها و بارکش‌ها در نقاط قابل دسترس در داربست‌ها به منظور افزایش ایمنی عمومی
- به حداقل رسانیدن اثرات مخرب بر درخت‌های خیابان
همچنین سایت شهرداری سیدنی انواع پوشش های ساختمانی و انواع داربست‌ها را برای عرصه های ساختمانی در دو تیپ A و B را برای سازندگان معرفی کرده است. همچنین نصب گرافیک بر پوشش های ساختمانی را متناسب با موقعیت، مدت نصب و مجوارت با کریدورهای حرکتی اجباری کرده است.
همچنین شهرداری سیدنی برنامه پوشش‌های ساختمانی جذاب را تهیه کرده است. سه گزینه نصب گرافیک بر روی پوشش‌های ساختمانی به تمام شهروندان و سازندگان معرفی شده است.
- Bespoke Graphic: در این گزینه صاحب زمین اثر هنری مربوط با سیات خود را خلق کند. طراحی ها نیازمند تایید شهرداری است و طراحی پیشنهادی بایست ضمیمه درخواست شود.
- Historical Images: سازه‌های موقت در پیرامون مکان‌های میراثی و یا در مکان‌های واجد اهمیت میراث بایست تصاویر تاریخی از محل را به نمایش گذارند. به منظور پاسخگویی به این امر، شهرداری سیدنی، الگوهای آماده را تهیه دیده است.
- Site Work: در این گزینه از هنرمندان و طراحان در قسمت های محتلف کشور خواسته می‌شود تا اثرهای هنری خود را برای نمایش پوشش های ساختمانی پیشنهاد دهند.
این پوشش های ساختمانی جذاب و خلاقانه می‌تواند موجب:
- افزایش خلاقیت در منظر خیابانی شود؛
- افزایش فرصت معرفی هنرمندان و عرضه آثار هنری
- افزایش دید رویدادهای فرهنگی و مجموعه‌های هنری خارج از نمایشگاه ها و در محیط های عمومی
- افزایش روش‌های کاوش و احترام به تاریخ سیدنی با استفاده از عکس های تاریخی
- افزایش مشارکت عموم در شکل دهی به شکل و حس شهر
همچنین بایست ذکر شود که نحوه درخواست برای مجوز پوشش های ساختمانی به صورت کاملا آنلاین بوده و متقاضیان همراه درخواست خود بایست موارد ذیل را به پیوست ارسال نمایند.
- سایت پلان در مقیاس ۱:۱۰۰ نمایانگر مسیرهای پیاده، موقعیت‌های درختان، مبلمان شهری، روشنایی خیابان، پراغ های راهنمایی و رانندگی و علائم پیاده
- اسکیس های معماری از پوشش ساختمانی شامل دید پلان، مقاطع، و نما در مقیاس ۱:۱۰۰
- جزئیات تمامی درختان در فاصله پنج متری از پوشش ساختمانی پیشنهادی و همچنین هر درخت دیگری که ممکن است شاخه‌های آن تحت تاثیر قرار بگیرد.
- مباحث اجرایی، طرح های سازه ای و جزییات دیگر
- طرح روشنایی برای تضمین امنیت پیاده
- گواهی یک مهندس سازه برای اطمینان از تبیعت از فرم های استاندارد شهرداری
- جزییات هر گونه گرافیک پیشنهادی برای نمایش بر پوشش ساختمانی
