به گزارش تیتر شهر؛ بحث زنان طی سالهای گذشته اهمیت بسیاری پیدا کرده از این رو بحث و بررسی در خصوص مشکلات زنان نیز در دستور کار شورا شهر تهران قرار گرفته است؛ حضور زنان بساط گستر طی سال های اخیر زنان شورا را بر آن داشت تا به بررسی این مهم بپردازند.
الهام فخاری، رئیس شورای استان تهران گفت: «ریشه دستفروشی زنان در فضاهای کارگاهی و بسته است. زیرا کسی نمی‌بیند در آن فضا چه اتفاقاتی می‌افتد، زنان هم برای حداقل درآمد به فضاهایی رو می‌آورند که نگاه‌های عمومی از آنها مراقبت کند.»
وی به حق انتخاب سبک زندگی زن شهری و روستایی اشاره کرده و افزود: «اگر میزان و کیفیت حق انتخاب سبک زندگی مشخص داشته باشد، می‌توان گفت که زنان در شهر چقدر سهم دارند. در حالی که اگر جامعه به طور عمومی یا قانونی حقی برای زن قائل نشود، سهم او از شهر چقدر است؟ زنان در شهر، زندگی و فضاهای شهری (خصوصی یا عمومی) سهامدار هستند، در صورتی که اگر پیش‌زمینه‌ها فراهم باشد، می‌توان از سهم یا حق مدیریت بر شهر صحبت کرد.»
عضو شورای شهر تهران با بیان این که از جهتی در یک نقطه تاریخی هستیم، تاکید کرد: «اعضای شورای شهر در نهادهای انتخابات با یک رای بسیار چشم‌گیر (که نه به شخص بلکه به یک اعتبار یا رویکردی که سرمایه نهادین و خاص تاریخی دارد) در این جایگاه قرار گرفتند. در حقیقت زنان و جوانان در نهاد انتخاباتی، به سهم اجتماعی و مدیریتی 30درصدی زنان و 30درصدی جوانان دست پیدا کردند. البته این 60درصد با یک همپوشانی به 50درصد تعدیل شد، با این حال این سهم حداقلی هم دستاوردی بسیار بزرگ و ارزشمند است.»
فخاری افزود: «رسیدن سهم زنان به این نقطه به پیش از انتخابات برمی‌گردد و باید به فعالان حقوق بشر، شهروندی و زنان تبریک گفت. زیرا حضور فعال آنها در عرصه‌های مختلف باعث شد که نهاد و حلقه‌های تدوین‌کننده لیست‌های انتخاباتی (که لایه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خاص و مهمی در آن نقش دارد) سهم 50درصدی زنان و جوانان را لحاظ کنند. این اتفاقی معنادار و اثرگذار است و نشان می‌دهد پشتوانه‌های خوب و قوی در جامعه وجود دارد.»
رئیس شورای استان تهران به حضور در نهادهای انتصابی نیز اشاره کرده و افزود: «اعضای زن شورای شهر باید در نهاد زیرمجموعه خود اثرگذار باشند، نه آن که فقط به شکل نمادین 4سال یک ردیف صحن شورای شهر را به خود اختصاص بدهند. به همین جهت بر سر این مسائل مذاکره و تعامل کنیم. البته گاهی هم به حاشیه‌سازی، پافشاری و در نظر نگرفتن مصلحتی تشخیص یک مدیر مرد است، متهم می‌شویم. ولی این مهم است که سرحرفمان بایستیم و مدیران مرد را هم متقاعد کنیم.»
وی با اشاره به سهامداری زن، تاکید کرد: «تا زمانی که سهامدار جزء باشیم، در سیاستگذاری‌ها و روش‌ها اثرگذاری چندانی نخواهیم داشت و فقط شکل نمادین و زینتی سهم زنان حفظ می‌شود. ما معتقدیم که از آن مرحله عبور کردیم و لازم است که سهم زنان در زندگی، فضا شوراهای شهری و روستایی مشخص شود. کمااین که از شورای دوره اول تاکنون حضور زنان چشم‌گیر بوده و این حضور در روستاها بیشتر از شوراهای شهری بوده است.»
خشونت‌های پنهان را زنان پنهان می‌کنند
رئیس شورای استان تهران به سهامداری زنان در سطوح کارشناسی شهری و روستایی تاکید کرده و گفت: «همیشه از آمار قبولی زنان در دانشگاه و فارغ‌التحصیلی آنها خرسند می‌شویم و قاعدتا باید متعاقب آن در سطوح کارشناسی زنان سهم بیشتری داشته باشند، اما آمارها و کارشناسی‌های این را نشان نمی‌دهد. بنابراین باید نقش و حق زنان در فضای شهری مورد بررسی قرار گیرد و مشخص گردد که حق‌شان تا چه اندازه تامین می‌شود.»
فخاری بر اهمیت امنیت در خانه نیز اشاره کرده و افزود: «احتمال دارد فضای خصوصی یک زن (که در خانواده‌ای مناسب و عالی) هم مورد خشونت قرار گیرد و در فضای خویشاوندی او حس امنیت روحی و قضاوتی وجود نداشته باشد. اما مشکل اینجاست که زنانی که در چنین فضایی قرار می‌گیرند، بر این تصورند که باید برای نشان دادن قدرت‌شان روی این گونه مسائل سرپوش بگذارد.»
رئیس شورای استان تهران تصریح کرد؛ «زنان از امنیت برابری محرومند. حتی امنیت 30درصدی هم برای زنان وجود ندارد.فکر می‌کنم با وجود آن که 50درصد جمعیت را به خود اختصاص داده‌ایم، ولی به صورت اقلیت‌وار زندگی می‌کنیم، نشان‌دهنده این است که امنیت برابری در جامعه تامین نشده است. این باعث می‌شود که نه تنها در تمام جامعه تمام جامعه، بلکه در جامعه زنان هم مورد حمله و انتقاد هم‌جنسان خود قرار می‌گیریم و نبود امنیتی که انتظارش را نداریم هم اتفاق می‌افتد.»
وی با اشاره به مسئولیت و پایبندی به سوگند حرفه‌ای و کاری خود در ابتدای دوره پنجم شورای شهر تهران و شورای استان تهران، گفت: «در یک ماه اخیر شاهد بودید که شفاف‌سازی فضاهای عمومی شهر (وسایل حمل و نقل عمومی و فضاهای دیگر) را به عنوان سیاست و پایه دنبال می‌کنیم. دستفروشی زنان در جاهای دیدنی را به عنوان معضل نبینید، ریشه آن جای دیگر است. ریشه آن در فضاهای کارگاهی و بسته‌ای است که کسی نمی‌بیند در آن فضا چه اتفاقاتی می‌افتد، زنان هم برای حداقل درآمد رو به فضاهایی می‌آورند که نگاه‌های عمومی از آنها مراقبت کند.»
فخاری با بیان این که چه بسا ارزش‌ها جا به جا تعریف شده‌اند، افزود: «در یک فضا کنش‌ها و تعاملات طوری تعریف می‌شود که دلیری در یک جا ارزش محسوب می‌شود ولی همان دلیری در فضای دیگر بهانه‌ای برای تحقیر زنان می‌شود و حتی عبارات نامناسبی برایش به کار می‌رود. در حقیقت زن شجاع به عنوان یک آدم ناسازگار و تعریف می‌شود، یا احتمال دارد که فعالیت فردی در یک جامعه به عنوان سازندگی، استقلال و توانمندی تلقی شود اما در جامعه دیگر به ناتوانی در یک نهاد تعبیر شود. بنابراین قبل از تامین فضای فیزیکی شهر، باید دید برای حفظ صفات و عزت شخصی امنیت روانی فرد تامین می‌شود؟»
رئیس شورای استان تهران گفت: «من فکر می‌کنم مراحل و اقدامات مختلفی در پیش داریم حتی در تامین امنیت در فضای شهری. با این حال باید به همه مسیری که بعد از فراز و فرودهایی پیموده شده احترام گذاشته و توجه کنیم. یعنی در همان مسیری قبل پیش برویم و مسیر را ادامه دهیم.»
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران با بیان این که یکی از راه‌هایی که می‌تواند دستاورد خوبی برای جلب توجه باشد، ورود به فضاهایی است که دیده نمی‌شود، افزود: «به عنوان مثال در سالن تطهیر بهشت‌زهرا (س) زنانی هستند که در شرایطی سخت کار می‌کنند، اما کسی از خود پرسیده که قراردادهای تطهیرکنندگان چگونه است؟ آیا رسمی هستند یا قراردادی؟ با توجه به کاری که انجام می‌دهند آیا کسی می‌داند که شرایط فیزیکی و جسمی آنها چگونه است؟ به نظر من باید در فضاهایی قرار بگیریم که کمتر دیده می‌شود تا حساسیت بیشتری نسبت به آن ایجاد شود.»
وی به تدوین برنامه سوم شهری اشاره کرده و تاکید کرد: «در این برنامه باید پرداخت سهم زنان (نه فقط حق‌شان) در همه رویدادها، فضاها و فرآیندها پیش‌بینی شود.»
فخاری در پاسخ به این سوال که چرا پارک زنان را جدا کرده‌اند، افزود: «من مانعی نمی‌بینم که یک پارک مخصوص زنان وجود داشته باشد ولی این را هم حق نمی‌دانم که موجب شود سهم 50درصدی زنان از دیگر فضاهای شهری را حذف کند و حق انتخاب زنان را گرفته و اعلام کند که زنان فقط از این پارک استفاده کنید. این رویکرد در مورد توان‌یاب‌ها هم صدق کند. اصولا ارائه خدمات به آنهایی که اقلیت‌وار زندگی می‌کنند به عنوان یک لطف ویژه و صدقه تلقی می‌شود. به عنوان مثال می‌گویند که دو واگن مترو را به زنان اختصاص می‌دهیم. اگر این دو واگن را به زنان اختصاص دادید تا حق انتخاب شهروند را افزایش دهید، خوب است در عین حال باید سهم 50درصد زنان از همه فضاها، رویدادها و فرآیندهای شهری (50درصد سهم زنان) لحاظ شود و البته سهم زنان باید در بودجه هم دیده شود. زیرا هر اتفاق اجتماعی ریشه اقتصادی هم دارد.»
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران گفت: «ساخت اتاق مادر و کودک اقدامی خوب بوده اما مگر همه زنان بچه شیر می‌دهند؟ بقیه فضای زنان کجاست؟ بقیه زنان را کجا می‌بینیم؟ همه فضاهای شهر سهم زنان است. این چیزی است که در حرف می‌گوییم اما در عمل نیاز است که نهاد شورا (به عنوان نهاد عمومی)، دولتی و مردمی در عملی شدن آن مشارکت داشته باشند.»
رئیس شورای استان تهران، به نقش رسانه‌ها نیز اشاره کرده و افزود: «امروز می‌بینیم فناوری به ما کمک می‌کند که انحصارها و فضاهای بسته شکسته شده و از بین برود. امروزه سازمان رسانه ای به دستگاهی به نام موبایل تبدیل می‌شود که با لمس یک انگشت صدای زنان به همه می‌رسد. نقش رسانه در حوزه زنان بسیار مهم است و به سیاستگذاری و برنامه‌ریزی مشترک نیاز دارد تا یک شبکه ارتباطی اصولی تدوین شود. فکر می‌کنم این مسئولیت ماست که تعامل و همکاری را بین همه سبک‌های زندگی زنان ایجاد کنیم. ما زنان باید با تحمل و مدارا با خودمان مهربان باشیم و با وجود تفاوت‌ها و سلیقه‌های متفاوت، امنیت روانی را بین خودمان ایجاد کنیم تا بهتر از گذشته حرکت کنیم.»
اقدامات عدالت‌محور اعضای شورای شهر
فخاری به تعامل با مجلس تاکید کرد: «۲۱+30 به عنوان امیدی‌های مجلس و شورا تعریف شدند. از میان این ۵۱ منتخب، ما زنان شورای شهر و مجلس سابقه دوستی و آشنایی داشته و برنامه‌های مشترکی را دنبال می‌کنیم. از جمله دستاورد خوب با هم کارکردن زنان شورا و مجلس این است که در حوزه توان‌یابان به همراه خانم زهرا ساعی و برخی نمایندگان مجلس (از کمیسیون اجتماعی شورای شهر تهران) سعی کردیم به صورت هماهنگ اقداماتی را پیگیری کنیم، حتی اگر این حرکت نمادین باشد، نشان می‌دهد که همکاری خوبی بین اعضای شورای شهر و مجلس وجود دارد.
الهام فخاری، رئیس شورای استان تهران گفت: «ریشه دستفروشی زنان در فضاهای کارگاهی و بسته است. زیرا کسی نمی‌بیند در آن فضا چه اتفاقاتی می‌افتد، زنان هم برای حداقل درآمد به فضاهایی رو می‌آورند که نگاه‌های عمومی از آنها مراقبت کند.»
وی به حق انتخاب سبک زندگی زن شهری و روستایی اشاره کرده و افزود: «اگر میزان و کیفیت حق انتخاب سبک زندگی مشخص داشته باشد، می‌توان گفت که زنان در شهر چقدر سهم دارند. در حالی که اگر جامعه به طور عمومی یا قانونی حقی برای زن قائل نشود، سهم او از شهر چقدر است؟ زنان در شهر، زندگی و فضاهای شهری (خصوصی یا عمومی) سهامدار هستند، در صورتی که اگر پیش‌زمینه‌ها فراهم باشد، می‌توان از سهم یا حق مدیریت بر شهر صحبت کرد.»
عضو شورای شهر تهران با بیان این که از جهتی در یک نقطه تاریخی هستیم، تاکید کرد: «اعضای شورای شهر در نهادهای انتخابات با یک رای بسیار چشم‌گیر (که نه به شخص بلکه به یک اعتبار یا رویکردی که سرمایه نهادین و خاص تاریخی دارد) در این جایگاه قرار گرفتند. در حقیقت زنان و جوانان در نهاد انتخاباتی، به سهم اجتماعی و مدیریتی 30درصدی زنان و 30درصدی جوانان دست پیدا کردند. البته این 60درصد با یک همپوشانی به 50درصد تعدیل شد، با این حال این سهم حداقلی هم دستاوردی بسیار بزرگ و ارزشمند است.»
فخاری افزود: «رسیدن سهم زنان به این نقطه به پیش از انتخابات برمی‌گردد و باید به فعالان حقوق بشر، شهروندی و زنان تبریک گفت. زیرا حضور فعال آنها در عرصه‌های مختلف باعث شد که نهاد و حلقه‌های تدوین‌کننده لیست‌های انتخاباتی (که لایه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خاص و مهمی در آن نقش دارد) سهم 50درصدی زنان و جوانان را لحاظ کنند. این اتفاقی معنادار و اثرگذار است و نشان می‌دهد پشتوانه‌های خوب و قوی در جامعه وجود دارد.»
رئیس شورای استان تهران به حضور در نهادهای انتصابی نیز اشاره کرده و افزود: «اعضای زن شورای شهر باید در نهاد زیرمجموعه خود اثرگذار باشند، نه آن که فقط به شکل نمادین 4سال یک ردیف صحن شورای شهر را به خود اختصاص بدهند. به همین جهت بر سر این مسائل مذاکره و تعامل کنیم. البته گاهی هم به حاشیه‌سازی، پافشاری و در نظر نگرفتن مصلحتی تشخیص یک مدیر مرد است، متهم می‌شویم. ولی این مهم است که سرحرفمان بایستیم و مدیران مرد را هم متقاعد کنیم.»
وی با اشاره به سهامداری زن، تاکید کرد: «تا زمانی که سهامدار جزء باشیم، در سیاستگذاری‌ها و روش‌ها اثرگذاری چندانی نخواهیم داشت و فقط شکل نمادین و زینتی سهم زنان حفظ می‌شود. ما معتقدیم که از آن مرحله عبور کردیم و لازم است که سهم زنان در زندگی، فضا شوراهای شهری و روستایی مشخص شود. کمااین که از شورای دوره اول تاکنون حضور زنان چشم‌گیر بوده و این حضور در روستاها بیشتر از شوراهای شهری بوده است.»
خشونت‌های پنهان را زنان پنهان می‌کنند
رئیس شورای استان تهران به سهامداری زنان در سطوح کارشناسی شهری و روستایی تاکید کرده و گفت: «همیشه از آمار قبولی زنان در دانشگاه و فارغ‌التحصیلی آنها خرسند می‌شویم و قاعدتا باید متعاقب آن در سطوح کارشناسی زنان سهم بیشتری داشته باشند، اما آمارها و کارشناسی‌های این را نشان نمی‌دهد. بنابراین باید نقش و حق زنان در فضای شهری مورد بررسی قرار گیرد و مشخص گردد که حق‌شان تا چه اندازه تامین می‌شود.»
فخاری بر اهمیت امنیت در خانه نیز اشاره کرده و افزود: «احتمال دارد فضای خصوصی یک زن (که در خانواده‌ای مناسب و عالی) هم مورد خشونت قرار گیرد و در فضای خویشاوندی او حس امنیت روحی و قضاوتی وجود نداشته باشد. اما مشکل اینجاست که زنانی که در چنین فضایی قرار می‌گیرند، بر این تصورند که باید برای نشان دادن قدرت‌شان روی این گونه مسائل سرپوش بگذارد.»
رئیس شورای استان تهران تصریح کرد؛ «زنان از امنیت برابری محرومند. حتی امنیت 30درصدی هم برای زنان وجود ندارد.فکر می‌کنم با وجود آن که 50درصد جمعیت را به خود اختصاص داده‌ایم، ولی به صورت اقلیت‌وار زندگی می‌کنیم، نشان‌دهنده این است که امنیت برابری در جامعه تامین نشده است. این باعث می‌شود که نه تنها در تمام جامعه تمام جامعه، بلکه در جامعه زنان هم مورد حمله و انتقاد هم‌جنسان خود قرار می‌گیریم و نبود امنیتی که انتظارش را نداریم هم اتفاق می‌افتد.»
وی با اشاره به مسئولیت و پایبندی به سوگند حرفه‌ای و کاری خود در ابتدای دوره پنجم شورای شهر تهران و شورای استان تهران، گفت: «در یک ماه اخیر شاهد بودید که شفاف‌سازی فضاهای عمومی شهر (وسایل حمل و نقل عمومی و فضاهای دیگر) را به عنوان سیاست و پایه دنبال می‌کنیم. دستفروشی زنان در جاهای دیدنی را به عنوان معضل نبینید، ریشه آن جای دیگر است. ریشه آن در فضاهای کارگاهی و بسته‌ای است که کسی نمی‌بیند در آن فضا چه اتفاقاتی می‌افتد، زنان هم برای حداقل درآمد رو به فضاهایی می‌آورند که نگاه‌های عمومی از آنها مراقبت کند.»
فخاری با بیان این که چه بسا ارزش‌ها جا به جا تعریف شده‌اند، افزود: «در یک فضا کنش‌ها و تعاملات طوری تعریف می‌شود که دلیری در یک جا ارزش محسوب می‌شود ولی همان دلیری در فضای دیگر بهانه‌ای برای تحقیر زنان می‌شود و حتی عبارات نامناسبی برایش به کار می‌رود. در حقیقت زن شجاع به عنوان یک آدم ناسازگار و تعریف می‌شود، یا احتمال دارد که فعالیت فردی در یک جامعه به عنوان سازندگی، استقلال و توانمندی تلقی شود اما در جامعه دیگر به ناتوانی در یک نهاد تعبیر شود. بنابراین قبل از تامین فضای فیزیکی شهر، باید دید برای حفظ صفات و عزت شخصی امنیت روانی فرد تامین می‌شود؟»
رئیس شورای استان تهران گفت: «من فکر می‌کنم مراحل و اقدامات مختلفی در پیش داریم حتی در تامین امنیت در فضای شهری. با این حال باید به همه مسیری که بعد از فراز و فرودهایی پیموده شده احترام گذاشته و توجه کنیم. یعنی در همان مسیری قبل پیش برویم و مسیر را ادامه دهیم.»
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران با بیان این که یکی از راه‌هایی که می‌تواند دستاورد خوبی برای جلب توجه باشد، ورود به فضاهایی است که دیده نمی‌شود، افزود: «به عنوان مثال در سالن تطهیر بهشت‌زهرا (س) زنانی هستند که در شرایطی سخت کار می‌کنند، اما کسی از خود پرسیده که قراردادهای تطهیرکنندگان چگونه است؟ آیا رسمی هستند یا قراردادی؟ با توجه به کاری که انجام می‌دهند آیا کسی می‌داند که شرایط فیزیکی و جسمی آنها چگونه است؟ به نظر من باید در فضاهایی قرار بگیریم که کمتر دیده می‌شود تا حساسیت بیشتری نسبت به آن ایجاد شود.»
وی به تدوین برنامه سوم شهری اشاره کرده و تاکید کرد: «در این برنامه باید پرداخت سهم زنان (نه فقط حق‌شان) در همه رویدادها، فضاها و فرآیندها پیش‌بینی شود.»
فخاری در پاسخ به این سوال که چرا پارک زنان را جدا کرده‌اند، افزود: «من مانعی نمی‌بینم که یک پارک مخصوص زنان وجود داشته باشد ولی این را هم حق نمی‌دانم که موجب شود سهم 50درصدی زنان از دیگر فضاهای شهری را حذف کند و حق انتخاب زنان را گرفته و اعلام کند که زنان فقط از این پارک استفاده کنید. این رویکرد در مورد توان‌یاب‌ها هم صدق کند. اصولا ارائه خدمات به آنهایی که اقلیت‌وار زندگی می‌کنند به عنوان یک لطف ویژه و صدقه تلقی می‌شود. به عنوان مثال می‌گویند که دو واگن مترو را به زنان اختصاص می‌دهیم. اگر این دو واگن را به زنان اختصاص دادید تا حق انتخاب شهروند را افزایش دهید، خوب است در عین حال باید سهم 50درصد زنان از همه فضاها، رویدادها و فرآیندهای شهری (50درصد سهم زنان) لحاظ شود و البته سهم زنان باید در بودجه هم دیده شود. زیرا هر اتفاق اجتماعی ریشه اقتصادی هم دارد.»
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران گفت: «ساخت اتاق مادر و کودک اقدامی خوب بوده اما مگر همه زنان بچه شیر می‌دهند؟ بقیه فضای زنان کجاست؟ بقیه زنان را کجا می‌بینیم؟ همه فضاهای شهر سهم زنان است. این چیزی است که در حرف می‌گوییم اما در عمل نیاز است که نهاد شورا (به عنوان نهاد عمومی)، دولتی و مردمی در عملی شدن آن مشارکت داشته باشند.»
رئیس شورای استان تهران، به نقش رسانه‌ها نیز اشاره کرده و افزود: «امروز می‌بینیم فناوری به ما کمک می‌کند که انحصارها و فضاهای بسته شکسته شده و از بین برود. امروزه سازمان رسانه ای به دستگاهی به نام موبایل تبدیل می‌شود که با لمس یک انگشت صدای زنان به همه می‌رسد. نقش رسانه در حوزه زنان بسیار مهم است و به سیاستگذاری و برنامه‌ریزی مشترک نیاز دارد تا یک شبکه ارتباطی اصولی تدوین شود. فکر می‌کنم این مسئولیت ماست که تعامل و همکاری را بین همه سبک‌های زندگی زنان ایجاد کنیم. ما زنان باید با تحمل و مدارا با خودمان مهربان باشیم و با وجود تفاوت‌ها و سلیقه‌های متفاوت، امنیت روانی را بین خودمان ایجاد کنیم تا بهتر از گذشته حرکت کنیم.»
اقدامات عدالت‌محور اعضای شورای شهر
فخاری به تعامل با مجلس تاکید کرد: «۲۱+30 به عنوان امیدی‌های مجلس و شورا تعریف شدند. از میان این ۵۱ منتخب، ما زنان شورای شهر و مجلس سابقه دوستی و آشنایی داشته و برنامه‌های مشترکی را دنبال می‌کنیم. از جمله دستاورد خوب با هم کارکردن زنان شورا و مجلس این است که در حوزه توان‌یابان به همراه خانم زهرا ساعی و برخی نمایندگان مجلس (از کمیسیون اجتماعی شورای شهر تهران) سعی کردیم به صورت هماهنگ اقداماتی را پیگیری کنیم، حتی اگر این حرکت نمادین باشد، نشان می‌دهد که همکاری خوبی بین اعضای شورای شهر و مجلس وجود دارد.
