ماموریت کمیسون ماده 5: نفع «شهروندان» یا «تک‌پلاک»ها؟

معمار شهر - رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران معتقد است ماموریت کمیسیون ماده ۵ «کیفیت‌‌‌بخشی به شهر و زندگی شهروندان» است و در نتیجه همه مصوبات آن باید بر اساس این شاخص‌ سنجیده شود.

مهدی عباسی در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در تشریح ویژگی‌‌‌های کمیسیون ماده ۵ کارآمد که بتواند در وقت ضرورت گرهی از مسائل حوزه شهرسازی در تهران را باز کند، گفت: کمیسیون ماده ۵ باید تصمیماتی را اتخاذ کند که کمترین عوارض مخرب را برای شهر و شهروندان به دنبال داشته باشد و از طرفی بهترین و بیشترین پاسخ را به نیاز شهروندان بدهد. به این منظور لازم است تمام تصمیماتی که در این کمیسیون اتخاذ می‌شود پیوست‌‌‌های زیست‌‌‌محیطی، ترافیکی، جمعیتی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی داشته باشد.

وی که یکی از منتقدان عملکرد کمیسیون ماده ۵ طی دست‌‌‌کم یک سال اخیر بوده است، اعتقاد دارد برخلاف رویه جاری، لازم است تمرکز کمیسیون ماده ۵ تهران به جای وقت گذاشتن برای تک‌‌‌پلاک‌‌‌ها، تصمیم‌گیری برای پهنه‌‌‌هایی باشد که به هر دلیل طرح تفصیلی در آنها از ابتدا معیوب و دچار اشکال بوده است. عباسی توضیح داد: کمیسیون ماده ۵ باید بر اساس محتوای طرح جامع شهر تهران به عنوان سند بالادست حوزه شهرسازی، به مسائل راهبردی و تصمیمات کلان‌شهر از قبیل بررسی طرح‌‌‌های موضعی و موضوعی و پایش مستمر طرح تفصیلی بپردازد. طبعا در جریان این پایش‌‌‌ها نواقص احتمالی طرح تفصیلی در برخی پهنه‌‌‌ها مشخص می‌شود که باید در این کمیسیون به تناسب نیاز بخشی از ضوابط مربوطه مورد بازنگری قرار گیرد. اما مادامی که تمرکز کمیسیون ماده ۵ روی پرونده‌‌‌های تک‌‌‌پلاک باشد، عملا از ماموریت‌‌‌های مهم‌تر مثل پایش طرح تفصیلی برای شناسایی مشکلات واقعی این طرح یا بخش‌‌‌هایی از آن که بر اثر گذشت زمان کارکرد خود را از دست داده است، باز می‌‌‌ماند. وی با بیان اینکه کمیسیون ماده ۵ علاوه بر ارزیابی مستمر تغییرات شهر، باید نیازهای جدید شهر را نیز شناسایی کند و در صورت لزوم به اصلاح بخش‌‌‌هایی از طرح تفصیلی بپردازد، گفت:

اگر این کمیسیون صرفا به واگذاری تراکم مسکونی یا تجاری در بخش خاصی از شهر توجه کند و ملاحظات عمومی شهر را در نظر نگیرد، نتیجه عملکرد آن افزایش تراکم ساختمانی در شهر، رشد جمعیت محلات و به طور طبیعی کاهش خدمات خواهد بود. رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با اشاره به اینکه کمیسیون ماده ۵ وظیفه کیفیت‌‌‌بخشی به شهرها را برعهده دارد، گفت: بر این اساس نظم‌‌‌بخشی، تامین نیازها و سرانه‌‌‌ها و ایجاد یک شهر دسترس‌‌‌پذیر با شبکه حمل‌‌‌ونقل و معابر مناسب با توزیع جمعیتی متوازن، از جمله نکات مهمی است که باید در همه مصوبات آن مدنظر قرار گیرد.

این اظهارات در حالی مطرح شده که حدود یک سال است طرحی با عنوان «الزام شهرداری تهران به اصلاح فرآیندهای دبیرخانه کمیسیون ماده ۵» در شورای شهر تهران تدوین شده اما به دلیل اشکالاتی که از نگاه برخی از اعضای موثر و صاحب‌‌‌کرسی در شورای شهر به آن وارد بوده، هنوز در مرحله چکش‌‌‌کاری قرار دارد و در صحن مطرح نشده است. عباسی پیش‌تر گفته بود که رویکرد کلی در تدوین این طرح «کیفیت‌‌‌بخشی به فعالیت‌‌‌های کمیسیون ماده ۵» بوده و در صورتی که تصویب و اجرا شود، تمام مصوبات این کمیسیون باید از نظر منافعی که برای بخش خصوصی و عمومی دارد سنجش و منافع عمومی ارجح شمرده شود.