همایش یک روزه توسعه پایدار شهری و امنیت اجتماعی در کرمان با حضور مدیرکل راه و شهرسازی استان کرمان، مدیرکل امنیتی، انتظامی استانداری کرمان، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کرمان، سرپرست مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی جنوب شرق کشور، رئیس سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان کرمان، رئیس کمیسیون عمران و معماری شورای شهر کرمان و با استقبال پژوهشگران، اساتید دانشگاه، مدیران و اعضای سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان کرمان برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روابط عمومی راه و شهرسازی کرمان، محمدمهدی بلوردی در همایش توسعه پایدار شهری و امنیت اجتماعی با طرح این پرسش که مهندسان به چه دلیل باید به مفاهیم توسعهٔ پایدار توجه کنند؟ به ارایهٔ تعاریفی از توسعهٔ پایدار پرداخت و گفت:
بر اساس تعاریفی که مورد وثوق و اتفاق‌نظر اندیشمندان است، توسعهٔ پایدار فرایندی است که طی آن مردم یک کشور نیازهای آتی خود را برمی‌آورند و سطح زندگی خود را ارتقا می‌بخشند، بی‌آنکه از منابعی که به نسل‌های آینده تعلق دارد، مصرف کنند و سرمایه‌های آتی را برای تأمین خواسته‌های کنونی خویش هدر دهند.
وی افزود: در تعریف دیگری آمده است؛ توسعهٔ پایدار، توسعه‌ای است که نیازهای جوانان را برآورده می‌سازد، بی‌آنکه از توانایی‌های نسل آینده برای ارضای نیازهایشان مایه بگذارد.
همچنین مدیرکل راه و شهرسازی استان کرمان ادامه داد: مفهوم توسعهٔ پایدار، یک نوع تلاش برای تحکیم مفاهیم در حال رشد حوزه‌هایی از موضوعات محیطی در کنار موضوعات اجتماعی و اقتصادی است؛ بنابراین، مهندسان باید آرام‌آرام ضمن محاسبات دقیق مهندسی، نیم‌نگاهی به موضوعات اجتماعی هم داشته باشند و خود را از آن دور ندانند.
بلوردی در ارایهٔ تعاریف دیگر از توسعهٔ پایدار گفت: توسعهٔ پایدار، یک تغییر مهم در فهم رابطهٔ انسان و طبیعت و انسان‌ها با یکدیگر است؛ ضمن اینکه توسعهٔ پایدار، مسائل محیطی، اجتماعی و اقتصادی را به هم پیوند می‌زند.
وی همچنین دلیل اهمیت موضوع توسعهٔ پایدار و دلیل اهمیت آن برای سازمان ملل که سند توسعهٔ پایدار را در سال ۲۰۱۵ تنظیم کرده است را از یک‌طرف محدود بودن امکانات و منابع طبیعی و از طرف دیگر، نامحدود بودن نیازها و خواسته‌های بشر دانست.
مدیرکل راه و شهرسازی استان کرمان با بیان اینکه در سند سازمان ملل متحد که در سال ۲۰۱۵ به تصویب رؤسای کشورهای جهان رسید، ۱۷ هدف اصلی و ۱۶۹ هدف ویژه به تصویب رسیده است گفت: از ۱۷ هدف اصلی، شش هدف به‌طور مستقیم با حوزه‌های مهندسی ارتباط دارد و بقیهٔ اهداف هم به‌طور غیرمستقیم با این حوزه در ارتباط است.
بلوردی با اشاره به اهداف این سند نیز گفت: ازجملهٔ این اهداف، تضمین دسترسی به آب و مدیریت پایدار آب و بهداشت برای همه، ساختن زیربنایی مقاوم، ترویج صنعتی‌سازی پایدار و ترویج نوآوری و تبدیل شهرها و سکونت‌گاه‌های انسانی به مکان‌هایی همه‌شمول، امن، مقاوم و پایدار است که در این بند مقصود از همه‌شمول، یعنی در شهرسازی تمام اقشار جامعه ازجمله زن، مرد، سالمند، کودک و ... را باید دید.
وی تدوین الگوهای پایدار تولید و مصرف، اقدام عاجل برای رویارویی با تغییر اقلیم و آثار آن، حفاظت و استفادهٔ پایدار از اقیانوس‌ها، دریاها و منابع دریایی برای توسعهٔ پایدار را از جمله دیگر اهداف سند توسعهٔ پایدار سازمان ملل دانست و گفت: قطعاً هدف‌های ویژه نیز به تناسب این اهداف بیان شده است.
همچنین بلوردی به شاخص‌های جامعهٔ توسعه‌یافته از دیدگاه مقام معظم رهبری هم اشاره کرد و گفت: فراصنعتی شدن، خودکفایی در نیازهای اساسی، افزایش بهره‌وری، ارتقای سطح سواد، ارتقای خدمات‌رسانی به شهروندان، افزایش امید به زندگی، رشد ارتباطات و مبتنی شدن روند تحول بر عناصر اصلی امنیت ملی و آرمان‌های اساسی، شاخص‌های جامعهٔ توسعه‌یافته از نظر رهبر معظم انقلاب است.
وی در ادامه افزود: در سخنان ایشان تعریفی دربارهٔ توسعه مطلوب داریم که توسعهٔ مطلوب، توسعهٔ منجر به پایداری جامعه است؛ اگر توسعه به شکاف عمیق اقتصادی، فرهنگی و سیاسی منجر شود، این توسعه برای جامعه خطرساز است و پایداری جامعه را متزلزل می‌کند.
مدیرکل راه و شهرسازی استان کرمان ، نقش کلیدی در فعالیت‌های مرتبط با محیط‌زیست، ارتباطات و نحوهٔ بهره‌برداری از منابع طبیعی، چگونگی دفع آلودگی‌ها و فرایندهای دفع آلودگی، نقش مهندسان در طراحی، اجرا و بهره‌برداری و نگهداری از ساختمان‌ها و نحوهٔ برخورد با ساختمان‌ها و تأسیسات ساختمانی پس از پایان عمر آن را از جمله فعالیت‌های حوزهٔ مهندسی دانست و گفت: اگر به همهٔ این موضوعات نگاه کنیم، می‌بینیم مجموعهٔ فعالیت‌های مهندسان را در دایره شمول خود قرار می‌دهند؛ گرچه امکان اضافه کردن موضوعات و بندهای دیگری هم به آن وجود دارد.
همچنین بلوردی افزود: اینکه ما پرداختن به توسعهٔ پایدار را مورد توجه قرار دادیم، به این دلیل است حداقل در دورانی که در دانشگاه تحصیل می‌کردیم، موضوع توسعهٔ پایدار به بحث گذاشته نشد؛ گرچه اخیراً این اتفاق در تعدادی از دانشگاه‌ها افتاده و ارتباط بین مهندسان عمران با مسائل اجتماعی و محیط‌زیست در درس‌های برخی دانشگاه‌ها گنجانده شده، اما تعداد زیادی از مهندسان فعال در حوزهٔ ساختمان، نیاز دارند تا این مباحث مطرح شود و با موضوعات آشنا شوند.
بلوردی در خصوص رسیدن به توسعه پایدار نیز گفت: برای رسیدن به توسعهٔ پایدار، باید سطح آگاهی تک‌تک افراد جامعه افزایش پیدا کند تا وظیفه و نقش خود را به‌خوبی ایفا کنند؛ به همین دلیل باید آموزش را در تمام موضوعاتی که ضرورت دارد، در دستور کار قرار داد.
مدیرکل راه و شهرسازی استان کرمان به نقش آموزش نیز اشاره کرد و افزود: در سند توسعهٔ پایدار سازمان ملل نیز آمده که آموزش در تمام سطوح، نقش بسیار مهمی در تحقق توسعهٔ پایدار دارد و اهداف اصلی آموزش، بالا بردن سطح دانش، تحلیل و اخلاق در افراد و افزایش مسئولیت‌پذیری آن‌ها در برابر جامعه است.
همچنین بلوردی ادامه داد: در این سند آمده است؛ آموزش مهندسان قرن ۲۱ در راستای اهداف توسعهٔ پایدار می‌تواند نقش مهمی در اصلاح دید آن‌ها و به‌کارگیری این مبانی در زندگی و فعالیت حرفه‌ای آن‌ها داشته باشد
.
۵۷ درصد جمعیت استان در محدوده گسل‌ها زندگی می‌کنند
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان نیز در همایش توسعه پایدار شهری و امنیت اجتماعی، زلزله را یکی از مسائل مهم در شهرنشینی و توسعه استان کرمان برشمرد و اظهار کرد: از ۷۰ شهر استان کرمان، ۲۱ شهر یعنی بیش از ۵۷ درصد جمعیت استان در محدوده گسل زندگی می‌کنند لذا استحکام بناها در این مکان‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
جعفر رودری، توسعه پایدار را یکی از موضوعات شایع در دنیا دانست و گفت: در گذشته اقتصاددانان و اندیشمندان توسعه را مترادف با بحث رشد اقتصادی می‌دانستند که به مرور این تعاریف تغییر پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه هم اکنون یکی از تعاریف توسعه، داشتن آزادی انتخاب مخصوصاً در راستای شکوفای استعدادهای فردی و جمعی است، اظهار کرد: حفظ منافع بین نسلی یکی از ارکان مهم در توسعه پایدار است به گونه‌ای که مسیر توسعه باید به گونه‌ای انتخاب شود که مباحث زیست‌محیطی را نیز در بر بگیرد.
رودری به علل چرایی اهمیت شهرها پرداخت و بیان کرد: طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته، جمعیت شهری ۶۰ درصد جمعیت دنیا را در سال ۲۰۳۰ تشکیل خواهند داد که در این راستا ما در استان کرمان تقریباً ۱۰۰ سال نسبت به کشورهای توسعه‌یافته عقب هستیم.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کرمان با اشاره به اینکه ۵۹ درصد جمعیت استان کرمان در شهرها ساکن می‌باشند، اظهار کرد: در سال ۱۳۳۵ حدود ۱۷ درصد جمعیت استان شهرنشین بوده‌اند، به طوری که در سال ۶۵، ۲۲ شهر و ۶۹۸ هزار نفر جمعیت شهری داشتیم که این رقم هم اکنون به ۶۰ درصد جمعیت استان رسیده است.
رودری با بیان اینکه تعدادی از شهرستان‌های جدید التاسیس استان همانند فهرج، نرماشیر و قلعه گنج دارای نرخ شهری غیرمتعارف هستند، گفت: در کشور و از سال ۱۳۳۵ تا ۹۵، تقریباً نرخ شهرنشینی ۳.۵ برابر شده است که در قیاس به کشورهای توسعه‌یافته این دوره انتقال، ۱۵۰ سال به طول می‌کشد.
وی با بیان اینکه بخش زیادی از شهرهای ما شهرنشین دارند اما شهروند ندارند، نیز اظهارداشت: توسعه پایدار شهری با روش‌های سنتی امکان‌پذیر نیست، بنابراین باید مؤلفه‌های تأثیرگذار همچون عوامل محیطی در مناطق شهری وجود داشته باشند.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زلزله را یکی از مسائل مهم در شهرنشینی و توسعه استان کرمان برشمرد و افزود: از ۷۰ شهر استان کرمان، ۲۱ شهر یعنی بیش از ۵۷ درصد جمعیت استان در محدوده گسل قرار دارند لذا استحکام بناها در این مکان‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
رودری با اشاره به وجود ۵۰۵ هزار واحد مسکونی شهری طبق سرشماری سال ۹۵ در استان کرمان نیزگفت: طبق سرشماری‌های صورت گرفته در مناطق شهری استان ۲۰ درصد واحدهای مسکونی استان آپارتمانی و مابقی غیر آپارتمانی هستند که ۴۹ درصد به صورت اسکلت فلزی و بتن‌آرمه و ۵۱ درصد سایر روش‌های ساخت است.
نیازمند رویه‌ای نو در توجه به معضلات شهری هستیم
سرپرست مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی جنوب شرق کشور با بیان اینکه نیاز به رویه‌ای نو در توجه به معضلات شهری هستیم، گفت: باید از نتایجی که کشورهای توسعه‌یافته در ارتقای ایمنی و رفاه بکار برده‌اند، استفاده کنیم و روند توسعهٔ کشور را ارتقا ببخشیم ضمن اینکه باید نتایج به دست آمده را با فرهنگ ایرانی اسلامی کشور انطباق دهیم.
محمد حسنی نیز در همایش توسعهٔ پایدار با محور امنیت اجتماعی که برای ارتقای آگاهی تصمیم‌گیران این حوزه برگزار شد، با بیان اینکه یکی از طبقه‌بندی‌هایی که امروزه در دنیا مطرح است، طبقه‌بندی‌ای تحت عنوان کشورهای کمتر توسعه‌یافته، کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته است، اظهارداشت: طبق این طبقه‌بندی، ایران جزء کشورهای در حال توسعه است.
وی از حاشیه‌نشینی و معضلات این‌چنینی، به‌عنوان مسائلی نام برد که از زمان توسعه‌یافتگی در کشورها متأثر شروع می‌شود، گفت: بیشتر کشورهایی که دورهٔ گذار به سمت پیشرفت و توسعه را داشته‌اند، شاهد این مشکلات بوده‌اند.
محمد حسنی افزود: در حال حاضر می‌توانیم از نتایجی که کشورهای توسعه‌یافته در این زمینه‌ها داشته‌اند، استفاده کنیم و روند توسعهٔ کشور را ارتقا ببخشیم.
وی با بیان اینکه باید نکات مثبت جوامع توسعه‌یافته را در جهت توسعه اخذ و به کار ببندیم، گفت: اما آیا صرفاً تکنولوژی‌ای را که از جوامع توسعه‌یافته می‌گیریم را می‌توانیم در راستای اهداف کشور به کار ببندیم؟
محمد حسنی در پاسخ به این پرسش بیان کرد: با توجه به اینکه الگوها در کشورهای مختلف فرق می‌کند، می‌طلبد از الگوهای اجتماعی مختص کشور خودمان استفاده کنیم؛ یعنی از تکنولوژی پیشرفتهٔ کشورهای توسعه‌یافته استفاده کنیم و بر اساس ارزش‌های مذهبی و ملی که داریم، آن تکنولوژی را در راستای پیشرفت جامعه به کار بگیریم.
وی افزود: در مفهوم توسعه، اصل این است که سطح زندگی خود را به سطح عالی و مطلوب برسانند، بدون اینکه به منابع آیندگان دست‌درازی کنند که این عبارت در دید کلی سه وجه دارد؛ یکی وجه اجتماعی، دیگر وجه اقتصادی و سوم وجه زیست‌محیطی است.
محمد حسنی با بیان اینکه استان کرمان شرایط ویژه‌ای دارد، گفت: کرمان، به‌عنوان دروازهٔ تمدن شرق شناخته می‌شود و استانی تقریباً مرزی و پذیرای مهاجران کشورهای مختلف ازجمله افغانستان است که از جبر و مشکلات کشورشان به کشور ما پناه آورده‌اند.
وی افزود: دیگر اینکه کرمان در پهنه‌بندی خطر کشور، پُرمخاطره‌ترین استان کشور محسوب می‌شود و غالب بلایای طبیعی که در دنیا رخ می‌دهد را در استان کرمان شاهد هستیم.
محمد حسنی ادامه داد: همچنین مشکلاتی هم وجود دارد که خودمان عامل بروز این مشکلات بوده‌ایم؛ به‌عنوان مثال در حوزهٔ محیط‌زیست، سال‌ها تالاب جازموریان به‌عنوان یک زیست‌گاه طبیعی در ایران وجود داشته، اما در چند دههٔ اخیر این تالاب خشک شده است؛ حال تکلیف افرادی که در این محدوده به شغل دامداری و کشاورزی مشغول بوده‌اند و سرباری برای دولت نبوده‌اند، چیست و آیا تدبیری برای آن اندیشیده شده است؟
وی زلزله را نیز به‌عنوان مخاطره‌ای دانست که استان کرمان را تهدید می‌کند و تأکید کرد: مهندسان استان باید سطح کار را به حدی بالا ببرند که در وقوع یک زلزله مثل زمین‌لرزهٔ بم، ۴۰ هزار نفر کشته نشوند؛ ضمن اینکه ده‌ها برابر این رقم هم بی‌خانمان داریم.
محمد حسنی با بیان اینکه باید در این زمینه‌ها تحقیقاتی انجام گیرد که نقش مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی در صنعت ساختمان و در شهرنشینی مشخص شود و از نیاز به راه‌اندازی پژوهشکده‌ای در مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی تحت عنوان پژوهشکدهٔ علوم انسانی و اجتماعی و تأثیر آن بر مسائل شهری عنوان و گفت نیاز است مسائل مختلف ازجمله مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی در این پژوهشکده مورد بررسی قرار گیرد.
وی یکی از اهداف وزیر راه و شهرسازی جناب آقای دکتر آخوندی را توسعهٔ پایدار شهری دانست و گفت: در این زمینه نیاز است همایش‌های توسعهٔ پایدار زیر نظر مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی برگزار شود تا در نظر افرادی که تصمیم‌گیر هستند، تأثیرگذار باشد و شاهد استانی باشیم که عدالت اجتماعی، عدالت زیست‌محیطی و رفاه اقتصادی را توأمان داشته باشد.
محمد حسنی همچنین از شروع به کار مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از خردادماه در کرمان خبر داد و از مهندسان و پژوهشگران دعوت کرد نظرات خود را به این مرکز ارائه کنند.
لازم به ذکر است در این همایش یک روزه که با استقبال پژوهشگران، اساتید دانشگاه، مدیران و اعضای سازمان نظام‌مهندسی ساختمان برگزار شد، مدیرکل راه و شهرسازی استان کرمان، مدیرکل امنیتی استانداری کرمان، رئیس سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان کرمان، رئیس کمیسیون عمران و معماری شورای شهر کرمان، ریاست سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کرمان، دبیر کمیسیون عمران شورای عتف و یکی از اساتید پژوهشکده معماری و شهرسازی مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی نیز به ایراد سخنرانی پرداختند.
