رابطه اجرای قانون اصلاح الگوی مصرف با آیین‌نامه کنترل ساختمان

رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تاکید بر اینکه تدوین آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح الگوی مصرف، در گروی تعیین ‌تکلیف جایگاه نظام مهندسی ساختمان است، گفت: هنوز جایگاه سازمان نظام مهندسی به خصوص در مقوله نظامات اداری یا مبحث دوم مقررات ملی ساختمان تعیین تکلیف نشده است و تا زمانی که آیین‌نامه کنترل ساختمان تعیین ‌تکلیف نشود، این مقوله هم رها می‌شود.

مشروح گفت‌وگوی «صما» با محمد شکرچی‌زاده به شرح ذیل است:

آقای دکتر شکرچی‌زاده، قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی از سال 89 وضع شده و نزدیک به 7 سال از عمر این قانون می‌گذرد. اما با توجه به اینکه این قانون آیین‌نامه ندارد، نهادها و بخش‌های فعال در حوزه انرژی ازجمله نظام مهندسی، وزارت نفت و نیرو، وزارت راه و... خود را متولی تدوین آیین‌نامه می‌دانند. به نظر شما این قانون چطور باید اجرایی شود؟

 

روش‌های کاهش و بهینه سازی مصرف انرژی که درباره آنها صحبت می‎‌کنیم، موکول به این است که آیین‌نامه اجرایی ماده 18 قانون اصلاح الگوی مصرف تعیین تکلیف شود. اما مدت طولانی است که این مسئله بین ارکان مختلف در حال رفت ‌و آمد است و یک نظر قاطع درباره آن اعمال نمی‌شود. در اینجا رسانه‌‌‌های تخصصی باید این را از دولت مطالبه کنند که وقتی یک تکلیفی برعهده دولت بوده و باید در زمان مشخصی آیین‌نامه اجرایی آن را ارائه می کرد، چرا نسبت به این اقدام تعلل کرده و باید سریعتر این موضوع را تعیین‌تکلیف کند.

 

تعیین ‌تکلیف سازمان‌های نظام مهندسی ابزار لازم برای تدوین این آیین‌نامه اجرایی است، اما هنوز جایگاه سازمان نظام مهندسی به خصوص در مقوله نظامات اداری یا مبحث دوم تعیین تکلیف نشده است. بنابراین شاید تاخیر در تدوین این آیین‌نامه اجرایی، تحت تاثیر این امر قرار گرفته است و طبق تاکید وزیر راه هرچه سریعتر باید تکلیف این موضوع روشن شود.

درواقع برآوردم این است تا زمانی که آیین‌نامه کنترل ساختمان تعیین ‌تکلیف نشود این مقوله هم رها می‌شود. با این حال، رسانه «صما» که روی موضوع انرژی تمرکز کرده است، می‌تواند این موضوع را مورد سوال قرار دهد.

 

به طور کلی نقش سازمان های مسئول در حوزه انرژی و مهندسان را در بخش مصرف بهینه انرژی چطور می بینید؟

امروزه ارکان مختلفی در حوزه انرژی ورود پیدا کرده‌اند و در همین رابطه مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی هم در جلساتی با مشارکت مسئولان وزارت نیرو، سازمان برنامه، سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت و سازمان های نظام مهندسی دعوت می‌شود و حضور دارد. ارکان مختلفی درگیر مسئله انرژی شده‌اند و در بخش مصرف بهینه انرژی، آن قسمتی از کار انجام شده که اراده مهندسان بر آن قرار گرفته است.

یعنی نکته مهم این است که هنوز الزامات قانونی به نحوی درنیامده که بتواند به عنوان ابزاری موثر مصرف انرژی را کاهش دهد و صرفا آن بخشی انجام شده که اراده مهندسان درخصوص آن متمرکز بوده است.

متاسفانه در حال حاضر شهرداری‌‌ها برای صدور پایان کار، اجرای مبحث 19 را جزو چک‌ لیست‌ها قرار نمی‌دهند. از طرفی مهندسان ناظر که ابزار کار ما برای کنترل مقررات ملی ساختمان هستند، به لحاظ سطح دانش و همچنین داشتن تعهد و دغدغه‌، این کار را انجام نمی دهند.

اخیرا در یکی از استان‌ها اعلام شد که مبحث 19 به طور 100 درصد رعایت می‌شود، اما باید بررسی شود که آیا این آمار واقعی است یا خیر. وقتی به این موضوع دقت می‌کنیم، می‌بینیم نوعی اراده محلی برای فعالیت در این بخش وجود دارد. برای مثال عده‌ای در استان اصفهان اراده این کار را دارند.

 

نقش دولت و حاکمیت را در حوزه انرژی چطور ارزیابی می کنید؟

در هر صورت در این بخش ما باید از دو جبهه وارد عمل شویم. اول اینکه از دولت و ارکان ذی‌ربط مطالبه‌گر باشیم. زمانی به صراحت گفتم، ما به عنوان کسانی که در حاکمیت هستیم، وظیفه خود را نسبت به مسئله انرژی به خوبی انجام نداده‌ایم. حالا هم صادقانه می‌گویم که باید درباره موضوع بهینه سازی مصرف انرژی زودتر تصمیم‌گیری و آن را عملیاتی و اجرایی می‌کردیم و تکلیف مردم را روشن می‌کردیم. در حالی که موضوعات مختلفی را به میان می‌کشیم که یکسری از آنها قابل توجیه است. تعیین‌تکلیف موضوعات و نهایی شدن آنها یک قسمت از کار است که باید در قالب آیین‌نامه به تصویب ارکان ذی‌صلاح برسد.

اقدام دوم هم تقویت اراده‌های محلی است. باید توجه کرد که اگر مصرف بهینه انرژی در کشورهای دیگر به صورت یک دغدغه درآمده، بیشتر به این دلیل است که واقعا مردم احساس مسئولیت می‌کنند. یعنی فکر می‌کنند که اگر این کره زمین گرم شود، زندگی فرزندان و نسل‌های آینده دچار مشکل می‌شود و کره خاکی دیگر قابل زندگی نخواهد بود.

البته گران بودن انرژی هم در این امر تاثیر داشته و اگر مردم الزامات را رعایت نکنند، باید پول زیادی بابت انرژی بپردازند.

بنابراین در کشورهای دیگر به خاطر گران بودن قیمت انرژی، مردم وارد عمل می‌شوند و به مدیران و مالکان ساختمان برای بهسازی ساختمان از نظر کاهش مصرف انرژی فشار می‌آورند. یعنی در اینجا هم یک اراده محلی وارد عمل می شود.

 

مرکز تحقیقات چگونه می‌تواند علاوه بر ارائه گواهی‌نامه به محصولات و تجهیزات انرژی، کیفیت آنها را از نظر بحث عایق بودن و یا میزان مصرف انرژی رتبه‌بندی کند؟

ما مسئول فناوری‌های نو در کشور هستیم و در این حوزه وظیفه قانونی داریم. ما حتی می‌توانیم قبل از دریافت نشان استاندارد، به مصالح گواهی‌نامه فنی بدهیم؛ به جهت اینکه در همه کشورها و کشورهای توسعه یافته هم به این صورت است.

یعنی در شرایطی که هنوز موسسه استاندارد وارد عمل نشده، اگر یک سازنده یا واردکننده محصول خود را معرفی کند که جوابگوی شرایط موردنظر باشد، ما آنها را ارزیابی و بررسی می‌کنیم.

استفاده از مصالح و حتی روش‌هایی که به منظور بهینه‌سازی مصرف انرژی انجام می شود، نیاز به کار تخصصی جدی و انجام آزمایشات لازم دارد که خوشبختانه امکان آن در مرکز تحقیقات فراهم است و ما آمادگی داریم که این کار را با امکانات و دانش موجود در بیرون و خارج از مرکز پیش ببریم.

 

آیا رده‌بندی مصالح از نظر انرژی هم جزو برنامه‌ها یا اقداماتی است که در مرکز تحقیقات انجام می‌شود؟

ما وقتی که می‌خواهیم مصالح را از نظر مصرف انرژی ارزیابی کنیم، همانطور که توجه می‌کنیم تا یک مصالح با رده‌ای از انرژی با آخرین ویرایش مبحث 19 انطباق داشته باشد، همچنین محل به کارگیری و شرایط استفاده از این مصالح را نیز با ارائه توضیحاتی در کنار گواهی‌نامه اعلام می‌کنیم. به این معنا که این مصالح با چه ضخامت و شرایطی می‌تواند استفاده شود. در مواردی هم اگر مقوله سازه‌ای مطرح باشد، بحث اکوستیک یعنی صوت و آتش در سازه‌ را مدنظر قرار می‌دهیم.