به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از میامی جوان، روستای هدف گردشگری فرومد در 105 کیلومتری منتهی الیه شرقی شهرستان میامی و در مسیر میامی به سبزوار واقع است و شهرستان میامی نیز شرقیترین شهرستان استان سمنان در مسیر تهران به مشهد است، این شهرستان از شمال به استانهای گلستان و خراسان شمالی، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به شهرستان شاهرود ارتباط دارد.
مسجد جامع فرومد و آرامگاه «ابن یمین فریومدی» شاعر قرن هشتم هجری، در نیمه دوم قرن هفتم هجری به ویژه در اواخر تسلط ایلخانیان مغول (نیمه اول قرن هشتم) در روستای مذکور و آبادیهای اطراف آن از نظر سیاسی دارای اهمیت زیادی بود و ایجاد نهضت سربداران، آبادانی این روستا را که تقریباً مرکز فعالیت آنان محسوب میشد بیش از پیش افزایش داد.
بنای مسجد جامع فرومد در مساحتی حدود ۸۲۰ متر مربع با نقشه دو ایوانی ساخته شده و متشکل از دو ایوان شمالی و جنوبی، دو ایوانچه در طرفین ایوانها، شبستانی در ضلع شرقی ایوان جنوبی و شبستانی به قرینه آن در ضلع غربی، دو رشته رواق در طرفین صحن، اتاق گنبددار چهار گوش در ضلع غربی ایوان شمالی و سردری مزین، است.
شبستان غربی مسجد، کاملاً ویران شده و در بقایای ویرانههای آن آثاری از تزئینات دیده میشود، مسجد جامع فرومد از معدود مساجدی است که گچبری، نقشها و کاشیکاری های زیبای قرون چهارم تا هفتم هجری در بنای آن به کار رفته است و به همین دلیل در شمار آثار تاریخی مهم و کمنظیر ایران جای دارد.
این بنا دارای تزئینات معماری منحصر به فرد گچی و آجری با تلفیق کاشی فیروزهای است، بنا بر برخی روایتها، این مسجد بر آثار یک آتشکده بنا شده است.
بنای این مسجد که نخستین بنای تاریخی استان سمنان است، از عجایب هنری ایران بوده و در دوران خوارزمشاهی بنا شده است، دو ایوان بلند رو به روی هم در دو جهت شمالی و جنوبی ایستادهاند و بر دیوارها، طاقها و سقف و پیشانی ایوانها، نقوش اسلیمی، گیاهی و هندسی، آجرکاریها، گچبریها، مقرنسها یا گوشوارهها و کتیبههای قرآنی چشمان هر بینندهای را حیران می کند.
سردر ورودی این مسجد، در ضلع شمالی بنای آن قرار گرفته و مزین به تزئینات غنی و زیبای آجرکاری، گچبری و کتیبههایی چند است، این سردر به صورت ایوانی با قوس شکسته است که در حاشیه داخلی آن، دو ستون نمای آجری اجرا شده است، این ستونها در پایین روی سکوی طرفین سردر قرار گرفته و در بالا به سر ستون مکعب شکل پایان میپذیرد.
در طرفین این ستوننماها نیز تزئینات آجری تراش به شکل هشت ضلعی منتظم که در فضای خالی داخل شعاعهای آنها سفال مهری با نقش گیاهی نشاندهاند و گچ بریهایی با نقوش هندسی وجود داشته که بخش اعظم آن فرو ریخته است.
ایوان بزرگ و جنوبی مسجد به عرض ۶۲/۶ و عمق ۲۵/۱۱ متر، از ایوان مقابل بزرگتر و مرتفعتر است.
درون ایوان جنوبی، محراب قرار دارد با گچکاریهای منقوش به طرحهای گوناگون که هنوز رنگ فیروزهای و آبی لاجوردی آن چشم را نوازش میکند.
مسجد جامع فرومد با شماره 345 به ثبت آثار ملی رسیده است.