روی دیگر سکه توافق شهرداری و بنیاد مستضعفان

شهردارآنلاین: بنیاد مستضعفان در ضلع شرقی ساختمان پلاسکو زمینی به متراژ چهار هزار و سیصد متر را تملک کرده است، در این جلسه توافق کردیم که با قید فوریت و با رعایت ضوابط شهرسازی یک بنا با معماری فاخر در محل ساختمان پلاسکو ساخته شود.»

11 ماه بلاتکلیفی کسبه پلاسکو روز گذشته با دودی از اردوگاه شهرداری تهران مواجه شد. محمدعلی نجفی، با وجود آن که از اهمیت اخبار مربوط به پلاسکو خبردار است، بی اعتماد به خبرنگاران، تازه ترین اخبار درباره پلاسکو را این بار نه از طریق مراجع رسمی‌خبری بلکه از طریق اینستاگرامش مخابره کرده: «توافق شهرداری و بنیاد مستضعفان برای ساخت بنایی به جای پلاسکو». در متنی که صفحه اینستاگرامی‌شهردار تهران منتشر کرده آمده است: «امروز در جلسه‌ای که با مهندس سعیدی‌کیا، رئیس بنیاد مستضعفان داشتم، در این خصوص به توافق نهایی و عملیاتی دست یافتیم.»

این توافق در نوع خود عجیب است؛ به نظر می‌رسد یکی از بزرگترین توافقات تهران صورت گرفته چرا که تا پیش از این کمتر سابقه ای از چنین توافقاتی میان مدیریت شهری و بنیاد مستضعفان را شاهد بوده‌ایم، به طوری که حتی در پرونده‌های میراثی، که کوچکترین توافق می‌تواند زمینه ساز حفظ یک اثر تاریخی مهم شود، رخ نداده است.

با این همه، پست اینستاگرامی‌نجفی، از جزییات این توافق هم سخن به میان آورده: «بنیاد مستضعفان در ضلع شرقی ساختمان پلاسکو زمینی به متراژ چهار هزار و سیصد متر را تملک کرده است، در این جلسه توافق کردیم که با قید فوریت و با رعایت ضوابط شهرسازی یک بنا با معماری فاخر در محل ساختمان پلاسکو ساخته شود.»

این توافق از چند جنبه با پرسش‌های جدی همراه است که به نظر بهتر است پیش از اعلام، اعتبار سنجی می‌شدند. اول این که بر اساس آخرین اظهارات مسئولان، قرار بر این بود که در صورت چنین توافقی، بنیاد مستضعفان، 4300 متر ملکِ ضلع شرقی این بنا را تملک کند. باید از شهردار تهران پرسید که روند این تملک چگونه بوده که بنیاد مستضعفان به اقرار مسئولانش تا کنون از تملک این ملک – به دلایل متعدد- شانه خالی کرده و اکنون به صورت ناگهانی خبر می‌دهد، صاحب این ملک است؟

پرسش دوم درباره تاثیر این توافق بر آینده کاری و زندگی کسبه پلاسکو است. اگر این توافق دیرهنگام قرار است بعد از یازده ماه تاثیری روی زندگی کسبه پلاسکو بگذارد و شهردار محترم تهران تا این درجه خود را پیگیر احوال آنان می‌داند، بیراه نیست به این پرسش پاسخ دهد که با تجمعات پلاسکوییان در ماه‌های اخیر چه کرده و چرا حاضر نشده است در روند این توافق حقوق حقه آنها را به رسمیت بشناسد؟ به نظر می‌رسد نجفی بیش از آن که بر اساس گفته‌هایش « وضعیت کسبه پلاسکو» را به عنوان دغدغه خود بشناسد، به دنبال پایان بخشیدن به مناقشه ای است که نه در زمان شهرداری او اتفاق افتاده و نه در عمل به او ربطی دارد.

در بخش دیگری از این متن، شهردار تهران تاکید کرده که «شهرداری متعهد است مجوز و پروانه‌های لازم را صادر کند و بنیاد مستضعفان هم متعهد است به فوریت عملیات اجرایی ساخت این بنا را آغاز کند.» بنایی که نجفی از آن سخن می‌گوید، همان بنایی است که بنیاد مستضعفان، در دو سه ماه اخیر، به یک شرکت خصوصی معماری دستور داده برای طراحی اش مسابقه برگزار کنند و از این منظر، هزینه‌های قابل ملاحظه ای را به کل پروژه تحمیل کرده تا نشان دهد در بازسازی پلاسکو به ایده‌های جمعی توجه می‌شود. حال باید پرسید، چطور پیش از آن که مسابقه، برندگان خود را بشناسد، نجفی نه تنها قول صدور مجوزهای لازم ساخت آن را داده بلکه از آن به عنوان یک بنا با معماری فاخر یاد می‌کند؟ و پرسش دیگر این که اگر این مسابقه معماری مجوزهای لازم را داشته آیا شرکت‌‌‌کنندگان آن آثار خود را برای «پلاسکو» طراحی کرده‌اند یا برای «پلاسکو+4300متربنای اضافه شده به آن»؟

به نظر می‌رسد پلاسکو همه ویژگی‌های بدل شدن به یک مسئله ملی را داشته و دارد؛ حضور نهادهای انقلابی چون بنیاد مستضعفان از یک سو و نهادی چون شهرداری تهران با بار تخلف مالی گسترده از سوی دیگر، یکی در مقام کارفرمای پروژه‌ای با چندین هزار متر مربع زیربنا و دیگری در حکم مقام صدور مجوز، آینده چند صد کاسب پلاسکو و خانواده‌هایشان را در دست خود دارند. منابع آگاه می‌گویند ساخت چنین ساختمانی، بدون مجوزهای سازمان میراث فرهنگی در حریم چند اثر تاریخی در حال آغاز شدن است و این تازه در حالی است که ساخت آن هیچ گرهی از کارِ کسبه پلاسکو باز نمی‌کند که هیچ، شرایط برای ساخت‌و‌ساز تجاری در این منطقه پرترافیک و به‌تبع‌ آن تحمیل ترافیک مضاعف بر چهارراه استانبول را مساعد می‌کند. راستی کدام نهاد قانونی در کشور این توانایی را دارد ملکی تجاری را با بیش از 4000متر مربع مساحت در استراتژیک‌ترین چهارراه تهران تملک کند و نتیجه این تملک به نفع چه گروهی خواهد بود؟