زندگی در خانه‌های احیا شده بافت فرسوده به جریان می‌افتد
معمار شهر - به نقل از ایسنا سال گذشته رکورد نوسازی بافت‌های فرسوده پس از ۹ سال شکسته شد و به ۶۵ هزار واحد رسید؛ در چهار ماهه ابتدای امسال نیز این عدد ۴۰ درصد نسبت به پارسال رشد داشت. کارهای خوبی طی دو سال اخیر در بافت‌های فرسوده انجام شده که از جمله آن می‌توان به رسیدن به عدد ۱۴۶ هزار پروانه نوسازی، اجرای ۱۲۴۵ پروژه، آسفالت ۲۱۰۰ کیلومتر از معابر خاکی و ایجاد ردیف بودجه برای مرمت خانه‌های تاریخی اشاره کرد. معاون وزیر راه و شهرسازی می‌گوید که می‌خواهیم زندگی را در بافت‌های تاریخی به جریان درآوریم.
به گزارش ایسنا، هفته دولت بهانه‌ای شد تا با محمد آیینی ـ مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری گفت‌وگو کنیم. او تغییر ادبیات و گفتمان دولت سیزدهم طی دو سال اخیر در موضوع نوسازی بافت‌های فرسوده را از دولت محوری به سمت مردمی‌سازی از اقداماتی دانست که در پیشرفت برنامه‌های بازآفرینی بسیار موثر بوده است. به گفته آیینی، نوسازی بدون حضور مردم قابل انجام نیست. او در گفت‌وگو با ایسنا بیان می‌کند: در تولید مسکن در بافت‌های فرسوده از ۱۴۶ هزار واحد عبور کردیم. هم‌چنین ۵۸۵ پروژه خدماتی را به مرحله تکمیل رساندیم. حدود ۶۶۰ پروژه هم در سال جاری در دستور کار قرار داده‌ایم. متن گفت‌وگو با محمد آیینی را در ادامه می‌خوانید:
- برنامه و افق پیش روی دولت برای افزایش تعداد خانه‌های مقاوم چیست؟
در حال حاضر ۱۶۷ هزار هکتار بافت ناکارآمد در کشور وجود دارد که حدود ۲۰ میلیون نفر جمعیت را در خود جای داده است. واحدهای ناپایدار نیز حدود ۴۸ یا ۴۷ درصد از کل تعداد واحدهای واقع در بافت‌های فرسوده را تشکیل می‌دهد. در برنامه هفتم قصد داریم این عدد را به ۴۰ درصد برسانیم. تحقق این موضوع می‌تواند نگرانی از حوادث ساختمانی و بلایای طبیعی را تا حدودی کاهش دهد. علاوه بر آن از طریق نوسازی و بهسازی، سالیانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده تولید خواهد شد که به عرضه مسکن در کشور کمک می‌کند.
اقدامات گذشته که ناظر بر این بود تا دولت و شهرداری مداخله مستقیم داشته باشند نتیجه‌ای در بر نداشته بلکه آن‌چه باعث ایجاد تحول می‌شود پای کار آمدن خود مردم است. در بحث نوسازی نیازمند ایجاد یک هم‌افزایی و همدلی هستیم. کسانی که در خانه‌های لرزان و فرسوده ساکن هستند، مالکان، سازندگان، سرمایه‌گذاران، شهرداری‌ها، نظام مهندسی، دولت، بانک‌ها و مجموعه‌ای از عوامل که پای کار بیایند می‌توان تحولی جدی در نوسازی بافت‌های فرسوده انجام داد.
- کارشناسان معتقدند با انباشت تقاضا در بخش مسکن و کم‌کاری در نوسازی بافت‌های فرسوده مواجهیم. میتوانید آماری از عملکرد دولت گذشته ارایه دهید؟
طبق آمار در طول هشت سال فعالیت دولت قبل متوسط نوسازی به ۴۰ هزار واحد رسیده بود. ما برای آن‌که جهشی در این بخش ایجاد کنیم تصمیم گرفتیم جذابیت سرمایه‌گذاری در بافت‌های فرسوده را افزایش دهیم. در این خصوص سال گذشته بسته‌های تشویقی را ابلاغ کردیم.
خوشبختانه پس از ارایه بسته ۱۹ بندی تشویقی در سال اول توانستیم نتیجه‌ی خوبی بگیریم و آمار نوسازی رشد قابل توجهی داشته است. عددی که طی هشت سال دولت قبل به طور متوسط سالیانه ۴۰ هزار واحد بود در سال ۱۴۰۰ به ۶۱ هزار واحد و سال ۱۴۰۱ به ۶۵ هزار واحد رسید. در چهار ماهه امسال هم شاهد صدور بیش از ۲۰ هزار پروانه در بافت‌های فرسوده هستیم که در مقایسه با چهار ماهه ابتدای سال گذشته رشد ۴۰ درصد را نشان می‌دهد.
- چالش‌هایی که در نوسازی مناطق هدف بازآفرینی وجود دارد چیست؟
درخصوص بیمه‌های تامین اجتماعی و تسهیلات بانکی دچار چالش‌هایی هستیم. با این حال نوسازی نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد رشد داشته که ناشی از رویکرد و سیاست اصولی در دولت سیزدهم مبنی بر پای کار آوردن مردم است. در کنار آن از شهرداری‌ها به عنوان شرکای راهبردی کمک گرفتیم. انشاءالله با حل شدن مساله بیمه تامین اجتماعی که افزایش قابل توجهی نسبت به سال قبل داشته و بحث همراهی و همکاری بانک‌ها امسال شاهد جهش در بحث نوسازی باشیم و رکورد سال گذشته را بشکنیم.
- درخصوص تامین خدمات و زیرساخت‌ها در بافت‌های فرسوده و حاشیه‌ای چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در بحث محرومیت‌زدایی و افزایش سطح خدمات اعم از زیربنایی و روبنایی در محدوده‌ها و محلات هدف بازآفرینی شهری شامل بافت‌های فرسوده، سکونتگاه‌های غیررسمی و حاشیه‌ای، برنامه‌های متنوعی را در حال اجرا داریم. فاصله معناداری درخصوص تامین خدمات در بافت‌های ناکارآمد نسبت به متوسط شهرها وجود دارد. اراده دولت سیزدهم این است که این فاصله به حداقل ممکن برسد و در تامین خدمات به متوسط مناطق شهری دست پیدا کنیم.
سال گذشته موفق شدیم بیش از ۵۸۵ پروژه را به مرحله تکمیل برسانیم و در اختیار مردم قرار دهیم. حدود ۶۶۰ پروژه هم در سال جاری در دستور کار قرار داده‌ایم که انشاءالله تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسانیم. این طرح‌ها شامل طرح‌های آموزشی، بهداشتی، درمانی، ورزشی، انتظامی و غیره است.
یک کار شاخص که در این دولت در دستور کار قرار گرفت بحث بهسازی و آسفالت معابر خاکی است. متاسفانه بیش از ۶۰ درصد معابر در محلات هدف بازآفرینی، خاکی است. با توجه خوب دولت بیش از ۲۱۰۰ کیلومتر از این معابر، بهسازی و آسفالت شد. با همکاری و همراهی سایر بخش‌ها قصد داریم تا پایان دولت، هیچ معبر خاکی در محلات هدف بازآفرینی وجود نداشته باشد.
- برای ایجاد اشتغال در مناطق محروم و حاشیه‌ای چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در حوزه توانمندسازی و اشتغالزایی در بافت‌های ناکارآمد کارهای ویژه و خوبی صورت گرفته که رشد قابل توجهی نسبت به دوره‌های قبل داشته است. هر کدام از این پروژه‌ها و طرح‌ها که دولت سیزدهم در محلات هدف بازآفرینی شهری شامل نوسازی مسکن، تامین خدمات، بهسازی معابر و آسفالت معابر خاکی انجام داده می‌تواند یک خبر باشد که به اطلاع مردم برسد. این اطلاع‌رسانی صادقانه می‌تواند در مردم ایجاد امید کند.
- به تازگی دولت تسهیلاتی را برای مرمت خانه‌های تاریخی اختصاص داده، در این زمینه توضیح می‌دهید؟
یکی از خدماتی که در سال جاری به سرانجام رسید تعریف سرفصل جدید در سیستم بانکی کشور برای اعطای وام مرمت و مقاوم‌سازی خانه‌های تاریخی بود. این موضوع جدیدی است که در گذشته وجود نداشت. پیشنهادی به شورای پول و اعتبار دادیم که مصوب شد. در حال حاضر ۸۰ درصد سقف تسهیلات نوسازی به مرمت و مقاوم سازی خانه‌های تاریخی اختصاص می‌یابد. عددی که امسال برای تهران اعلام شد ۳۶۰ میلیون تومان است. در کلانشهرها ۳۲۰ میلیون تومان، در سایر شهرها ۲۸۰ میلیون تومان و در روستاها نیز ۲۰۰ میلیون تومان برای مرمت بناهای با ارزش مسکونی اختصاص می‌یابد. این خدمت جدید در حال کارسازی است و مقدمات آن دارد فراهم می‌شود.
- یکی از اخباری که در ماه‌های اخیر درباره شائبه تخریب بافت تاریخی شیراز به گوش رسید نگرانی‌هایی را ایجاد کرد؛ موضوع چیست؟
نگاه ما این است که بافت‌های تاریخی دارای ارزش‌های تاریخی هستند و به همین دلیل باید به لحاظ معماری، شهرسازی و فرهنگی از آنها حفاظت شود. رویکرد و راهبرد ما در بافت‌های تاریخی، تخریب و نوسازی نیست بلکه مرمت و مقاوم سازی است. فضایی که ما به صورت عام برای واحدهای مسکونی در بافت‌های تاریخی از جمله شیراز فراهم کرده‌ایم گام بسیار بزرگی در حفظ این بناها است تا طی سال‌ها و دهه‌های آینده پایدار باقی خواهند ماند.
درخصوص اخبار مربوط به بافت تاریخی شیراز در جریان جزییات کامل این موضوع قرار ندارم؛ چرا که یک موضوع محلی است اما طبق گزارش مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس این موضوع از اساس کذب دانسته شد. نگاه راه و شهرسازی، حمایت از مرمت و حفظ آثار تاریخی است و این که بتوانیم زندگی را در بافت‌های تاریخی به جریان درآوریم.
- در برنامه هفتم توسعه چه ظرفیت‌هایی برای نوسازی بافت‌های فرسوده ایجاد شده است؟
نگاه ما در برنامه هفتم توسعه این است که برخی موانع و مشکلات در قوانین و مقررات برطرف شود. پیشنهاداتی به نمایندگان مجلس داده شده و همراهی خوبی در این زمینه دیده می‌شود. یکی از موضوعات مهعم این است که معاوضه واحدهای واقع در بافت‌های فرسوده با زمین یا واحدهای نوساز در قانون پنج ساله هفتم توسعه گنجانده شود. علاوه بر آن پیشنهاد شد همه حمایت‌ها و مشوق‌ها و تخفیف‌های نهضت ملی مسکن به بافت‌های فرسوده نیز تسری پیدا کند. در واقع مجموعه حمایت‌هایی که از مناطق محروم صورت می‌گیرد در حوزه تخفیفات، هزینه‌ها، حمایت‌ها و معافیت‌های مالیاتی که وجود دارد به محلات بازآفرینی نیز داده شود.
درخصوص کاهش مدت زمان صدور پروانه‌های ساختمانی باید شهرداری‌ها نقش ایفا کنند. هم‌چنین پیشنهادی مترقی را از نمایندگان مجلس دیدیم مبنی بر این‌که در یک محله که اکثر مردم حاضر به نوسازی هستند اما عده معدودی حاضر به مشارکت نیستند، عدم حضور آنها مانع نوسازی نشود؛ چرا که مساله جان مردم در میان است. این را به عنوان یک تکلیف قانونی پیش‌بینی کردند که در این موارد نوسازی انجام شود.
علاوه بر آن پروژه‌هایی که حتی در خارج از محلات هدف بازآفرینی است ولی به منظور معوض یا پشتیبانی از نوسازی بافت‌های فرسوده اختصاص می‌یابد مشمول تمامی حمایت‌های نوسازی بافت‌های فرسوده شود. این پیشنهاداتی است که نمایندگان مجلس داده‌اند که امیدورایم با تصویب آن در برنامه هفتم توسعه شاهد نقطه عطفی در موضوع بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده باشیم.
